Shawn Achor: Hạnh phúc dẫn dắt thành công.

Chúng ta tin tưởng rằng chúng ta làm việc để kiếm tìm hạnh phúc, nhưng liệu điều ngược lại có đúng không? Trong bài trình bày rất thú vị tại TEDxBloomington này, nhà tâm lý học Shawn Achor đã chứng minh rằng sự thực là chính hạnh phúc mới truyền cảm hứng cho năng suất lao động của chúng ta.

Khi tôi bảy tuổi và em gái tôi năm tuổi,

chúng tôi hay chơi đùa trên giường.

Khi đó tôi hơn em gái mình hai tuổi --

ý tôi là, bây giờ tôi vẫn hơn cô ấy hai tuổi --

nhưng khi đó, điều đó có nghĩa rằng cô ấy phải làm mọi thứ tôi yêu cầu,

và tôi thì chỉ muốn chơi trò chiến tranh.

Chúng tôi đứng ở hai đầu giường,

Ở một phía cạnh giường,

là toàn bộ vũ khí và lực lượng G.I.Joe của tôi.

Ở phía đối diện là lực lượng My Little Ponies của em gái tôi

đã sẵn sàng cho nhiệm vụ kỵ binh của mình.

Có những quan điểm khác nhau về những gì thực sự diễn ra chiều hôm đó,

nhưng vì em gái tôi không ở đây với chúng ta hôm nay,

nên tôi sẽ kể cho các bạn nghe sự thật --

(tiếng cười) --

về sự lóng ngóng vụng về của em gái tôi.

Bằng một cách nào đó, hoàn toàn không cần nhờ đến trợ giúp từ anh trai,

Amy có thể đột nhiên biến mất khỏi giường

và hạ cánh xuống sàn nhà một cách không nhẹ nhàng lắm.

Tôi lo lắng nhìn qua phía bên kia giường

để xem chuyện gì đã xảy ra

và thấy cô ấy hạ cánh một cách đầy đau đớn trên cả bốn chi của mình

trên nền gạch cứng.

Tôi rất lo lắng vì bố mẹ đã từng phạt tôi

để chắc chắn là tôi và em gái

sẽ chơi đùa một cách an toàn và yên lặng nhất có thể.

Cũng như để xem làm thế nào mà tôi lại vô tình làm gãy tay Amy

chỉ một tuần trước đó ...

(tiếng cười)

khi tôi dũng cảm đẩy cô ấy ra khỏi

đường đạn của một tay bắn tỉa tưởng tượng

(tiếng cười)

đáng lẽ Amy phải biết ơn tôi,

vì tôi đã cố gắng hết sức --

khi mà cô ấy còn không biết điều gì đang xảy ra --

Tôi đã làm tốt nhất những gì có thể.

Và khi nhìn vào khuôn mặt của cô ấy,

đẫm lệ vì đau đớn và kinh ngạc,

tôi cảm nhận được những tiếng gào thét chuẩn bị phát ra từ cô ấy

sẽ kéo ba mẹ tôi khỏi giấc ngủ đông của họ.

Do đó tôi đã thực hiện điều duy nhất

mà bộ não điên rồ bé nhỏ của mình có thể nghĩ đến để ngăn chặn thảm họa này.

Và nếu bạn có trẻ con ở nhà, bạn hẳn đã chứng kiến cảnh này hàng trăm lần.

Tôi nói, "Amy, Amy. Đừng khóc. Đừng khóc.

Em có thấy em đã ngã như thế nào không?

Không ai có thể ngã điệu nghệ trên cả 4 chi như vậy đâu.

Amy, anh nghĩ em chính là chú kỳ lân đẹp đẽ đó."

(tiếng cười)

Điều đó là giả dối, vì không có gì trên thế giới này mà Amy thèm muốn hơn việc

không phải là cô bé Amy năm tuổi dễ tổn thương như lúc bấy giờ,

mà Amy phải là một chú kỳ lân đặc biệt.

Tất nhiên, đây là điều hoàn toàn mới với Amy.

Và bạn cũng có thể thấy được khuôn mặt tội nghiệp đầy mâu thuẫn,

khi từng nơ-ron thần kinh trong bộ não bé nhỏ của cô ấy đang cố gắng vận dụng mọi nguồn lực

để vừa cảm nhận sự đau đớn cùng với niềm kinh ngạc

mà cô ấy vừa trải qua,

cùng với việc tận hưởng thân phận kỳ lân xinh đẹp mới mẻ của mình.

Và cảm giác thứ hai đã chiến thắng.

