Krzyk wojowniczki przeciwko małżeństwom dzieci

Życie Memory Bandy potoczyło się inną ścieżką, niż jej siostry. Gdy jej siostra osiągnęła dojrzałość płciową, została wysłana na tradycyjny "obóz inicjacji", który uczy, "jak seksualnie zaspokoić mężczyznę". Tam zaszła w ciążę - w wieku 11 lat. Banda nie zgodziła się na wyjazd. Zamiast tego skrzyknęła innych i poprosiła przywódcę wioski o zarządzenie, żeby żadnej kobiety nie zmuszać do małżeństwa, zanim nie skończy 18 lat. Zaczęła działać na terenie całego kraju - z niesamowitymi wynikami wśród dziewcząt w całym Malawi.

Zacznę dzisiaj

od prezentacji wiersza

napisanego przez moją koleżankę z Malawi,

Eileen Piri.

Eileen ma tylko 13 lat,

ale kiedy przeglądaliśmy
pisaną przez nas poezję,

zainteresowałam się tym wierszem,

zmotywował mnie.

Przeczytam go wam.

Nazwała swój wiersz:
"Wyjdę za mąż, gdy zechcę".

(Śmiech)

"Wyjdę za mąż, gdy zechcę.

Matka mnie nie zmusi.

Ojciec nie może mnie zmusić.

Mój wuj, moja ciotka,

moja siostra czy brat,

nikt nie może mnie zmusić.

Nikt na tym świecie

nie może zmusić mnie do małżeństwa.

Wyjdę za mąż, gdy zechcę.

Nawet jeśli mnie pobijesz,

nawet jeśli mnie odpędzisz,

jeśli zrobisz mi coś złego,

wyjdę za mąż, gdy zechcę.

Wyjdę za mąż, gdy zechcę

dopiero jak będę dobrze wykształcona

i jak całkiem dorosnę.

Wyjdę za mąż, gdy zechcę".

Może wydać się dziwne,

że napisała go 13-letnia dziewczynka,

ale tam, skąd ja i Eileen pochodzimy,

wiersz, który właśnie odczytałam,

jest okrzykiem wojennym.

Jestem z Malawi.

Malawi to jeden z najbiedniejszych krajów,

bardzo biedny,

gdzie równość płci jest wątpliwa.

Dorastając w tym państwie,

nie mogłam dokonywać
własnych decyzji życiowych.

Nie mogłam nawet odkryć

osobistych możliwości w życiu.

Opowiem wam historię

dwóch różnych dziewczyn,

dwóch pięknych dziewczyn.

Te dziewczyny dorastały

pod jednym dachem.

Jadły to samo jedzenie.

Czasami dzieliły się ubraniami,

a nawet butami.

Ich życie potoczyło się inaczej,

na dwa różne sposoby.

Drugą dziewczyną
jest moja młodsza siostra.

Moja siostra miała tylko 11 lat,

kiedy zaszła w ciążę.

To bolesna sprawa.

Boli nie tylko ją, ale i mnie.

Mnie też było ciężko.

W mojej kulturze

po osiągnięciu dojrzałości płciowej

masz pojechać na obóz inicjacyjny.

Na tych obozach uczą cię,

jak seksualnie zaspokajać mężczyznę.

Jest taki specjalny dzień,

nazywany "Bardzo Specjalnym Dniem",

kiedy mężczyzna zatrudniony przez wioskę

przychodzi do obozu

i śpi z małymi dziewczynkami.

Wyobraźcie sobie,
z jaką traumą te dziewczynki

muszą się codziennie zmagać.

Większość z nich zachodzi w ciążę.

Zarażają się nawet HIV i AIDS

oraz innymi chorobami
przenoszonymi drogą płciową.

Dla mojej siostrzyczki
skończyło się to ciążą.

Dziś ma tylko szesnaście lat

i trójkę dzieci.

Jej pierwsze małżeństwo nie przetrwało,

drugie także się rozpadło.

Z drugiej strony mamy tę dziewczynę.

Jest niesamowita.

(Śmiech)

(Brawa)

Nazywam ją niesamowitą, bo taka jest.

Jest wspaniała.

Ja jestem tą dziewczyną.

(Śmiech)

Kiedy miałam 13 lat,

powiedziano mi, że dorosłam,

że osiągnęłam wiek,

kiedy powinnam pojechać
na obóz inicjacyjny.

Powiedziałam: "Co?

Nie pojadę na obóz inicjacyjny".

Wiecie, co kobiety mi powiedziały?

"Jesteś głupią dziewczynką. Upartą.

Nie respektujesz tradycji
naszego społeczeństwa i wioski".

Powiedziałam "nie",
bo wiedziałam, dokąd idę.

Wiedziałam, czego chcę w życiu.

Jako mała dziewczynka
marzyłam o wielu rzeczach.

Chciałam zdobyć wykształcenie,

zdobyć porządną pracę w przyszłości.

Widziałam siebie jako prawnika

siedzącego na wielkim krześle.

Takie marzenia

miałam codziennie.

Wiedziałam, że pewnego dnia

wezmę w czymś udział,
zrobię coś dla mojej wioski.

Każdego dnia po odmowie

kobiety pytały mnie:

"Popatrz na siebie, dorosłaś.
Twoja młodsza siostra ma dziecko.

