Stephen Ritz: Nauczyciel uprawiający zieleń w południowym Bronxie
-
0:00 - 0:02Dzień dobry.
-
0:02 - 0:05Nie jestem rolnikiem.
-
0:05 - 0:06(Śmiech)
-
0:06 - 0:09Jestem rodzicem, obywatelem, nauczycielem.
-
0:09 - 0:11To mój świat.
-
0:11 - 0:12Uczę już
-
0:12 - 0:14trzecie pokolenie dzieci.
-
0:14 - 0:15Coraz bardziej tyją
-
0:15 - 0:16i zapadają na zdrowiu.
-
0:16 - 0:18Co więcej,
-
0:18 - 0:2070% dzieci
-
0:20 - 0:22mających problemy z nauką
-
0:22 - 0:24było źle żywionych w łonie matki.
-
0:24 - 0:28Taka jest nasza codzienność.
-
0:28 - 0:31To nie jest widok dla dzieci.
-
0:31 - 0:33Wraz z likwidacją firm
-
0:33 - 0:36i importem energii z zewnątrz
-
0:36 - 0:41południowy Bronx zaczął się wyludniać.
-
0:41 - 0:44Jestem chyba najstarszym 13-latkiem.
-
0:44 - 0:47Co dzień wstaję z ogromnym entuzjazmem,
-
0:47 - 0:49którym chcę się z wami podzielić.
-
0:49 - 0:52Wierzę, że dzieci
-
0:52 - 0:55nie muszą się przeprowadzać,
-
0:55 - 0:56by lepiej żyć, uczyć się i zarabiać.
-
0:56 - 0:58Opowiem o sobie
-
0:58 - 1:01i tej ścianie, którą próbuję udomowić.
-
1:01 - 1:03Zaczęło się od trzech osób:
-
1:03 - 1:05po lewej ja: szalony nauczyciel,
-
1:05 - 1:09garnitur dostałem od ukochanej żony,
-
1:09 - 1:10prezydent gminy,
-
1:10 - 1:13i George Irwin z Green Living Technologies,
-
1:13 - 1:14który pomógł mojej klasie
-
1:14 - 1:17zaangażować się w swoją opatentowaną technologię.
-
1:17 - 1:19Zaczyna się od nasion w klasach.
-
1:19 - 1:22Wygląda to tak.
-
1:22 - 1:28Spróbuję dać tu z siebie wszystko.
-
1:28 - 1:29Właśnie o to tu chodzi.
-
1:29 - 1:31Dzieci przychodzą wcześnie,
-
1:31 - 1:33zostają do późna.
-
1:33 - 1:36Wszystkie mają trudności z nauką,
-
1:36 - 1:38wiele jest znacznie upośledzonych,
-
1:38 - 1:40większość bezdomna lub w rodzinach zastępczych.
-
1:40 - 1:42Prawie wszystkie żyją w biedzie.
-
1:42 - 1:46Rośliny pomagają nam rosnąć od samego początku.
-
1:46 - 1:48Wygląda to tak.
-
1:48 - 1:51Dzieci troskliwie opiekują się nasionkami,
-
1:51 - 1:55z których rosną potem poletka w Bronksie.
-
1:55 - 1:59Jednak nie jestem rolnikiem, a nauczycielem.
-
1:59 - 2:02Nie lubię pielenia i bólu w krzyżu.
-
2:02 - 2:04Jako nauczyciel chciałem osiągnąć podobny sukces,
-
2:04 - 2:06ale na mniejszą skalę.
-
2:06 - 2:09Chciałem umożliwić to wszystkim dzieciom:
-
2:09 - 2:11niepełnosprawnym, domatorom,
-
2:11 - 2:12każdemu.
-
2:12 - 2:14Zadzwoniłem do George'a Irwina.
-
2:14 - 2:18Razem zbudowaliśmy w klasie jadalną ścianę.
