Chúng đã đào tạo binh lính cho chiến tranh thì hãy đào tạo họ cách trở về nhà.
-
0:01 - 0:02Carlos,
-
0:02 - 0:04cựu lính thủy tham chiến tại VN
-
0:04 - 0:08người tình nguyện ra đi trong 3 chiến dịch
và đã bị bắn trong cả 3 lần đó. -
0:09 - 0:11Năm 1971, ông giải ngũ vì mất sức
-
0:11 - 0:13do có quá nhiều mảnh đạn ghim trên cơ thể
-
0:13 - 0:15khiến máy dò kim loại hoạt động liên tục.
-
0:16 - 0:19Suốt 42 năm tiếp theo,
ông trải qua những cơn ác mộng -
0:19 - 0:22nỗi lo sợ tột cùng khi ở nơi công cộng,
-
0:22 - 0:24sự cách biệt và sầu muộn.
-
0:24 - 0:26Ông tự điều trị bằng rượu
-
0:26 - 0:29Ông kết hôn và ly dị ba lần.
-
0:29 - 0:31Carlos đã bị
rối loạn căng thẳng sau sang chấn. -
0:32 - 0:36Về phần mình, tôi là 1 nhà tâm lý học
giúp xoa dịu đau khổ của con người, -
0:36 - 0:40trong 10 năm qua, mục tiêu hướng tới
của tôi là những nỗi đau gây ra bởi PTSD -
0:40 - 0:43giống điều các cựu chiến binh
như Carlos đã trải qua. -
0:43 - 0:49Cho đến gần đây, khoa học nghiên cứu PTSD
không còn tiếp tục nữa. -
0:49 - 0:52Vì vậy, chúng tôi không biết phải làm gì.
-
0:52 - 0:54Chúng tôi kê những thuốc nặng
cho cựu chiến binh. -
0:54 - 0:57Những người khác chúng tôi
để nhập viện kết hợp trị liệu gen -
0:57 - 0:59và với một số khác chúng tôi chỉ nói
-
0:59 - 1:02"Hãy về nhà và cố quên đi
những trải nghiệm đó." -
1:04 - 1:07Gần đây hơn, chúng tôi thử trên
chó trị liệu, nơi trú ẩn hoang dã -- -
1:07 - 1:10nhiều thứ có thể làm giảm
căng thẳng tạm thời, -
1:10 - 1:14nhưng về lâu dài lại không thực sự
loại bỏ những triệu chứng PTSD. -
1:15 - 1:16Nhưng mọi thứ đã thay đổi.
-
1:16 - 1:22Và tôi ở đây để tuyên bố rằng
giờ đây chúng ta có thể loại bỏ PTSD, -
1:22 - 1:23không chỉ là kiểm soát các triệu chứng
-
1:23 - 1:25và ở rất nhiều cựu chiến binh.
-
1:25 - 1:28Vì 1 nghiên cứu khoa học gần đây
đã chỉ ra rằng, -
1:28 - 1:30một cách khách quan và lặp đi lặp lại,
-
1:30 - 1:34cách trị liệu nào loại bỏ các triệu chứng
và cách nào không. -
1:34 - 1:36Và hóa ra là,
-
1:36 - 1:41những cách trị liệu PTSD tốt nhất dùng
rất nhiều nguyên tắc tập huấn tương tự -
1:41 - 1:45cách mà quân đội sử dụng để trang bị
cho các học viên trong chiến tranh. -
1:46 - 1:48Hiện nay, gây ra chiến tranh --
-
1:48 - 1:51là điều mà chúng ta rất giỏi.
-
1:51 - 1:55Chúng ta tạo ra chiến tranh từ trước
khi trở thành con người hoàn chỉnh. -
1:56 - 1:59Và từ đó, chúng ta đi từ
việc sử dụng đá và sức lực -
1:59 - 2:04tới việc phát triển những hệ thống vũ khí
tinh vi và có sức tàn phá khủng khiếp. -
2:04 - 2:06Để các chiến binh có thể
sử dụng những vũ khí này, -
2:06 - 2:09ta dùng các biện pháp
đào tạo tân tiến nhất. -
2:09 - 2:10Chúng ta rất giỏi gây chiến.
