Gary Greenberg: Dünyamızın zarif nano detayları

3 boyutlu bir mikroskop altında fotoğraflandığında, kum tanecikleri renkli şeker parçaları gibi, bir çiçekteki erkek organlar ise eğlence parklarındaki fantastik kuleler gibi görünür. Gary Greenberg mikro-dünyanın heyecan veren detaylarını gözler önüne seriyor.

Dünyayı tamamıyla eşsiz bir bakış açısından

görmek hakkında konuşmak istiyorum biraz

ve hakkında konuşacağım bu dünya mikro-dünya

Bunu çok uzun yıllar yaptıktan sonra keşfettim ki,

gerçeğin arkasında sihirli bir dünya var.

Ve bu dünya bir mikroskoptan direkt olarak görünebilmekte.

bugün size bunlardan bazılarını göstereceğim.

Çok da küçük olmayan bir şeye bakarak başlayalım,

çıplak gözle görebileceğimiz bir şey ile,

ve bu bir arı. Bu arıya baktığınız zaman,

burada yaklaşık bu boyutta, yaklaşık 1 santim kadar.

Fakat arının detaylarını gerçekten görmek için ve gerçekten

taktir etmek için biraz daha yakından bakmanız gerekir.

Bu arının gözünün mikroskop ile görünümü

ve şimdi bir de baktınız ki arının

ommatidya adı verilen kendine özgü binlerce ayrı gözü var.

Ve aslında gözlerinin içinde duyusal kıllara sahipler

böylece bir şeyin hemen yakınında olduklarını biliyorlar.

çünkü üç boyutlu göremiyorlar.

Daha küçük resimlere geçersek, işte bir insan kılı.

Bir insan kılı gözün görebileceği en küçük şey kadardır.

Bir milimetrenin onda biri kadardır.

Ve yine daha küçük bir resme bakarsak,

bundan 10 kat kadar daha küçük bir şeye, bir hücreye.

Yani, bir insan kılının çapına,

10 tane insan hücresi sığdırabilirsiniz.

Hücrelere baktığımızda, ben aslında biyolojiye ve bilime

bu şekilde bulaştım

mikroskoptan canlı hücrelere bakarak.

Mikroskopta canlı hücreleri ilk gördüğüm zaman,

tam anlamıyla büyülenmiştim ve neye benzediklerini görünce çok şaşırmıştım.

Bağışıklık sisteminden bir hücreye böyle bakarsanız,

aslında onlar bir yere hareket ediyorlar.

Bu hücre yabancı nesneler arıyor,

bakteri, bulabileceği şeyler.

Etrafına bakınıyor ve birşey bulduğu zaman

ve yabancı olduğunu fark ettiğinde,

o şeyi içine çekecek ve yiyecek.

Eğer tam şuraya bakarsanız, küçük bakteriyi buluyor

ve içine çekip onu yiyor.

Eğer bir hayvandan kalp hücreleri alırsanız

ve onu bir petri kabına koyarsanız, orada öylece çalışmaya devam ederler.

Onların işi bu. Hayatta her hücrenin bir görevi var

ve bu hücrelerin görevi

vücudumuzda kanı dolaştırmak.

Sıradaki bu hücreler ise sinir hücreleri ve tam da şu anda,

gördüğümüz üzere, neye baktığımızı anlıyoruz,

beyinlerimiz ve sinir hücrelerimiz aslında tam da şu anda bunu yapmakta.

Durağan değiller. Etrafta hareket ediyorlar,

yeni bağlantılar kuruyorlar ve öğrendiğimiz zaman olan şey de bu.

Bu ölçekten daha da aşağıya inerseniz,

bu bir mikron, diğer bir deyişle bir mikrometre ve biz

ta bir nanometreye ve angstroma kadar indik.

Bir angstrom bir hidrojen atomunun

çapına eşittir.

O kadar küçüktür.

