Return to Video

Οι κολοσσιαίες συνέπειες των υπερηφαιστείων - Άλεξ Τζέντλερ

  • 0:07 - 0:10
    Ήταν το έτος 1816.
  • 0:10 - 0:12
    Η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική
    είχαν μόλις βγει
  • 0:12 - 0:15
    από μία σειρά καταστρεπτικών πολέμων
  • 0:15 - 0:18
    και μια αργή ανάκαμψη
    φαινόταν να είναι σε εξέλιξη,
  • 0:18 - 0:21
    αλλά η φύση είχε άλλα σχέδια.
  • 0:21 - 0:23
    Μετά από δύο χρόνια κακής συγκομιδής,
  • 0:23 - 0:26
    η Άνοιξη έφερε δυνατές βροχές και κρύο,
  • 0:26 - 0:29
    πλημμυρίζοντας ποτάμια και
    προκαλώντας καταστροφές καλλιεργειών
  • 0:29 - 0:32
    από τις Βρετανικές Νήσους
    έως την Ελβετία.
  • 0:32 - 0:36
    Ενώ χιόνι παράξενου χρώματος έπεφτε
    στην Ιταλία και την Ουγγαρία,
  • 0:36 - 0:40
    ακολούθησαν λιμός,
    εξεγέρσεις για τα τρόφιμα και επιδημίες.
  • 0:40 - 0:43
    Εν τω μεταξύ, η Νέα Αγγλία είχε καλυφθεί
  • 0:43 - 0:44
    από μία παράξενη ομίχλη
  • 0:44 - 0:46
    η οποία δεν θα διαλυόταν
  • 0:46 - 0:47
    καθώς το έδαφος παρέμενε παγωμένο
  • 0:47 - 0:49
    ακόμη και τον Ιούνιο.
  • 0:49 - 0:53
    Σε αυτό που έμελλε να γίνει γνωστό ως
    "Το Έτος Χωρίς Καλοκαίρι",
  • 0:53 - 0:55
    κάποιοι πίστεψαν ότι
    η Αποκάλυψη είχε ξεκινήσει.
  • 0:55 - 0:59
    Μία διάθεση που είναι εμφανής στο
    ποίημα του Λόρδου Βύρωνα «Σκοτάδι»:
  • 0:59 - 1:02
    «Είδα ένα όνειρο που
    δεν ήταν καθόλου όνειρο.
  • 1:02 - 1:05
    Ο λαμπρός ήλιος ήταν σβηστός
  • 1:05 - 1:09
    και τα ερεβώδη άστρα τριγύριζαν
    στο αιώνιο διάστημα,
  • 1:09 - 1:11
    χωρίς ακτίνες και διαδρομή
  • 1:11 - 1:14
    και η παγωμένη Γη
    περιστρέφεται τυφλή και αμαυρωμένη
  • 1:14 - 1:16
    σε μια ατμόσφαιρα χωρίς φεγγάρι·
  • 1:16 - 1:20
    το πρωί ήρθε και έφυγε -- και ήρθε
    και δεν έφερε τη νέα ημέρα».
  • 1:20 - 1:21
    Δεν γνώριζαν
  • 1:21 - 1:23
    ότι η πραγματική πηγή των κακοτυχιών τους
  • 1:23 - 1:27
    είχε δημιουργηθεί ένα χρόνο πριν,
    χιλιάδες μίλια μακριά.
  • 1:27 - 1:31
    Η έκρηξη του όρους Ταμπόρα, το 1815,
  • 1:31 - 1:33
    στην Ινδονησιακή νήσο της Σουμπάουα
  • 1:33 - 1:36
    ήταν αυτό που λέμε υπερηφαιστειακή,
  • 1:36 - 1:39
    χαρακτηριζόμενη από έναν όγκο
    εκτοξεύσιμου υλικού,
  • 1:39 - 1:43
    πολλές φορές μεγαλύτερο
    από εκείνο των κανονικών ηφαιστείων.
  • 1:43 - 1:45
    Μολονότι η κοινώς γνωστή
    ηφαιστειακή καταστροφή
  • 1:45 - 1:48
    είναι η λάβα που σκεπάζει
    τη γύρω περιοχή,
  • 1:48 - 1:51
    πολύ μεγαλύτερη καταστροφή προκλήθηκε
  • 1:51 - 1:53
    από αυτό που παρέμεινε στην ατμόσφαιρα.
  • 1:53 - 1:55
    Η ηφαιστειακή τέφρα,