-
2:11 - 2:14Chúng ta cũng rất giỏi đào tạo
các chiến binh để đánh trận. -
2:15 - 2:18Nhưng khi xét đến những hứng chịu
của các cựu chiến binh ngày nay, -
2:18 - 2:21chúng ta bắt đầu nhận ra rằng
chúng ta không giỏi như vậy trong việc -
2:21 - 2:23trang bị cho họ trở về nhà.
-
2:23 - 2:25Tại sao lại thế?
-
2:26 - 2:29Tổ tiên của chúng ta đã sống
chìm sâu trong xung đột -
2:29 - 2:31và họ chiến đấu tại ngay nơi họ sống.
-
2:32 - 2:35Chỉ đến gần đây trong lịch sử
tiến hóa nhân loại, -
2:35 - 2:38gần như không có nhu cầu
học cách trở về nhà từ chiến tranh, -
2:38 - 2:40vì chúng ta chưa bao giờ thực sự trở về.
-
2:41 - 2:43Nhưng may mắn hiện nay,
-
2:43 - 2:46hầu hết con người sống trong
những xã hội hòa bình hơn nhiều, -
2:46 - 2:50và khi có xung đột, chúng ta,
đặc biệt là ở nước Mỹ, -
2:50 - 2:53có công nghệ để những chiến binh
trải qua khóa tập huấn đặc biệt này -
2:53 - 2:56để họ đi chiến đấu
bất cứ nơi đâu trên thế giới -
2:56 - 2:58và khi họ hoàn thành nhiệm vụ,
-
2:58 - 3:00đưa họ trở lại mảnh đất thực sự yên bình
-
3:01 - 3:04Nhưng hãy thử tưởng tượng một chút
xem điều đó sẽ như thế nào. -
3:05 - 3:07Tôi từng nghe các
cựu chiến binh kể rằng -
3:07 - 3:10một ngày khi họ trong
một cuộc hỏa chiến ở Afghanistan -
3:10 - 3:13nơi họ nhìn thấy
sự thảm sát và chết chóc, -
3:14 - 3:16nhưng chỉ ba ngày sau đó,
họ thấy chính mình -
3:16 - 3:19đang bê thùng nước đá
tới sân bóng của con họ. -
3:20 - 3:23"Mindfuck" là từ phổ biến nhất.
-
3:23 - 3:25(Cười)
-
3:25 - 3:28Nó là từ phổ biến nhất tôi biết để
mô tả trải nghiệm này. -
3:28 - 3:29Và nó chính xác là như vậy.
-
3:29 - 3:33Vì trong khi những chiến binh dành
vô số thời gian tập luyện cho chiến tranh, -
3:33 - 3:35chỉ gần đây chúng ta mới hiểu
-
3:35 - 3:39rằng nhiều người cần tập luyện
cách trở lại cuộc sống bình thường. -
3:40 - 3:44Như mọi khóa tập huấn, cách trị liệu
PTSD tốt nhất yêu cầu sự lặp lại. -
3:44 - 3:45Trong quân đội,
-
3:45 - 3:48chúng tôi không đơn giản đưa học viên
súng phóng lựu tự động Mark-19 -
3:48 - 3:51và nói: Đây là cò, đây là đạn và
chúc may mắn" -
3:51 - 3:56Không. Chúng tôi đào tạo họ
theo từng dạng và trong tình huống cụ thể -
3:56 - 3:58lặp đi lặp lại
-
3:58 - 4:01cho đến khi họ nâng vũ khí lên
và nhắm vào mục tiêu -
4:01 - 4:02nó đã ngấm vào bộ nhớ của mỗi múi cơ
-
4:03 - 4:05đến mức có thể thực hiện
mà không cần nghĩ, -
4:05 - 4:08thậm chí trong tình thế cam go nhất
mà bạn có thể tưởng tượng. -
4:09 - 4:11Tương tự với những cách trị liệu
dựa trên việc tập huấn. -
4:12 - 4:15Đầu tiên là liệu pháp nhận thức,
-
4:15 - 4:19và đây là một dạng
hiệu chuẩn lại thần kinh. -
4:19 - 4:21Khi các cựu chiến binh trở về nhà
-
4:21 - 4:23thế giới quan của họ được xác lập
-
4:23 - 4:26để thấy một môi trường còn nguy hiểm hơn.