Günümüzde sahip olduğumuz mikroskoplar, aslında

tek tek atomları görebilmekte. Bunlar bu tek atomlara ait

bir kaç resim. Her çıkıntı tek bir atomu ifade ediyor.

Bu kobalt atomlarının oluşturduğu bir halka.

Yani bu bütün dünyaya, buradaki bu alana

nano-dünya deniliyor ve nano-dünya,

gördüğümüz tüm mikro-dünya

içinde sarılmış haldedir ve

bunlar molekül ve atomların dünyasıdır.

Ama ben bu daha büyük dünya hakkında konuşmak istiyorum,

mikro-dünya.

Eğer bir çiçekte yaşayan küçük bir böcek olsaydınız,

bu çiçek neye benzerdi? Eğer çiçek bu kadar büyük olsaydı?

Çiçeğe baktığımızda, gördüğümüz ya da dokunduğumuz

hiç bir şeye benzemezdi. Eğer buradaki bu çiçeğe bakarsanız

ve siz küçük bir böcekseniz, bu çiçeğin şu yüzeyindeyseniz,

yüzey bunun gibi görünürdü.

Çiçeğin taç yaprakları böyle görünürdü, yani karınca

bu nesnelerin üzerinde sürünmekte ve eğer bu bitkinin dişicik başına

ve erkeklik organına biraz daha yakından bakarsanız,

bu çiçeğin tarzı bu ve fark edeceksiniz ki

bu küçük- bizim mahmuz (çıkıntılar) dediğimiz

jöle gibi şeylere sahip. Bunlar nektar (bitki özü) mahmuzları.

Bu küçük karınca burada sürünmekte,

küçük bir Willy Wonka diyarında gibi.

Onlar için küçük bir Disneyland gibi. Bizim görüğümüz gibi değil.

Bunlar küçük polen tanecikleri

orada, orada ve burada

tek bir sarı polen tanesi olarak gördüğünüz şeye,

mikroskoptan baktığınız zaman,

binlerce polen tanesinden yapıldığını anlarsınız.

Örneğin bu, küçük bitkilerin etrafında uçuşan arıları

gördüğünüz zaman ve onlar polen topluyorlar,

topladıkları bu küçük polen tanelerini

bacaklarında biriktiriyorlar ve kovanlarına götürüyorlar.

Arı kovanını arı kovanı yapan şey de budur,

arı kovanındaki balmumudur. Ve onlar aynı zamanda nektar da topluyorlar

ve yediğimiz balı meydana getiren şey budur.

İşte yakından çekilmiş bir fotoğraf ve bu da bir su sümbülünün

sıradan bir resmi. Eğer çıplak göz ile çok ama çok iyi görme yetisine sahip olsaydınız,

onu bu kadar iyi görebilirdiniz.

Bitkinin erkeklik organı ve dişi organı burada. Ama bakın erkeklik organı ve dişilik organı

mikroskoptan nasıl görünüyorlar. Bu erkeklik organı.

Orada binlerce küçük polen tanecikleri var

ve burada dişilik organı ve bunlar tüy adı verilen

küçük şeyler. Ve çiçeğe kokusunu veren de budur

ve bitkiler, kokuları aracılığıyla birbirleriyle

iletişim kurarlar aslında.

Gerçekten sıradan bir şey ile ilgili konuşmak istiyorum,

sadece sıradan kum.

Yaklaşık 10 yıl önce Maui'den gelen kumu ilk gördüğümde,

kuma olan ilgim başladı

ve işin aslı, bu Maui'den gelen bir parça kum.

Yani kum boyut olarak bir milimin onda biri kadardır.

Her bir kum tanesi, boyut olarak bir milimetrenin onda biri kadardır.

Ama buna yakından baktığınızda, bakın burada ne var.

Gerçekten oldukça harika. Orada mikro kabuklar var.

Mercanımsı şeyler var.

Diğer kabukların kokusu var. Olivin var.

