Sử dụng giấy thì tốt hơn nhựa? Đâu là sự thật
-
0:01 - 0:03Bây giờ bạn hãy tưởng tượng
mình đang ở trong một siêu thị -
0:03 - 0:05và mua một số vật dụng
-
0:05 - 0:07và phải đưa ra quyết định
-
0:07 - 0:10dùng túi nhựa hay túi giấy
-
0:10 - 0:12Bạn sẽ chọn cái nào,
-
0:12 - 0:15nếu muốn làm điều có lợi
cho môi trường sống? -
0:15 - 0:17Hầu hết mọi người
sẽ chọn túi giấy -
0:17 - 0:18Vậy thì tại sao?
-
0:18 - 0:20Ngay từ ý nghĩ đầu tiên
-
0:20 - 0:21ta đã cho rằng
lựa chọn này tốt cho môi trường -
0:21 - 0:24Thứ này có thể tự phân hủy, tái sử dụng
-
0:24 - 0:26đôi khi còn có thể đem đi tái chế
-
0:26 - 0:28Bởi vậy khi nhìn vào túi nhựa
-
0:28 - 0:31hầu như ai cũng nghĩ giống nhau
-
0:31 - 0:34rằng sử dụng nó thì thật là xấu
-
0:34 - 0:36và phải tránh điều này
bằng bất kỳ giá nào -
0:36 - 0:38để tránh làm tổn hại đến môi trường sống
-
0:38 - 0:40Nhưng người ta
-
0:40 - 0:42thường không nghĩ như vậy,
-
0:42 - 0:45điều này lại là mặt bên kia của vấn đề
-
0:45 - 0:48Rằng khi ta sản xuất vật liệu bất kỳ
-
0:48 - 0:49ta cần phải lấy từ tự nhiên
-
0:49 - 0:53cũng như hàng tá
những hành vi khác tác động lên môi trường -
0:53 - 0:56Chẳng hạn như khi
-
0:56 - 0:57cần đưa ra những lựa chọn phức tạp
-
0:57 - 1:00ta thường thích những giải pháp đơn giản
-
1:00 - 1:03cũng như thường đòi hỏi
những giải pháp đơn giản -
1:03 - 1:04Tôi làm nghề thiết kế
-
1:04 - 1:06tôi thường khuyên các nhà thiết kế
-
1:06 - 1:08và những nhà tiên phong về tính bền vững
-
1:08 - 1:09và ai cũng trả lời tôi rằng "Oh, Leyla à,
-
1:09 - 1:11Tôi chỉ muốn những vật liệu
thân thiện với môi trường." -
1:11 - 1:14Tôi đáp lại rằng "Được thôi,
nhưng nó khá phức tạp -
1:14 - 1:15và chùng ta phải chôn chân
hằng tiếng đồng hồ để thảo luận -
1:15 - 1:17chính xác "vật liệu thân thiện với môi trường"
nghĩa là gì -
1:17 - 1:19bởi vì mọi thứ, về căn bản
-
1:19 - 1:21đều xuất phát từ tự nhiên
-
1:21 - 1:23cũng như cách mà chúng ta sử dụng vật liệu đó
-
1:23 - 1:26cũng kéo theo những tác động tới môi trường
-
1:26 - 1:28Bởi vậy, ta phải tin vào
-
1:28 - 1:30những thứ gọi là trực giác
-
1:30 - 1:32khi đưa ra quyết định bất kỳ
-
1:32 - 1:34Bởi vậy, tôi muốn gọi những thứ trực giác đó
-
1:34 - 1:37là những câu truyện thần tiên về môi trường
-
1:37 - 1:39Dường như có tiếng nói nhỏ trong đầu bạn
-
1:39 - 1:42hay cảm giác bên trong bạn
-
1:42 - 1:43khi bạn làm những điều đúng đắn
-
1:43 - 1:45và kết quả là bạn chọn túi giấy
-
1:45 - 1:48hay mua những chiếc xe
tiết kiệm nhiên liệu -
1:48 - 1:51và câu chuyện thần tiên
về môi trường đóng vai trò quan trọng -
1:51 - 1:53bởi vì nhờ nó, bạn đang làm