-
4:27 - 4:32Nên khi bạn cố phủ lên hệ thần kinh đó
một môi trường của thời bình -
4:32 - 4:33bạn sẽ gặp rắc rối.
-
4:33 - 4:38Bạn bắt đầu chìm đắm trong lo âu
về những hiểm họa không có thực. -
4:38 - 4:41Bạn bắt đầu không tin vào gia đình
hay bạn bè nữa. -
4:42 - 4:46Nó không có nghĩa là không có
nguy hiểm trong cuộc sống thường ngày. -
4:46 - 4:49Nó chỉ là về xác suất
chúng ta gặp chúng -
4:49 - 4:50so với khi ở chiến trường
-
4:50 - 4:53nó thấp hơn rất nhiều.
-
4:54 - 4:57Chúng tôi chưa bao giờ khuyên
các cựu chiến binh bỏ hết cảnh báo. -
4:57 - 4:59Chúng tôi tập cho họ cách
điều chỉnh sự cảnh báo -
4:59 - 5:01theo nơi họ sinh sống.
-
5:02 - 5:04Nếu bạn nhận thấy mình
đang ở với những hàng xóm tệ -
5:04 - 5:05hãy bật nó lên.
-
5:06 - 5:08Ra ngoài ăn tối với gia đình ư?
-
5:08 - 5:09Bạn giảm bớt nó thật nhiều đi.
-
5:10 - 5:13Chúng tôi tập cho các cựu chiến binh
để lý trí họ mạnh mẽ, -
5:13 - 5:17để tính toán một cách hệ thống
xác suất thống kê thực sự -
5:17 - 5:21của các cuộc đụng độ, một IED ở
Mỹ trong thời bình. -
5:21 - 5:26Với đủ tập luyện, những hiệu chuẩn lại
này sẽ gắn chặt lại. -
5:27 - 5:30Cách tiếp theo của trị liệu là
hiệu pháp lộ diện, -
5:30 - 5:32và đây là một loại tập huấn hiện trường,
-
5:32 - 5:36và là cách nhanh nhất cho việc điều trị
hiệu quả được chứng minh. -
5:36 - 5:38Bạn còn nhớ Carlos chứ?
-
5:38 - 5:39Đây là cách mà ông đã chọn.
-
5:40 - 5:42Chúng tôi bắt đầu bằng việc
đưa cho ông các bài tập -
5:42 - 5:44là những thử thách với ông:
-
5:44 - 5:46đi đến một cửa hàng thực phẩm,
-
5:46 - 5:48đi đến một siêu thị mua sắm,
đi đến một quán ăn -
5:48 - 5:51ngồi quay lưng lại với cửa ra vào.
-
5:51 - 5:52và quan trọng là
-
5:53 - 5:55ở trong những môi trường đó.
-
5:56 - 5:58Đầu tiên ông rất lo lắng.
