Return to Video

Osławiony i pomysłowy Szlak Ho Chi Minha - Cameron Paterson

  • 0:15 - 0:17
    Głęboko w dżungli Wietnamu
  • 0:17 - 0:19
    żołnierze obu stron
  • 0:19 - 0:20
    walczyli z wrogiem i wyczerpującym skwarem
  • 0:20 - 0:22
    przez prawie 20 lat.
  • 0:22 - 0:24
    Jednak o zwycięstwie komunistów
  • 0:24 - 0:25
    nie przesądziła broń czy wytrzymałość,
  • 0:25 - 0:27
    a wydeptana droga.
  • 0:27 - 0:28
    Szlak Ho Chi Minha,
  • 0:28 - 0:31
    ciągnący się przez Wietnam, Laos i Kambodżę,
  • 0:31 - 0:33
    zaczął się od prostego systemu
    połączeń dróg gruntowych,
  • 0:33 - 0:35
    a następnie stał się podstawą
  • 0:35 - 0:37
    zwycięskiej południowowietnamskiej strategii
  • 0:37 - 0:38
    w czasie wojny wietnamskiej,
  • 0:38 - 0:39
    dostarczając broń,
  • 0:39 - 0:40
    wojsko
  • 0:40 - 0:42
    i psychologiczne wsparcie dla Południa.
  • 0:42 - 0:44
    Szlak był systemem tras,
  • 0:44 - 0:44
    dróg
  • 0:44 - 0:46
    i brodów rzecznych,
  • 0:46 - 0:48
    łączących wschód Północnego Wietnamu
  • 0:48 - 0:51
    z południem w okolicach gór Annamskich,
  • 0:51 - 0:52
    między Wietnamem a Laosem.
  • 0:52 - 0:54
    Początkowo podróż na południe trwała 6 miesięcy,
  • 0:54 - 0:56
    ale dzięki inżynierii i pomysłowości,
  • 0:56 - 0:59
    Wietnamczykom udało się rozwinąć
    i udoskonalić szlak.
  • 0:59 - 1:00
    Pod koniec wojny,
  • 1:00 - 1:02
    gdy główne drogi szlaku skierowano przez Laos,
  • 1:02 - 1:04
    droga zabierała zaledwie tydzień.
  • 1:04 - 1:05
    Oto jak do tego doszło.
  • 1:05 - 1:08
    W 1959 roku, gdy stosunki między
    Północą a Południem
  • 1:08 - 1:10
    uległy pogorszeniu,
  • 1:10 - 1:13
    system tras został skonstruowany
    w celu szmuglowania żołnierzy,
  • 1:13 - 1:17
    broni i dostaw do Południowego Wietnamu.
  • 1:17 - 1:19
    Pierwsze oddziały poruszały się gęsiego
  • 1:19 - 1:22
    wzdłuż tras wykorzystywanych
    przez miejscowych,
  • 1:22 - 1:24
    a kilka złamanych gałęzi na rozstajach
  • 1:24 - 1:27
    było często jedyną wskazówką kierunku.
  • 1:27 - 1:29
    Początkowo większość kadr komunistycznych,
  • 1:29 - 1:30
    które pokonały szlak,
  • 1:30 - 1:33
    rekrutowała się z Południa, a szkoliła na Północy.
  • 1:33 - 1:35
    Ubierali się jak chłopi, po cywilnemu,
  • 1:35 - 1:37
    w czarne jedwabne piżamy i kraciaste chusty.
  • 1:37 - 1:39
    Nosili wycięte z opon samochodowych
  • 1:39 - 1:41
    "sandały Ho Chi Minha",
  • 1:41 - 1:42
    i nosili swoje racje żywieniowe
  • 1:42 - 1:44
    w jelitach słoni
  • 1:44 - 1:46
    i płóciennych przepaskach.
  • 1:46 - 1:47
    Warunki były trudne,
  • 1:47 - 1:49
    wiele osób zmarło z wycieńczenia,
  • 1:49 - 1:50
    w wyniku malarii
  • 1:50 - 1:52
    czy czerwonki pełzakowatej.
  • 1:52 - 1:53
    Zgubienie drogi,
  • 1:53 - 1:54
    śmierć głodowa
  • 1:54 - 1:57
    i atak dzikich tygrysów i niedźwiedzi
  • 1:57 - 1:58
    były ciągłym zagrożeniem.
  • 1:58 - 2:00
    Posiłki składały się jedynie z ryżu i soli,
  • 2:00 - 2:02
    a i tak ich często nie starczało.
  • 2:02 - 2:04
    Strach, nuda i tęsknota za domem
  • 2:04 - 2:05
    dominowały.
  • 2:05 - 2:07
    Żołnierze zabijali czas,
  • 2:07 - 2:08
    pisząc listy,