-
2:18 - 2:21Połączyliśmy to z nauką przez doświadczenie,
-
2:21 - 2:23jak w prywatnej szkole.
-
2:23 - 2:26W rezultacie stworzyliśmy
-
2:26 - 2:28pierwszą jadalną ścianę w Nowym Jorku.
-
2:28 - 2:29Częstujcie się.
-
2:29 - 2:31Dzieci ciągle bawią się w krowy.
-
2:31 - 2:34Wtedy dopiero zaczynaliśmy,
-
2:34 - 2:36dzieci uwielbiały to robić,
-
2:36 - 2:38poprosiliśmy George'a o więcej.
-
2:38 - 2:41Burmistrz może sobie zatrzymać pozwolenia na pracę.
-
2:41 - 2:44Sami stworzyliśmy sobie miejsca pracy.
-
2:44 - 2:46Pojechaliśmy do Bostonu.
-
2:46 - 2:48Moje dzieci z najbiedniejszego rejonu USA
-
2:48 - 2:51zbudowały pierwszą ścianę zieleni,
-
2:51 - 2:54zaprojektowaną komputerowo.
-
2:54 - 2:55Ma 21 pięter i można ją zobaczyć
-
2:55 - 2:57na szczycie budynku "John Hancock".
-
2:57 - 3:00Zaczęliśmy zakładać ściany w szkołach.
-
3:00 - 3:02Z oświetleniem diodowym
-
3:02 - 3:05wyglądają tak - technika XXI wieku.
-
3:05 - 3:07Nasze zarobki też były z XXI wieku
-
3:07 - 3:10i to był przełom!
-
3:10 - 3:13Oto moje plony.
-
3:13 - 3:16Można je gotować.
-
3:16 - 3:19Wyjątkowi uczniowie przygotowują wyjątkowy sos,
-
3:19 - 3:21serwujemy go w stołówce,
-
3:21 - 3:23naszymi uprawami karmimy nauczycieli.
-
3:23 - 3:26Oto najmłodsza certyfikowana siła robocza USA
-
3:26 - 3:28z przewodniczącym gminy Bronx.
-
3:28 - 3:31Potem spotkałem miłych ludzi.
-
3:31 - 3:33Zaproszono nas do Hamptons.
-
3:33 - 3:35Z południowego Bronxu do południowego Hampton.
-
3:35 - 3:38Zaczęliśmy instalację zieleni na dachach.
-
3:38 - 3:40My, z ubogich dzielnic,
-
3:40 - 3:44stworzyliśmy taki krajobraz, co zostało docenione.
-
3:44 - 3:46Zaproszono nas ponownie.
-
3:46 - 3:47Przeprowadziliśmy się do Hamptons,
-
3:47 - 3:50do domu za 3500 dolarów tygodniowo
-
3:50 - 3:53i nauczyliśmy się surfować.
-
3:53 - 3:56Tu dzieci stosują nową technologię.
-
3:56 - 3:59Mogą stworzyć taki dach,
-
3:59 - 4:01na takim domu,
-
4:01 - 4:04z takimi roślinami,
-
4:04 - 4:07to nowe zielone graffiti.
-
4:07 - 4:10Do czego służy taka ściana,
-
4:10 - 4:13poza zmianą krajobrazu i sposobu myślenia?
-
4:13 - 4:15Powiem wam.
-
4:15 - 4:17Pozwala mi poznać ludzi
-
4:17 - 4:19takich jak Jim Ellenberger z Ellenberger Services.
-
4:19 - 4:22Dochodzimy do potrójnego sedna.
-
4:22 - 4:25Jim zrozumiał, że te dzieci, przyszli rolnicy,
-
4:25 - 4:28potrafią budować niedrogie domy
-
4:28 - 4:30dla nowojorczyków w sąsiedniej dzielnicy.
-
4:30 - 4:33W ten sposób zarabiają na siebie.
-
4:33 - 4:36Moi sąsiedzi nie mogą znaleźć pracy
-
4:36 - 4:38w zarządzaniu funduszami.
