Return to Video

Lịch sử của hình xăm - Addison Anderson

  • 0:07 - 0:09
    Bạn đang nghĩ đến việc
    xăm mình?
  • 0:09 - 0:12
    Việc đấy sẽ bổ sung
    lý lịch cá nhân của bạn
  • 0:12 - 0:17
    vào lịch sử của hình xăm
    có từ ít nhất 8000 năm về trước.
  • 0:17 - 0:20
    Xác ướp được xăm có ở khắp thế giới
    chứng minh sự phổ biến
  • 0:20 - 0:23
    của việc biến đổi cơ thể
    hàng thiên niên kỉ qua,
  • 0:23 - 0:26
    và thực tế là bạn bị
    gắn với hình xăm mãi mãi
  • 0:26 - 0:30
    nếu nơi bạn sống chưa phát minh ra
    kĩ thuật xóa xăm bằng laser.
  • 0:30 - 0:33
    Xác ướp từ nền văn hoá Chinchorro
    thời tiền Inca-Peru
  • 0:33 - 0:36
    xăm ria mép
    trên môi trên của mình.
  • 0:36 - 0:40
    Otzi, xác ướp người tuyết ở dãy Alpơ
    đã trang trí các mẫu than đá dọc sống lưng
  • 0:40 - 0:43
    sau đầu gối
    và quanh mắt cá,
  • 0:43 - 0:46
    có lẽ là tiền thân
    của thuật châm cứu.
  • 0:46 - 0:49
    Xác ướp Amunet, nữ tu
    ở Vương quốc miền Trung Ai Cập,
  • 0:49 - 0:53
    gợi suy nghĩ về hình xăm tượng trưng
    cho tình dục và khả năng sinh sản.
  • 0:53 - 0:55
    Cổ đại hơn cả xác ướp
  • 0:55 - 0:57
    bức tượng có vẻ là của người được xăm,
  • 0:57 - 1:02
    và công cụ có thể được sử dụng để xăm mình
    có niên đại 10 ngàn năm trước.
  • 1:02 - 1:06
    Hình xăm không có một nguồn gốc lịch sử
    nhất định
  • 1:06 - 1:09
    nhưng tại sao những người nói tiếng Anh
    lại gọi chúng là tattoo?
  • 1:09 - 1:13
    Từ này là biến thể ngữ âm Ănglo
    của từ "tatao",
  • 1:13 - 1:15
    1 từ gốc Polynesi được sử dụng ở Tahiti,
  • 1:15 - 1:18
    khi thuyền trưởng người Anh
    James Cook cập bến năm 1769
  • 1:18 - 1:21
    và gặp rất nhiều đàn ông và đàn bà
    xăm mình .
  • 1:21 - 1:25
    Câu chuyện về khám phá của Cook
    và hình xăm mà thủy thủ của ông có được
  • 1:25 - 1:28
    củng cố cách dùng từ "tattoo"
    so với các từ khác như
  • 1:28 - 1:30
    "sẹo", "bức vẽ", và "nhuộm"
  • 1:30 - 1:34
    và gây ra một cơn sốt
    trong xã hội thượng lưu thời Victoria .
  • 1:34 - 1:37
    Chúng ta có thể cho rằng
    những người thời này
  • 1:37 - 1:39
    sẽ có những định kiến với nó
  • 1:39 - 1:44
    và thậm chí là sự cấm đoán,
    đối với hình xăm xuyên suốt lịch sử.
  • 1:44 - 1:47
    Trong khi đa số người Anh
    xem thường hình xăm
  • 1:47 - 1:49
    và nhìn nó với con mắt miệt thị,
  • 1:49 - 1:52
    rất nhiều người đã xăm mình.
  • 1:52 - 1:55
    Theo tin đồn, Nữ hoàng Victoria
    đã xăm hình hổ đấu với trăn,
  • 1:55 - 1:59
    và hình xăm rất phổ biến
    trong binh lính của Cook,
  • 1:59 - 2:01
    dùng để đánh dấu hành trình
    của mình.
  • 2:01 - 2:04
    Bạn đã vượt Đại tây dương?
    Hãy xăm hình cái neo.
  • 2:04 - 2:07
    Bạn đã đi nam xích đạo?
    Đến lúc xăm hình xăm rùa rồi.
  • 2:07 - 2:10
    Người phương Tây chưng diện
    hình xăm từ rất lâu
  • 2:10 - 2:13
    trước người Samoa và Maori
    ở Nam Thái Bình Dương.
  • 2:13 - 2:15
    Người viễn chinh xăm
    chữ thập Jerusalem
  • 2:15 - 2:18
    để nếu chết ở chiến trường,
    họ sẽ được an táng theo nghi thức Kito.
  • 2:18 - 2:21
    Lính La mã thành Hadrian
    xăm hình quân đội
  • 2:21 - 2:26
    và được gọi là người Picts - ám chỉ
    hình ảnh được sơn lên người họ.
  • 2:26 - 2:30
    Cũng có một truyền thống lâu đời
    về việc xăm mình ép buộc.
  • 2:30 - 2:33
    Người Hy Lạp và La Mã xăm
    cho nô lệ và lính đánh thuê để
  • 2:33 - 2:36
    ngăn chặn việc trốn thoát
    và đào ngũ.
  • 2:36 - 2:40
    Tội phạm ở Nhật bị xăm
    vào khoảng trước thế kỷ thứ 7.
  • 2:40 - 2:44
    Nổi tiếng nhất là Đức quốc xã
    xăm số trên ngực hoặc cánh tay
  • 2:44 - 2:48
    lên người Do Thái và tù nhân