những điều đúng đắn -
1:53 - 1:56Nhưng bằng cách nào
ta thực sự biết chắc rằng -
1:56 - 1:58việc này làm giảm những tác động xấu
lên môi trường -
1:58 - 2:01rằng mỗi hành động của cá nhân, tổ chức
-
2:01 - 2:03và toàn xã hội thật sự
-
2:03 - 2:06có ích cho môi trường tự nhiên
-
2:06 - 2:08Bởi vậy những câu chuyện được lưu truyền
về môi trường -
2:08 - 2:10thường xuất phát
từ những kinh nghiệm cá nhân -
2:10 - 2:12hoặc những điều
mà ta được nghe từ người khác -
2:12 - 2:14Do vậy, cũng chẳng dựa trên
bất kỳ một căn cứ khoa học nào cả -
2:14 - 2:16Điều này thật khó khăn,
vì ngay cả bản thân ta cũng đang sống -
2:16 - 2:18trong một hệ thống cực kỳ phức tạp
-
2:18 - 2:20Chúng ta có hệ thống loài người
-
2:20 - 2:22chỉ ta cách giao tiếp và quan hệ với nhau
-
2:22 - 2:24và ta cũng có mô hình xã hội của riêng mình
-
2:24 - 2:28Chúng ta có nền công nghiệp
cực kỳ quan trọng với toàn bộ nền kinh tế -
2:28 - 2:30và phải làm sao để vận hành
-
2:30 - 2:31hệ thống rộng lớn này
-
2:31 - 2:34và trên hết
-
2:34 - 2:35là hệ sinh thái
-
2:35 - 2:37Nên theo bạn thấy đấy, lựa chọn đưa ra
-
2:37 - 2:38là quyết định của cá nhân
-
2:38 - 2:40nhưng có những lựa chọn mà ta đưa ra
-
2:40 - 2:42riêng lẻ
-
2:42 - 2:45dù cho đang ở giai cấp nào
-
2:45 - 2:48cũng có những tác động
lên các hệ thống này -
2:48 - 2:50Và ta phải tự mình tìm ra
-
2:50 - 2:52đâu là cách để hướng tới sự bền vững
-
2:52 - 2:55nhưng phải phù hợp với các hệ thống khác
-
2:55 - 2:58cũng như đưa ra các lựa chọn
-
2:58 - 3:01hướng tới sự cải thiện môi trường
-
3:01 - 3:02Những thứ ta cần làm
-
3:02 - 3:04là học để đạt được nhiều hơn
với ít công sức hơn -
3:04 - 3:06Dân số ngày càng tăng
-
3:06 - 3:08và mọi người ai cũng muốn có điện thoại di động
-
3:08 - 3:10nhất là vào thời điểm hiện nay.
-
3:10 - 3:14Bởi vậy, ta cần tìm ra những cách giải quyết đột phá
các vấn đề như vậy mà ta gặp hàng ngày -
3:14 - 3:17Và đó là điểm
làm xuất hiện khái niệm vòng đời -
3:17 - 3:20Rất quan trọng vì mỗi thứ mà ta tạo ra
-
3:20 - 3:23đều phải đi qua những vòng đời khác nhau
-
3:23 - 3:24và ta dùng những tiến bộ khoa học
-
3:24 - 3:26gọi là "sự đánh giá vòng đời"
-
3:26 - 3:29hoặc như ở Mỹ,
người ta gọi đó là "phân tích dòng đời" -
3:29 - 3:32để vẽ ra bức tranh rõ ràng
-
3:32 - 3:36bằng cách nào mà khoa học kỹ thuật
khi len lỏi vào các hệ thống đó -
3:36 - 3:38lại có ảnh hưởng lên môi trường tự nhiên
-
3:38 - 3:40Ta cần nhìn lại toàn bộ quá trình
-
3:40 - 3:42sử dụng các nguyên liệu thô
-
3:42 - 3:44cũng như các phương thức sản xuất
-
3:44 - 3:46đóng gói, vận chuyển
-
3:46 - 3:48sử dụng, và kết thúc một vòng đời
