Wojna, która zainspirowała "Grę o Tron" - Alex Gendler

Obejrzyj pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-wars-that-inspired-game-of-thrones-alex-gendler

Począwszy od 1377 roku, średniowieczna Anglia była sceną walki o władzę dwóch szlacheckich rodzin, obejmującej kilka pokoleń i angażującej ogromną ilość osób kierowanych złożonymi motywami i zmieniającymi się lojalnościami. Brzmi znajomo? Alex Gendler pokazuje, jak historyczny konflikt, znany jako Wojna Dwóch Róż, posłużył jako inspiracja dla serii "Gra o Tron".

Lekcja: Alex Gendler, animacja: Brett Underhill

O ile wiadomo,

średniowieczna Anglia nie została
najechana przez lodowe zombie,

nie była też zagrożona przez smoki,

ale wstrząsnęła nią walka o władzę
dwóch szlacheckich rodów,

rozciągnięta na kilka pokoleń,

angażująca ogromną ilość osób,

kierowanych złożonymi motywami
i zmieniającymi się lojalnościami.

Brzmi znajomo,

ponieważ historyczny konflikt
znany jako Wojna Dwóch Róż

posłużył jako inspiracja
dla serii "Gra o Tron".

Ziarna wojny zostały zasiane w 1377 roku,
gdy zmarł król Edward III.

Najstarszy syn Edwarda zmarł przed nim,

ale to jego dziesięcioletni syn Ryszard II

zasiadł na tronie, nie bacząc na
trzech żyjących synów Edwarda.

Ten przeskok o jedno pokolenie

sprowokował roszczenia
do tronu ich spadkobierców,

szczególnie Lancasterów,
potomków trzeciego syna Edwarda,

i Yorków, pochodzących
od jego czwartego syna.

Nazwa wojny, która nastąpiła,

pochodzi od symboli tych dwóch rodów,

białej róży Yorków
i czerwonej Lancasterów.

Najpierw Lancasterom
udało się przejąć tron,

gdy Ryszard II został zdetronizowany
przez swojego kuzyna, Henryka IV w 1399.

Pomimo sporadycznych zamieszek,

ich rządy trwały aż do roku 1422,

kiedy po śmierci Henryka V
w kampanii wojskowej,

królem został Henryk VI,
będący jeszcze niemowlęciem.

Zdominowany przez doradców
król o słabej woli

poślubił Małgorzatę Andegaweńską,
aby zyskać poparcie Francji.

Małgorzata była piękna, ambitna

i bezwzględna dla wszystkich,
którzy mogli zagrozić jej rządom,

a najbardziej nie ufała
Ryszardowi z Yorku.

Ryszard był bliskim doradcą króla
i lojalnym generałem,

ale jego rola była stopniowo
marginalizowana przez królową,

która wspierała swoich zwolenników:
hrabiego Suffolk i Somerset.

Gdy York skrytykował ich nieudolne
podejście do wojny z Francją,

został wykluczony z dworu
i przeniesiony do Irlandii.

Tymczasem liczne porażki militarne

oraz skorumpowane rządy
Małgorzaty i jej sprzymierzeńców

spowodowały powszechne niezadowolenie.

W środku tego chaosu

Ryszard z Yorku powrócił z armią, chcąc
aresztować Somerseta i zreformować dwór.

Początkowo bez powodzenia,
otrzymał wkrótce swą szansę,

gdy został wskazany jako
Lord Protektor Królestwa

po załamaniu nerwowym Henryka.

Jednak w mniej niż rok później

Henryk nagle wyzdrowiał,

a królowa przekonała go do cofnięcia
reform wprowadzonych przez Yorka.

York uciekł i ponownie zebrał armię.

Mimo że nie mógł bezpośrednio objąć tronu,

udało mu się powrócić
na stanowisko protektora

i wskazać siebie i swoich dziedziców
jako następców Henryka.

Ale zamiast być ukoronowana,

głowa Yorka została nabita na włócznię,

po tym, jak zginął w bitwie
ze zwolennikami królowej.

Jego młody syn zasiadł
na tronie jako Edward IV.

Edwardowi udało się pokonać Lancasterów.

Henryk został pojmany,

a Małgorzata uciekła

ze swoim ponoć okrutnym synem,
Edwardem Westminsterem.

Ale nowo koronowany król
popełnił tragiczny błąd.

Wycofał się z zaaranżowanego
małżeństwa z francuską księżniczką,

by w tajemnicy poślubić wdowę
po mniej znaczącym szlachcicu.

Zraził tym do siebie swojego najbardziej
wpływowego sojusznika, hrabiego Warwick.

Warwick sprzymierzył się z Lancasterami,

obrócił młodszego, zazdrosnego
brata Edwarda, Grzegorza, przeciwko niemu.

Przywrócił nawet Henryka na tron,

ale nie na długo.

Edward odzyskał tron,

książę Lancaster zginął w bitwie,

a Henryk zmarł wkrótce w niewoli.

Dalsza część rządów
Edwarda IV była spokojna,

ale po jego śmierci w 1483 roku
rozlew krwi rozpoczął się na nowo.

Mimo że jego dwunastoletni syn
miał zostać jego następcą,

młodszy brat Edwarda, Ryszard III uznał,
że jego bratankowie są nieślubnymi dziećmi

z powodu sekretnego małżeństwa ich ojca.

Sam objął urząd regenta,
a chłopców wtrącił do więzienia.

Nikt właściwie nie wiedział,
co się z nimi stało,

a po jakimś czasie
książęta zniknęli

i władza Ryszarda
wydawała się zabezpieczona.

Ale jego upadek nadszedł
w dwa lata później

zza wąskiego morza, przez kanał La Manche.

Henryk Tudor był w prostej linii potomkiem
pierwszego księcia Lancaster,

wychowanym na wygnaniu po śmierci
swego ojca w poprzednim buncie.

Kiedy Ryszard III sięgnął po władzę,
spowodował rozłam wśród Yorków,

dzięki temu Henryk zdobył poparcie
dla swych roszczeń o tron.

Po zebraniu armii we Francji,
w 1485 roku przekroczył kanał La Manche

i szybko pokonał wojska Ryszarda.

Poślubiając Elżbietę z Yorku,
starszą siostrę zaginionych książąt,

nowo koronowany król,
Henryk VII, połączył dwie róże,

kończąc prawie stuletnią wojnę.

Historyczne wojny postrzega się
często jako decydujące starcia

z jasno sprecyzowanymi
zwycięzcami i przegranymi.

Ale Wojna Dwóch Róż, tak jak fikcyjna
fabuła, którą zainspirowała,

pokazuje, że zwycięstwa mogą być niepewne,

sojusze niestałe,

a władza królów
przemijająca jak pory roku.