Làm sao đi vào không gian, mà không cần phải đi vào không gian?

"Chúng ta rồi sẽ bắt đầu sống ngoài không gian", Angelo Vermeulen, chỉ huy trưởng phi hành đoàn NASA phát biểu. "Có thể mất 50 năm hay 500 năm, nhưng điều đó sẽ xảy ra." Trong buổi nói chuyện dễ thương của mình, TED Fellow này miêu tả một vài công việc mà anh đã làm để chắc chắn rằng con người được chuẩn bị cho cuộc sống ngoài không gian cũng như chia sẻ một đề án nghệ thuật hấp dẫn, trong đó, anh thách thức mọi người trên thế giới thiết kế nhà ở cho tương lai.

Tôi là người đa ngành.

Là nhà khoa học, tôi là trưởng đội tàu
mô phỏng lên Sao hỏa của NASA năm ngoái

và là họa sĩ, tôi tạo ra nghệ thuật đa văn
hóa cho cộng đồng trên khắp hành tinh.

Mới đây, tôi đã kết hợp cả hai.

Nhưng trước hết, cho tôi nói một chút
về nhiệm vụ tại NASA.

Đây là chương trình HI-SEAS.

HI-SEAS là mô hình bề mặt hành tinh
do NASA tài trợ

được đặt tại núi lửa Mauna Loa
ở Hawaii,

nó là chương trình
nghiên cứu chuyên biệt

để tìm hiểu ảnh hưởng của
sự cách ly dài hạn lên các phi đội nhỏ.

Tôi sống trong nhà vòm này bốn tháng
với phi đội sáu người,

một trải nghiệm vô cùng thú vị,

Chúng tôi làm tất cả
mọi loại nghiên cứu.

Nghiên cứu chính của chúng tôi
là về thức ăn

nhưng bên cạnh nó -

phát triển hệ thức ăn mới cho các phi
hành gia sống ngoài không gian -

chúng tôi cũng làm tất cả
các nghiên cứu khác.

Chúng tôi đi bộ ngoài không gian,
như bạn thấy ở đây,

mặc những bộ quần áo không gian

rồi còn việc nhà
và rất nhiều thứ khác,

chẳng hạn như
điền bảng câu hỏi cuối mỗi ngày.

đó là một công việc rất bận rộn.

Bây giờ, bạn có thể tưởng tượng,

khi sống chung với một nhóm người
trong một không gian hẹp

suốt thời gian dài,
là thử thách vô cùng khó.

Các thử thách về mặt tâm lý:

làm sao để giữ cả đội với nhau
trong những trường hợp này;

làm sao đối mặt với những
thay đổi cảm nhận thời gian

khi bạn sống trong những
tình huống này

vấn đề giấc ngủ xuất hiện; vân vân.

Nhưng cùng lúc,
chúng tôi học được nhiều.

Tôi hiểu được cách mà
từng thành viên phi đoàn

đối mặt với tình huống cụ thể;

làm sao để giữ cả đội
làm việc hiệu quả và vui vẻ,

ví dụ, cho họ một mức độ
tự trị nhất định

là một mẹo hay để làm việc đó;

và thật lòng mà nói, tôi học được nhiều
về tinh thần lãnh đạo,

bởi tôi là trưởng phi đội.

Khi làm nhiệm vụ này,

tôi bắt đầu suy nghĩ về tương
lai của chúng tôi lúc ngoài không gian.

Chúng ta sẽ ra ngoài không gian,
và bắt đầu sinh sống ở đó.

Tôi không nghi ngờ gì
về điều này.

Có lẽ phải đợi 50 năm
hoặc 500 năm nữa

nhưng việc sinh sống ngoài vũ trụ
chắc chắn sẽ xảy ra.

Vì vậy, tôi nảy ra một dự án
nghệ thuật mới gọi là Seeker.

Dự án Seeker thật sự thách thức
cộng đồng trên toàn thế giới

trong việc nghĩ ra
những mẫu phi thuyền vũ trụ

tái hình dung sự sống
và tồn tại của con người.

Đó là cốt lõi của dự án.

Bây giờ, một điều quan trọng:

Đây không là một dự án "đi lạc".

Đây không phải:
"Ôi trời ơi, thế giới đi sai đường rồi,

ta phải thoát ra vì ta cần
tương lai khác ở chỗ nào đó!"

Không, không.

Về cơ bản, dự án mời gọi mọi người

bước một bước ra khỏi
những ràng buộc của trái đất

và hình dung lại
tương lai của mình.

Điều này rất hữu ích,
và đang làm tiến triển tích cực.

đó là phần hết sức quan trọng
của những gì chúng tôi đang làm.

Trong dự án này, tôi dùng
phương pháp đồng tạo,

cách tiếp cận hơi khác

so với những gì bạn mong đợi
từ những người họa sĩ.