Thay vì khóc lóc kêu gào,

thay vì đánh thức ba mẹ,

với tất cả những hậu quả nặng nề mà chắc chắn tôi phải gánh chịu,

lại là một nụ cười rạng rỡ trên khuôn mặt cô ấy

và cô ấy quay trở lại giường với tất cả sự đáng yêu của một chú kỳ lân con ...

(tiếng cười)

... cùng với một chiếc chân gẫy.

Điều mà chúng tôi đã trải qua

vào cái độ tuổi non nớt ấy --

chúng tôi hoàn toàn không ý thức được nó sẽ là

bước khởi đầu cho một cuộc cách mạng trong khoa học

xảy ra hai thập kỷ sau đó về cách mà chúng ta nhìn nhận về bộ não con người.

Chúng tôi đã trải nghiệm qua cái mà bây giờ được gọi là tư duy tích cực,

và đó cũng chính là lý do mà tôi có mặt ở đây hôm nay

và cũng là lý do để tôi thức dậy mỗi sáng.

Lần đầu tiên khi tôi bắt đầu nói chuyện về nghiên cứu này

không phải với giới hàn lâm mà là với các doanh nghiệp và trường học,

họ nói với tôi rằng, đừng bao giờ

bắt đầu buổi nói chuyện bằng một biểu đồ.

Và điều đầu tiên tôi muốn làm là bắt đầu bài nói chuyện của tôi bằng một biểu đồ.

Biểu đồ này trông rất tẻ nhạt

nhưng nó là lý do để tôi thức dậy mỗi sáng và mang lại cảm hứng cho tôi.

Và biểu đồ này chả hàm chứa ý nghĩa gì cả; nó toàn là các dữ liệu giả mạo.

Điều cốt yếu là --

(tiếng cười)

nếu tôi đã có thể mang những dữ liệu này vào trong căn phòng này,

và vì có một xu hướng rất rõ ràng ở trên biểu đồ đó,

thì điều đó nghĩa là tôi có thể công bố những thứ này,

và đó mới là điều quan trọng.

Sự thật là có một chấm đỏ tách biệt trên biểu đồ,

cũng như có một người kỳ dị trong căn phòng này --

Tôi biết anh là ai rồi, tôi thấy anh đây rồi --

không vấn đề gì đâu.

Đó không phải vấn đề, như phần lớn các bạn đã biết

vì tôi có thể dễ dàng xóa chấm đỏ đó đi.

Tôi có thể xóa nó đi vì nó rõ ràng là một thông số sai.

Và chúng ta biết nó là một kết quả lỗi

vì nó làm hỗn độn đống dữ liệu của tôi.

Do đó, một trong những điều đầu tiên chúng ta giảng giải

trong các khóa học kinh tế, thống kê, kinh doanh hay tâm lý

là làm cách nào chúng ta có thể loại bỏ những kẻ lập dị

làm cách nào có thể loại bỏ những kẻ xuất chúng

để có được một đường cong phù hợp cho tất cả ?

Điều kì diệu khi tôi tìm hiểu trung bình bao nhiêu

viên Advil chúng ta có thể uống mà vẫn sống sót -- hai viên!

Nhưng nếu tôi quan tâm tới tiềm năng của bạn,

hay hạnh phúc và năng suất của bạn

hay năng lượng và sự sáng tạo của bạn,

điều chúng ta đang làm là tôn sùng thái quá chủ nghĩa bình quân trong khoa học.

Và nếu tôi đặt một câu hỏi kiểu như,

"Mất bao lâu để một đứa trẻ có thể biết đọc"

thì câu hỏi của các nhà khoa học sẽ là "Mất bao lâu để

một đứa trẻ bình thường có thể đọc được?"

và đó là khi chủ nghĩa quân bình đã lan tới cả trường học.

Và bây giờ, nếu bạn nằm dưới đường cong này,

thì các nhà tâm lý sẽ rất hào hứng,

vì thế có nghĩa là bạn đang mất cân bằng hay đang bị rối loạn

hoặc hy vọng là cả hai.

Hy vọng bạn mắc cả hai, vì cách kinh doanh của chúng tôi là :

nếu bạn gặp MỘT vấn đề,

thì chúng tôi muốn khi ra khỏi phòng khám, bạn nghĩ bạn có MƯỜI vấn đề,

và vì thế bạn sẽ phải quay lại phòng khám này, mãi mãi.

Chúng tôi sẽ quay lại với thời thơ ấu của bạn nếu cần,

nhưng cuối cùng thì điều chúng tôi muốn là bạn trở lại bình thường.

Nhưng bình thường cũng có nghĩa là ở mức trung bình.