  • 2:08 - 2:09
    szkicując,
  • 2:09 - 2:12
    paląc i pijąc z miejscowymi.
  • 2:12 - 2:13
    Pierwsze oddziały pokonujące szlak
  • 2:13 - 2:15
    nie angażowały się bardzo w walkę.
  • 2:15 - 2:17
    Po wyczerpującej 6-miesięcznej przeprawie,
  • 2:17 - 2:19
    dotarcie na Południe
    było prawdziwym wydarzeniem,
  • 2:19 - 2:22
    które często witano piosenką.
  • 2:22 - 2:25
    W 1965 r. szlakiem mogły już jeździć ciężarówki.
  • 2:25 - 2:28
    Tysiące ciężarówek dostarczonych
    przez Chiny i Rosję
  • 2:28 - 2:31
    przeprawiały się podczas
    zajadłych bombardowań B-52,
  • 2:31 - 2:34
    a ich kierowcy zyskali miano
    "pilotów na ziemi".
  • 2:34 - 2:36
    Gdy ruch na szlaku wzrastał,
  • 2:36 - 2:38
    wzmagały się amerykańskie bombardowania.
  • 2:38 - 2:40
    Jeżdżono głownie nocami i porankami,
  • 2:40 - 2:41
    by unikać nalotów,
  • 2:41 - 2:42
    a zwiadiwcy byli w gotowości,
  • 2:42 - 2:44
    by ostrzegać kierowców.
  • 2:44 - 2:47
    Wioski wzdłuż szlaku organizowały grupy,
  • 2:47 - 2:48
    żeby zagwarantować swobodny przejazd
  • 2:48 - 2:51
    i pomóc kierowcom naprawiać szkody
    wyrządzone przez ataki lotnicze.
  • 2:51 - 2:52
    Ich hasło brzmiało:
  • 2:52 - 2:54
    "Wszystko dla naszych braci z Południa!"
  • 2:54 - 2:57
    oraz "Nie będziemy się martwić domami,
  • 2:57 - 2:59
    jeśli ciężarówki jeszcze się nie przeprawiły".
  • 2:59 - 3:00
    Niektóre rodziny oddawały własne drzwi
  • 3:00 - 3:03
    i drewniane łóżka na naprawę dróg.
  • 3:03 - 3:05
    Siły wietnamskie stosowały wybiegi,
  • 3:05 - 3:08
    żeby lotnictwo US bombardowało zbocza gór,
  • 3:08 - 3:09
    dając tym dostęp do żwiru
  • 3:09 - 3:11
    do budowy i utrzymania dróg.
  • 3:11 - 3:15
    Wszechobecny czerwony pył
    wciskał się każdy zakamarek.
  • 3:15 - 3:17
    Szlak Ho Chi Minha miał ogromny wpływ
  • 3:17 - 3:18
    na rezultat wojny wietnamskiej,
  • 3:18 - 3:20
    zwycięstwo Hanoi.
  • 3:20 - 3:23
    O zwycięstwie Północy
    przesądziło nie pole bitwy,
  • 3:23 - 3:24
    ale szlak,
  • 3:24 - 3:25
    który był politycznym,
  • 3:25 - 3:26
    strategicznym,
  • 3:26 - 3:27
    i gospodarczym filarem.
  • 3:27 - 3:29
    Amerykanie uznał jego zasługi,
  • 3:29 - 3:30
    nazywając szlak:
  • 3:30 - 3:31
    "Jednym z największych osiągnięć
  • 3:31 - 3:33
    militarnej strategii XX wieku".
  • 3:33 - 3:35
    Szlak jest świadectwem siły woli
  • 3:35 - 3:36
    wietnamskiego ludu,
  • 3:36 - 3:38
    a mężczyźni i kobiety go przemierzający
  • 3:38 - 3:39
    urośli do rangi bohaterów narodowych.
Title:
Osławiony i pomysłowy Szlak Ho Chi Minha - Cameron Paterson
Speaker:
Cameron Paterson
Description:

Zobacz całą lekcjię pod adresem: http://ed.ted.com/lessons/the-infamous-and-ingenious-ho-chi-minh-trail-cameron-paterson

Szlak Ho Chi Minha nie tylko łączył Północny i Południowy Wietnam podczas brutalnej wojny, ale również wspomagał wietnamskich żołnierzy. Pokonanie go zabierało prawie pięć miesięcy i używano go jako tajnej broni. Cameron Paterson opisuje historię budowy i korzystania z niesławnego szlaku.

Lekcja: Cameron Paterson, animacja: Maxwell Sørensen.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:55

Polish subtitles

Revisions Compare revisions