Return to Video

Dövmelerin tarihi - Addison Anderson

  • 0:07 - 0:09
    Dövme yaptırmayı mı düşünüyorsunuz ?
  • 0:09 - 0:12
    Vücudunuzu dekore etmeniz
    halinde siz de 8000 yıllık bir geçmişi olan
  • 0:12 - 0:17
    dövme tarihinin bir parçası
    haline gelmiş olacaksınız.
  • 0:17 - 0:20
    Dünya genelinde üzerinde
    dövme bulunan tüm mumyalar,
  • 0:20 - 0:23
    binlerce yıl boyunca vücut
    modifikasyonunun evrensel olduğunu
  • 0:23 - 0:26
    ve de eğer uygarlığınız "laserle silme" tekniğini
    henüz icat etme şansını bulamadıysa
  • 0:26 - 0:30
    sonsuza dek o şekilde kalacağınız gerçeğini
    kanıtlarlar.
  • 0:30 - 0:33
    Inka oncesi Peru'nun Chinchorro kültüründen
    günümüze ulaşmış
  • 0:33 - 0:36
    bir mumyanın dudağının üstünde
    "bıyık" dövmesi var.
  • 0:36 - 0:40
    Alp dağlarında bulunmuş bir mumya olan
    Ötzi'nin ise ayak bilekleri etrafında,
  • 0:40 - 0:43
    dizlerinin arkasında ve omurgası
    boyunca uzanan bir tür ilkel akapunktur
  • 0:43 - 0:46
    tekniği olduğu düşünülen,
    kömürle yapılmış desenler görüldü.
  • 0:46 - 0:49
    Eski Mısır'da bir rahibe olan,
    Amunet Mumya'sında bulunan
  • 0:49 - 0:53
    dövmelerin ise cinselliği ve bereketi
    simgelediği düşünülüyor.
  • 0:53 - 0:55
    Mumyalardan bile daha eski olarak,
  • 0:55 - 0:57
    dövmeli görünen insan heykelleri ve
  • 0:57 - 1:02
    dövme yapımında kullanılan araç gereçler
    10 bin yıllık bir geçmişe dayanıyor.
  • 1:02 - 1:06
    Dövmelerin bildiğimiz tek bir tarihi
    dayanağı yok,
  • 1:06 - 1:09
    Ancak neden İngilizce konuşan bizler bunlara dövme (tattoos)
    diyoruz?
  • 1:09 - 1:13
    James Cook'un 1769 da ayak bastığı ve birçok yerinde dövme olan kadın ve erkek
  • 1:13 - 1:15
    topluluğuyla karşılaştığı Tahiti'de Polinezyaca bir kelime olan "Tatao" nun
  • 1:15 - 1:18
    İngiliz diline geçerken uğradığı
    değişim sonucunda
  • 1:18 - 1:21
    meydana gelmiş bir kelime.
  • 1:21 - 1:25
    Cook'un keşiflerine ve mürettabatının sahip
    olduğu dövmelere dair hikayeler
  • 1:25 - 1:28
    "çizme", "boyama" ve "renklendirme"
    kelimelerindense
  • 1:28 - 1:30
    "dövme" kelimesinin
    kullanımını pekiştirmiş ve de İngiliz Viktorya sosyetesinde
  • 1:30 - 1:34
    dövmeye karşı büyük bir rağbetin
    başlamısına neden oldu.
  • 1:34 - 1:37
    Viktoryalılar'ın bu müstehcen duruma karşı
    Viktoryaca tutumlar
  • 1:37 - 1:39
    sergilediklerini düşünebiliriz
    ki, tarih boyunca
  • 1:39 - 1:44
    bu tür hassasiyetlerin ve de yasaklamakların
    olduğunu görebilirsiniz.
  • 1:44 - 1:47
    Fakat, bazı İngilizler açıkça dövmeleri küçük
    görmüş olmarına rağmen
  • 1:47 - 1:49
    birçokları kapalı kapılar
    ardında ve gözlerden
  • 1:49 - 1:52