-
4:38 - 4:40Ale na naprawę toalety
-
4:40 - 4:42czy zamocowanie półki czekam 6 miesięcy,
-
4:42 - 4:44a fachowiec ma lepszy samochód niż ja.
-
4:44 - 4:46Oto urok naszej gospodarki.
-
4:46 - 4:50Dzieci mają licencje i ubezpieczenie.
-
4:50 - 4:53Ten jako pierwszy w rodzinie ma konto w banku.
-
4:53 - 4:56Ten jako pierwszy w rodzinie używa bankomatu.
-
4:56 - 4:58W tym leży sedno.
-
4:58 - 5:01Przekształcamy zaniedbane dzielnice
-
5:01 - 5:04w coś takiego, z takimi wnętrzami.
-
5:04 - 5:06Zauważono nas.
-
5:06 - 5:09Na lokalnym targu gościliśmy CNN.
-
5:09 - 5:12Potem NBC poprosiło
-
5:12 - 5:14o zbudowanie im takiej ściany.
-
5:14 - 5:18Dzieci z najbiedniejszej dzielnicy Ameryki
-
5:18 - 5:20budują ścianę 10 na 5 metrów,
-
5:20 - 5:23projektują, sadzą i montują w sercu Nowego Jorku.
-
5:23 - 5:25Chcieć to móc.
-
5:25 - 5:28Naprawdę pouczająca chwila.
-
5:28 - 5:30To nie zdjęcie z Internetu.
-
5:30 - 5:33To przewodniczący gminy Bronx
-
5:33 - 5:36przemawia do moich dzieci u siebie, nie w areszcie,
-
5:36 - 5:37by poczuły, że są tu mile widziane.
-
5:37 - 5:40Nasz senator Gustavo Rivera oraz Bob Bieder
-
5:40 - 5:42przyszli, żeby dzieciaki poczuły się ważne.
-
5:42 - 5:44Jeśli tak znamienici ludzie
-
5:44 - 5:46przychodzą do naszej klasy,
-
5:46 - 5:50to znaczy, że Bronx ma teraz wpływy.
-
5:50 - 5:52Chcemy podzielić się talentem i różnorodnością
-
5:52 - 5:55na niespotykaną skalę.
-
5:55 - 5:57Jeśli senator publicznie przyznaje,
-
5:57 - 6:00że musi schudnąć - to ja też!
-
6:00 - 6:03Dzieci również.
-
6:03 - 6:05Zaczęły przychodzić gwiazdy.
-
6:05 - 6:07Produce Pete nie wierzył własnym oczom.
-
6:07 - 6:09Lorna Sass dała nam książki.
-
6:09 - 6:11Żywimy też starszych ludzi.
-
6:11 - 6:15Bronx może mieć zdrową żywność
-
6:15 - 6:17i reszta świata też.
-
6:17 - 6:19Dzieci reprezentowały południowy Bronx
-
6:19 - 6:21na światowej konferencji zielonych dachów.
-
6:21 - 6:22Wspaniale.
-
6:22 - 6:24A lokalnie?
-
6:24 - 6:27Spotkaliśmy się z Avis Richards.
-
6:27 - 6:29Dzięki niej moje dzieci,
-
6:29 - 6:31pozbawione praw i lekceważone,
-
6:31 - 6:35zasadziły ogrody w 100 nowojorskich szkołach.
-
6:35 - 6:38I już ostatni ważny punkt!
-
6:38 - 6:41Rok temu byłem w nowojorskiej Akademii Medycznej.
-
6:41 - 6:44Wizja silnego i zdrowego miasta miała sens,
-
6:44 - 6:47szczególnie, że surowce były darmowe.
-
6:47 - 6:49Kocham ich za to!
-
6:49 - 6:52Zapoznali mnie z nowojorską
Strategiczną Ligą Zdrowia; -
6:52 - 6:55kolejne darmowe surowce.
