Penguenlerin Müthiş Kurtarılışı
-
0:00 - 0:03Kendimi bildim bileli
-
0:03 - 0:05okyanus ve hayvanlar ile aramda
-
0:05 - 0:07derin bir bağ olmuştur.
-
0:07 - 0:09Ve bu yaşta,
-
0:09 - 0:11kişisel idolüm
-
0:11 - 0:13yunus Flipper'dı.
-
0:13 - 0:16Nesli tükenmekte olan canlı türleri hakkında ilk kez bilgi edindiğimde
-
0:16 - 0:19hayvanların her gün dünya üzerinden sonsuza dek silindiklerini
-
0:19 - 0:23öğrenmiş olmaktan büyük bir üzüntü duydum.
-
0:23 - 0:25Bu konuda bir şeyler yapmak istedim
-
0:25 - 0:27ancak bir insan tek başına
-
0:27 - 0:30fark yaratabilecek ne yapabilirdi ki?
-
0:30 - 0:32Bu soruya cevap bulmak
-
0:32 - 0:35tam 30 yıl aldı.
-
0:36 - 0:39Meksika körfezinde geçen sene meydana gelen korkunç BP petrol sızıntısı esnasında
-
0:39 - 0:42petrole bulanan kuşların yürek parçalayıcı bu resimleri
-
0:42 - 0:44ortaya çıkmaya başladığı zaman
-
0:44 - 0:46Siliva Gaus adında Alman bir biyolog
-
0:46 - 0:48şöyle demişti:
-
0:48 - 0:51"Petrole bulanmış bütün kuşların hayatlarina ötenazi yöntemiyle son vermeliyiz
-
0:51 - 0:53çünkü yapılan çalışmalar
-
0:53 - 0:55salındıktan sonra sadece
-
0:55 - 0:57yüzde birden daha azının hayatta kaldığını gösteriyor."
-
0:57 - 1:00Bu görüşe kesinlikle katılmıyordum.
-
1:00 - 1:03Dahası, bu durumdaki her hayvanın
-
1:03 - 1:05yaşamda ikinci bir şansı hakettiğine inanıyorum.
-
1:05 - 1:07Size bu konuda niye bu kadar hassas olduğumu
-
1:07 - 1:09anlatmak istiyorum.
-
1:09 - 1:1123 Haziran 2000'de
-
1:11 - 1:13'Treasure' (Hazine) adlı bir gemi
-
1:13 - 1:15Güney Afrika'da Capetown açıklarında batarak
-
1:15 - 1:171300 ton yakıt sızdırdı
-
1:17 - 1:19ve dünya üzerindeki Afrika penguen nüfusunun
-
1:19 - 1:22neredeyse yarısının
-
1:22 - 1:25yaşam alanlarını kirletti.
-
1:25 - 1:28Gemi, güneyde Robben Adası ve kuzeyde Dassen adası
-
1:28 - 1:30arasında bir yerde battı.
-
1:30 - 1:33Ve bunlar penguenlerin en çok üredikleri adalardan ikisi.
-
1:33 - 1:36Bundan tam olarak altı yıl üç gün önce,
-
1:36 - 1:3920 Haziran 1994'te,
-
1:39 - 1:42'Apollo Sea' adında bir gemi Dassen adası yakınlarında batarak
-
1:42 - 1:4410.000 pengueni petrole bulamış
-
1:44 - 1:47ve bunların yarısı da ölmüştü.
-
1:47 - 1:49'Treasure' gemisinin battığı 2000 yılı,
-
1:49 - 1:52tehlike altındaki türler listesinde gösterilen Afrika penguenlerinin
-
1:52 - 1:55bilimadamları tarafından o ana kadar kaydedilmiş
-
1:55 - 1:58en yüksek üreme oranlarının olduğu zamandı.
-
1:58 - 2:01Ve çok geçmeden 20.000 penguen
-
2:01 - 2:04bu zehirli petrol ile kaplanmıştı.
