Return to Video

Hát lên bí ẩn buổi ban sơ

  • 0:00 - 0:02
    (Vỗ tay)
  • 0:02 - 0:12
    (Hát)
  • 2:02 - 2:11
    (Vỗ tay)
  • 2:11 - 2:14
    Các bạn vừa gặp Claron McFaddon.
  • 2:14 - 2:17
    Chị là ca sĩ giọng soprano đẳng cấp thế giới
  • 2:17 - 2:19
    đã từng học tập tại Rochester, New York.
  • 2:19 - 2:21
    Các vai diễn opera lừng danh của chị
  • 2:21 - 2:23
    nhiều vô kể và rất đa dạng.
  • 2:23 - 2:25
    Vào tháng Tám năm 2007,
  • 2:25 - 2:28
    Claron được trao tặng Giải thưởng Nghệ thuật Amsterdam,
  • 2:28 - 2:30
    nhận vô số lời ngợi khen về tài năng của chị,
  • 2:30 - 2:33
    vốn tiết mục đáng kinh ngạc và cực rộng lớn,
  • 2:33 - 2:36
    và cá tính sân khấu mạnh mẽ.
  • 2:36 - 2:38
    Xin hãy chào mừng Claron McFadden.
  • 2:38 - 2:45
    (Vỗ tay)
  • 2:49 - 2:52
    Giọng ca của con người:
  • 2:52 - 2:55
    bí ẩn, bột phát,
  • 2:55 - 2:57
    ban sơ.
  • 2:57 - 2:59
    Với tôi, giọng ca của con người
  • 2:59 - 3:02
    là con tàu đưa mọi loại cảm xúc đi xa --
  • 3:02 - 3:05
    có lẽ trừ cảm giác đố kị.
  • 3:06 - 3:08
    Và hơi thở,
  • 3:08 - 3:11
    hơi thở chính là thuyền trưởng con tàu ấy.
  • 3:12 - 3:15
    Một đứa bé ra đời,
  • 3:15 - 3:18
    hít hơi thở đầu tiên --
  • 3:18 - 3:25
    (Tiếng thở)
  • 3:25 - 3:29
    và chúng ta chiêm ngưỡng vẻ đẹp diệu kì
  • 3:29 - 3:32
    của sự diễn cảm qua thanh âm --
  • 3:32 - 3:35
    bí ẩn, bột phát
  • 3:35 - 3:37
    và ban sơ.
  • 3:38 - 3:41
    Vài năm trước, tôi đi Thái Lan để thiền ẩn dật.
  • 3:41 - 3:43
    Tôi muốn một nơi
  • 3:43 - 3:46
    cho tôi sự tĩnh lặng tuyệt đối
  • 3:46 - 3:48
    và biệt lập tuyệt đối.
  • 3:48 - 3:51
    Tôi dành hai tuần ở nơi này
  • 3:51 - 3:53
    trong túp lều bẻ nhỏ của riêng tôi --
  • 3:53 - 3:56
    không âm nhạc, không gì cả, âm thanh của thiên nhiên --
  • 3:56 - 3:58
    cố gắng tìm ra cốt lõi
  • 3:58 - 4:00
    của sự tập trung,
  • 4:00 - 4:02
    sống trong hiện tại.
  • 4:02 - 4:04
    Vào ngày cuối cùng tôi ở đó,
  • 4:04 - 4:07
    chị phụ nữ trông coi nơi đó
  • 4:07 - 4:09
    đến và chúng tôi trò chuyện một phút
  • 4:09 - 4:12
    và rồi chị nói với tôi,
  • 4:12 - 4:14
    "Chị hát bài gì cho tôi có được không?"
  • 4:14 - 4:17
    Và tôi nghĩ, nhưng đây là một nơi tĩnh lặng tuyệt đối.
  • 4:17 - 4:20
    Tôi không thể làm ầm lên được.
  • 4:20 - 4:23
    Chị ấy nói, "Đi mà, hát cho tôi nghe."
  • 4:24 - 4:26
    Thế là tôi nhắm mắt lại,
  • 4:26 - 4:29
    tôi hít một hơi
  • 4:29 - 4:33
    và cái đầu tiên thoát ra từ cổ họng tôi
  • 4:33 - 4:37
    là bài "Mùa hạ," Porgy và Bess.
  • 4:37 - 4:42
    ♫ Mùa hạ đến và cuộc sống thoải mái làm sao ♫
  • 4:42 - 4:45
    ♫ Những chú cá nhảy múa và cây bông vươn cao ♫
  • 4:45 - 4:49
    ♫ Ồ, bố em giàu có và mẹ em thật xinh đẹp ♫
  • 4:49 - 4:51
    ♫ Thế nên, bé con nào ♫
  • 4:51 - 4:54
    ♫ Đừng khóc đấy ♫
  • 4:54 - 4:57
    Và tôi mở mắt ra,
  • 4:57 - 5:00
    và thấy rằng chị đã nhắm mắt lại.
  • 5:00 - 5:02
    Và sau một lát, chị mở mắt ra
  • 5:02 - 5:05
    và chị nhìn tôi rồi nói,
  • 5:05 - 5:08
    "Cứ như ngồi thiền vậy."
  • 5:08 - 5:10
    Và trong khoảnh khắc đó tôi hiểu ra
  • 5:10 - 5:13
    rằng mọi điều mà tôi tới Thái Lan để tìm kiếm,
  • 5:13 - 5:15
    để kiếm tìm,
  • 5:15 - 5:19
    tôi đã có trong giọng ca của tôi rồi --
  • 5:19 - 5:23
    cái điềm tĩnh, nhưng cảnh giác,
  • 5:23 - 5:26
    cái tập trung, nhưng nhận thức rõ xung quanh,
  • 5:26 - 5:29
    và sống hoàn toàn trong thực tại.
  • 5:30 - 5:32
    Khi bạn sống hoàn toàn trong thực tại,
  • 5:32 - 5:34
