Return to Video

Alzheimer hastalığı nedir? - Ivan Seah Yu Jun

  • 0:07 - 0:08
    Her dört saniyede
  • 0:08 - 0:10
    bir kişiye Alzheimer
  • 0:10 - 0:12
    tanısı koyuluyor.
  • 0:12 - 0:14
    Bu, dünya çapında 40 milyondan fazla
    insanı
  • 0:14 - 0:17
    etkileyen, bunamanın en yaygın nedeni
  • 0:17 - 0:19
    ve henüz bir tedavi bulmak hala
    araştırmacıların
  • 0:19 - 0:22
    kaçındığı bir şey.
  • 0:22 - 0:25
    Dr. Alois Alzheimer, bir Alman
    psikiyatrist,
  • 0:25 - 0:28
    bir özel hastasının uyuma zorluğu,
    çarpık hafıza, şiddetli
  • 0:28 - 0:30
    duygudurum değişiklikleri ve zihin
    karışıklığında
  • 0:30 - 0:32
    artış dahil olmak üzere bazı tuhaf
  • 0:32 - 0:34
    problemleri olduğunu farkettiğinde,
  • 0:34 - 0:37
    semptomları 1901 yılında
  • 0:37 - 0:40
    ilk kez tanımladı.
  • 0:40 - 0:42
    Hasta öldüğünde,
  • 0:42 - 0:44
    Alzheimer için bir otopsi yapma ve
    belki de hastanın
  • 0:44 - 0:46
    semptomlarının beyin yapısındaki
  • 0:46 - 0:48
    düzensizliklerden kaynaklanıyor
    olabileceği
  • 0:48 - 0:50
    fikrini test etme imkanına
    sahip oldu.
  • 0:50 - 0:52
    Mikroskobun altında bulduğu şeyler,
  • 0:52 - 0:55
    yanlış katlanmış protein formundaki,
  • 0:55 - 0:57
    plaklar ve nörofibril düğümler denen,
  • 0:57 - 0:58
    beyin dokusundaki görünür
  • 0:58 - 1:01
    farklılıklardı.
  • 1:01 - 1:03
    Bu plak ve düğümler, beynin yapısını
  • 1:03 - 1:05
    bozmak için birlikte çalışırlar.
  • 1:05 - 1:07
    Sinir hücrelerini çevreleyen yağlı
  • 1:07 - 1:10
    membrandaki(zardaki) başka bir protein özel bir
    enzimle
  • 1:10 - 1:12
    parçalanması, yapışkan ve bir araya gelme
    eğilimi olan
  • 1:12 - 1:15
    beta-amiloid proteinlerin
  • 1:15 - 1:17
    oluşumuyla sonuçlandığında
  • 1:17 - 1:18
    plaklar ortaya çıkar.
  • 1:18 - 1:20
    Bu yığın plak olarak bildiğimiz
  • 1:20 - 1:23
    şeyleri oluşturan şeydir.
  • 1:23 - 1:24
    Bu yığınlar, hücreler arasındaki
  • 1:24 - 1:26
    sinyali, bu nedenle, iletişimi
  • 1:26 - 1:28
    engelliyor, ve ayrıca işlevsiz sinir
    hücrelerinin
  • 1:28 - 1:31
    imha edilmesine sebep olan
    immun(bağışıklık) reaksiyonları
  • 1:31 - 1:33
    tetikliyor gibi görünüyor.
  • 1:33 - 1:36
    Alzheimer hastalığında, nörofibril
    düğümler
  • 1:36 - 1:39
    tau olarak bilinen bir proteinden meydana
    gelir.
  • 1:39 - 1:42
    Beyin sinir hücreleri, diğer şeylerin
    yanı sıra besin
  • 1:42 - 1:44
    molekülleri için bir otoban gibi davranan,
  • 1:44 - 1:45
    tüplerden oluşan bir ağ içerir.
  • 1:45 - 1:48
    Genellikle, tau proteini bu tüplerin doğru
    olduğunu,
  • 1:48 - 1:50
    moleküllerin özgürce geçişine izin
    verdiğini
  • 1:50 - 1:52
    garantiye alır.
  • 1:52 - 1:54
    Fakat Alzheimer hastalığında,
  • 1:54 - 1:57
    protein bükülmüş ipliklere ya da düğümlere
    ayrılır,
  • 1:57 - 1:59
    tüpleri parçalara ayırarak,
  • 1:59 - 2:01
    besinlerin sinir hücresine ulaşmasını
    engelleyerek
  • 2:01 - 2:04
    ve hücre ölümüne sebep olarak.
  • 2:04 - 2:06