-
2:04 - 2:07Ve SANCCOB adındaki yerel deniz kuşları rehabilitasyon merkezi
-
2:07 - 2:10anında devasa bir kurtarma operasyonu başlattı.
-
2:10 - 2:12Bu girişim o zamana kadar yapılmış
-
2:12 - 2:15en büyük hayvan kurtarma operasyonu haline gelecekti.
-
2:15 - 2:17O sıralar sokağın hemen aşağısında onlara yakın bir yerde çalışıyordum.
-
2:17 - 2:20New England Akvaryumu'nda penguen bakıcısıydım.
-
2:20 - 2:24Ve tam olarak 11 yıl önce dün,
-
2:24 - 2:26penguen ofisindeki telefonum çaldı.
-
2:26 - 2:29Ve bu çağrı ile hayatım sonsuza kadar değişecekti.
-
2:29 - 2:32Arayan SANCCOB'dan Estelle van der Meer'di.
-
2:32 - 2:34"Lütfen yardım edin.
-
2:34 - 2:36Binlerce petrole bulanmış penguen
-
2:36 - 2:38ve binlerce istekli
-
2:38 - 2:42ama tamamen deneyimsiz gönüllümüz var.
-
2:42 - 2:45Ve bu gonüllüleri eğitecek ve idare edecek penguen uzmanlarına ihtiyaç var" dedi.
-
2:45 - 2:47İki gün sonra
-
2:47 - 2:49penguen uzmanlarından oluşan bir takım ile birlikte
-
2:49 - 2:52Capetown'a giden bir uçaktaydım.
-
2:52 - 2:54Ve bu binanın içindeki manzara
-
2:54 - 2:57kahredici ve gerçek ötesi bir şeydi.
-
2:57 - 3:00Aslında bir çok kişiye göre burası bir savaş alanından farksızdı.
-
3:00 - 3:03Ve geçen hafta 10 yaşında bir kız bana
-
3:03 - 3:05"O binanın içine girip
-
3:05 - 3:07o kadar çok petrole bulanmış pengueni
-
3:07 - 3:11gördüğünde ne hissettin?" diye sordu.
-
3:11 - 3:13O an hissettiklerim şöyleydi:
-
3:13 - 3:15Hemen o ana
-
3:15 - 3:17geri gittim.
-
3:17 - 3:19Penguenler çok ses çıkartan kuşlardır.
-
3:19 - 3:21Ve gerçekten de çok gürültücüdürler.
-
3:21 - 3:24Dolayısı ile binadan içeri girdiğimizde
-
3:24 - 3:26ciyaklamalardan, anırmalardan, viyaklamalardan
-
3:26 - 3:28oluşan bir ses karmaşası ile karşılaşmayı beklerken
-
3:28 - 3:30bunun yerine
-
3:30 - 3:33tüyler ürpertici
-
3:33 - 3:36bir sessizlik bulduk.
-
3:37 - 3:39Kuşların stres altında, hasta,
-
3:39 - 3:42ve travmatize oldukları ortadaydı.
-
3:42 - 3:45Diğer dikkat çekici şey ise
-
3:45 - 3:47gönüllülerin sayısıydı.
-
3:47 - 3:49Günde 1000 kadar insan
-
3:49 - 3:51rehabilitasyon merkezine geliyordu.
-
3:51 - 3:54Neticede, bu kurtarma operasyonu süresince
-
3:54 - 3:5712.500'den fazla gönüllü
-
3:57 - 3:59dünyanın her tarafından Capetown'a
-
3:59 - 4:01bu kuşları kurtarmak için geldi.
-
4:01 - 4:03Ve ilginç olan
-
4:03 - 4:05zorunlu olmadıkları halde
-
4:05 - 4:07birçok kişinin orada bulunmalarıydı.