    uzak bir şekilde birçoğu dövme yaptırdılar.
  • 1:52 - 1:55
    Denilene göre, Kraliçe Viktorya'nın
    "pitonla dövüşen kaplan" tasvirli bir dövmesi vardı.
  • 1:55 - 1:59
    Dövmeler Cook'un askerleri arasında
    da oldukça popülerdi,
  • 1:59 - 2:01
    gittikleri yerleri not etmek
    amacıyla yaptırıyorlardı.
  • 2:01 - 2:04
    Atlantik'i mi geçtiniz?
    Çapa dövmesi yaptırın.
  • 2:04 - 2:07
    Ekvator'un güneyinde mi bulundunuz?
    Kaplumbağa dövmesinin tam zamanı.
  • 2:07 - 2:10
    Fakat Batılılar, Güney Pasifik yerlileri
    Samoalılar'la ya da Maoriler'le
  • 2:10 - 2:13
    karşılaşmadan önce de dövmeleri yaygın
    bir şekilde kullanıyorlardı.
  • 2:13 - 2:16
    Haçlı askerleri, Küdüs'e özgü haç tasvirini
    yaptırıyorlardı.
  • 2:16 - 2:18
    Böylece, savaş esnasında öldüklerinde
    Hristiyan usullerine göre gömülüyorlardı.
  • 2:18 - 2:21
    Hadrian Duvarı'nda bulunan Roma askerleri, askeri
    nitelikli dövmeler yaptırıyorlardı
  • 2:21 - 2:26
    ve duvarın öteki tarafındakileri vücutlarındaki boyanmış
    resimlerden dolayı "Piktler" olarak adlandırıyorlardı.
  • 2:26 - 2:30
    İnsanlara zorla dövme yapilmasi
    da yaygın bir gelenekti.
  • 2:30 - 2:33
    Yunanlar ve Romalılar kölelerin
    firar etmelerini
  • 2:33 - 2:36
    önlemek için onları dövme
    ile işaretlemişlerdi.
  • 2:36 - 2:40
    Japonya'da suçlular 700 yıl öncesine kadar
    dövme ile damgalanmıştı.
  • 2:40 - 2:44
    Bilindiği üzere, Naziler Auschwitz toplama
    kampındaki Yahudilerin ve diğer tutukluların
  • 2:44 - 2:48
    cesetlerinin tanınması amacıyla
    el ve göğüsleri üzerine
  • 2:48 - 2:51
    numaralar yaziyorlardi.
  • 2:51 - 2:54
    Ancak mahkumlar ve toplumdan dışlanmış kişilere
    zorla yapılmış dövmeler,
  • 2:54 - 2:57
    insanlar bu durumda veya tarihte söz sahibi oldukça,
    yeniden yoruma tabi tutulur.
  • 2:57 - 3:02
    Primo Levi Auschwitz'den kurtulmuştu ve
    savaştan sonra Almanya'da bulunduğu bir sırada
  • 3:02 - 3:05
    insanlara vücudundaki numaraların simgelediği
    suçu hatırlatmak için kısa kollu giysiler giymişti.
  • 3:05 - 3:07
    Günümüzde, toplama kamplarından
    kurtulanların torunlarının bazılarının
  • 3:07 - 3:11
    kollarinda akrabalarinin numaralari var.
  • 3:11 - 3:13
    Tevrat'ta da dövmeye karşı katı kurallar var.
  • 3:13 - 3:17
    Fakat, unutulmasını istemediğiniz bir şeyi kalıcı
    hale getirmek istediğinizde ne yaparsınız?
  • 3:17 - 3:21
    19. yüzyılın ortalarından 2. Dünya Savaş'ına
    kadar dövme yaptırmanın yasak olduğu
  • 3:21 - 3:25
    Japonya'da, mahkumlar ve toplumdan
  • 3:25 - 3:27
    dışlanmış kişiler cezaya ait dövmelerini
  • 3:27 - 3:30
    geleneksel ve mitolojik motifler ilave ederek
  • 3:30 - 3:34