Nhưng điều mà tôi và cả phương pháp tư duy tích cực thừa nhận

là nếu chúng ta nghiên cứu những thứ chỉ ở mức trung bình,

thì chúng ta cũng sẽ chỉ ở mức làng nhàng đó mà thôi.

Vì vậy, thay vì loại bỏ những thứ "không bình thường" nhưng tích cực đó,

thì tôi sẽ tiếp cận và tập trung vào nó.

và hỏi, tại sao ?

Tại sao có một số trong các bạn lại nằm phía trên đường cong

khi nói đến khả năng trí tuệ, khả năng vận động, khả năng âm nhạc,

tính sáng tạo, mức năng lượng,

khả năng đối mặt với thách thức, hay tính hài hước ?

Dù là gì đi nữa thì thay vì gạt bỏ bạn, tôi muốn có cơ hội để nghiên cứu bạn.

Vì từ đó chúng ta có thể thu được nhiều thông tin --

không chỉ là cách để giúp bạn ở trên mức trung bình,

mà còn là cách để nâng cao mức trung bình đó lên

trong các công ty cũng như các trường học ngày nay.

Lý do để biểu đồ này trở nên quan trọng với tôi là

khi tôi giở các trang báo ra thì dường như mọi thông tin

đều có xu hướng tiêu cực.

Hầu hết là về giết chóc, xung đột, bệnh tật, thảm họa thiên nhiên.

Và rất nhanh chóng, tôi bắt đầu nghĩ rằng đó chính là

phép đo chính xác về sự tiêu cực và tích cực trên thế giới hiện nay.

Điều đó đang tạo ra cái được gọi là

hội chứng trường y khoa --

mà nếu bạn biết một ai đó đã từng học ở các trường y tế,

thì trong năm đầu tiên của các khóa đào tạo y khoa,

khi bạn lướt qua danh sách những triệu chứng và các loại bệnh,

bạn sẽ thấy mình mắc tất cả những thứ đó.

Tôi có một người anh rể tên Bobo -- đây là một câu chuyện hoàn toàn khác.

Bobo là chồng của Amy kỳ lân.

Một lần, Bobo gọi điện cho tôi

từ trường y khoa Yale,

và nói, "Shawn, tôi bị phong rồi"

(tiếng cười)

Đây là điều rất hiếm khi xảy ra ở Yale.

Tôi không biết nên an ủi Bobo thế nào

vì anh ấy vừa mới trải qua tuần mãn kinh của mình.

(tiếng cười)

Vấn đề là, sự thật không nhất thiết phải là cái thật sự xảy ra

mà là do lăng kính nhận thức của chúng ta mang lại.

Và nếu có thể thay đổi lăng kính đó thì không những ta có thể tác động đến hạnh phúc của mình,

mà còn có thể tác động đến kết quả kinh doanh cũng như học tập của mình.

Khi nộp đơn vào Harvard, tôi đã dấn mình vào một sự thách thức.

Tôi không kỳ vọng nhiều, và gia đình cũng không đủ tiền cho tôi theo học.

Khi nhận được học bổng quân sự 2 tuần sau đó, tôi đã thành công !

Đột nhiên, một điều gần như không tưởng trở thành hiện thực.

Tới Harvard, tôi nghĩ các sinh viên khác cũng cho đó là một đặc quyền,

và họ thực sự bị kích động khi ở đó.

Ngay cả trong một lớp toàn những người thông minh hơn mình,

bạn cũng thấy hạnh phúc chỉ bởi bạn đã ở đó, và đó là những gì tôi đã trải qua.

Nhưng điều tôi phát hiện ra,

giống một số sinh viên khác cũng trải nghiệm được,

khi tôi tốt nghiệp sau bốn năm

và tám năm tiếp theo trong ký túc cùng các bạn sinh viên --

chính Harvard đã kéo tôi đến; chứ không phải tôi muốn tới đó.

(tiếng cười)

Tôi đã từng là tư vấn viên ở Harvard, giúp đỡ sinh viên trong bốn năm khó khăn đó.

Và điều tôi tìm thấy qua việc nghiên cứu và giảng dạy của mình

là những sinh viên đó, dù đã từng hạnh phúc đến thế nào

khi bước chân vào Harvard, thì chỉ hai tuần sau,

họ sẽ tập trung không phải vào cái cảm nhận đầy thú vị khi được ở Harvard,

hay những triết lý hay sức khỏe của họ.

Họ phải tập trung vào thi cử, vào cạnh tranh,

vào những tranh cãi, áp lực đầy phiền phức.

