Glutenle ilgili bu sorun nedir? - William D. Chey

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/what-s-the-big-deal-with-gluten-william-d-chey

Son yıllarda bir restorana gittiyseniz, menünün bir yerinde ''Glutensiz'' yazısını görmüşsünüzdür. Peki gluten tam olarak nedir ve bazı insanlar niçin bunu hazmedemezler? Bunun yalnızca son zamanlarda bir sorun olmasının sebebi ne? William D. Chey çölyak hastalığı, buğday alerjileri ve çölyaksız gluten hassasiyeti altındaki gerçekleri masaya yatırıyor.

Ders: William D. Chey, animasyon: Stretch Fİlms, Inc.

Yiyecek paketlerinde, eve servislerde,
şampuan şişelerinde, daire listelerinde,

tişörtünüzün etiketinde, bir çekicin
üzerinde, sırtınızın altındaki bir dövmede

ya da arkadaşınızın özgeçmişinde
"glutensiz" yazısını görmüş olabilirsiniz.

Birisi size glutenden bağımsız olmasını
sağlayan yeni bir şey bulduğunu söylerse

şu soruları sorabilirsiniz

ve arkadaşınız size şu
çok bilgili cevapları verebilir,

mantıklı bir birey olarak
eğitimli şekilde diyet tercihleri yapmak

ve katiyen son moda diyetleri
takip etmemek.

Gluten nedir ?

Gluten çözülemeyen
bir protein bileşiğidir,

gliadin ve glutenin adlı
iki proteinden oluşur.

Glutenle nerede karşılaşabilirsiniz ?

Gluten, buğday, çavdar ve arpa gibi
belirli tahıllarda bulunur.

Glutenin tüm insanlık tarihinde
görevi neydi

ve bu neden aniden
ilginizi çekmeye başladı?

Gluten, hamurun esneme
yoğunluğundan sorumludur

ve buğday unundan yapılan
ekmek ve makarna gibi yiyeceklerin

çiğnenebilirliğinden sorumludur.

Bazı insanlar için bu yiyecekler
buğday alerjisi

çölyak hastalığı ya da çölyak olmadan
glutene karşı hassasiyet doğurur.

Buğday alerjisi, bağışıklık sistemi
buğday proteinlerine

karşı alerji çıkardığında oluşan,

hafif sorunlara ve nadir de olsa
tehlikeli olabilen bir

reaksiyon olan anafileksiye sebep olabilen

yaygın olmayan bir durumdur.

Çölyak hastalığı kalıtsaldır,

glutenli gıdaların tüketilmesi hastaların

ince bağırsak iç yüzeyinde
inflamasyon ve hasara yol açar.

Bu da bağırsak işlevini aksatır,

karın ağrısı, şişkinlik ve ishal,
kilo kaybı, gaz, deride kurdeşen,

osteoporoz gibi kemik problemleri,
demir eksikliği, gelişememe,

kısırlık, yorgunluk ve depresyon gibi
sıkıntılara neden olur.

Tedavi edilmezse,
çölyak hastalığı

bazı kanser türlerinin oluşma
riskini arttırır.

Çölyak hastalığı ABD'de her 100 ile 200
kişi arasında 1 kişide saptanmıştır.

Kan tahlilleri çölyak ihtimali
gösterdiğinde,

tam teşhis biyopsi ile yapılır.

En etkili tedavi yöntemi
glutensiz beslenmektir,

bu beslenme bağırsak hasarını iyileştirir
ve semptompları düzeltir.

Bazı insanlarda çölyak hastalığı
veya buğday alerjisi yoktur

ama yine de glutenli gıdalar
tükettiklerinde semptomlar gösterirler.

Bu kişilerde çölyaksız
gluten hassasiyeti vardır.

Ağrılı karın semptomları ile birlikte

iştahsızlık, bilinç bulanıklığı, eklem
ağrısı ve kurdeşen rahatsızlıkları olur.

Glutensiz beslenme genellikle
bu semptomlara iyi gelmektedir.

Peki ne kadar insanda bu bahsettiğimiz
gluten hassasiyeti var?

Genel popülasyonda gluten hassasiyeti
vakalarının sayısı belirsiz

fakat buğday alerjisi ve çölyak
hastalığından çok daha yaygın.

Tanı, semptomların gelişmesine,

buğday alerjisi ve çölyak olmayışı

ve glutensiz beslenme
gelişimine dayalıdır.

Güvenilir tek bir kan
veya doku tahlili yoktur,

bunun kısmen sebebi gluten hassasiyetinin
tek bir sebebi olmayışı

ve çok sayıda farklı muhtemel
sebepleri olması.

Örneğin, gluten

ince bağırsaktaki bağışıklık sistemini
çalıştırabilir

veya tehlikeye sokabilir.

Bazı durumlarda
gluten hassasiyeti olduğunu söyleyenler

aslında buğday proteinine değil,

buğday ve diğer gıdalarda bulunan
fruktan adı verilen şekerlere hassastır.

İnsan bağırsağı fruktanları çözemez
veya emilimini yapamaz,

bu yüzden doğrudan
kalın bağırsağa giderler,

bakteri ile fermente olurlar,

kısa zincirli yağ asidi ve gaz üretirler.

Bu da bağırsak sorunları olan kişilerde
hoş olmayan sorunlara yol açar.

Gluten hassasiyetinin diğer bir açıklaması
nosebo etkisidir.

Bu durum insanların bir şeyin
sorun yaratacağına inanması ile ilgilidir,

bu inanışları sorunun olmasına yol açar.

Bu durum, iyi bilinen ve çok daha talihli
plasebo etkisinin tam tersidir.

Glutenin medyada ne kadar
kötü yer aldığı düşünülürse,

nosebo etkisinin
gluten hassasiyetine

sahip olduğunu düşünen insanlarda
bir rol oynaması söz konusudur.

Tüm bu sebepler ışığında,

insanların buğday veya diğer tahılları

tükettiklerinde ortaya çıkan sorunlar
harici olarak glutene bağlanamaz.

Bu yüzden çölyaksız gluten hassasiyeti
için daha iyi bir isim

buğday intoleransı olabilir.