-
3:48 - 3:50lẽ dĩ nhiên rằng,mỗi một bước trong chuỗi này
-
3:50 - 3:52mỗi hành động được thực hiện
-
3:52 - 3:54đều có sự tương tác với môi trường tự nhiên
-
3:54 - 3:56và ta có thể kiểm soát xem
liệu sự tương tác này -
3:56 - 4:00có thật sự ảnh hưởng
tới những hệ thống và dịch vụ -
4:00 - 4:02giúp duy trì sự sống trên Trái đất
hay không. -
4:02 - 4:04Bằng cách này
-
4:04 - 4:08ta biết thêm được
nhiều điều cực kỳ thú vị -
4:08 - 4:10Chúng ta phá bỏ được
hàng ngàn bí ẩn -
4:10 - 4:15Để bắt đầu, tôi muốn nói về
một từ đang rất thời sự -
4:15 - 4:16được sử dụng rất nhiều trong quảng cáo, tiếp thị
-
4:16 - 4:18xuất hiện thường xuyên trong các hội nghị
-
4:18 - 4:20mỗi khi ta bàn về sự bền vững
-
4:20 - 4:23đó chính là từ "Sự tự phân hủy"
-
4:23 - 4:28Tự phân hủy là một tính chất của vật liệu
-
4:28 - 4:31không phải là một khái niệm
có lợi cho môi trường -
4:31 - 4:33Tôi xin được phép giải thích chỗ này
-
4:33 - 4:34Khi nói về một thứ nào đó tự nhiên
-
4:34 - 4:36thứ nào đó được làm từ sợi xen-lu-lô
-
4:36 - 4:40như bánh mì, hay thậm chí
các loại thức ăn thừa, bỏ -
4:40 - 4:42hay vụn giấy
-
4:42 - 4:44khi một vật gọi là tự nhiên
kết thúc vòng đời của nó trong tự nhiên -
4:44 - 4:47nghĩa là nó tự phân hủy
một cách thông thường -
4:47 - 4:49Nó thải ra ít phân tử Cac-bon
-
4:49 - 4:51trở lại không khí, bằng cách tự nhiên
-
4:51 - 4:53dưới dạng khí CO2
-
4:53 - 4:55nhưng đây là điểm cần lưu ý.
-
4:55 - 4:57Hầy hết mọi thứ tự nhiên
-
4:57 - 4:58đều không kết thúc vòng đời
trong tự nhiên -
4:58 - 5:02Hầu hết mọi thứ mà ta thải ra
đều kết thúc ngoài bãi rác -
5:02 - 5:04Bãi rác là một môi trường
hoàn toàn khác biệt -
5:04 - 5:06Ngoài bãi rác, các phân tử Cac-bon
giống nhau này -
5:06 - 5:08lại phân hủy theo những cách khác nhau
-
5:08 - 5:10bởi vì bãi rác là môi trường kỵ khí
-
5:10 - 5:13Hoàn toàn không có oxy.
Vô cùng ngột ngạt và nóng bức -
5:13 - 5:16Trong môi trường đó,
các phân tử này trở thành khí mê-tan -
5:16 - 5:19và khí mê-tan là loại khí nhà kính
gây hại gấp 25 lần -
5:19 - 5:21so với khí CO2
-
5:21 - 5:24Do vậy những bó rau cải
và vật phẩm thừa -
5:24 - 5:26mà ta thải ra
-
5:26 - 5:27đều có thể tự phân hủy
-
5:27 - 5:29Tuy nhiên nếu chúng kết thúc
ở ngoài bãi rác -
5:29 - 5:31thì đó lại là thảm họa
tác nhân gây ra thay đổi khí hậu. -
5:31 - 5:32Nếu ngay bây giờ
có loại máy móc nào -
5:32 - 5:34có thể thật sự hấp thu
lượng khí mê-tan đó -
5:34 - 5:36và dùng để chạy máy phát điện
-
5:36 - 5:38bù đắp vào lượng năng lượng
do nhiên liệu hóa thạch sinh ra -
5:38 - 5:40nhưng ta cần tỉnh táo về vấn đề này.