Volkan parçacıklar var. Şurada bir parça volkan var.

Tüpsü solucanları var.

Kumda, bir dizi inanılmaz şey bulunmakta.

Sebebi de şu; bu ada gibi bir yerde,

kumun çoğu, biyolojik maddeden yapılır

çünkü resifler, tüm bu mikroskobik hayvanların

büyüyebileceği bir ortam sağlıyor

ve öldüklerinde, hayvanların kabukları, dişleri

ve kemikleri parçalanıyor ve kum taneciklerini meydana getiriyor,

mercan ve benzeri şeyler.

İşte burada, örneğin, Maui'deki kumun bir resmi.

Bu Lahaina'dan

ve sahil boyunca yürürken, biz aslında

milyonlarca yıllık biyolojik ve jeolojik tarih boyunca yürüyoruz.

Bunun farkına varmıyoruz ama aslında bu tüm

ekolojinin kaydıdır.

İşte burada görüyoruz, örneğin, bir sünger spikülü,

2 parça mercan burada,

bu bir deniz kestanesi dikeni. Gerçekten harika.

Buna ilk baktığımda -- düşündüm ki

Vay canına, burada küçük bir hazine yatıyor gibi.

İnanamadım, ve küçük parçacıkları

dikkatlice inceleyip, fotoğraflarını çekmek istedim.

Dünyamızdaki kumun çoğunun görünümü böyle.

Bunlar kuvars kristaller ve feldispatlar,

dünyada anakara üzerindeki kumun çoğu

kuvars kristali ve feldispatlardan meydana gelmektedir. Bu granit kayalarının erozyonudur.

Yani, dağlar oluştu ve su, yağmur, buz

ve benzeri ile aşındı

ve kum tanecikleri haline geldi.

Çok daha renkli bir takım kum var.

Bunlar Büyük Göller yakınından alınan kumlar

ve pembe lal taşı ya da yeşil pistasit gibi mineraller

ve her türlü şaşırtıcı şeylerle dolu olduğunu görebilirsiniz

ve eğer farklı yerlerden farklı kumlara bakarsanız,

her bir kumsalda, kuma baktığınız her bir yerde,

kum farklıdır. İşte bu Big Sur'dan, küçük kıymetli taşlar gibiler.

Afrika'da değerli taş madenciliği yapılan yerler var.

Kumu okyanusa götüren nehirlerin kumlarını görmek

kelimenin tam anlamıyla, çok küçük mücehverlere

mikroskoptan bakmaya benzer.

Yani her bir kum tanesi eşsizdir. Her kumsal farklıdır.

Her bir tanecik farklıdır. Dünyada birbirine benzeyen

iki kum tanesi yoktur.

Her bir kum tanesi bir yere geliyor ve bir yere gidiyor.

Zaman içindeki şipşak fotoğraflar gibiler.

Kum sadece Dünya'da yok, kum tüm evrende

her yerde var. Aslında, uzay boşluğu kum ile dolu

ve bu kum gezegenlerimizi ve ayı oluşturmak için

bir araya gelmekte.

Bunları mikro meteroitlerde de görebilirsiniz.

Bu, ordunun bana verdiği bir kaç mikro meteroit.

Bunlar Güney Kutbunda içme suyu kuyularından çıkarılıyor.

Oldukça muhteşem görünüşlüler ve bunlar da

içinde yaşadığımız dünyayı - gezegenleri ve ayı

oluşturan küçük öğeler.

Nasa Ay'daki kumun resimlerini çekmemi istedi.

Bana, 40 yıl önceki Apollo görevinin farklı inişlerinden

getirilen kumlar gönderdiler.

3 boyutlu mikroskoplarımla resimler çekmeye başladım.

Bu çektiğim ilk resimdi. Bu muhteşemdi.

Birazcık da olsa Ay'a benzediğini düşündüm ki bu çok ilginçti.

