Dikkat, dost plütokrat, dirgenler geliyor

Nick Hanauer zengin, pişman olmayan kapitalist -- ve plütokrat arkadaşlarına söyleyeceği bir şey var: Uyanın! Artan eşitsizlik toplumumuzu Fransız ihtilalinden önceki duruma itiyor. Asgari ücretteki çarpıcı bir artışın orta sınıfı niçin kalkındıracağı, ekonomik refahı getireceği... ve bir ihtilali önleyeceği hakkındaki tartışmasını dinleyin.

Muhtemelen beni tanımıyorsunuz

ama duyduğunuz veya okuduğunuz o

.01 yüzdelik dilim içinde
olan kişilerden birisiyim

ve plütokrat kavramının
makul bir tanımlamasıyım.

Ve bu gece yapmak istediğim şey,
diğer plütokratlara,

benim de içinde bulunduğım gruba,
dolaysız yoldan seslenmek.

Çünkü, hepimiz için bir konuşma yapmanın

vaktinin geldiğini düşünüyorum.

Birçok plütokrat gibi,
ben de çok gururlu

ve pişmanlık duymayan bir kapitalistim.

Birçok endüstri alanında 30'dan fazla

şirketi kendim kurdum, başkasıyla
kurdum yahut da finanse ettim.

Amazon.com'da yer alan
aile dışından ilk hissedardım.

Bir ortaklık olarak kurduğumuz aQuantive'i

6.4 milyar dolara Microsoft'a sattık.

Arkadaşım ve ben bir bankaya sahibiz.

Size şunu söylüyorum - (Gülüşmeler)

inanılmaz, değil mi ?

Hayatımın diğer plütokratlar gibi olduğunu

göstermek için size şunu söyleyeyim.

Kapitalizm ve ticaret hakkında

geniş bir bakış açısına sahibim

ve birçoğunuzun hayal dahi edemeyeceği

bir yaşamla insanı şok eden

bir şekilde ödüllendirildim;

birden çok ev, bir yat,
şahsıma ait bir uçak,

vesaire, vesaire, vesaire.

Fakat dürüst olalım;
tanıştığınız en zeki insan ben değilim.

En çok çalışan da değilim.

Vasat bir öğrenciydim.

Teknik bir öğrenci de değildim.

Bir kod bile yazamam.

Gerçekten, benim başarım,

şahane bir şansın, doğumun,

şartların ve zamanlamanın eseridir.

Fakat birkaç şeyde gerçekten çok iyiyim.

İlki, zarar olasılığına karşı
fevkalade bir toleransım var,

diğer ise sağduyu,

gelecekte ne olacağına ilişkin bir önsezi

ve bence geleceğe yönelik bu önsezi

iyi bir girişimciliğin yapı taşıdır.

Bu yüzden siz de bana
bizim geleceğimizde ne gördüğümü

sorabilirsiniz.

Dirgenleri görüyorum,

aynı dirgenleri olan
kızgın çetelerde olduğu gibi.

Çünkü, bizim gibi insanlar, plütokratlar,

servet tutkusunun
çok ötesinde yaşıyoruz,

diğer %99'u oluşturan vatandaşlarımız ise

bunun çok çok gerisindeler.

1980 yılında, Amerikalıların
en tepedeki %1'lik tabakası,

milli gelirin yaklaşık
%8'ini paylaşıyorken,

Amerikalıların alt
tabakasında olan %50'lik kısım

milli gelirin %18'ini paylaşıyordu.

Otuz yıl sonra, bugün, en tepedeki %1,

%20'nin üzerinde
bir milli geliri paylaşıyorken,

alt kesimde yer alan
Amerikalıların %50'si

%12 veya 13'ünü paylaşıyor.

Eğer eğilim bu yönde devam ederse,

En tepedeki %1, 30 yıl içinde

%30'ün üzerinde

bir milli geliri paylaşacakken,

alttaki %50 sadece %6'lık

bir milli geliri paylaşacak.

Gördüğünüz gibi,

problem bizim bir takım
eşitsizliklerimizin olması değil.

Bazı eşitsizlikler,

yüksek işlevli kapitalist
demokrasiler için gereklidir.

Problem, eşitsizliğin şuan

yüksek seviyeye ulaşmasıdır

ve her gün gittikçe
daha kötü bir hal alıyor.

Eğer varlık, güç, gelir

adaletsiz bir şekilde
en tepedekiler üzerinde

yoğunlaşmaya devam ederse,

toplumumuz aynen

18. yüzyıl Fransa'sında olduğu gibi

kapitalist demokrasiden,

gelir sahiplerinin olduğu yeni bir
derebeylik toplumuna doğru evrilecek.