    διασκορπιζόμενη από τον αέρα,
  • 1:55 - 1:57
    μπορεί να καλύψει τον ουρανό για ημέρες,
  • 1:57 - 2:00
    ενώ τοξικά αέρια,
    όπως το διοξείδιο του θείου,
  • 2:00 - 2:02
    αντιδρούν στην στρατόσφαιρα,
  • 2:02 - 2:04
    εμποδίζοντας την ηλιακή ακτινοβολία
  • 2:04 - 2:07
    και ψύχοντας δραστικά
    την από κάτω ατμόσφαιρα.
  • 2:07 - 2:09
    Ο επακόλουθος ηφαιστειακός χειμώνας,
  • 2:09 - 2:11
    μαζί με άλλα φαινόμενα
    όπως η όξινη βροχή,
  • 2:11 - 2:13
    μπορούν να επηρεάσουν πολλές ηπείρους,
  • 2:13 - 2:14
    διαταράσσοντας τους φυσικούς κύκλους
  • 2:14 - 2:17
    και καταστρέφοντας τη χλωρίδα
    στην οποία εξαρτώνται άλλοι οργανισμοί,
  • 2:17 - 2:21
    συμπεριλαμβανομένων
    των ανθρώπων.
  • 2:21 - 2:24
    Απελευθερώνοντας σχεδόν
    160 κυβικά χιλιόμετρα
  • 2:24 - 2:26
    βράχων, τέφρας και αερίων,
  • 2:26 - 2:27
    η έκρηξη του όρους Ταμπόρα
  • 2:27 - 2:30
    ήταν η μεγαλύτερη
    στην καταγεγραμμένη ιστορία,
  • 2:30 - 2:33
    προκαλώντας το θάνατο
    90.000 ανθρώπων.
  • 2:33 - 2:35
    Προηγούμενες όμως εκρήξεις
    ήταν ακόμη πιο θανατηφόρες.
  • 2:35 - 2:39
    Η έκρηξη το 1600,
    του ηφαιστείου Γουαϊναπουτίνα στο Περού
  • 2:39 - 2:41
    πιθανό να προκάλεσε το ρωσικό λιμό,
  • 2:41 - 2:43
    που σκότωσε σχεδόν
    δύο εκατομμύρια ανθρώπους,
  • 2:43 - 2:47
    ενώ πιο παλιές εκρήξεις έχουν κατηγορηθεί
    για σημαντικά παγκόσμια γεγονότα,
  • 2:47 - 2:49
    όπως η πτώση
    της κινεζικής δυναστείας Ξία,
  • 2:49 - 2:52
    η εξαφάνιση του Μινωικού πολιτισμού,
  • 2:52 - 2:55
    ακόμη και μία γενετική δυσχέρεια
    στην εξέλιξη του ανθρώπου
  • 2:55 - 2:58
    η οποία είχε ως αποτέλεσμα
    αρκετές χιλιάδες ανθρώπων
  • 2:58 - 3:02
    να εξαλειφθούν πριν από 70.000 χρόνια.
  • 3:02 - 3:04
    Ένα από τα πιο επικίνδυνα είδη
    υπερηφαιστείων
  • 3:04 - 3:07
    είναι η εκρηκτική καλντέρα,
  • 3:07 - 3:09
    η οποία σχηματίζεται όταν
    ένα ηφαίστειο καταρρέει
  • 3:09 - 3:11
    ύστερα από μία έκρηξη τόσο ισχυρή
  • 3:11 - 3:13
    όπου ο άδειος πλέον, θάλαμος μάγματος
  • 3:13 - 3:15
    δεν μπορεί να αντέξει
    το ίδιο του το βάρος.
  • 3:15 - 3:18
    Μολονότι το ηφαίστειο πάνω
    από την επιφάνεια έχει εξαφανιστεί,
  • 3:18 - 3:21
    η υπόγεια ηφαιστειακή
    δραστηριότητα συνεχίζεται.
  • 3:21 - 3:23
    Χωρίς κάποιο τρόπο απελευθέρωσης,
  • 3:23 - 3:25
    το μάγμα και
    τα ηφαιστειακά αέρια συνεχίζουν
  • 3:25 - 3:28
    να συσσωρεύονται και
    να επεκτείνονται υπογείως,
  • 3:28 - 3:31
    αυξάνοντας σταδιακά την πίεση έως ότου
    μία μαζική και βίαιη έκρηξη
  • 3:31 - 3:33
    γίνει αναπόφευκτη.
  • 3:33 - 3:37