-
6:55 - 6:57Po 6 miesiącach,
-
6:57 - 7:00moja szkoła jako pierwsza otrzymała nagrodę
-
7:00 - 7:04za tworzenie zdrowego środowiska w szkole.
-
7:04 - 7:06Najzieleńsza klasa Nowego Jorku.
-
7:06 - 7:08Dzieci nie tylko nauczyły się brać,
-
7:08 - 7:10ale przede wszystkim dawać.
-
7:10 - 7:12Zarobione pieniądze
-
7:12 - 7:14przeznaczyliśmy dla bezdomnych
-
7:14 - 7:15i potrzebujących na całym świecie.
-
7:15 - 7:17Zaczęliśmy oddawać.
-
7:17 - 7:19Wtedy zrozumiałem, że zazielenianie Ameryki
-
7:19 - 7:22zaczyna się w kieszeni, przechodzi przez serce,
-
7:22 - 7:24i ląduje w głowie.
-
7:24 - 7:26Cały czas jesteśmy na dobrej drodze.
-
7:26 - 7:28Zauważyło nas Trinity Wall Street.
-
7:28 - 7:31To oni uruchomili "Zieloną Maszynę Bronxu".
-
7:31 - 7:33Dzięki temu jest nas 3000.
-
7:33 - 7:34Jak ten system działa?
-
7:34 - 7:36Rozwija wyobraźnię,
-
7:36 - 7:39pokazuje dzieciom świat w innych barwach.
-
7:39 - 7:41Wyszkolone i dyplomowane
-
7:41 - 7:43potrafią go zmieniać,
-
7:43 - 7:47z takiego na taki.
-
7:47 - 7:50Kolejny raz powtórzę: "Chcieć to móc".
-
7:50 - 7:53Wszystko zaczyna się w szkole.
-
7:53 - 7:54Koniec z tożsamością kibica.
-
7:54 - 7:58Grupujmy się według ulubionych warzyw,
-
7:58 - 7:59by dzieci miały do czego dążyć.
-
7:59 - 8:01Oto przyszli rolnicy Ameryki,
-
8:01 - 8:04dorastający w Brook Park,
-
8:04 - 8:06największej społeczności imigrantów.
-
8:06 - 8:08Jeśli dzieci uczą się wytrwale ogrodnictwa,
-
8:08 - 8:10nic dziwnego, że plony są takie.
-
8:10 - 8:12Kocham to, i one też.
-
8:12 - 8:15Budujemy tipi w spalonych dzielnicach.
-
8:15 - 8:17Naprawdę: chcieć to móc.
-
8:17 - 8:21Brook Park żywi setki ludzi
-
8:21 - 8:23bez żadnych bonów żywnościowych.
-
8:23 - 8:25Najbiedniejsza dzielnica Ameryki,
-
8:25 - 8:28dzielnica imigrantów, to jest możliwe.
-
8:28 - 8:32Bissel Gardens produkuje imponującą ilość jedzenia.
-
8:32 - 8:34Dzieci poznają zadziwiające działanie rynku.
-
8:34 - 8:37Marzy mi się południowy Bronx
-
8:37 - 8:41dla całej Ameryki. Do tego dążymy.
-
8:41 - 8:43Zaczyna się od rysowania warzyw.
-
8:43 - 8:46Omar wie, że marchewki są z ziemi,
-
8:46 - 8:48nie z supermarketu,
-
8:48 - 8:50czy zza kuloodpornej szyby.
-
8:50 - 8:53Zielone jest dobre, wiemy to.
-
8:53 - 8:56Świat nowych smaków wzbogaca dziecięcy słownik.
-
8:56 - 9:00Tu młodsze pracują ze starszymi,
-
9:00 - 9:02trzeba tylko mnie wyciąć.
-
9:02 - 9:06W dzieci rozwijają współodpowiedzialność.
-
9:06 - 9:08Czas mi się kończy.