A co z tobą?".

To była śpiewka,
którą słyszałam codziennie,

śpiewka, którą dziewczyny
słyszą codziennie,

jeśli nie robią czegoś,
czego chce od nich społeczeństwo.

Kiedy porównałam historię
swoją i mojej siostry

powiedziałam: "Czemu nie mogę nic zrobić?

Czemu nie mogę zmienić
czegoś, co od dawna ma miejsce

w naszej społeczności?".

Zebrałam inne dziewczyny,

które mają dzieci tak jak moja siostra,

które były w szkole,
ale zapomniały, jak się pisze i czyta.

Powiedziałam: "Przypomnimy sobie nawzajem,

jak się pisze i czyta,

jak trzymać długopis,
czytać, trzymać książkę".

Mam świetne wspomnienia z naszej pracy.

Nie tylko dowiedziałam się trochę o nich,

ale opowiadały mi swoje własne historie,

z jakimi problemami spotykają się

jako młode matki.

Wtedy pomyślałam:

"Czemu nie możemy zebrać
wszystkich rzeczy, które nas dotykają

i powiedzieć naszym matkom,
naszym tradycyjnym przywódcom,

że te rzeczy są złe?".

To było trudne do zrobienia,

bo ci tradycyjni przywódcy

są już przyzwyczajeni do rzeczy,

które mają miejsce od zawsze.

Trudno to zmienić,

ale warto spróbować.

Spróbowaliśmy.

Było bardzo trudno, ale się udało.

Mogę wam powiedzieć, że nasza wioska

była pierwszą, w której dziewczyny

tak mocno nacisnęły przywódców,

że wstawili się za nami i ogłosili,
że żadna dziewczyna nie wyjdzie za mąż

zanim nie skończy 18 lat.

(Brawa)

To w mojej wiosce

jako w pierwszej

ustanowiono regulamin,

pierwszy regulamin chroniący dziewczęta

w naszej wsi.

Nie zatrzymaliśmy się.

Poszliśmy dalej.

Postanowiliśmy walczyć
o dziewczyny nie tylko w naszej,

ale i w innych wsiach.

Kiedy ustawa o małżeństwach dzieci
była w lutym prezentowana,

byliśmy w budynku parlamentu.

Każdego ranka pytaliśmy
wchodzących parlamentarzystów:

"Czy poprzecie ustawę?".

Nie mieliśmy technologii takiej, jak tu,

ale mieliśmy komórki.

Stwierdziliśmy: "A może zdobyć
ich numery telefonów i SMS-ować?".

Zrobiliśmy to. To był dobry pomysł.

(Brawa)

Kiedy ustawa przeszła, odpisaliśmy im:

"Dziękujemy za wsparcie ustawy".

(Śmiech)

Kiedy prezydent podpisał ustawę,

wprowadzając ją w życie, to był plus.

Teraz w Malawi wolno wyjść za mąż
w wieku 18, a nie 15 lat.

(Brawa)

To dobrze, że ustawa przeszła,

ale muszę coś dodać.

Są kraje, gdzie 18 lat
to legalny wiek małżeństwa,

ale czy nie słychać tam
płaczu kobiet i dziewczyn?

Każdego dnia marnuje się
życie kolejnych dziewczyn.

Nadszedł czas, żeby liderzy
wywiązali się z obietnic.

Wywiązanie się z obietnic oznacza

stałe przykładanie wagi do spraw kobiet.

Nie trzeba spychać nas na drugie miejsce.

Muszą wiedzieć,
że kobiety takie jak my tutaj

nie są tylko kobietami,
nie są tylko dziewczynami.

Jesteśmy niezwykłe.

Możemy zrobić więcej.

Inna rzecz dotycząca Malawi

oraz innych państw:

mamy już prawa.

Czym jednak jest prawo,
jeśli nie jest egzekwowane?

Prawo, które niedawno wprowadzono

i prawa w innych krajach już są,

ale muszą być ogłoszone
na poziomie lokalnym,

na poziomie społeczności,

gdzie problemy dziewczyn są uderzające.

Wiejskie dziewczyny każdego dnia
napotykają na trudne problemy.

Jeśli młode dziewczyny dowiedzą się,
że są prawa, które je chronią,

będą mogły się postawić i obronić,

bo będą wiedziały, że prawo je chroni.

Chcę także powiedzieć,

że głosy dziewczyn i kobiet

są piękne, są wśród nas,

ale nie możemy zrobić tego same.

Życzliwi mężczyźni muszą się dołączyć,

wkroczyć i działać razem.

To praca zbiorowa.

Potrzebujemy tego,
co wszystkie dziewczyny:

dobrej edukacji i przede wszystkim

nie wydawania za mąż 11-latek.

Co więcej,

wiem, że razem

możemy zmienić prawne,

kulturalne i polityczne ramy,

które odmawiają dziewczynom ich praw.

Stoję dzisiaj przed wami

i oświadczam, że jedno pokolenie
może zakończyć zjawisko małżeństw dzieci.

To chwila,

kiedy każda dziewczyna
miliony dziewcząt na świecie

będą mogły powiedzieć:

"Wyjdę za mąż, gdy zechcę".

(Brawa)

Dziękuję. (Brawa)