Fransa, devrimden

ve ellerinde dirgenler olan

çetelerden önce bu haldeydi.

Bu yüzden emsallerim olan plütokratlara,

milyonerlere

ve fildişi kulelerinde yaşayanlara

bir mesajım var:

Uyanın artık.

Uyanın. Bu böyle süremez.

Çünkü eğer biz toplumumuzdaki

bariz ekonomik eşitsizlikleri
düzeltmek için bir şeyler yapmazsak,

dirgenler bizim için gelecek.

Hiçbir özgür ve açık toplum
bu tarz ekonomik eşitsizliklerin

arttığı bir ortamda daha
fazla devam edemez.

Bu hiç olmadı. Hiçbir örneği yok.

Bana aşırı derecede
eşit olmayan bir toplum gösterin

ve ben de size polis devleti

veya bir başkaldırı göstereyim.

Eğer biz bu durum hakkında konuşmazsak,

dirgenler bizim için gelecek.

Nasıl olacağı önemli değil,
ne zaman olacağı önemli.

Herkes için geldiğindeyse,

çok feci olacak,

özellikle de bizim gibi plütokratlara.

Liberal bir iyi niyetli gibi
konuştuğumu biliyorum.

Ama öyle konuşmuyorum.
Ben herhangi bir şekilde

ekonomik dengesizliklerin yanlış olduğuna
yönelik ahlaki bir tartışma yapmıyorum.

Tartıştığım durum, yükselen
ekonomik eşitsizliklerin

aptalca ve nihayetinde kendi
kendini engellemek olduğudur.

Yükselen eşitsizlik sadece
bizlere dirgenlerden gelen

riskleri arttırmaz,

aynı zamanda ticaret için de
çok kötü sonuçlar doğurur.

Şöyle ki bizim için, zenginler için
model olacak kişi Henry Ford'dur.

Ford herkesçe bilinen,
günlük 5 doları lanse ettiğinde

ki bu ücret o zamanlarda
verilen ücretin iki katıydı,

sadece fabrikalarının

üretimini arttırmadı,

aynı zamanda otomobil
fabrikasında çalışan sömürülmüş

zavallı çalışanları,
ayrıca kendi ürettikleri ürünleri

alabilecek düzeyde başarılı
bir orta sınıfa dönüştürdü.

Ford bizim bugün doğru olarak
bildiğimizi şeyi sezmişti.

Bu durum ise ekonominin

en iyi şekilde bir
ekosistem olarak anlaşılması

ve doğal ekosistemde yer alan
döngünün geri bildirimi ile

müşteri ile iş adamı
arasındaki döngünün

geri bildirimini olarak
karakterize edilmesiydi.

Maaş artışı talebi arttırır

ki bu da iş alımlarını artırır.

Böylelikle hem maaşlar artar,

hem talep artar hem de kâr artar.

Refahı arttıran bu döngü açıkça

bugünün ekonomisinin

iyileşmesi için gözardı edilen şeydir.

İşte bu sebeple, siyasi partileri baskılayan

damıtma politikalarını arkada bırakmalıyız

ve benim adlandırdığım şekilde

orta sınıf ekonomisini kabullenmeliyiz.

Orta sınıf ekonomileri,

adalete ve dengeye eğilimli olan etkili,

istikrarlı ve mekanik olan ekonomiler olan

neo-klasik ekonomileri reddediyorlar,

bunun yerine; tümüyle etkili olmasa da,

iyi organize edilirse etkili olan,

adalete ve dengeye

eğilimli olmayan karmaşık,

uyarlanabilir ve ekosistemsel bir

21. yüzyıl fikrine kucak açıyorlar.

Bu 21. yüzyıl bakış açısı

kapitalizmin, var olan kaynakları

paylaştırma yoluyla çalışmadığını

açık bir şekilde görmemizi sağlıyor.

İnsanların yaşadıkları sıkıntılara

yeni çözümler ortaya koyarak çalışıyor.

Kapitalizmin görüşü bunun

bir evrimsel çözüm-bulgu
sistemi olduğudur.

Bu da diğer insanların sıkıntılarını
çözen insanları ödüllendiriyor.

Fakir bir halk ile zengin
bir halk arasındaki fark

bariz bir şekilde,

halkın vatandaşları için

üretilen ürünler şeklinde

çözümler meydana
getirdiği bir seviyedir.

Toplumumuzda yer alan
çözümlerin tamamı

bizim gerçek zenginliğimizdir

ve bu da neden Google, Amazon,

Microsoft, Apple gibi şirketlerin

ve bu şirketleri kuran girişimcilerin

ulusumuzun zenginliğine

çok fazla katkı yaptığını açıklıyor.

