De oorlogen die de inspiratie vormden voor Game of Thrones - Alex Gendler

Zie volledige les op: http://ed.ted.com/lessons/the-wars-that-inspired-game-of-thrones-alex-gendler

Vanaf 1377 ongeveer werd het Engeland van de middeleeuwen opgeschud door een machtsstrijd tussen twee adelfamilies die generaties lang duurde en een enorm aantal medespelers bevatte, met complexe motieven en veranderlijke trouw. Klinkt bekend in de oren? Alex Gendler toont aan hoe het historische conflict dat bekend staat als de Rozenoorlogen de basis vormde voor een groot stuk van het drama uit Game of Thrones.

Les door Alex Gendler, animatie door Brett Underhill.

Voor zover we weten,

werd het Engeland uit de middeleeuwen
nooit veroverd door ijszombies

of geterroriseerd door draken,

maar werd het wel geteisterd
door een machtsstrijd

tussen twee edele families,

die generaties lang duurde

en waarin een heleboel
personages meespeelden

met ingewikkelde motieven
en veranderlijke trouw.

Als dat bekend in de oren klinkt,

is dat omdat het historische conflict,
genaamd de Rozenoorlogen,

als basis heeft gediend

voor veel van de tragische verhalen
in Game of Thrones.

In het echt ontstonden de oorlogskiemen

bij de dood van koning Edward III in 1377.

Edwards oudste zoon stierf
voor de koning zelf stierf,

maar diens zoon, Richard II,
toen tien jaar oud,

nam de troon over, voor Edwards
drie andere nog levende zonen.

Aangezien er een hele generatie
werd overgeslagen,

vonden vele afstammelingen
dat ze aanspraak maakten op de troon,

vooral de Lancasters,
afstammelingen van Edwards derde zoon,

en de Yorks, afstammelingen
van zijn vierde zoon.

De naam van de oorlog die erop volgde,

komt van de met de twee families
geassocieerde symbolen:

de witte roos van York
en de rode roos van Lancaster.

De Lancasters kregen het eerst
de troon in handen

toen Richard II afgezet werd
door zijn neef Hendrik IV in 1399.

Ondanks sporadische onrust

bleven hij en zijn zoon
veilig op de troon tot 1422,

toen door de dood van Hendrik V
in een militaire operatie

de piepjonge Hendrik VI koning werd.

Door een gebrek aan lef
en onder het juk van raadgevers

werd Hendrik overtuigd om te trouwen
met Margaretha van Anjou

in ruil voor Franse steun.

Margaretha was bloedmooi, ambitieus,

en meedogenloos in de vervolging
van bedreigingen van haar macht,

en het meest van al wantrouwde ze
Richard van York.

York was voordien de naaste raadgever
en trouwe generaal van de koning,

maar werd meer en meer
buitenspel gezet door de koningin,

die haar trouwe volgelingen voortrok,
zoals de graven van Suffolk en Somerset.

Door Yorks kritiek
op hun onbekwame optreden

in de oorlog tegen Frankrijk

viel hij uit de gratie van het hof
en werd hij naar Ierland gestuurd.

Ondertussen zorgden
de vele militaire mislukkingen

en het corrupte bewind van
Margaretha en haar bondgenoten

voor het ontstaan
van een algeheel ongenoegen,

en te midden van alle chaos

verscheen Richard van York met een leger

om Somerset te arresteren
en het hof te hervormen.

Eerst zonder succes,
maar al gauw greep hij zijn kans

toen hij Regent van het Koninkrijk werd

nadat Hendrik een zenuwinzinking kreeg.

Maar nog geen jaar later

herstelde Hendrik plots

en de koningin overtuigde hem
Yorks hervormingen ongedaan te maken.

York vluchtte en bracht opnieuw
een leger op de been.

Hoewel hij niet meteen aan de macht kwam,

slaagde hij er wel in
om weer Regent te worden,

terwijl hij en zijn afstammelingen
werden aangeduid om Hendrik op te volgen.

Maar in plaats van een kroon

kreeg Yorks hoofd een spies,

nadat hij gedood werd in de strijd
tegen de aanhangers van de Koningin.

Zijn jonge zoon eiste de troon op
en werd als Edward IV gekroond.

Edward kende een enorm militair succes
tegen de Lancasters.

Hendrik werd gevangengenomen

en Margaretha vluchtte het land uit

met hun naar verluidt wrede zoon,
Edward van Westminster.

Maar de pas gekroonde koning
maakte een tragische politieke fout

door af te zien van een gearrangeerd
huwelijk met een Franse prinses

om stiekem te trouwen met de weduwe
van een ondergeschikte edelman.

Daardoor bekoelde de relatie
met zijn machtigste bondgenoot,

de graaf van Warwick.

Warwick sloot zich aan bij de Lancasters,

zette George, de jaloerse jongere broer
van Edward, tegen hem op,

en Hendrik kreeg zelfs korte tijd
weer de troon in handen,

maar dat bleef niet duren.

Edward heroverde de troon,

de prins van de Lancasters
werd gedood in een gevecht,

en niet lang daarna stierf
Hendrik zelf in gevangenschap.

De rest van Edward IV's bewind
verliep vredig,

maar na zijn dood in 1483
begon het bloedvergieten opnieuw.

Hoewel zijn twaalfjarige zoon
hem zou opvolgen,

achtte Edwards jongere broer Richard III
zijn neven onrechtmatige erfgenamen

vanwege hun vaders geheime huwelijk.

Hij eiste de troon zelf op
en nam de jongens gevangen.

Hoewel niemand exact weet
wat er met hen gebeurd is,

verdwenen de prinsen na een tijdje

en Richards kroon leek veilig.

Maar zijn teloorgang
zou slechts twee jaar later komen

van over het smalle Kanaal.

Hendrik Tudor was een rechtstreekse nazaat
van de eerste hertog van Lancaster,

hij was in ballingschap grootgebracht
na z'n vaders dood in een eerdere opstand.

Door de claim van Richard III
ontstond er een breuk in de Yorkfactie,

waardoor Hendriks eis op de troon
aan steun won.

Met een leger uit Frankrijk
stak hij het Kanaal over in 1485

en versloeg al snel Richards leger.

Door Elizabeth van York te huwen,
een oudere zus van de verdwenen prinsen,

bracht de nieuwe koning Hendrik VII
de twee rozen samen,

en zo kwam er een einde aan een oorlog
die bijna een eeuw duurde.

We zien oorlogen vaak
als conflicten tussen vastliggende kampen

met duidelijke winnaars en verliezers.

Maar net zoals de fictiereeks
tonen de Rozenoorlogen ons

dat overwinningen niet altijd vastliggen,

dat allianties onstabiel kunnen zijn,

en dat zelfs de macht van koningen
met de seizoenen kan veranderen.