Return to Video

Gdyby super-moce były prawdziwe: Super prędkość - Joy Lin

  • 0:15 - 0:19
    Niektórzy superbohaterowie
    poruszają się szybciej od wiatru.
  • 0:19 - 0:20
    Załoga Apollo 10
  • 0:20 - 0:22
    osiągnęła rekordową prędkość
  • 0:22 - 0:24
    około 40 000 km/h,
  • 0:24 - 0:26
    kiedy prom wszedł
  • 0:26 - 0:28
    w atmosferę ziemską w roku 1969.
  • 0:28 - 0:30
    Czy nie zaoszczędzilibyśmy sporo czasu
  • 0:30 - 0:32
    poruszając się z taką szybkością?
  • 0:32 - 0:35
    W czym tkwi haczyk?
  • 0:35 - 0:37
    Powietrze nie jest puste.
  • 0:37 - 0:39
    Pierwiastki takie jak tlen i azot
  • 0:39 - 0:40
    oraz niezliczone drobinki kurzu
  • 0:40 - 0:42
    tworzą otaczające nas powietrze.
  • 0:45 - 0:47
    Poruszając się,
  • 0:47 - 0:48
    ocieramy się o cząsteczki powietrza,
  • 0:48 - 0:50
    wytwarzając dużo tarcia,
  • 0:50 - 0:51
    co z kolei powoduje powstanie ciepła.
  • 0:51 - 0:54
    Podobnie jak pocieranie dłoni ogrzewa je,
  • 0:54 - 0:56
    czy pocieranie o siebie dwóch patyków daje ogień,
  • 0:56 - 0:57
    im szybciej objekty ocierają się o siebie,
  • 0:57 - 1:00
    tym więcej ciepła powstaje.
  • 1:01 - 1:04
    Przy biegu z prędkością 40 000 km/h,
  • 1:04 - 1:08
    gorąco wytworzone przez tarcie
    spaliłoby nam twarz.
  • 1:10 - 1:11
    Nawet jeśli jakoś wytrzymalibyśmy gorąco,
  • 1:11 - 1:13
    piasek i pył znajdujące się w powietrzu
  • 1:13 - 1:14
    poharatałyby nas,
  • 1:14 - 1:16
    tworząc miliony zadrapań
  • 1:16 - 1:18
    w ułamku sekundy.
  • 1:19 - 1:22
    Widzieliście kiedyś przedni zderzak ciężarówki?
  • 1:22 - 1:24
    Co zrobiłyby te wszystkie ptaki i owady
  • 1:24 - 1:27
    z naszymi oczami i odkrytą skórą?
  • 1:32 - 1:34
    Można założyć maskę,
  • 1:34 - 1:35
    żeby ochronić twarz.
  • 1:35 - 1:37
    Ale co z ludźmi w budynkach
  • 1:37 - 1:39
    stojących wam na drodze?
  • 1:39 - 1:42
    Potrzeba średnio jednej piątej sekundy,
  • 1:42 - 1:43
    by zareagować na to, co widzimy.
  • 1:43 - 1:45
    Zanim dostrzeżemy, co znajduje się przed nami
  • 1:45 - 1:46
    i na to zareagujemy...
  • 1:46 - 1:48
    czas x prędkość = odległość,
  • 1:48 - 1:49
    czyli 1/5 sekundy
  • 1:49 - 1:50
    razy 40 000 km/h,
  • 1:50 - 1:52
    równa się 2,8 km.
  • 1:52 - 1:53
    Minęlibyśmy to coś albo przelecieli na wylot
  • 1:53 - 1:56
    o ponad półtora kilometra.
  • 1:56 - 1:58
    Albo zabilibyśmy się,
  • 1:58 - 2:00
    uderzając z super prędkością
    w najbliższą ścianę,
  • 2:00 - 2:03
    lub co gorsza, jeśli bylibyśmy niezniszczalni,
  • 2:03 - 2:05
    nasze ciała stałyby się pociskami,
  • 2:05 - 2:08
    które niszczą wszystko po drodze.
  • 2:08 - 2:11
    Podróżując z predkością 40 000 km/h,
  • 2:11 - 2:13
    stanęlibyśmy w ogniu,
  • 2:13 - 2:14
    zostali pokryci owadami,
  • 2:14 - 2:17
    bez czasu na stosowną reakcję.
  • 2:17 - 2:18
    A co z szybkim przemieszczeniem się
  • 2:18 - 2:19
    do miejsca w zasięgu wzroku,
  • 2:19 - 2:21
    gdzie nie ma przeszkód
    między nami a celem?
  • 2:21 - 2:22