    Μία από τις μεγαλύτερες ενεργές
    ηφαιστειακές καλντέρες
  • 3:37 - 3:40
    βρίσκεται ακριβώς κάτω από
    το εθνικό πάρκο του Γιέλοουστοουν.
  • 3:40 - 3:43
    Η τελευταία φορά που εξερράγη,
    πριν από 650.000 χρόνια,
  • 3:43 - 3:45
    κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος
    της Βόρειας Αμερικής
  • 3:45 - 3:48
    με σχεδόν δύο μέτρα τέφρας και βράχων.
  • 3:48 - 3:50
    Σήμερα οι επιστήμονες παρακολουθούν
  • 3:50 - 3:52
    τα ενεργά ηφαίστεια ανά τον κόσμο
  • 3:52 - 3:54
    και οι διαδικασίες για
    την πρόβλεψη εκρήξεων,
  • 3:54 - 3:57
    τη διεξαγωγή εκκενώσεων και
    την εκτροπή των ροών της λάβας
  • 3:57 - 3:59
    έχουν βελτιωθεί
    με την πάροδο των ετών.
  • 3:59 - 4:02
    Αλλά η μεγάλη κλίμακα και
    η παγκόσμια εμβέλεια
  • 4:02 - 4:03
    ενός υπερηφαιστείου
  • 4:03 - 4:06
    σημαίνει ότι για πολλούς ανθρώπους
    δεν θα υπάρχει μέρος για να διαφύγουν.
  • 4:06 - 4:09
    Ευτυχώς, τα τρέχοντα δεδομένα
    δεν εμφανίζουν ενδείξεις
  • 4:09 - 4:12
    ότι μία τέτοια έκρηξη πρόκειται
    να συμβεί στα επόμενα χίλια χρόνια.
  • 4:12 - 4:14
    Αλλά η ιδέα μιας ξαφνικής
    και αναπόφευκτης
  • 4:14 - 4:17
    καταστροφής του πολιτισμού
  • 4:17 - 4:19
    που προκαλείται από γεγονότα
    στην άλλη άκρη του πλανήτη
  • 4:19 - 4:22
    θα παραμείνει ένα ισχυρό
    και τρομακτικό όραμα.
  • 4:22 - 4:24
    Λιγότερο φανταστικό από ότι
    θα θέλαμε να πιστέψουμε.
  • 4:24 - 4:28
    «Οι άνεμοι κόπασαν στον στάσιμο αέρα,
  • 4:28 - 4:30
    και τα σύννεφα χάθηκαν·
  • 4:30 - 4:32
    η σκοτεινιά δεν είχε ανάγκη
    τη βοήθειά τους --
  • 4:32 - 4:35
    αυτή ήταν το σύμπαν». - Λόρδος Βύρωνας
Title:
Οι κολοσσιαίες συνέπειες των υπερηφαιστείων - Άλεξ Τζέντλερ
Description:

Δείτε όλο το μάθημα στο: http://ed.ted.com/lessons/the-colossal-consequences-of-supervolcanoes-alex-gendler

Το 1816, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική μαστίζονταν από ισχυρές βροχοπτώσεις, από χιονοπτώσεις με χιόνι παράξενου χρώματος, λιμούς, περίεργες ομίχλες και πολύ ψυχρό καιρό στα μέσα του Ιουνίου. Αν και πολλοί άνθρωποι πίστεψαν ότι πρόκειται για την Αποκάλυψη, αυτό το «Έτος Χωρίς Καλοκαίρι» ήταν στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα μία υπερηφαιστειακής έκρηξης η οποία συνέβη ένα χρόνο νωρίτερα περισσότερο από 1.609.344 χιλιόμετρα μακριά. Ο Άλεξ Τζέντλερ περιγράφει την ιστορία και την επιστήμη αυτών των επικών εκρήξεων.

Μάθημα από τον Άλεξ Τζέντλερ, κινούμενη απεικόνιση από τον Άντριου Φόερστερ.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:51

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.