-
5:58 - 6:00Ông muốn ngồi ở chỗ có thể
quan sát được căn phòng, -
6:00 - 6:02nơi mà ông có thể vạch
đường trốn thoát, -
6:02 - 6:05nơi mà ông có thể vươn tay
tới các vũ khí tạm thời. -
6:05 - 6:08và ông đã muốn bỏ đi,
nhưng ông đã không làm vậy. -
6:08 - 6:11Ông nhớ lại các buổi tập huấn
ở Thủy quân Lục Chiến, -
6:11 - 6:13và ông vượt qua được
sự bất an của mình -
6:14 - 6:17và mỗi lần ông làm được điều này
sự bất an của ông lại giảm một chút -
6:17 - 6:20sau đó lại giảm một chút nữa,
và cứ tiếp tục giảm thêm, -
6:20 - 6:21cho đến cuối cùng,
-
6:21 - 6:26ông đã học lại một cách hiệu quả
cách ở trong một không gian công cộng -
6:27 - 6:28và tự vui với chính mình.
-
6:30 - 6:33Ông cũng nghe những cuộn ghi âm
về những trải nghiệm chiến đấu của ông -
6:33 - 6:35nghe đi nghe lại.
-
6:36 - 6:40Ông đã nghe tới khi những ký ức đó
không còn khiến ông bất an nữa. -
6:40 - 6:43Ông trở lại những ký ức này nhiều đến mức
-
6:43 - 6:46não ông không còn tái hiện
những trải nghiệm đó -
6:46 - 6:48trong giấc ngủ của ông nữa.
-
6:48 - 6:52Và khi trò chuyện với ông
một năm sau khi đợt điều trị kết thúc -
6:52 - 6:53ông nói với tôi
-
6:53 - 6:58"Bác sĩ, đây là lần đầu tiên trong 43 năm
-
6:58 - 7:00tôi không còn gặp ác mộng"
-
7:01 - 7:06Đây là sự khác biệt với sự tẩy bộ nhớ.
-
7:06 - 7:09Các cựu chiến binh sẽ luôn nhớ
những trải nghiệm thương chấn, -
7:09 - 7:11nhưng với đủ sự tập luyện,
-
7:11 - 7:16những hồi ức đó sẽ không còn rõ nét
hay đau đớn như trước kia nữa. -
7:16 - 7:20Họ không còn cảm thấy như chúng vừa
như mới xảy ra ngày hôm qua -
7:20 - 7:24và đó là một nơi tốt hơn để sống.
-
7:26 - 7:27Nhưng điều đó luôn rất khó
-
7:28 - 7:31Như mọi khóa tập huấn, nó không thể
có hiệu quả với tất cả mọi người. -
7:32 - 7:33Và còn vấn đề về lòng tin.
-
7:34 - 7:35Đôi khi tôi được hỏi
-
7:35 - 7:38"Nếu ông chưa trải qua
làm sao ông có thể giúp tôi?" -
7:38 - 7:39Điều này có thể hiểu được.
-
7:40 - 7:45Nhưng tại thời điểm quay lại
cuộc sống bình thường, -
7:45 - 7:48bạn không cần đến người
đã qua chinh chiến. -
7:48 - 7:51Bạn không cần tập luyện
cho các thao tác trên chiến trường; -
7:51 - 7:55bạn cần tập luyện cách trở về nhà.
-
7:59 - 8:0110 năm qua trong sự nghiệp của mình,
-
8:01 - 8:04Tôi được xem những tài liệu chi tiết
-
8:04 - 8:07về những trải nghiệm tệ nhất
mà bạn có thể hình dung -
8:07 - 8:08hằng ngày.
-
8:08 - 8:10Và nó luôn không dễ dàng.
-
8:10 - 8:13Có những lần tôi thấy tim mình tan vỡ
-
8:13 - 8:15hay tôi chìm vào đó quá sâu.
-
8:16 - 8:19Nhưng những trị liệu dựa vào
tập luyện này có hiệu quả rất tốt -
8:19 - 8:23bất cứ thứ gì khiến tôi mệt mỏi
lại luôn mang đến điều tuyệt vời -
8:23 - 8:26vì tôi thấy mọi người đã tốt dần lên.
-
8:27 - 8:29Tôi thấy cuộc sống biến đổi.