Khi mới tới đó và bước vào phòng ăn cho những sinh viên năm đầu,

tôi gặp lại những người bạn đến từ Waco, Texas, nơi tôi lớn lên --

Tôi biết các bạn cũng từng nghe đến nó.

Khi họ đến gần tôi, họ nhìn quanh,

và nói, "sảnh này trông giống với

trường Hogwart của Harry Potter cậu ạ,"

Đây là Hogwart của Harry Potter và đây là Harvard.

Và khi họ thấy nó,

họ nói, "Shawn, sao cậu lại phí thời gian nghiên cứu về hạnh phúc ở Harvard thế?

Nghiêm túc đó, có thứ gì mà các sinh viên Harvard

lại không hài lòng về nó ?"

Ẩn ý sau câu hỏi này

chính là yếu tố then chốt để thấu hiểu được sự hạnh phúc.

Bởi vì câu hỏi này giả định rằng

thế giới bên ngoài chúng ta chính là dự báo cho mức độ hạnh phúc chúng ta có,

trong khi trên thực tế, nếu tôi biết mọi thứ về thế giới của bạn,

tôi cũng chỉ có thể dự đoán được 10% mức độ hạnh phúc của bạn.

90% còn lại

không đến từ thế giới bên ngoài đó,

mà là từ cách bộ não bạn nhận biết về thế giới.

Và nếu chúng ta thay đổi nó,

thay đổi công thức về hạnh phúc và thành công,

thì điều chúng ta có thể làm là thay đổi cách

chúng ta có thể tác động và chi phối hiện thực.

Chỉ có 25% những người thành công trong công việc

được dự đoán trước nhờ chỉ số I.Q.

75% còn lại

đến từ mức độ lạc quan hay sự cống hiến xã hội của bạn

hay khả năng nhìn nhận áp lực như một động lực thúc đẩy thay vì một thảm họa.

Tôi nói với ban quản lý một trường học danh tiếng ở Anh,

và họ nói, "Chúng tôi biết cả rồi.

Vì thế mỗi năm, thay vì chỉ dạy học sinh, chúng tôi còn có "tuần lễ sức khỏe".

Và chúng tôi rất hào hứng. Tối thứ hai, một chuyên gia hàng đầu thế giới

đến nói về những khó khăn tuổi vị thành niên.

Tối thứ ba là về bạo lực học đường.

Tối thứ tư là về mất cân bằng dinh dưỡng.

Tối thứ năm là cách sử dụng thuốc phù hợp.

Và tối thứ sáu chúng tôi phải lựa chọn giữa tình dục không an toàn và sự hạnh phúc."

(tiếng cười)

Tôi nói, "Đó là tối thứ sáu điển hình mà."

(tiếng cười)

(tiếng vỗ tay)

Rất vui vì các bạn thích nó, nhưng họ thì hoàn toàn không.

Sự im lặng bao trùm.

Trong sự im ắng đó, tôi nói, "Rất vui vì được nói chuyện với các bạn tại đây,

nhưng cho bạn biết, đó không phải "tuần lễ về sức khỏe" mà phải là "tuần lễ về bệnh tật".

Bạn đã nghĩ ra tất cả những thứ tiêu cực có thể xảy đến,

mà quên mất những thứ tích cực."

Không có bệnh không đồng nghĩa với khỏe mạnh.

Đây là cách chúng ta tìm đến sức khỏe:

Chúng ta cần đảo ngược lại công thức của hạnh phúc và thành công.

3 năm qua, tôi đã đến 45 nước khác nhau,

làm việc với các trường học và công ty

trong thời khủng hoảng kinh tế này.

Và tôi phát hiện ra hầu hết các công ty và trường học

theo đuổi một công thức thành công như thế này:

Nếu tôi làm việc chăm chỉ hơn, tôi sẽ thành công hơn.

Và nếu tôi thành công hơn, tôi sẽ hạnh phúc hơn.

Điều này ảnh hưởng đến cách chúng ta làm cha mẹ, cách chúng ta quản lý,

cách chúng ta thúc đẩy cách cư xử của mình.

Và vấn đề là, suy nghĩ đó hoàn toàn sai lầm và kéo chúng ta tụt lại phía sau do 2 lý do.

Thứ nhất, mỗi khi bộ não của bạn nhận biết về sự thành công,

nó sẽ ngay lập tức thay đổi cách nhìn nhận về sự thành công.

Bạn đạt được điểm cao, và bây giờ bạn phải đạt điểm cao hơn,

bạn vào được một trường học tốt và sau đó bạn phải vào một trường tốt hơn,

bạn có một công việc tốt, và bây giờ bạn phải có một công việc tốt hơn,

bạn đạt doanh số, và chúng tôi chuẩn bị giao cho bạn một doanh số lớn hơn.