-
9:08 - 9:11Cotygodniowa wypłata dla dzieci.
-
9:11 - 9:13Zielone graffiti.
-
9:13 - 9:17Bronx to dzielnica, co daje i zachwyca.
-
9:17 - 9:21Dzieci zapylają roślinki, a nie siebie wzajemnie.
-
9:21 - 9:23To mnie cieszy jako rodzica.
-
9:23 - 9:25Te dzieci teraz
-
9:25 - 9:26sadzą dynie na pociągach.
-
9:26 - 9:29Projektujemy też sadzawki dla zamożnych.
-
9:29 - 9:31Sadzimy kukurydzę na środku ulicy,
-
9:31 - 9:34żeby ludzie pomyśleli chwilę.
-
9:34 - 9:35Robimy witraże ze starych butelek.
-
9:35 - 9:37Nie każde dziecko zostanie rolnikiem,
-
9:37 - 9:40ale chcę, byście o tym czytali, pisali artykuły i blogi.
-
9:40 - 9:43Dzieci zaangażowały się całkowicie!
-
9:43 - 9:45Moja wspaniała klasa i jedzenie,
-
9:45 - 9:49które ląduje prosto na stołówce
-
9:49 - 9:51i w miejscowych schroniskach,
-
9:51 - 9:53gdzie większość dzieci się stołuje.
-
9:53 - 9:55Co więcej,
-
9:55 - 9:58moje gospodarstwo nie niszczy butów do koszykówki.
-
9:58 - 10:01Ogrody warte miliony i niesamowite konstrukcje.
-
10:01 - 10:03Coś wam powiem.
-
10:03 - 10:06To piękna chwila.
-
10:06 - 10:10Czarne pole, łyse pole, śmietnik, pole bitwy...
-
10:10 - 10:12potrafimy sadzić nawet na cemencie.
-
10:12 - 10:16Zbieramy zamówienia na kwiaty.
-
10:16 - 10:18Zapisuję już na wiosnę.
-
10:18 - 10:22To wszystko wyrosło z nasion.
-
10:22 - 10:25Jeśli dzieci z tak różnych środowisk
-
10:25 - 10:27robią tak wspaniałe rzeczy,
-
10:27 - 10:28to naprawdę coś.
-
10:28 - 10:31Teraz coś o tych dzieciach.
-
10:31 - 10:34Obecność wzrosła do 93%.
-
10:34 - 10:37Zaczynają niedouczone, w późnym wieku.
-
10:37 - 10:41Pierwszy rocznik studiuje i zarabia na siebie.
-
10:41 - 10:43Reszta robi maturę w czerwcu.
-
10:43 - 10:46Szczęśliwe dzieci, rodziny, koledzy.
-
10:46 - 10:51Bronx to dzielnica, co daje i zachwyca.
-
10:51 - 10:53Teraz coś o mięcie.
-
10:53 - 10:55Hodujemy jej 7 rodzajów.
-
10:55 - 10:57Życzy ktoś sobie mojito?
-
10:57 - 11:00Dla mnie to umysłowa Viagra.
-
11:00 - 11:04Panie i panowie, proszę zrozumieć.
-
11:04 - 11:06Dzielnica obwisłych spodni i ziomalskich rytmów
-
11:06 - 11:08zmienia się w organiczną oazę.
-
11:08 - 11:1112 ton zielonych warzyw
-
11:11 - 11:15wychowuje organicznych, zaangażowanych obywateli.
-
11:15 - 11:17Pomóżcie nam w tym.
-
11:17 - 11:21Jesteśmy samowystarczalni,
inwestycja zwraca się w 18 miesięcy, -
11:21 - 11:23zapewniamy pensje i ubezpieczenie zdrowotne,
-
11:23 - 11:25żywiąc ludzi za grosze.
-
11:25 - 11:28Martin Luther King: "Godność podnosi na duchu".
-
11:28 - 11:32Zachęcam was, nowojorczycy,
-
11:32 - 11:34przyczyńmy się do wielkości Ameryki.