    khi tôi sống hoàn toàn trong thực tại,
  • 5:34 - 5:36
    chiếc tàu của sự diễn cảm rộng mở.
  • 5:36 - 5:38
    Dòng cảm xúc có thể chảy
  • 5:38 - 5:40
    từ tôi sang bạn
  • 5:40 - 5:42
    và quay trở lại.
  • 5:42 - 5:45
    Một trải nghiệm vô cùng sâu sắc.
  • 5:46 - 5:48
    Có một tác phẩm của một nhà soạn nhạc,
  • 5:48 - 5:51
    nhà soạn nhạc người Mỹ tên là John Cage,
  • 5:51 - 5:53
    nó tên là "Aria."
  • 5:53 - 5:55
    Nó được viết riêng cho một ca sĩ đáng kinh ngạc
  • 5:55 - 5:58
    tên là Cathy Berberian.
  • 5:58 - 6:01
    Và điều đặc biệt về tác phẩm này --
  • 6:01 - 6:03
    nếu bạn thấy đằng sau tôi --
  • 6:03 - 6:06
    nó không có nốt nào cả.
  • 6:07 - 6:10
    Không có nốt nhạc nào, không nốt giáng, nốt thăng.
  • 6:10 - 6:13
    Nhưng nó là một dạng cấu trúc,
  • 6:13 - 6:15
    và người ca sĩ trong cấu trúc này
  • 6:15 - 6:17
    hoàn toàn tự do
  • 6:17 - 6:20
    để sáng tạo và ngẫu hứng.
  • 6:20 - 6:22
    Ví dụ
  • 6:22 - 6:24
    có các màu khác nhau
  • 6:24 - 6:28
    mỗi màu có thể được gán một dòng nhạc khác nhau --
  • 6:28 - 6:32
    pop, đồng quê và cao bồi miền Tây, opera, jazz --
  • 6:32 - 6:35
    và bạn chỉ cần nhất quán với màu sắc đó thôi.
  • 6:36 - 6:38
    Bạn thấy đấy, có các đường khác nhau:
  • 6:38 - 6:40
    bạn chọn nhịp độ của riêng mình, theo cách của riêng mình
  • 6:40 - 6:42
    để đi theo đường,
  • 6:42 - 6:46
    nhưng ít nhiều bạn phải theo đúng đường ấy.
  • 6:46 - 6:48
    Và những chấm bé nhỏ này,
  • 6:48 - 6:50
    chúng thể hiện
  • 6:50 - 6:53
    một loại âm thanh
  • 6:53 - 6:56
    mà không phải kiểu thể hiện giọng ca
  • 6:56 - 6:58
    theo thanh âm, theo lời hát.
  • 6:58 - 7:01
    Sử dụng cơ thể -- có thể là hắt hơi, có thể là tiếng ho,
  • 7:01 - 7:04
    có thể là động vật -- (ho) chính thế --
  • 7:04 - 7:07
    vỗ tay, bất kì cái gì.
  • 7:07 - 7:09
    Và có các loại chữ khác nhau.
  • 7:09 - 7:11
    Có tiếng Ác-mê-ni, tiếng Nga,
  • 7:11 - 7:14
    tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Ý.
  • 7:14 - 7:17
    Thế nên trong cấu trúc này anh hoàn toàn tự do.
  • 7:17 - 7:21
    Với tôi, tác phẩm này là bài tụng ca giọng hát
  • 7:21 - 7:24
    bởi vì nó bí ẩn -- như ta thấy đấy --
  • 7:26 - 7:29
    nó khá là bột phát,
  • 7:29 - 7:32
    và nó ban sơ.
  • 7:32 - 7:34
    Thế nên tôi muốn chia sẻ tác phẩm này với bạn.
  • 7:34 - 7:37
    "Aria", tác giả John Cage.
  • 7:44 - 7:54
    (Tiếng hát)
  • 8:23 - 8:25
    ♫ Không cách nào khác ♫
  • 8:25 - 8:28
    ♫ Trong không gian, nên hãy cứu rỗi ♫
  • 8:28 - 8:33
    (Tiếng hát)
  • 9:33 - 9:35
    ♫ Để gặt hái trái thơm ♫
  • 9:35 - 9:41
    (Tiếng hát)
  • 10:17 - 10:33
    (Vỗ tay)
Title:
Hát lên bí ẩn buổi ban sơ
Speaker:
Claron McFadden
Description:

"Giọng ca của con người: bí ẩn, bột phát, ban sơ." Với những lời này, ca sĩ soprano Claron McFadden mời ta khám phá bí ẩn của nhịp thở và lời ca, khi chị trình bày bài "Aria" đầy thử thách, do John Cage sáng tác.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:34
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for Singing the primal mystery
Dimitra Papageorgiou edited Vietnamese subtitles for Singing the primal mystery
Dimitra Papageorgiou edited Vietnamese subtitles for Singing the primal mystery
Le Quyen Pham accepted Vietnamese subtitles for Singing the primal mystery
Le Quyen Pham edited Vietnamese subtitles for Singing the primal mystery
Lien Hoang added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions

  • Revision 3 Edited (legacy editor)
    Dimitra Papageorgiou