-
4:07 - 4:10Oradaki hayvanların başına gelen bu felakete karşı
-
4:10 - 4:12verilen bu olağanüstü gönüllü tepki
-
4:12 - 4:14mesleğimiz gereği orada bulunan bir kaçımız için
-
4:14 - 4:17son derece dokunaklı ve hayranlık uyandırıcıydı.
-
4:17 - 4:19Geldiğimiz günün ertesinde
-
4:19 - 4:22akvaryumdan iki kişi, 2 numaralı odanın sorumlusu olarak görevlendirildik.
-
4:22 - 4:26Bu odada 4000'den fazla petrole bulanmış penguen vardı.
-
4:26 - 4:28Şimdi bakın, üç gün önce
-
4:28 - 4:30gözetimimiz altında sadece 60 penguen vardı.
-
4:30 - 4:32Yani kesinlikle şaşkına dönmüş
-
4:32 - 4:35ve biraz dehşete düşmüştük - en azından ben öyle hissediyordum.
-
4:35 - 4:37Şahsen ben bu kadar devasa
-
4:37 - 4:39bir görevin üstesinden gelebileceğimden
-
4:39 - 4:41emin değildim.
-
4:41 - 4:43Grup olarak da
-
4:43 - 4:46bu işi gerçekten becerip beceremeyeceğimizi bilmiyorduk.
-
4:46 - 4:48Çünkü herkes biliyordu ki
-
4:48 - 4:50daha altı sene önce
-
4:50 - 4:52bunun yarısı kadar penguen petrole bulanmış ve kurtarılmış,
-
4:52 - 4:55ancak bunların da sadece yarısı hayatta kalmıştı.
-
4:55 - 4:57Dolayısı ile petrole bulanmış bu kadar çok
-
4:57 - 4:59pengueni kurtarmaya insanın gücü yetebilir miydi?
-
4:59 - 5:01O aşamada bunun cevabını bilmiyorduk.
-
5:01 - 5:03Ancak, kendini inanılmaz bir şekilde bu işe adamış
-
5:03 - 5:07yürekli gönüllüler bizi ümitlendiriyordu.
-
5:07 - 5:10İşte burada onlardan üçü penguenleri beslemeye çalışırken görülüyor.
-
5:10 - 5:12Ve oldukça kalın eldivenler giydiklerini fark etmiş olabilirsiniz.
-
5:12 - 5:15Afrika penguenleri hakkında bilmeniz gereken bir şey var ki o da
-
5:15 - 5:17jilet gibi keskin gagaları olduğudur.
-
5:17 - 5:19Ve çok geçmeden,
-
5:19 - 5:21vücutlarımız tepeden tırnağa
-
5:21 - 5:23korkmuş penguenlerin sebep olduğu
-
5:23 - 5:25bu yaralarla kaplanmıştı.
-
5:25 - 5:27Ve geldiğimiz günün ertesinde
-
5:27 - 5:29yeni bir kriz baş gösterdi.
-
5:29 - 5:33Petrol tabakası kuzeye yani Dassen Adası'na doğru ilerliyordu.
-
5:33 - 5:35Kurtarma ekibi umutsuzluğa kapılmıştı
-
5:35 - 5:37çünkü eğer petrol oraya ulaşırsa
-
5:37 - 5:40petrole bulanmış daha fazla kuşu kurtarmak artık mümkün olmayacaktı.
-
5:40 - 5:42Ve ortada gerçekten işe yarayacak bir çözüm yoktu.
-
5:42 - 5:44Ama sonunda araştırmacılardan biri
-
5:44 - 5:46ortaya çılgınça bir fikir attı.
-
5:46 - 5:49Dedi ki: "Peki, neden petrole bulaşma riski
-
5:49 - 5:51en fazla olan kuşları toplamaya çalışmıyoruz?"
-
5:51 - 5:53-- 20.000 tanesini topladılar --
-
5:53 - 5:57"ve sahilin 500 mil ilerisine Port Elizabeth'e
-
5:57 - 5:59bu üstü açık kamyonlarla götürüp
-
5:59 - 6:01temiz sulara salalım ve
-
6:01 - 6:04eve geri yüzmelerini bekleyelim."