Và nếu hạnh phúc là mặt đối diện của thành công, thì bộ não của bạn sẽ không bao giờ tìm thấy được nó.

Điều chúng ta đã làm là đẩy sự hạnh phúc

ra xa khỏi phạm vi hiểu biết của xã hội.

Vì chúng ta nghĩ chúng ta phải thành công,

thì chúng ta mới hạnh phúc được.

Nhưng vấn đề là bộ não chúng ta lại hoạt động theo hướng ngược lại.

Nếu bạn có thể nâng cao mức độ tích cực của ai đó,

thì bộ não của họ sẽ trải qua cái mà chúng ta gọi là "lợi thế cảm giác"",

đó là khi bộ não ở trạng thái tích cực

sẽ hoạt động hiệu quả hơn rất nhiều

khi nó ở trạng thái tiêu cực hay bị áp lực.

Bạn thông minh hơn, sáng tạo hơn, nhiều năng lượng hơn.

Và thực tế thì

mọi kết quả hoạt động kinh doanh cũng sẽ được cải thiện.

Não bộ tích cực sẽ hoạt động hiệu quả hơn 31%

so với não bộ tiêu cực hay khi chịu áp lực.

Doanh số sẽ cao hơn 37% với nhân viên bán hàng.

Bác sĩ sẽ thao tác nhanh chóng và chính xác hơn 19%

cùng với việc chuẩn đoán bệnh đúng hơn

khi não bộ ở trạng thái tích cực so với khi ở trạng thái tiêu cực.

Điều đó có nghĩa chúng ta có thể đảo ngược lại công thức.

Nếu chúng ta tìm ra cách để trở nên tích cực hơn,

thì não bộ sẽ còn hoạt động hiệu quả hơn nữa

vì chúng ta có thể làm việc chăm chỉ hơn, nhanh chóng hơn và thông minh hơn.

Điều chúng ta cần làm là đảo ngược lại công thức này

để có thể hiểu được khả năng thật sự của bộ não chúng ta.

Vì những kích thích chúng ta có được khi ở trạng thái tích cực,

có hai chức năng.

Nó không chỉ khiến bạn thấy hạnh phúc hơn,

mà còn thắp sáng tất cả trung tâm tiếp nhận trong não

cho phép bạn có thể thích nghi với thế giới theo một cách hoàn toàn khác.

Chúng tôi phát hiện rằng có nhiều cách rèn luyện

để bộ não trở nên tích cực hơn.

Chỉ mất 2 phút mỗi ngày và liên tục trong 21 ngày,

chúng ta có thể thực sự làm mới bộ não của mình,

cho phép bộ não hoạt động

thực sự hiệu quả và tích cực hơn.

Hiện nay, chúng tôi đang nghiên cứu những điều này

với mọi công ty mà chúng tôi làm việc cùng,

yêu cầu họ viết ba điều mới mẻ mà họ muốn làm mỗi ngày

và thực hiện điều đó trong 21 ngày liên tục.

Sau 21 ngày đó,

mỗi lần bộ não họ nhìn nhận thế giới

thì đều xuất phát từ những điều tích cực trước.

Hãy làm một vòng về những trải nghiệm tích cực bạn đã có trong 24 giờ qua

cho phép bộ não bạn sống lại với những khoảnh khắc đó.

Các bài tập sẽ dạy cho bộ não biết cách cư xử hay hành động thế nào là phù hợp.

Hoạt động ngồi thiền cho phép bộ não

vượt qua những trở ngại ADHD cố hữu mà chúng ta đã tạo ra

khi cố tìm cách thực hiện nhiều việc cùng lúc

và cho phép bộ não chỉ tập trung vào một việc duy nhất.

Và cuối cùng, làm điều tốt một cách ngẫu nhiên cũng là một cách làm sáng suốt.

Chúng tôi biết những người khi mở hộp thư của mình,

chỉ để viết một email tích cực

gửi lời chúc hay cám ơn ai đó trong mạng lưới xã hội của mình.

Thông qua những hành động này

bằng việc luyện tập cho bộ não giống cách chúng ta rèn luyện sức khỏe,

chúng ta sẽ thấy chúng ta hoàn toàn có thể đảo ngược công thức của thành công và hạnh phúc.

và làm như vậy, không những có thể tạo thêm tích cực,

mà còn thực sự tạo ra một cuộc cách mạng.

Xin cảm ơn.

(tiếng vỗ tay)