Şimdi, mikroskoplarımın çalışma şekli şöyle; normalde

mikroskoptan tek seferde aldığınız görüntü ile çok az görebilirsiniz,

yapmanız gereken şey, mikroskobu tekrar odaklamaktır,

resim çekmeye devam edin ve daha sonra bütün bu resimleri

birleştirerek tek bir resim haline getiren bir bilgisayar programı var,

böylece neye benzediğini görebilirsiniz

ve ben bunu 3 boyutlu yapıyorum. İşte orada, görebilirsiniz,

sol göz bakışı. Burada bir sağ göz bakışı var.

Bir çeşit sol göz, sağ göz bakışı.

Şimdi burada bir şey ilginç. Bu, Dünya'da gördüğüm

her kumdan çok daha farklı görünmekte

ve ben Dünya'da çok kum gördüm. İnanın bana. (Kahkahalar)

Ortadaki bu deliğe bakın. Bu deliğe aya çarpan bir

mikro meteorit neden olmuştur.

Ay'da hiç atmosfer yok. Yani mikro meteoritler

devamlı olarak gelmekte ve şimdi Ay'ın bütün yüzeyi

toz ile kaplı çünkü 4 milyar yıl boyunca,

mikro meteoritler tarafından bombardımana uğradı

ve mikro meteoritler saatte yaklaşık 30 ile 90.000 kilometre ile

gelerek her hangi bir şeye temas ettiklerinde buharlaşırlar.

Burada görebilirsiniz ki,

bu bir şekilde buharlaşmış, şu madde

bu küçük kum tanecikleri yığınını bir arada tutuyor.

Tüm bu gördüğünüz çok küçük bir kum tanesi.

Buna yapışkan çemberi denilmekte.

Ay'daki kum tanelerinin çoğu bunun gibi görünmekte

ve bunu Dünya'da asla bulamazsınız.

Ay'daki kumun çoğu özellikle

ve aya baktığınızda bilirsiniz,

karanlık alanlar ve aydınlık alanlar vardır. Karanlık alanlar,

lav akıntılarıdır. Bazaltik lav akıntılarıdır

ve bu kum ona benziyor, Haleakala'da görebileceğiniz

kuma çok benzer.

Diğer kumlar, bu mikro meteoritler geldiğinde,

buharlaşırlar, ve bu fıskiyeleri oluştururlar.

Bu mikroskobik fıskiyeler, yukarıya giden--

"havaya giden" diyecektim, ama hiç hava yok

bir şekilde yukarıya gider ve hemen bu çok küçük

cam boncuklar oluşur ve katılaşırlar ve zamanla

Ay'ın yüzeyine tekrar düşerler

çok güzel renkli cam küreleri var.

Ve bunlar aslında çok küçükler;

bunları görmek için bir mikroskoba ihtiyacınız var.

İşte burada, Ay'dan gelen bir kum tanesi var

ve bütün kristal yapının hala

orada olduğunu görebilirsiniz.

Bu kum tanesi, muhtemelen yaklaşık

3.5 ya da 4 milyar yıllık

ve Dünyamızdaki kumun su, düşme ya da hava

ve benzeri şeyler yüzünden aşındığı gibi hiç aşınmamış.

Tüm görebildiğiniz, şurada güneş tarafından oluşmuş

küçük bir erozyon (güneş fırtınaları) ve bu erozyon

güneşteki radyasyon yüzünden olmuş.

Bugün size anlatmaya çalıştığım şey,

bir kum tanesi kadar sıradan şeyler bile, daha yakından

ve daha farklı ve yeni bir bakış açısından bakarsanız

gerçekten de sıra dışı olabilir.

Bence William Blake bunu şu sözleriyle en iyi şekilde dile getirmiştir:

"Bir kum tanesinde bir dünya,

ve bir kır çiçeğinde bir cenneti görmek için,

sonsuzluğu avcunuzun içinde

ve ebediyeti bir saatin içinde tutun."

Teşekkürler. (Alkışlar)