Bu 21. yüzyıl bakış açışı

ekonomik gelişmişliği,

problemleri çözdüğümüz
oranda iyi anlaşıldığını

açıkça düşünmemizi sağlıyor.

Fakat bu oran tamamen,

bizim ne kadar çok sayıda
problem çözücüye

–çeşitli, problem çözmeye yetenekli-

sahip olduğumuza ve

böylece ne kadar sayıda vatandaşımızın

aktif bir şekilde bu sisteme katıldığına

ve aynı zamanda
çözüm öneren girişimcilere

ve bu çözümü kullanan
tüketicilere bağlıdır.

Ancak bu katılımı arttırma mevzuu

tesadüfen ortaya çıkmaz.

Kendi kendine meydana gelmez.

Bu çaba ve yatırım gerektirir

ki bu da neden tüm

refahı yüksek
kapitalist demokrasilerinin,

orta sınıfın büyük yatırımları

ve dayandıkları altyapı ile

nitelendirmesi ile ilgilidir.

Biz plütokratlar, bizim en iyi yaptığımız

ve diğer herkesin en iyi yaptığı

bu damıtma ekonomilerini

arka plana atmalıyız.

Bu doğru değil. Nasıl olabilir?

Ben ortalama maaşın 1.000
kat fazlasını kazanıyorum,

ama 1.000 kat
fazla şey satın almıyorum,

değil mi?

Ortağımın "yönetici
pantolonum" olarak adlandırdığı

bu pantolonların

iki çiftini aldım aslında.

2.000 çift alabilirdim,

peki ama onlarla
ne yapacaktım ki? (Gülüşmeler)

Ne kadar çok saç kestirebilirim?

Ne kadar sıklıkla dışarıda
yemek yemeye gidebilirim?

Birkaç plütokrat ne kadar
zengin olursa olsun,

biz asla mükemmel bir ulusal
ekonomiyi ortaya çıkaramayız.

Sadece başarılı bir
orta sınıf bunu yapabilir.

Yapılacak bir şey yok,

benim plütokrat arkadaşlarım
böyle söyleyebilir.

Henry Ford farklı bir zamandaydı.

Belki biz aynı şeyleri yapamayız.

Belki de aynı şeyleri yapabiliriz.

19 Haziran 2013

Bloomberg benim yazdığım ve “15 $’lık
Minimum Maaş İçin Kapitalistlerin Kasası”

olarak adlandırdığım bir makalemi yayınladılar.

Forbes dergisindeki iyi insanlar,

en çok hayran olduğum kişilerin arasında,

bunu “Nich Hanauer’in hemen hemen
deli önerisi” olarak adlandırdı.

Ama makalenin yayınlanmasından

sadece 350 gün sonra,

Seattle’ın Belediye Başkanı Ed Murray,

mevcut federal maaşın 7.25 $
olduğu ücreti iki katından fazla,

minimum saatte 15 $

olacak şekilde

yükselten bir karar aldı.

Mantıklı insanlar

bunun nasıl gerçekleştiğini sorabilir.

Bizlerden bazıları,

kapitalist ekonomide

büyümenin ve zenginliğin kaynağını oluşturan

orta sınıfı bize hatırlattığı için oldu.

Bizler, işçilerin daha fazla
parası olması halinde,

işletmelerin daha fazla
müşterisi olacağını

ve daha fazla çalışana
ihtiyaç duyacağımızı hatırlattık.

Bizler, İşletmelerin işçilere,

yaşanılabilir bir maaş vermesi halinde,

mükelleflerin, bu işçilerin
ihtiyacı olan gıda pulu yardımı,

tıbbi yardım ve kira yardımı gibi

yoksulluk yardımı fonları ile

üstlendiği yükü

hafifletileceğini hatırlattık.

Bizler, düşük maaşlı çalışanların

çok kötü birer mükellef olacağını

ve tüm işletmeler için
minimum asgari ücreti arttırırsanız,

tüm işletmelerin

bundan yarar sağlayacağını

ve rekabete girebileceğini hatırlattık.

Şimdi, geleneksel tepki tabiki de

asgari ücreti gerektiren
işleri arttırmak oldu. Değil mi?

Politikacılarınız, “pekala, eğer
siz işçiliğin değerini arttırırsanız,

tahmin edin neler olur?

Ondan daha az elde edersiniz”

gibi bir söylemle damlama
teorisini tekrar ediyorlar.

Emin misiniz?

Çünkü bir takım aykırı kanıtlar var.

1980’den beri,
ülkemizdeki CEO’ların maaşları

ortalama maaşın 30 katından

500 katına kadar çıktı.