-
6:04 - 6:08(Gülüşmeler)
-
6:08 - 6:10Bu penguenlerden üç tanesi -- Peter, Pamela ve Percy
-
6:10 - 6:12uydu vericileri ile etiketlendiler.
-
6:12 - 6:14Ve araştırmacılar olarak dilekte bulunup
-
6:14 - 6:16penguenler eve dönünceye kadar
-
6:16 - 6:18adaların çevresinin petrolden temizlenmiş olacağını umut ettik.
-
6:18 - 6:20Ve Allah'tan penguenlerin döndükleri gün
-
6:20 - 6:22öyle de oldu.
-
6:22 - 6:25Yani çok büyük bir risk alındı, ama değdi.
-
6:25 - 6:27Ve şimdi, bu stratejiyi
-
6:27 - 6:29gelecekte olabilecek petrol sızıntılarında da
-
6:29 - 6:31kullanabileceklerini biliyorlar.
-
6:31 - 6:34Yani gerçek hayatta olduğu gibi vahşi yaşamı kurtarmada da
-
6:34 - 6:36önceki deneyimlerden ve
-
6:36 - 6:38başarı ile başarısızlıklarımızdan da bir şeyler
-
6:38 - 6:40öğreniyoruz.
-
6:40 - 6:42Ve 94'teki 'Apollo Sea' adlı kurtarma operasyonu esnasında
-
6:42 - 6:45asıl öğrenilen şey
-
6:45 - 6:47havalandırması yetersiz
-
6:47 - 6:49nakliye kutuları ve kamyonları kullanılarak
-
6:49 - 6:51penguenlerin bir çoğunun
-
6:51 - 6:53istenmeden ölümlerine yol açılmış olmasıydı.
-
6:53 - 6:55Çünkü bu kutular ve kamyonlar bu kadar çok sayıda petrole bulanmış penguene
-
6:55 - 6:57aynı anda hizmet vermek için tasarlanmamışlardı.
-
6:57 - 7:00Dolayısı ile bu iki petrol sızıntısı arasında geçen altı sene zarfında
-
7:00 - 7:03havalandırma kapasitesi yüksek bu kutulardan binlercesi üretildi.
-
7:03 - 7:06Bunun sonucu olarak 'Treasure' kurtarma operasyonu esnasındaki
-
7:06 - 7:09nakliye işlemlerinde
-
7:09 - 7:115000 yerine
-
7:11 - 7:13sadece 160 penguen öldü.
-
7:13 - 7:15Tek başına bu bile dev bir zaferdi.
-
7:15 - 7:17Apollo kurtarma operasyonu sırasındaki diğer kazanım ise
-
7:17 - 7:19bu eğitim kutularını kullanarak
-
7:19 - 7:22penguenlere bakıcıların ellerinden
-
7:22 - 7:24nasıl balık alabileceklerinin öğretilmiş olmasıydı.
-
7:24 - 7:26Ve 'Treasure' kurtarma operasyonu sırasında da yine
-
7:26 - 7:28bu tekniği kullandık.
-
7:28 - 7:30Ama eğitim sırasında ilginç
-
7:30 - 7:32bir şeyin farkına varıldı.
-
7:32 - 7:34Sürekli önünde bulundurulan yiyecekten beslenmeye başlayan
-
7:34 - 7:36ilk penguenler yine altı yıl önce
-
7:36 - 7:39Apollo kurtarma operasyonu esnasında kanatlarına
-
7:39 - 7:42metal bantlar takılanlardı.
-
7:42 - 7:44Yani penguenler de
-
7:44 - 7:46önceki deneyimlerden öğreniyorlar.
-
7:46 - 7:48Bütün bu penguenlerin vücutlarındaki petrolün
-
7:48 - 7:51titizlikle temizlenmesi gerekiyordu.