-
5:40 - 5:43Ta cần phải xác định rõ
bằng cách nào mà ta có thể bắt đầu sử dụng -
5:43 - 5:45những loại nhiên liệu có sẵn này
-
5:45 - 5:47cũng như bắt đầu thiết kế
những hệ thống và dịch vụ -
5:47 - 5:49giúp giảm thiểu tác hại mà nó gây ra
-
5:49 - 5:52Bởi vì ngay tại lúc này, những gì mà ta làm
chỉ là thay đổi, họ nói rằng -
5:52 - 5:55"Hãy cấm sử dụng túi nhựa.
Hãy cung cấp thêm túi giấy -
5:55 - 5:57vì nó tốt hơn cho môi trường"
-
5:57 - 5:58Nhưng nếu bạn quăng các túi này
vào thùng rác -
5:58 - 6:00trong khi cơ sở vật chất
của bãi rác địa phương -
6:00 - 6:02chỉ là hạng bình thường
-
6:02 - 6:07thì thực tế lại là sự gây hại gấp đôi
-
6:07 - 6:10Tôi là một nhà thiết kế sản phẩm thương mại
thuần túy -
6:10 - 6:11Sau đó, tôi trở thành
một nhà khoa học xã hội -
6:11 - 6:13bỗng trở nên rất hứng thú
-
6:13 - 6:15với việc tiêu thụ hàng hóa,
và việc bằng cách nào -
6:15 - 6:17mà các loại hàng hóa đã bị loại bỏ
-
6:17 - 6:18khỏi mắt chúng ta
-
6:18 - 6:20lại có thể tác động tới môi trường tự nhiên
-
6:20 - 6:23Tất cả mọi người ngồi đây,
giống như những kẻ phạm tội hàng loạt -
6:23 - 6:24vì tôi chắc rằng
hầu hết mọi người trong phòng này -
6:24 - 6:26đều có tủ lạnh ở nhà
-
6:26 - 6:28Người Mỹ ngày nay
-
6:28 - 6:30ngày càng phát triển
những tủ lạnh lớn hơn -
6:30 - 6:32Chỉ trong vòng vài năm,
kích cỡ của tủ lạnh đã là 1 feet khối -
6:32 - 6:34trung bình
-
6:34 - 6:35cho một cái tủ lạnh
-
6:35 - 6:38Lúc này vấn đề là, tủ lạnh bự quá rồi
-
6:38 - 6:40nên ai cũng dễ dàng
mua thêm đồ ăn để cất trữ -
6:40 - 6:42dù cho chẳng thể ăn hết,
hay tìm thấy mớ đồ ăn đó -
6:42 - 6:43Ý tôi là, những thứ nằm ở sâu
trong tủ lạnh -
6:43 - 6:46có khi cả mấy năm trời
chẳng ai đụng tới, đúng không? -
6:46 - 6:48Điều đó có nghĩa là, chúng ta đang lãng phí
ngày càng nhiều đồ ăn -
6:48 - 6:52Như tôi đã giải thích,
lãng phí thức ăn là một vấn đề -
6:52 - 6:55Thực tế cho thấy ở Mỹ,
-
6:55 - 6:5840% thực phẩm được mua
cho gia đình đã bị lãng phí -
6:58 - 7:02Một nửa đồ ăn được làm ra trên thế giới
lại bị lãng phí -
7:02 - 7:05Đó là con số mà Liên Hiệp Quốc đưa ra.
Hơn một nửa đồ ăn -
7:05 - 7:09Thật kinh khủng!
1,3 tỉ tấn đồ ăn bị bỏ đi một năm -
7:09 - 7:11Mọi thứ đều do tủ lạnh gây ra
-
7:11 - 7:13đặc biệt trong nền văn hóa Tây phương
-
7:13 - 7:14vì không đâu điều đó xảy ra dễ như ở đây
-
7:14 - 7:17Ý tôi là vấn đề này hơi phức tạp một chút
-
7:17 - 7:19Tôi không muốn xem nhẹ nó
-
7:19 - 7:22Nhưng rõ ràng là tủ lạnh đã đóng góp phần lớn
vào sự lãng phí này -
7:22 - 7:24Tôi cũng muốn nhắc tới
một bộ phận của tủ lạnh -
7:24 - 7:26là phần "ngăn trữ rau quả"
-
7:26 - 7:27Tất cả các bạn ở đây
đều có thứ này ở nhà phải không? -
7:27 - 7:29Chính là cái ngăn
mà bạn dùng để bỏ rau cải vào đấy -
7:29 - 7:31Rau cải thì hay bị ẩm nước
-
7:31 - 7:33trong ngăn trữ, đúng không?