Bu işçiliğin değerini arttırıyor.

Hal böyleyken, kanaatimce,

ben CEO’ların işlerini
yapmak için taşeron kullanan,

makineleştiren veya

Çin’e ihraç eden bir şirket duymadım.

Aslında, daha önce olduğundan

daha fazla CEO
çalıştırıyormuşuz gibi görünüyoruz.

Şöyle ki, ortalama ücretin
iki katı kazanmalarına rağmen

teknoloji işleri yapan çalışanları

ve finansal servis işi yapanları

daha fazla istihdam ediyoruz,

açıkça bu kişileri daha da
fazla istihdam ederek,

işçiliğin değerini arttırabilirsiniz.

Birçok insanın asgari ücretin

15 dolar olmasını delice,

riskli bir ekonomik tecrübe
olduğunu düşündüklerini biliyorum.

Aynı fikirde değiliz.

Seattle’da asgari ücretin

15 dolar olmasının

aslında makul bir iktisadi politika

olduğununa inanıyoruz.

Bu bizim şehrimizin,

sizin şehrinizi fena halde
benzetmesine izin veriyor.

Çünkü, bildiğiniz gibi

zaten Washington eyaleti

Birleşik Devletler’deki eyaletler arasında

en yüksek asgari ücrete sahip eyalet.

Bizler tüm işçilere 9.32 dolar ödüyoruz

ki bu da 7.25 dolar olan federal asgari ücretin

hemen hemen % 30 fazlası,

ancak ehemmiyetle 2.13 olan
federal bahşişli asgarinin ise

% 427’sinden daha fazla.

Damlama fikrine sahip düşünürler haklılarsa,

o zaman Washington eyaleti
büyük bir işsizlik barındırmalı.

Seattle okyanusun dibine
doğru gidiyor olmalı.

Hal böyleyken, Seattle

ülkedeki en hızlı gelişen büyükşehir.

Washington eyaleti ülkedeki
diğer önde gelen eyaletlerden

daha yüksek oranda küçük işletmelerin

işlerini meydana getiriyor.

Seattle’daki restoran işletmeleri? Patlıyor.

Neden? Çünkü kapitalizmin temel kuralı:

işçiler daha çok paraya sahip olduğunda,

işletmeler daha çok müşteriye sahip oluyor

ve daha çok işçiye ihtiyaç duyuyor.

Restoranlar restoranda çalışan
işçiye daha çok para verdiğinde,

onlarda restoranda yiyebiliyorlar

ve bu restoran işletmesi
için kötü bir şey değil.

Bazı restoran işletmecileri

bunu size söylese de
bu onlar için iyi bir şey.

Bu benim idare etmemden
daha mı karmaşık?

Tabiki öyle.

Bu işlerde bir sürü dinamik var.

Fakat düşük ücretli işçiler

biraz daha fazla kazanırsa,

işsizliğin birdenbire yükseleceği

ve ekonominin çökeceği
dayatmasına son verelim.

Bunun için bir kanıt yok.

Damlama teorisine
dayanan ekonomilerde

en sinsi şey,

zenginin daha fazla zenginleşmesi halinde

herkesin daha iyi duruma
geleceğini iddia etmek değildir.

Bu iddia asgari ücretin
yükselişine karşı olanlar tarafından

ortaya atılan bir iddia

ki bir başka deyişle fakir zenginleşirse

bu ekonomi için kötü olacaktır.

Bu saçmalık.

O yüzden bu hitabetle
benim gibi zenginlerin

ve benim plütokrat arkadaşlarımın

ülkemizi inşa edeceğimizi söyleyerek

başarılı olabilir miyiz?

Biz plütokratlar biliyoruz ki,

her ne kadar bunu toplum
içinde itiraf etmeyi sevmesek de,

Birleşik Devletlerde değil de

başka bir yerde doğsaydık,

kirli bir sokakta meyve satan

yalınayaklı bir kişi olabilirdik.

Bu onların çok çok
fakir olan başka yerlerde,

iyi birer girişimciye sahip
olmadığı anlamına gelmez.

Bu o girişimcilerin müşterilerinin

satın almaya gücü yettiği anlamına gelir.

Huzurlarınızda benim

yeni kapitalizm olarak adlandırdığım

yeni bir tür ekonomi ve politika fikri.

Kapitalizmin alternatiflerini

yendiğini kabul edelim,

ancak aynı zamanda
daha fazla insanı dahil ettikçe,

hem girişimci hem de müşteri olarak,

sistem daha iyi çalışır.