-
8:31 - 8:34Carlos bây giờ có thể ra ngoài
vui đùa với những đứa cháu của mình, -
8:34 - 8:37điều mà ông đã không thể làm
với chính những đứa con. -
8:38 - 8:42Và đáng kinh ngạc hơn là sau 43 năm
chịu đựng những đau khổ -
8:42 - 8:45ông chỉ mất 10 tuần tập luyện chăm chỉ
để lấy lại cuộc đời mình. -
8:46 - 8:48Và ông nói với tôi rằng,
-
8:48 - 8:52"Tôi biết rằng tôi không thể
lấy lại những năm tháng đó -
8:53 - 8:58Nhưng ít nhất bây giờ, bất cứ ngày nào
còn trên trái đất này -
8:58 - 9:00Tôi có thể sống trong bình yên"
-
9:01 - 9:05Ông cũng nói: "Tôi hi vọng những
cựu chiến binh trẻ tuổi hơn đừng chờ đợi -
9:05 - 9:06để có sự giúp đỡ mà họ cần"
-
9:07 - 9:08Đó cũng là hi vọng của tôi
-
9:09 - 9:10Vì...
-
9:11 - 9:12Cuộc đời này rất ngắn ngủi
-
9:13 - 9:17và nếu bạn đủ may mắn sống sót
sau chiến tranh -
9:17 - 9:19hay bất kỳ trải nghiệm chấn thương nào
-
9:19 - 9:22chính bạn nợ nó để sống
cuộc sống của bạn thật tốt. -
9:23 - 9:25Và bạn không nên đợi để
có khóa tập huấn bạn cần -
9:25 - 9:27để làm nó xảy ra.
-
9:29 - 9:34Cách tốt nhất để kết thúc những đau khổ
của con người gây ra bởi chiến tranh -
9:35 - 9:36là đừng bao giờ tham chiến.
-
9:37 - 9:40Nhưng loài người
chưa làm được điều đó. -
9:40 - 9:41Cho đến đạt được điều đó,
-
9:41 - 9:47những đau đớn tinh thần chúng ta tạo ra
cho những đứa con của mình -
9:47 - 9:48khi đưa chúng đi để chiến đấu
-
9:49 - 9:51có thể được giảm bớt
-
9:52 - 9:58Nhưng chúng ta phải chắc rằng
khoa học, mức năng lượng, giá trị -
9:58 - 10:01mà chúng ta đặt vào để đưa chúng
đến chiến tranh -
10:02 - 10:03sẽ phản ánh ít nhất
-
10:03 - 10:07cách chúng ta chuẩn bị tốt ra sao
để chúng về nhà sum họp. -
10:08 - 10:09Chúng ta nợ chúng rất nhiều.
-
10:10 - 10:11Cảm ơn
-
10:11 - 10:18(Vỗ tay)
- Title:
- Chúng đã đào tạo binh lính cho chiến tranh thì hãy đào tạo họ cách trở về nhà.
- Speaker:
- Hector Garcia
- Description:
-
Trước khi các binh lính được đưa đến các trận chiến, họ được đào tạo cách hoạt động trong một môi trường đầy nguy hiểm. Nhà tâm lý học Hector Garcia nói rằng họ cũng cần được đào tạo cách trở về cuộc sống bình thường từ mặt trận chiến tranh. Áp dụng những nguyên tắc tương tự được sử dụng để trang bị cho binh lính tham chiến, Garcia đang giúp các cựu chiến binh bị chứng PTSD trở lại cuộc sống bình thường của họ.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:31
Anh Pham approved Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too | ||
Anh Pham edited Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too | ||
Linh Nguyễn accepted Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too | ||
Linh Nguyễn edited Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too | ||
Anh Pham rejected Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too | ||
Anh Pham edited Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too | ||
Linh Nguyễn accepted Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too | ||
Linh Nguyễn edited Vietnamese subtitles for We train soldiers for war. Let's train them to come home, too |