Return to Video

Lar lari avek enn mesaz lespwar ek lape

  • 0:01 - 0:05
    An 2012 kan monn penn
    lor minare moske Jara
  • 0:05 - 0:08
    dan mo lavil natal
    Gabés dan lesid Tinizi,
  • 0:08 - 0:13
    zame mo ti panse ki grafiti kapav
    amenn otan latansion a enn lavil.
  • 0:13 - 0:17
    Pou koumanse, mo ti pe zis
    rod enn miray dan lavil la,
  • 0:17 - 0:20
    ek sa minare la ti konstrir an 1994.
  • 0:21 - 0:26
    Ek pandan 18 an, sa kolonn
    57m la finn res gri.
  • 0:27 - 0:30
    Kan monn zwenn imam la premie fwa
    ek monn dir li ki mo anvi fer,
  • 0:30 - 0:33
    linn dir mwa, "Mo remersie
    bondie ki tonn vini".
  • 0:33 - 0:36
    Ek linn explik mwa depi komie
    banane li ti pe atann kikenn
  • 0:36 - 0:37
    pu fer kitsoz avek sa.
  • 0:37 - 0:42
    Saki pli etonan avek sa misie la
    se ki li pann dimann mwa nanye --
  • 0:42 - 0:45
    ni ki desin ni ki mesaz mo pu ekrir.
  • 0:46 - 0:49
    Dan tou travay ki mo kre,
    mo ekrir bann mesaz
  • 0:49 - 0:53
    avek mo prop stil kaligrafiti --
    enn melanz kaligrafi ek grafiti.
  • 0:54 - 0:55
    Mo servi bann sitasion ou bann poem.
  • 0:56 - 0:59
    Pou sa minare la, monn
    panse ki mesaz pli pertinan
  • 0:59 - 1:02
    pu met lor enn moske
    bizin enn verse depi Koran,
  • 1:02 - 1:03
    alor monn swazir sann la:
  • 1:03 - 1:06
    "O limanite, nou finn kre zot
    depi enn mal ek enn femel,
  • 1:06 - 1:10
    ek nou finn fer zot enn lepep ek enn
    tribi pou zot konn zot kamarad."
  • 1:10 - 1:13
    Ti enn mesaz iniversel pou
    lape, tolerans ek linklizion,
  • 1:13 - 1:17
    enn mesaz ki montre kote positif
    de Islam ki nou pa trouve dan media.
  • 1:18 - 1:21
    Monn etone kouma kominote
    lokal inn reazir a sa lapintir la,
  • 1:21 - 1:26
    kouma sa inn fer zot fier ki sa
    minare la pe gagn otan latansion
  • 1:26 - 1:28
    depi lapres internasional
    partou dan lemond.
  • 1:29 - 1:32
    Pou imam la, pa ti zis enn lapintir sa:
  • 1:32 - 1:33
    ti enn zafer pli profon.
  • 1:33 - 1:37
    Li ti pe espere ki minare la pou
    vinn enn moniman dan lavil
  • 1:37 - 1:40
    ek atir viziter a sa landrwa
    ki dimounn finn blie dan Tinizi.
  • 1:41 - 1:43
    Lefet ki sa mesaz la iniversel,
  • 1:43 - 1:45
    kontex politik dan Tinizi sa lepok la
  • 1:45 - 1:49
    ek lefet ki mo ti pe ekrir
    Koran dan enn stil grafiti
  • 1:49 - 1:50
    finn ena boukou pwa.
  • 1:50 - 1:52
    Sa finn rasanble kominote.
  • 1:54 - 1:57
    Fer dimounn, bann zenerasion fitir,
  • 1:57 - 2:00
    vinn ansam atraver kaligrafi arab,
  • 2:00 - 2:01
    samem mo travay.
  • 2:01 - 2:04
    Ekrir bann mesaz, samem
    lesans mo travay artistik.
  • 2:05 - 2:08
    Saki komik se ki mem bann
    dimounn ki konn lir arab
  • 2:08 - 2:12
    bizin konsantre boukou pou
    kapav desifre saki monn ekrir.
  • 2:13 - 2:16
    Ou pa oblize konpran sinifikasion
    pou apresie travay la.
  • 2:16 - 2:20
    Mo panse ki lekritir arab tous
    ou lam avan li tous ou lizie.
  • 2:20 - 2:23
    Ena enn bote ladan
    ki ou pa bizin tradir.
  • 2:24 - 2:26
    Ninport kisannla kapav
    apresie lekritir arab:
  • 2:26 - 2:29
    ou, ou, ou, ninport kisannla.
  • 2:29 - 2:31
    Ek kan ou konpran sinifikasion la,
  • 2:31 - 2:33
    ou santi ou plis konekte ankor.
  • 2:33 - 2:36
    Mo fer atansion ki mo ekrir bann mesaz
  • 2:36 - 2:38
    ki ena enn sinifikasion
    pu landrwa kot pe penn,
  • 2:38 - 2:41
    me sa bann mesaz la bizin osi
    ena enn dimansion iniversel,
  • 2:41 - 2:44
    pou ki ninport kisannla kapav
    santi enn koneksion ek li.
  • 2:45 - 2:47
    Mon finn ne ek grandi Lafrans, a Paris,