Elbette hepimiz hükümetin
hacmini küçültelim

ama bunu yoksulluk
programlarını engelleyerek değil

işçilere yeteri kadar ödeme
yapılmasını garanti altına alarak yapalım,

böylece onlar da bu programlara ihtiyaç duymasınlar.

Hepimiz ekonomimizi

daha adil ve kapsamlı yaparak

orta sınıfa yeteri kadar yatırım yapalım,

daha adil olarak ve kanuna uygun rekabetle,

gelişimin ve zenginliğin asıl etmenleri olan

insanların problemlerine

çözüm üretmeye muktedir olalım.

Kapitalizm eğer iyi yönetilirse,

insan toplumunda

zenginliği meydana getirmek için icat edilmiş

gelmiş geçmiş en iyi sosyal teknolojidir

ama kapitalizm, karmaşık sistemin

çarpımsal temel dinamiklerinden dolayı

merhametsizce eşitsizliğe,

yoğunlaşmaya ve çöküşe yönelmiştir.

Demokrasinin işi

refahı meydana getirmek için

birçok kişinin katılmını arttırmaktır

yoksa paranın bir yerde biriktirilmesi için
bazı kişilere olanak verilmesi değildir.

Hükümetler hem girişimcilerinin

hem de müşterilerinin gelişmesine

izin veren şartları oluşturarak

refahı ve gelişmeyi yaratırlar.

Benim gibi kapitalistlerin
ve işçilerin arasındaki gücü

dengelemesi kapitalizm için kötü değildir.

Bu gereklidir.

Makul asgari ücret,
ulaşılabilir sağlık hizmetleri,

ücretli sağlık izni

ve kademeli vergilendirme gibi programlar

önemli altyapı çalışmalarının

karşılanması için
ve orta sınıf yönüyle eğitim

ve Ar-Ge için gereklidir.

Bunlar zeki kapitalistlerin
büyümeyi yönetmesi için

benimsemesi gereken zaruri araçlardır.

Çünkü bizler gibi hiçkimse bundan

yarar sağlamaz.

Sahip olduğunuz birçok ekonomist,

alanlarının objektif
bir bilim olduğuna inanırlar.

Ben hemfikir değilim
ve ben bunların,

insanların statü ve güç hakkındaki

sosyal ve ahlaki tercihlerimizi

ve önyargılarımızı güçlendirmek
ve şifrelemek için kullandıkları

eşit düzeydeki araçlar
olduğunu düşünüyorum.

İşte bu yüzden benim gibi plütokratlar,

biz iş alanları açan kişiler olarak

vazgeçilmez olduğumuz gibi

ve siz, bizim için kesilen vergilerin

büyümeyi oluşturmasındaki gibi
bizim göreli konumumuzun

herkes için ahlaki olarak
iyi ve doğru olduğu hususunda,

daima diğer herkese anlatacak,

ikna edici hikayeler
bulmaya ihtiyacımız var.

Fakat sizlere yapılacak yatırımlar

bizim önem verdiğimiz

ama sizin önem vermediğiniz,

mükemmel ülkemizi iflas ettirecek

ve borçlarımızı şişirecek.

Binlerce yıldır, bu hikayeler kutsal haklar

olarak isimlendirildi.

Bu günlerde damlama ekonomilere sahibiz.

Tüm bunlar nasıl bariz ve şeffaf şekilde

kendine hizmet eder şekildedir.

Biz plütokratlar Amerika Birleşik Devletlerinin

bizi öbür türlü oluşturduğunu

görmeye ihtiyacımız var:

aynen müreffeh orta sınıfın,

kapitalist ekonomilerde
bunun bir sonucu olarak

refahın kaynağı olduğu gibi.

Asla unutmamalıyız ki

bizim en kötü durumdaki en iyimiz bile

kirli bir sokakta meyve satan
yalınayaklı kimsedir.

Yoldaş plütokratlar, ülkemize
yeniden hizmet etmenin,

daha kapsayıcı ve etkili

yeni bir kapitalizmi sunmanın,

Amerikan ekonomisini
dünyadaki en dinamik

ve müreffeh şekilde
devam ettirmeyi

garanti eden bir kapitalizm,

bizim için vaktinin
geldiğini düşünüyorum.

Gelin kendimiz için,
çocuklarımız için

diğerlerinin çocukları için
geleceği garanti altına alalım.

Veyahut da alternatif olarak,
hiçbirşey yapmayız,

etrafı güvenlikli
yaşam alanlarında,

özel okullarda saklanabiliriz

ve uçaklarımızın ve
yatlarımızın keyfini çıkarabiliriz

- keyifliler-

ama dirgenleri bekleyin.

Teşekkür ederim.

(Alkışlar)