    şekillendirirlerdi.
  • 3:34 - 3:39
    Yakuza çeteleri alışılmışın dışındaki dövmelerini
    bağlılık ve cesaret sembolü olarak görürlerdi.
  • 3:39 - 3:43
    Sonuç olarak, dövmeler sonsuca dek olacaktı
    ve de onları yaptırmak gerçekten acı vericiydi.
  • 3:43 - 3:47
    Maoriler için, dövmeler kabul
    görmüş, sıradanlaşmış bir gelenekti.
  • 3:47 - 3:52
    Eğer eziyet verici Moko çiziminden
    kaçındıysanız,
  • 3:52 - 3:55
    yarım kalmış bu dövmeniz korkaklık işareti
    olarak kabul edilirdi.
  • 3:55 - 3:57
    Günümüzde, geleneksel yöntemi
    benimsemediğiniz takdirde,
  • 3:57 - 4:00
    dövme sanatçınız, Thomas Edison'un
    1876 yılında icat ettiği baskı makinesini temel alıp
  • 4:00 - 4:04
    Samuel O'Reilly tarafından 1891'de patenti alınan
  • 4:04 - 4:10
    ve de bundan esinlenerek geliştirilen
    dövme makinesini kullanacaktır.
  • 4:10 - 4:14
    Ancak ,inanılmaz derecede geniş bir tarihi
    olan dövmelerin size sunduğu çok seçenek var.
  • 4:14 - 4:16
    Ne yaptıracaksınız?
  • 4:16 - 4:18
    Bu , sizin kim olduğunuzu ve
    nasıl görünmek istedğinizi
  • 4:18 - 4:21
    belirgin hale getiren bir anlatım
    şekli.
  • 4:21 - 4:25
    James Cook'un gemisinde bulunan bir doğa bilimcisinin Tahiti'deki dövmeli kişiler hakkında söylediklerine göre;
  • 4:25 - 4:27
    "Herkesin, hayatlarındaki değişik koşullara ve
  • 4:27 - 4:32
    mizaçlarına göre, vücutlarının
    belirli bölümleri işaretlenmişti."
  • 4:32 - 4:35
    Belki, sizin de sahip olduğunuz mizacınız ya
    da içinde bulunduğunuz bir durum
  • 4:35 - 4:37
    kültürel mirasa, manevi bir işarete
  • 4:37 - 4:40
    cinsel enerjinize ya da
  • 4:40 - 4:43
    eski moda öncü bir meydan okumaya ait
    bir işareti edinmenizi gerektiriyordur.
  • 4:43 - 4:45
    Büyük bir başarının ya da Hulk Hogan
    bir gergadana binseydi
  • 4:45 - 4:49
    nasıl görünürdü, şeklindeki düşüncenizin
    bir izidir.
  • 4:49 - 4:53
    Bu sizin düşünceniz, sizin vücudunuz.
    Patron sizsiniz.
  • 4:53 - 4:54
    Sadece iki kural var:
  • 4:54 - 4:58
    İstediğiniz şeyi çizmekten çekinmeyecek
    bir dövmeci bulmalısınız.
  • 4:58 - 5:01
    Eğer bir şüpheniz varsa da,
    her zaman "Anne" yazdırabilirsiniz.
Title:
Dövmelerin tarihi - Addison Anderson
Description:

Tamamını izlemek için: http://ed.ted.com/lessons/the-history-of-tattoos-addison-anderson
Eğer bir dövmeniz varsa,siz de en az 8,000 lik bir geçmişin ,zengin bir kültürün parçasısınız.Peki bu vücut modifikasyonu işlemi nereden geliyor ve zamanla hangi fonksiyonları, nasıl değişti? Addison Ankerson bu "boyanma" işinin tarihinin izini sürüyor.

Ders:Addison Anderson,animasyon:The Think Blot

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:17

Turkish subtitles

Revisions