Tôi đưa ý tưởng cơ bản vào nhóm,
và cộng đồng,

rồi mọi người bắt đầu
bị cuốn hút vào đó,

và cùng nhau, ta khắc họa
và tạo dựng tác phẩm nghệ thuật.

Giống những con mối vậy.

Chúng tôi cùng làm việc mà

ngay cả khi ghé thăm
các công trình này, đôi khi,

các kiến trúc sư cũng không hiểu lắm về
cách làm mà không có kế hoạch tổng thể.

Chúng tôi luôn tạo ra những
công trình điêu khắc cực kỳ lớn thế này

nơi ta thật sự có thể
sống trong đó.

Mẫu đầu tiên đã hoàn thành tại Bỉ
và Hà Lan.

Nó do một nhóm
gần 50 người dựng lên.

Đây là công trình thứ hai
của cùng một đề án,

nhưng tại Slovenia,
một đất nước khác,

và nhóm mới tới, chúng tôi đang định làm
phần kiến trúc theo cách khác.

Vì vậy, họ bỏ phần kiến trúc,
giữ phần nền của công trình nghệ thuật,

và xây dựng một cái hoàn toàn mới,

rất giống kiến trúc hình thể trừu tượng.

Và đó là phần cực kỳ quan trọng khác
của dự án.

Nó là một công trình nghệ thuật,
một công trình kiến trúc.

Đây là phiên bản cuối vừa được giới thiệu
cách đây vài tuần ở Hà Lan,

dùng xe quân đội làm mô dun
để xây một tàu vũ trụ.

Chúng tôi mua vài chiếc xe bộ binh cũ,

cắt nó ra,

và ráp lại thành một tàu vũ trụ.

Bây giờ, khi nghĩ về tàu vũ trụ,

chúng tôi không chỉ liên tưởng nó
là một thử thách công nghệ.

Chúng tôi thật sự nhìn nó như
một sự kết hợp của ba hệ thống:

sinh thái, con người và công nghệ.

Do đó, luôn có một thành phần sinh thái
mạnh mẽ trong đề án.

Ở đây, bạn thấy hệ thống
tự trồng rau nuôi cá hữu cơ

xung quanh các phi hành gia,

thế nên, họ liên lục tiếp xúc với
nguồn thực phẩm mà mình tiêu thụ.

Một thứ rất điển hình cho dự án này

là chúng tôi làm nhiệm vụ độc lập
bên trong công trình, và thiết kế dự án.

Chúng tôi đã nhốt chính mình
trong đó nhiều ngày đến khi xong

và kiểm tra những gì chúng tôi làm.

Ví dụ như,

bên tay phải bạn có thể thấy
một nhiệm vụ độc lập

tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại
ở Ljublijana ở Slovenia,

có sáu nghệ sĩ và nhà thiết kế
tự nhốt mình trong đó -

Tôi là một trong số đó -

trải qua bốn ngày bên trong bảo tàng.

Và dĩ nhiên, đây là
một trải nghiệm ấn tượng

và sâu sắc cho tất cả chúng tôi.

Giờ đây, dự án mới
đang được thực hiện

cùng với Camillo Rodriuez-Beltran,
cũng là một TED Fellow,

tại Sa mạc Atacama ở Chile,

Trước hết, nơi này được xem
là một mô phỏng của Sao hỏa.

Nó thật giống Sao hỏa
ở nhiều điểm

và đang được NASA dùng để
thử nghiệm thiết bị.

Và nó có một lịch sử dài
nối kết với không gian

thông qua việc quan sát những vì sao.

Giờ, nó là nhà của ALMA,

một kính viễn vọng lớn
đang được xây ở đây.

Đó cũng là nơi
khô nhất trên hành tinh này,

điều cuốn hút chúng tôi
xây dựng dự án của mình tại đây,

vì sức bền vững đã đột nhiên trở thành
thứ cần được kiểm tra toàn diện.

Chúng tôi không có chọn lựa khác,

vì vậy, tôi rất tò mò muốn thấy
những gì sẽ xảy ra.

Một điều đặc biệt ở phiên bản
mới này

cái làm tôi rất phấn chấn
để được chứng kiến

là làm sao có thể kết nối
với người dân ở đây, dân bản xứ.

Những người này đã sống ở đây
từ rất lâu

và có thể được xem là bậc thầy
về khả năng chịu đựng,

nên tôi rất quan tâm đến việc
học hỏi từ họ,

và áp dụng nguồn kiến thức bản địa
vào khám phá không gian.

Chúng tôi cố định nghĩa lại cách ta
nhìn về tương lai ngoài không gian

bằng cách khám phá sự giao hòa
giữa sinh học, kỹ thuật và con người;

bằng cách dùng phương pháp đồng tạo;

và bằng cách sử dụng và
khám phá truyền thống địa phương

để làm thế nào học từ quá khứ và
kết hợp điều đó vào tương lai xa.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)