    Plak ve düğümlerin yıkıcı birleşmesi,
    hatıraları
  • 2:06 - 2:09
    biçimlendirmekten sorumlu
    hippocampus denilen
  • 2:09 - 2:11
    bir bölgede başlar.
  • 2:11 - 2:13
    Bu yüzden genellikle Alzheimer'ın
  • 2:13 - 2:16
    ilk semptomu kısa süreli hafıza kaybıdır.
  • 2:16 - 2:17
    Daha sonra proteinler, hastalığın
    çeşitli
  • 2:17 - 2:19
    safhalarını sinyal veren
    benzersiz
  • 2:19 - 2:21
    değişimler yaratarak, kademeli olarak
  • 2:21 - 2:23
    beynin diğer bölümlerini işgal eder.
  • 2:23 - 2:25
    Beynin ön bölgesinde,
  • 2:25 - 2:28
    proteinler mantıksal düşünce işleme
    becerisini yok ederler.
  • 2:28 - 2:31
    Daha sonra, duyguları kontrol eden bölgeye
    doğru yön değiştirirler,
  • 2:31 - 2:34
    bu düzensiz duygu değişiklikleriyle
    sonuçlanır.
  • 2:34 - 2:35
    Ve beynin en üstünde,
  • 2:35 - 2:37
    paranoya ve halüsinasyonlara sebep
    olurlar,
  • 2:37 - 2:39
    ve beynin arkasında vardıklarında,
  • 2:39 - 2:41
    plaklar ve düğümler, zihnin en derin
  • 2:41 - 2:44
    anılarını silmek için birlikte çalışırlar.
  • 2:44 - 2:45
    Neticede, kalp atışı ve nefes
  • 2:45 - 2:48
    almayı yöneten kontrol noktaları ölümle
  • 2:48 - 2:50
    sonuçlanan bir yenilgi alır.
  • 2:50 - 2:52
    Bu hastalığın son derece yıkıcı hali
  • 2:52 - 2:55
    birçok araştırmacıya bir tedavi arama
    konusunda ilham verdi ama
  • 2:55 - 2:59
    şu an onlar ilerlemesini yavaşlatmaya
    odaklanmış haldeler.
  • 2:59 - 3:00
    Bir geçici tedavi, Alzheimer
  • 3:00 - 3:03
    hastalarında onu üreten sinir hücrelerinin
    ölümü
  • 3:03 - 3:05
    nedeniyle azalan, beyindeki önemli bir
  • 3:05 - 3:08
    kimyasal kurye olan asetilkolinin
  • 3:08 - 3:11
    kırılmasını azaltmaya yardımcı olur.
  • 3:11 - 3:13
    Bir diğer olası çözüm ise vücudun
    bağışıklık
  • 3:13 - 3:16
    sistemini, yığınlar oluşturamadan önce
    beta-amiloid
  • 3:16 - 3:19
    plaklara saldıracak şekilde eğiten
    bir aşı.
  • 3:19 - 3:22
    Fakat bizim hala gerçek bir tedavi bulmaya
    ihtiyacımız var.
  • 3:22 - 3:24
    Alzheimer hastalığı bir yüzyıldan
  • 3:24 - 3:25
    daha önce bir zamanda keşfedildi,
  • 3:25 - 3:28
    ve yine de hala iyi anlaşılmamış.
  • 3:28 - 3:30
    Belki bir gün, bu hastalığın
  • 3:30 - 3:33
    arkasında iş başında olan doğru
    mekanizmaları kavrayacağız ve
  • 3:33 - 3:37
    bir çözüm ortaya çıkarılacak.
Title:
Alzheimer hastalığı nedir? - Ivan Seah Yu Jun
Description:

Tüm dersi görüntüleyin: http://ed.ted.com/lessons/what-is-alzheimer-s-disease-ivan-seah-yu-jun

Alzheimer hastalığı, dünya çapında 40 milyondan fazla insanı etkileyen, bunamanın en yaygın sebebidir. Bir yüzyıldan daha önce keşfedilmesine rağmen, bilim insanları hala tedavi bulmak için uğraşıyorlar. Ivan Seah Yu Jun, bu karmaşık, yıkıcı hastalığın farklı evrelerini aydınlatarak, Alzheimer'ın beyni nasıl etkilediğini anlatıyor.

Ivan Seah Yu Jun tarafından ders, STK Films tarafından animasyon.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:50

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.