  • 2:47 - 2:51
    ek monn aprann lir ek ekrir arab
    selman kan mo ti ena 18 an.
  • 2:52 - 2:55
    Zordi mo ekrir bann mesaz nek an arab.
  • 2:55 - 2:58
    Enn de bann rezon kifer
    sa inportan pou mwa
  • 2:58 - 3:02
    se akoz sa bann reaksion ki monn
    gagne partou depi dan lemond.
  • 3:04 - 3:08
    Dan Rio de Janeiro, monn
    tradir enn poem depi portige
  • 3:08 - 3:10
    par Gabriela Tôrres Barbosa
  • 3:10 - 3:13
    ki rann omaz a bann
    dimounn mizer dan favela,
  • 3:13 - 3:15
    ek monn penn sa lor bann twa lakaz.
  • 3:15 - 3:18
    Kominote lokal ti bien intrige
    par saki mo ti pe fer,
  • 3:18 - 3:22
    me kouma monn dir zot
    sinifikasion kaligrafi la,
  • 3:22 - 3:25
    zot remersie mwa akoz zot
    inn santi zot konekte ar poem la.
  • 3:27 - 3:29
    An Afrik Disid, dan Cape Town,
  • 3:29 - 3:32
    kominote lokal de Philippi
  • 3:32 - 3:35
    inn donn mwa sel miray
    beton ki existe dan sa site la.
  • 3:35 - 3:37
    Sete miray enn lekol, ek mo finn ekrir
  • 3:37 - 3:39
    enn sitasion Nelson Mandela
  • 3:39 - 3:41
    ki dir [an arab],
  • 3:41 - 3:44
    "Sa paret inposib
    ziska ki kikenn fer li."
  • 3:44 - 3:48
    Me lerla enn boug vinn dir mwa,
    "Sef, kifer ou pa pe ekrir an angle?"
  • 3:48 - 3:52
    Ek monn reponn li, "Ou kestion ti pou
    ena kit valer si ou ti dimann mwa
  • 3:52 - 3:54
    kifer mo pa pe ekrir an Zoulou."
  • 3:55 - 3:57
    Dan Paris, enn fwa ti ena enn levennman,
  • 3:57 - 4:01
    ek kikenn laba inn donn mwa
    so miray pou fer grafiti.
  • 4:02 - 4:04
    Kan linn trouve ki mo pe ekrir an arab,
  • 4:04 - 4:08
    linn telman araze ki linn
    exize ki nou efas tou.
  • 4:08 - 4:10
    Mo ti ankoler ek tris.
  • 4:10 - 4:14
    Me enn semenn pli tar, organizater
    levennman la dir mwa revini,
  • 4:14 - 4:18
    ek li dir mwa ki ena enn miray
    zis anfas sa boug la so lakaz.
  • 4:18 - 4:19
    Alor sa boug la --
  • 4:19 - 4:21
    (Riye)
  • 4:21 - 4:24
    aster oblize get sa toulezour.
  • 4:24 - 4:27
    Dabor monn pans pou ekrir ["an arab"],
  • 4:27 - 4:29
    ki vedir, "Bien bon pou twa", me --
  • 4:29 - 4:31
    (Riye)
  • 4:31 - 4:35
    monn desid fer pli malin
    ek ekrir ["an arab"],
  • 4:35 - 4:36
    ki vedir "Ouver to leker".
  • 4:37 - 4:40
    Mo bien fier de mo kiltir
  • 4:40 - 4:46
    ek mo pe sey vinn enn so bann
    lanbasader a traver mo travay artistik.
  • 4:46 - 4:51
    Mo espere ki mo pou kapav kas
    bann stereotip ki nou tou kone
  • 4:51 - 4:52
    avek bote lekritir arab.
  • 4:53 - 4:59
    Zordi mo nepli ekrir tradiksion
    bann mesaz la lor miray.
  • 4:59 - 5:03
    Mo pa anvi gat poezi-kaligrafi la.
  • 5:03 - 5:06
    Parski se lar ek ou kapav apresie
    li san konn so sinifikasion,
  • 5:06 - 5:09
    parey kouma ou kapav
    apresie lamizik depi lezot pei.
  • 5:10 - 5:13
    Ena dimounn ki trouv sa kouma
    enn rezeksion ou enn laport ferme,
  • 5:13 - 5:16
    me pou mwa, se plis
    kouma enn linvitasion
  • 5:16 - 5:19
    a mo langaz, mo kiltir ek mo lar.
  • 5:19 - 5:20
    Mersi.
  • 5:20 - 5:23
    (Aplodisman)
Title:
Lar lari avek enn mesaz lespwar ek lape
Speaker:
eL Seed
Description:

eL Seed so bann paran tinizien ek li finn grandi Lafrans. Alor, li kontan zongle diferan kiltir, langaz ek lidantite, sirtou dan so travay artistik kot li ekrir kaligrafi arab avek enn stil inspire par lar lari ek grafiti. Dan sa kozri la, artist ek TED Fellow eL Seed explik so gran lanbision: kre enn lar telman zoli ki li pa bizin tradiksion.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:39

Mauritian Creole subtitles

Revisions