-
7:33 - 7:34À, rau cải ẩm nước
-
7:34 - 7:36Đây thật sự là một vấn đề
ở xứ sở sương mù, nước Anh -
7:36 - 7:38thậm chí đã có một báo cáo cấp nhà nước
về vấn đề này cách đây vài năm -
7:38 - 7:41chỉ ra rằng kẻ tội phạm lớn thứ hai
-
7:41 - 7:43trong việc lãng phí đồ ăn ở Anh quốc
là rau cải ẩm nước -
7:43 - 7:46Tên bản báo cáo là
"Báo cáo về Rau cải ẩm nước" -
7:46 - 7:48Bạn vẫn chưa hiểu đúng không?
Tôi sẽ chỉ ra vấn đề -
7:48 - 7:50Mấy bó cải tội nghiệp này
-
7:50 - 7:52được cho vào bên trong ngăn trữ, trái, phải
và chính giữa và bởi vì ngăn trữ -
7:52 - 7:55không thật sự được thiết kế cho mục đích
giữ mấy thứ này được tươi giòn -
7:55 - 7:57Bạn cần một không gian kín
-
7:57 - 7:59một môi trường không tiếp xúc với không khí
-
7:59 - 8:02để ngăn rau không bị tự hoại
-
8:02 - 8:04Nhưng mấy ngăn trữ này,
chỉ đơn giản là ngăn trữ -
8:04 - 8:05với những miếng phủ kín hơn
-
8:05 - 8:07Dù sao đi nữa, tôi vẫn bị ám ảnh về vụ này
-
8:07 - 8:10Chắc chẳng ai dám mời tôi ăn tối ở nhà họ,
vì tôi luôn săm soi mấy cái tủ lạnh -
8:10 - 8:12và nghía đủ thứ đồ ăn trong đó
-
8:12 - 8:14Quan trọng hơn, đây thật sự là một vấn đề lớn
-
8:14 - 8:17Bởi vì ta quên mất những việc nhỏ nhặt như vầy,
kiểu như mấy bó cải vừa rồi -
8:17 - 8:20sự thật là ta đã có tác động lên môi trường.
Tôi vừa giải thích về sự kết thúc một vòng đời -
8:20 - 8:23nhưng thật sự là
ta vẫn phải trồng lại mấy cây cải đó -
8:23 - 8:26Sự tác động của vòng đời cây cải này
thật sự to lớn -
8:26 - 8:27Ta phải làm lại đất
-
8:27 - 8:30Gieo hạt, phân bón các loại,
-
8:30 - 8:32chất dinh dưỡng, nước, ánh sáng
-
8:32 - 8:34Tất cả những tác động rõ ràng này
lên cây cải -
8:34 - 8:36đều được lấy từ hệ thống
-
8:36 - 8:38điều này lại làm ảnh hưởng lớn hơn nữa
tới môi trường -
8:38 - 8:42thậm chí hơn cả sự mất mát năng lượng
cho hoạt động của tủ lạnh -
8:42 - 8:45Bởi vậy, ta cần thiết kế ra
những thứ thậm chí còn tốt hơn nữa -
8:45 - 8:48khibắt đầu nhận diện ra
những vấn đề nghiêm trọng của môi trường -
8:48 - 8:50Ta đơn giản chỉ bắt đầu
với cái ngăn trữ và kích cỡ của nó -
8:50 - 8:52Đối với những bạn
là dân thiết kế tủ lạnh trong phòng này -
8:52 - 8:53đây thật sự là điều tuyệt vời để suy nghĩ
-
8:53 - 8:56Hãy hình dung vấn đề là
-
8:56 - 8:59thật sự ta đã xem xét kỹ lưỡng
việc thiết kế các đồ vật -
8:59 - 9:03Hãy thử nhìn vào thiết kế của tủ lạnh,
thứ được xem là hiện đại -
9:03 - 9:05nhưng thiệt ra nó
chẳng thay đổi kiểu dáng là bao -
9:05 - 9:07từ hồi những năm 1950
-
9:07 - 9:11Vấn đề là nó vẫn chỉ là những cái hộp lớn
-