    Powiedzmy, że kula zmierza
  • 2:22 - 2:27
    ku pięknej damie w opałach.
  • 2:27 - 2:29
    Nasz bohater pojawia się w super prędkością,
  • 2:29 - 2:30
    chwyta kobietę
  • 2:30 - 2:32
    i przenosi w bezpieczne miejsce.
  • 2:32 - 2:34
    Brzmi bardzo romantycznie,
  • 2:34 - 2:37
    ale w rzeczywistości bardziej niż od kuli
  • 2:37 - 2:38
    dziewczyna ucierpiałaby z rąk bohatera,
  • 2:38 - 2:40
    jeśli przeniósłby ją z super prędkością.
  • 2:40 - 2:45
    Pierwsze prawo dynamiki Newtona
    dotyczy bezwładu,
  • 2:45 - 2:46
    czyli oporu
  • 2:46 - 2:48
    w stosunku do zmiany stanu.
  • 2:48 - 2:50
    Oznacza to, że objekt będzie się poruszał
  • 2:50 - 2:51
    lub pozostanie w tym samym miejscu,
  • 2:51 - 2:53
    dopóki coś tego nie zmieni.
  • 2:53 - 2:57
    Przyspieszenie to tempo,
    w jakim prędkość zmienia się w czasie.
  • 2:57 - 2:59
    Kiedy dziewczyna jest w bezruchu,
  • 2:59 - 3:00
    przyspieszenie = 0 km/h.
  • 3:00 - 3:03
    Kiedy zaczyna przyspieszać,
  • 3:03 - 3:04
    w ciągu sekund prędkość wyrasta gwałtownie,
  • 3:04 - 3:07
    aż osiąga 40 000 km/h.
  • 3:07 - 3:10
    Jej mózg uderzyłby o kości czaszki.
  • 3:10 - 3:12
    Przy nagłym zatrzymaniu
  • 3:12 - 3:15
    prędkość spada gwałtownie
    z powrotem do zera,
  • 3:15 - 3:18
    więc mózg uderzyłby o czaszkę z drugiej strony
  • 3:18 - 3:22
    i zamienił się w papkę.
  • 3:22 - 3:26
    Mózg jest zbyt delikatny
    by znieść tak nagły ruch.
  • 3:26 - 3:28
    Podobnie jak pozostałe części ciała.
  • 3:28 - 3:30
    Nie sama prędkość powoduje uszkodzenie,
  • 3:30 - 3:33
    bo astronauci przeżyli podróż promem Apollo 10.
  • 3:33 - 3:34
    To przyspieszenie
  • 3:34 - 3:36
    lub nagłe zahamowanie powodują,
  • 3:36 - 3:37
    że organy wewnętrzne
  • 3:37 - 3:39
    obijają się o przód ciała,
  • 3:39 - 3:40
    podobnie jak pasażerowie w autobusie,
  • 3:40 - 3:43
    kiedy kierowca nagle wciska hamulec.
  • 3:43 - 3:45
    To, co nasz bohater zrobił dziewczynie,
  • 3:45 - 3:48
    matematycznie nie różni się
    od przejechania jej
  • 3:48 - 3:51
    promem kosmicznym z maksymalną prędkością.
  • 3:51 - 3:54
    Pewnie zginęłaby w momencie zderzenia.
  • 3:54 - 3:56
    Rodzina tej biedaczki zasługuje na przeprosiny
  • 3:56 - 3:59
    oraz czek na pokaźną sumę.
  • 3:59 - 4:02
    Bohatera pewnie też czeka więzienie.
  • 4:02 - 4:04
    Od lekarzy wymaga się ubezpieczenia
    od odpowiedzialności cywilnej
  • 4:04 - 4:07
    na wypadek błędów, które szkodzą pacjentowi.
  • 4:07 - 4:11
    Ciekawe ile kosztowałoby
    ubezpieczenia dla superbohatera.
  • 4:12 - 4:14
    Którą lekcję fizyki o super mocach
  • 4:14 - 4:17
    obejrzysz teraz?
  • 4:17 - 4:21
    Zmianę kształtu i struktury ciała?
  • 4:21 - 4:23
    Super prędkość?
  • 4:23 - 4:24
    Latanie?
  • 4:24 - 4:27
    Super siłę?
  • 4:27 - 4:30
    Nieśmiertelność?
  • 4:30 - 4:32
    Czy niewidzialność?
  • 4:32 - 4:34
    Czy niewidzialność?
Title:
Gdyby super-moce były prawdziwe: Super prędkość - Joy Lin
Speaker:
Joy Lin
Description:

Obejrzyj całość: http://ed.ted.com/lessons/if-superpowers-were-real-super-speed-joy-lin

Co byłoby, gdyby super-prędkość istniała także poza światem komiksów? Czy z punktu widzenia nauki to możliwe? W tej serii filmików Joy Lin zmierza się z super mocami i ujawnia, na ile są one realistyczne dla nas, zwykłych śmiertelników.

Lekcja: Joy Lin, animacja: Cognitive Media.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:51

  • Rysia Wand

    Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/nm6KqqlJrn6S/pl/574303/832938/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles) i wprowadziłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines). ================================================================================
    Literówki, które wykryłby moduł sprawdzania pisowni.

    Polecam zainstalować moduł sprawdzania pisowni w przeglądarce. W tłumaczeniu były literówki, które zostałyby wykryte przez tę funkcję. https://addons.mozilla.org/en-us/firefox/addon/polish-spellchecker-dictionary/
    ================================================================================
    Wata językowa zostawiona w tłumaczeniu.
    W tłumaczeniu napisów nie zostawiamy "waty językowej" i różnych innych elementów. Jest to bardzo istotny aspekt tłumaczenia tego rodzaju. Polecam zapoznać się z poradnikiem pod adresem http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles
    ================================================================================
    Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.

    Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.
    Przykłady:
    ++++++++++1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.
    ++++++++++2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).
    ++++++++++Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji.
    Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines
    (2:20, 2:44)
    ================================================================================
    Zapis liczb – niewłaściwe separatory (np. kropka zamiast spacji).

    Zapis liczb - separator stosujemy w liczbach dłuższych niż czterocyfrowe. Ponadto w polskim powinna to być spacja, nie kropka. Czyli zamiast "3.000" powinno być "3000", a w przypadku dłuższych - "30 000" itd. Więcej informacji - http://lukaszrokicki.pl/2011/01/17/separatory-w-zapisie-liczb/
    ================================================================================
    Uwaga na przecinki.
    Warto zajrzeć na http://www.prosteprzecinki.pl/zasady
    ================================================================================
    Nadużywanie zaimków dzierżawczych.

    W języku angielskim zaimków dzierżawczych używa się znacznie częściej niż w polskim. Jeśli zaimek nie służy do rozróżnienia w razie wątpliwości, do której osoby coś przynależy, w polskim zaimka dzierżawczego nie użyjemy (np. "I go there with my wife" --> "Idę tam z żoną" - nie trzeba zaznaczać, że własną, nie cudzą, bo wynika to z kontekstu). ================================================================================
    Okoliczniki czasu i miejsca wydzielone przecinkiem.

    Okoliczniki czasu i miejsca na początku zdania nie są w języku polskim oddzielane przecinkiem, inaczej niż w angielskim. Przykład: "Today, the basis for scientific time" = "Dzisiaj, podłożem mierzenia czasu" --> "Dzisiaj podłożem mierzenia czasu"
    (opis) =========================================================================================== Zawsze warto też odświeżyć sobie podstawowe zasady dotyczące tworzenia tłumaczeń (http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Translation) i postępowania w przypadku korekty (http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Review). =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze się tam nie spotkaliśmy, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.