-
7:51 - 7:54Ve tek bir pengueni temizlemek
-
7:54 - 7:56iki kişinin en az bir saatini alıyordu.
-
7:56 - 7:58Ve bir pengueni temizleyeceğiniz zaman
-
7:58 - 8:00onu önce bir yağ çözücüsü ile spreylemeniz gerekir.
-
8:00 - 8:02Bu da bana 'Treasure' kurtarma operasyonundaki
-
8:02 - 8:04en çok etkilendiğim hikayemi hatırlatıyor.
-
8:04 - 8:06Bu petrol sızıntısından bir yıl kadar önce
-
8:06 - 8:0817 yaşında bir öğrenci
-
8:08 - 8:10bir yağ çözücü icat etmişti.
-
8:10 - 8:13Ve bunu SANCCOB'da gayet başarılı bir şekilde kullanıyorlardı.
-
8:13 - 8:16Dolayısıyla 'Treasure' kurtarma operasyonu esnasında da kullanmaya başladılar.
-
8:16 - 8:19Ama bir süre sonra çözücü tükendi.
-
8:19 - 8:22SANCCOB'dan Estelle panik içerisinde öğrenciyi aradı
-
8:22 - 8:24ve "Lütfen, bundan biraz daha fazla hazırlamalısın" dedi.
-
8:24 - 8:26O da laboratuvara koştu
-
8:26 - 8:29ve kuşların geri kalanını temizlemeye yetecek kadar biraz daha yağ çözücü yaptı.
-
8:29 - 8:31Yani düşünüyorum da
-
8:31 - 8:33bir delikanlının
-
8:33 - 8:35binlerce hayvanın hayatının
-
8:35 - 8:37kurtulmasını sağlayacak
-
8:37 - 8:39bir ürün icat ediyor olması harika bir şey.
-
8:39 - 8:42Peki petrole bulanmış bu 20.000 penguene ne oldu?
-
8:42 - 8:44Silvia Gaus haklı mıydı?
-
8:44 - 8:46Petrole bulanmış kuşlar için
-
8:46 - 8:48çoğu zaten ölecek diye
-
8:48 - 8:50ötenazi yöntemini mi kullanmalıyız?
-
8:50 - 8:53Bundan daha büyük yanılgı olamazdı.
-
8:53 - 8:55Gönüllülerin yarım milyon saatlik
-
8:55 - 8:58meşakkatli çalışması sonucu
-
8:58 - 9:00petrole bulanmış bu penguenlerin %90'ı
-
9:00 - 9:03başarı ile doğaya geri salındı.
-
9:03 - 9:05Ve takip eden çalışmalardan biliyoruz ki
-
9:05 - 9:07bunlar petrole hiç bulanmamış
-
9:07 - 9:09penguenler kadar uzun yaşadılar
-
9:09 - 9:12ve neredeyse onlar kadar iyi üreme gösterdiler.
-
9:12 - 9:15Ayrıca 3000 kadar penguen yavrusu
-
9:15 - 9:17kurtarıldı ve elde büyütüldü.
-
9:17 - 9:20Ve yine uzun süreli gözlemlerden biliyoruz ki
-
9:20 - 9:23elde büyütülen penguen yavrularından
-
9:23 - 9:25yetişkinliğe ve üreme yaşına ulaşanlar,
-
9:25 - 9:27penguenler tarafından yetiştirilenlere kıyasla daha fazladır.
-
9:27 - 9:29Bu bilgiye dayanarak SANCCOB
-
9:29 - 9:31penguen yavrularını destekleme projesi başlattı.
-
9:31 - 9:34Her yıl terkedilmiş yavruları kurtarıp yetiştiriyorlar
-
9:34 - 9:36ve %80 gibi
-
9:36 - 9:39oldukça etkileyici bir başarı oranları var.