9:11 - 9:12hộp đông lạnh giúp trữ đủ thứ trong đó
-
9:12 - 9:14Nên bạn thử hình dung
nếu ta thật sự bắt đầu -
9:14 - 9:17định hình những vấn đề hiện tại
và chỉnh sửa nó -
9:17 - 9:21coi như là nền tảng
cho những giải pháp thiết kế -
9:21 - 9:24cải tiến và đẹp mắt
giúp giải quyết triệt để những vấn đề nêu trên -
9:24 - 9:27Đây là một thay đổi trong thiết kế
mang tính định hướng -
9:27 - 9:30chỉ ra cách mà tại đó,
hệ thống của chúng ta -
9:30 - 9:33có thể phát triển bền vững hơn nữa
-
9:33 - 9:3540% đồ ăn thừa thật sự là vấn đề lớn
-
9:35 - 9:39Hãy hình dung, nếu ta thiết kế tủ lạnh
sao cho giảm được một nửa con số đó -
9:39 - 9:42Một món đồ khác
mà tôi cũng cảm thấy hứng thú -
9:42 - 9:43là bình đun nước siêu tốc
-
9:43 - 9:44hình như ở đây tôi thấy
-
9:44 - 9:47ít ai xài cái này đúng không?
-
9:47 - 9:49Nhưng ở Anh quốc thì
rất nhiều người sử dụng nó -
9:49 - 9:5297% hộ gia đình ở Anh quốc
-
9:52 - 9:55sắm một cái bình đun siêu tốc
ở trong nhà mình -
9:55 - 9:56Chúng rất phổ biến
-
9:56 - 9:59Ý tôi là
nếu ta làm việc với các đơn vị thiết kế -
9:59 - 10:01hay các nhà thiết kế,
họ đang cho ra các mẫu -
10:01 - 10:03mà họ cho là thân thiện với môi trường
-
10:03 - 10:04họ luôn hỏi tôi 2 điều
-
10:04 - 10:08"Leyla, làm sao cho ra được món đồ
mà có hiệu quả kỹ thuật?" -
10:08 - 10:11Bởi vì thật sự năng lượng tiêu thụ
là vấn đề lớn với món đồ này -
10:11 - 10:14hay họ hỏi "Làm sao để mấy cái này
trở thành vật liệu "xanh"? -
10:14 - 10:17Làm sao để sản xuất vật liệu "xanh"
-
10:17 - 10:19trong khâu sản xuất?"
-
10:19 - 10:20Khi họ hỏi tôi những câu đó
-
10:20 - 10:23Họ cũng có lý đấy chứ, đúng không?
-
10:23 - 10:26Tôi thì trả lời rằng. "Anh đi sai hướng rồi"
-
10:26 - 10:28Bởi vì vấn đề thật sự
nằm ở khâu sử dụng -
10:28 - 10:31Là cách mà người tiêu dùng
sử dụng món đồ của anh như thế nào -
10:31 - 10:3265% người dân Anh quốc
-
10:32 - 10:35thừa nhận rằng
họ nấu hơi nhiều nước hơn -
10:35 - 10:37số họ cần để pha một tách trà
-
10:37 - 10:40Và tất cả lượng nước sôi bị đun dư này
-
10:40 - 10:44vẫn tiêu tốn năng lượng,
và nếu tính kỹ ra -
10:44 - 10:47sẽ thấy lượng năng lượng tiêu thụ dư ra
-
10:47 - 10:49từ việc đun nước bằng thứ này
-
10:49 - 10:51đủ để thắp sáng toàn bộ bóng đèn đường
-
10:51 - 10:54suốt một đêm ở Anh quốc
-
10:54 - 10:56Nhưng còn vấn đề này
-
10:56 - 10:58mà tôi gọi là
sự thất bại của thiết kế sản phẩm cho cá nhân -
10:58 - 11:01nhưng ta còn có sự thất bại của thiết kế sản phẩm
cho hệ thống, tiếp tục với mấy gã này -
11:01 - 11:04chỗ nào cũng có mấy tay này, thậm chí bạn không để ý rằng họ có ở đó