    ở trại tập trung Auschwitz
  • 2:48 - 2:51
    để xác định xác chết.
  • 2:51 - 2:54
    Nhưng xăm ép buộc lên tù nhân
    và người bị ruồng bỏ
  • 2:54 - 2:57
    có thể được tái định nghĩa
    bằng sự sở hữu sự kiện hoặc cột mốc đó.
  • 2:57 - 3:02
    Primo Levi sống sót trong trại Auschwits
    mặc áo ngắn tay đến Đức sau chiến tranh
  • 3:02 - 3:05
    để nhắc nhớ mọi người về tội ác
    mà con số của ông đại diện.
  • 3:05 - 3:08
    Hôm nay, con cháu còn sống
    của người Holocaust
  • 3:08 - 3:11
    có số họ hàng
    được xăm trên cánh tay họ.
  • 3:11 - 3:13
    Người Torah có luật lệ
    chống lại hình xăm,
  • 3:13 - 3:17
    nhưng nếu bạn không muốn xóa nhòa
    điều bạn không bao giờ muốn quên?
  • 3:17 - 3:20
    Tội phạm và người bị ruồng bỏ
    ở Nhật, nơi mà xăm mình
  • 3:20 - 3:22
    cuối cùng bị cấm
  • 3:22 - 3:25
    từ giữa thế kỉ 19
    đến sau Chiến tranh thế giới thứ hai,
  • 3:25 - 3:27
    đã thêm trang trí
    vào hình xăm do bị xử phạt,
  • 3:27 - 3:30
    với các thiết kế mượn từ
    tranh khắc gỗ, văn học nổi tiếng
  • 3:30 - 3:33
    và biểu tượng tâm linh huyền bí.
  • 3:33 - 3:36
    Băng nhóm Yakuza xem hình xăm
    bên ngoài cơ thể
  • 3:36 - 3:39
    là biểu hiện của lòng trung thành
    và dũng cảm.
  • 3:39 - 3:43
    Sau cùng, hình xăm tồn tại mãi
    và xăm thì thực sự đau đớn.
  • 3:43 - 3:45
    Đối với người Maori,
    những hình xăm này,
  • 3:45 - 3:48
    là truyền thống chính thống
    được chấp nhận.
  • 3:48 - 3:51
    nếu bạn né tránh sự "đục đẽo"
    đau đớn trong thiết kế Moko của mình,
  • 3:51 - 3:54
    hình xăm chưa hoàn thiện
    sẽ đánh dấu sự hèn nhát của bạn.
  • 3:54 - 3:57
    Ngày nay, trừ phi theo
    lối truyền thống,
  • 3:57 - 4:00
    hình xăm của bạn
    sẽ được nghệ sĩ xăm bằng máy
  • 4:00 - 4:04
    dựa trên máy được cấp bằng sáng chế
    của Samuel O'Relly năm 1891
  • 4:04 - 4:08
    phát xuất từ kiểu máy in
    của Thomas Edison năm 1876.
  • 4:08 - 4:14
    Với lịch sử vô cùng rộng lớn
    hình xăm cho bạn nhiều lựa chọn,
  • 4:14 - 4:16
    Bạn sẽ xăm gì?
  • 4:16 - 4:17
    Đây là sự thể hiện rõ nét
  • 4:17 - 4:20
    về bạn là ai,
    hoặc bạn muốn trông như thế nào.
  • 4:20 - 4:24
    Như nhà tự nhiên học trên tàu của Cook
    đã nói về hình xăm của người Tahiti:
  • 4:24 - 4:28
    "Mọi người đều xăm, ở những nơi
    khác nhau trên cơ thể
  • 4:28 - 4:32
    có lẽ do hoàn cảnh sống khác biệt."
  • 4:32 - 4:37
    Có lẽ sự hài hước và hoàn cảnh của bạn,
    gợi ý một biểu tượng về di sản văn hóa
  • 4:37 - 4:40
    một dấu hiệu tâm linh,
    năng lượng tình dục
  • 4:40 - 4:43
    hoặc thách thức tiên phong
    lỗi thời nhưng hay ho.
  • 4:43 - 4:47
    Nhắc nhở về thành tựu lớn lao,
    hay rằng bạn trông thật thời thượng
  • 4:47 - 4:49
    với Hulk Hogan cưỡi tê giác
  • 4:49 - 4:51
    Đó là sự thể hiện,
    là cơ thể của bạn,
  • 4:51 - 4:53
    thế nên là quyền của bạn.
  • 4:53 - 4:54
    Duy nhất 2 quy định:
  • 4:54 - 4:58
    Tìm người thợ xăm
    dám thể hiện ý tưởng của bạn
  • 4:58 - 4:59
    và nếu băn khoăn
  • 4:59 - 5:03
    thì "Mẹ" là sự lựa chọn
    không bao giờ sai.
Title:
Lịch sử của hình xăm - Addison Anderson
Description:

Xem bài giảng đầy đủ tại http://ed.ted.com/lessons/the-history-of-tattoos-addison-anderson

Có hình xăm nghĩa là bạn đã là một phần của lịch sử văn hóa lâu đời, có từ ít nhất 8000 năm về trước. Tục lệ làm biến đổi cơ thể này có từ khi nào và chức năng của nó thay đổi theo thời gian ra sao? Cùng Addision Anderson lần theo dòng lịch sử của tập tục xăm mình bằng mực.

Bài giảng của Addision Anderson, dựng hoạt hình bởi Think Blot .

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:17

Vietnamese subtitles

Revisions