-
9:39 - 9:41Ve bu çok önemli
-
9:41 - 9:43çünkü bir yıl önce
-
9:43 - 9:46Afrika penguenleri, nesli tükenmekte olan hayvanlar listesine alındı.
-
9:46 - 9:48Bu hayvanları korumak için şimdi bir şey yapmazsak
-
9:48 - 9:5010 yıldan daha az bir süre içinde
-
9:50 - 9:53soyları tükenebilir.
-
9:53 - 9:55Peki bu unutulmaz ve yoğun deneyimden
-
9:55 - 9:58ne mi öğrendim?
-
9:58 - 10:00Şahsen ben
-
10:00 - 10:03hayal ettiğimden daha fazlasını becerebileceğimin farkına vardım.
-
10:03 - 10:05Ve bir kişinin bile tek başına
-
10:05 - 10:07çok büyük bir fark yaratabileceğini öğrendim.
-
10:07 - 10:0917 yaşındaki çocuğu gördünüz.
-
10:09 - 10:11Bir araya gelip
-
10:11 - 10:13ortaklaşa çalıştığımızda
-
10:13 - 10:15olağanüstü başarılar elde edebiliriz.
-
10:15 - 10:17Ve aslında, kendinizden çok daha büyük bir şeyin
-
10:17 - 10:19bir parçası olmak,
-
10:19 - 10:21yaşayabileceğiniz en ödüllendirici
-
10:21 - 10:24deneyimdir.
-
10:24 - 10:26Son olarak, şunları düşünmenizi istiyor ve
-
10:26 - 10:28sizi önemli bir sorumlulukla baş başa bırakıyorum.
-
10:28 - 10:30Benim bayan penguen olarak görevim
-
10:30 - 10:32penguenleri korumak adına toplumu bilinçlendirmek ve
-
10:32 - 10:34maddi kaynak oluşturabilmektir.
-
10:34 - 10:37Peki siz niye penguenleri önemseyesiniz ki?
-
10:37 - 10:39Önemsemelisiniz,
-
10:39 - 10:41çünkü onlar belirteç türlerdir.
-
10:41 - 10:43Yani eğer penguenler ölüyorlarsa,
-
10:43 - 10:46okyanuslarımız ölüyor demektir
-
10:46 - 10:48ve bu da sonuçta hepimizi etkileyecektir.
-
10:48 - 10:50Çünkü Sylvia Earle'ün dediği gibi
-
10:50 - 10:53"Okyanuslar bizim yaşam destek sistemimizdir."
-
10:53 - 10:55Ve bugün penguenler için iki tehdit var:
-
10:55 - 10:57kontrolsuz balık avlanması ve küresel ısınma.
-
10:57 - 10:59Aslında her birimizin
-
10:59 - 11:01bu iki sorun hakkında
-
11:01 - 11:03yapabileceği birşeyler vardır.
-
11:03 - 11:05Eğer her birimiz üzerimize düşen görevi yaparsak
-
11:05 - 11:08birlikte bir fark yaratabilir
-
11:08 - 11:11ve penguenlerin neslinin tükenmesine engel olabiliriz.
-
11:11 - 11:14İnsanlar penguenler için her zaman en büyük tehdit olmuşlardır
-
11:14 - 11:16ama şimdi onların tek umutlarıyız.
-
11:16 - 11:18Teşekkürler.
-
11:18 - 11:22(Alkış)
- Title:
- Penguenlerin Müthiş Kurtarılışı
- Speaker:
- Dyan deNapoli
- Description:
-
Kişisel bir hikaye, ortak bir zafer: Dyan deNapoli Güney Afrika açıklarında meydana gelen bir petrol sızıntısından sonra 40.000'den fazla penguenin kurtarıldığı dünyanın en büyük gönüllü hayvan kurtarma hikayesini anlatıyor. Peki böylesine büyük bir iş nasıl gerçekleştirildi? Bir penguen, sonra bir penguen daha, sonra bir penguen daha...
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:23