-
11:34 - 11:36Podzielcie się swoimi pasjami.
-
11:36 - 11:39Obejrzyjcie te dwa filmy.
-
11:39 - 11:42Jeden wygrał nam zaproszenie do Białego Domu,
drugi jest nowy. -
11:42 - 11:44Wyrzućmy ze szkoły największego tyrana.
-
11:44 - 11:46Musi odejść jutro.
-
11:46 - 11:48Wszyscy możemy to zrobić.
-
11:48 - 11:52Chrońcie dzieci przed takimi sklepami.
-
11:52 - 11:53Przecież zdrowy pokarm
-
11:53 - 11:56możecie zrywać ze ścian i dawać go dzieciom.
-
11:56 - 11:59Weźcie je do warzywniaka,
-
11:59 - 12:02Uwielbiają banany i truskawki.
-
12:02 - 12:05Uczcie je przedsiębiorczości.
-
12:05 - 12:08Pozwólcie im gotować, zaangażować się w kuchni.
-
12:08 - 12:10Najlepiej, po prostu je kochajcie.
-
12:10 - 12:12Nic nie działa tak, jak bezwarunkowa miłość.
-
12:12 - 12:15Żaba Kermit mówił, że trudno być zielonym.
-
12:15 - 12:18Tam, gdzie mieszkałem, można kupić
-
12:18 - 12:21bibułki do skrętów w 35 smakach,
-
12:21 - 12:24a lodówki pękają w szwach od alkoholu.
-
12:24 - 12:28Dobra przyjaciółka powiedziała mi kiedyś,
-
12:28 - 12:31że nie mamy nic do stracenia.
-
12:31 - 12:34Udało nam się przejść od śmiałej nadziei
-
12:34 - 12:36do nadziei na śmiałość.
-
12:36 - 12:38Zróbcie coś koniecznie.
-
12:38 - 12:39Nalegam.
-
12:39 - 12:41Jesteśmy jak kijanki,
-
12:41 - 12:44stańmy się wielkimi żabami i zróbmy ten zielony skok.
-
12:44 - 12:48Nieważne - prawica, lewica, centrum czy góra.
-
12:48 - 12:52Pomóżcie mi wykorzystać tę energię.
-
12:52 - 12:54Razem możemy wiele zdziałać.
-
12:54 - 12:57Znajdźcie czas, by wąchać kwiaty,
-
12:57 - 12:58szczególnie jeśli uprawialiście je razem z dziećmi.
-
12:58 - 13:01Jestem Steve Ritz. To Zielona Maszyna Bronxu.
-
13:01 - 13:04Dziękuję żonie, rodzinie,
-
13:04 - 13:06dzieciom za to, że codziennie przychodzą,
-
13:06 - 13:08i kolegom za wiarę i wsparcie.
-
13:08 - 13:10Wdrażamy się w nową gospodarkę.
-
13:10 - 13:13Dziękuję, Bóg z wami. Jestem Steve Ritz.
-
13:13 - 13:15Chcieć to móc!
-
13:15 - 13:20(Brawa)
- Title:
- Stephen Ritz: Nauczyciel uprawiający zieleń w południowym Bronxie
- Speaker:
- Stephen Ritz
- Description:
-
Huragan energii i pomysłów, Stephen Ritz jest nauczycielem w trudnej dzielnicy Nowego Jorku. W południowym Bronksie wraz z uczniami uprawia bujne ogrody, produkując jedzenie, zieleń i miejsca pracy. Spróbujcie nadążyć, kiedy skarb Nowego Jorku przedstawia mnóstwo sposobów na rozbudzenie nadziei w dzielnicy spisanej na straty albo tuż obok was..
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:59
Rysia Wand edited Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx | ||
Rysia Wand approved Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx | ||
Rysia Wand commented on Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx | ||
Rysia Wand commented on Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for A teacher growing green in the South Bronx |