-
11:04 - 11:07Tôi xin giới thiệu tay này,
tên là Simon -
11:07 - 11:10Simon làm việc cho Công ty điện lực quốc gia ở Anh quốc
-
11:10 - 11:12Anh đảm nhận vị trí quan trọng
-
11:12 - 11:15là điều hành điện vào hệ thống
-
11:15 - 11:16để đảm bảo luôn đủ điện xài
-
11:16 - 11:18đơn giản là, anh cung cấp điện
cho gia đình mỗi người dân -
11:18 - 11:20Anh luôn coi TV
-
11:20 - 11:22Lý do là vì
một hiện tượng độc nhất -
11:22 - 11:24chỉ xuất hiện ở Anh quốc
-
11:24 - 11:28là việc vào thời điểm
mà mấy chương trình TV hay vừa hết -
11:28 - 11:30Lúc mà quảng cáo xuất hiện
-
11:30 - 11:32thì anh này phải vắt chân lên cổ
-
11:32 - 11:35chạy mua điện hạt nhân từ Pháp quốc
-
11:35 - 11:38là do, lúc này ai cũng bắt đầu đi đun nước
-
11:38 - 11:40cùng một lúc
-
11:40 - 11:42(Khán giả cười)
-
11:42 - 11:481.5 triệu ấm đun nước
là vấn đề nghiêm trọng -
11:48 - 11:52Hãy hình dung
nếu bạn thiết kế ấm đun nước -
11:52 - 11:55bạn phải vắt óc suy nghĩ tìm ra giải pháp
giải quyết "sự thất bại hệ thống" này -
11:55 - 11:57bởi vì đây thật sự là áp lực rất lớn
-
11:57 - 11:59lên hệ thống của chúng ta
-
11:59 - 12:02chỉ bởi vì sản phẩm được làm ra,
không ai để ý về vấn đề này -
12:02 - 12:04sẽ xuất hiện
khi sản phẩm được ra mắt trên thị trường -
12:04 - 12:07Bây giờ, hãy thử nhìn vào
số lượng ấm đun nước được bán ra trên thị trường -
12:07 - 12:09và hãy thử để ý
những vạch chỉ lượng nước bên trong -
12:09 - 12:10tôi hy vọng rằng
thông tin mà tôi chia sẻ với các bạn hôm nay -
12:10 - 12:12sẽ khiến cho bạn lưu tâm
-
12:12 - 12:15con số 2 hay 5,5 tách nước
-
12:15 - 12:18chỉ để pha một tách trà
-
12:18 - 12:21Do vậy, thử nhìn vào ấm nước mẫu này
-
12:21 - 12:23Nó có 2 ngăn chứa
-
12:23 - 12:25Một chứa nước sôi
và một chỉ để chứa nước thường -
12:25 - 12:28Người dùng phải nhấn nút này
-
12:28 - 12:29để đun nước lấy nước sôi
-
12:29 - 12:31nghĩa là nếu bạn lười ơi là lười
-
12:31 - 12:33bạn chỉ phải đổ đầy
chỗ bạn cần xài -
12:33 - 12:35và đây là thứ mà tôi gọi là
sản phẩm-thay đổi-người dùng -
12:35 - 12:37sản phẩm, hệ thống hay dịch vụ
-
12:37 - 12:41phải là tiên phong trong việc can thiệp
và giải quyết các vấn đề này -
12:41 - 12:44Bởi vậy, đây thật sự là một vũ đài công nghệ
-
12:44 - 12:46nơi mà những sản phẩm
tưởng chừng đơn giản -
12:46 - 12:48nếu chúng ta tiếp tục
-
12:48 - 12:50thiết kế, mua, sử dụng và quăng bỏ
-
12:50 - 12:52mấy món đồ này với mức độ như hiện nay
-
12:52 - 12:55thì đó thật sự là mức độ khủng khiếp
-
12:55 - 12:56Có 7 tỷ người
-
12:56 - 12:58trên thế giới hiện nay
-
12:58 - 13:00Cũng có 6 tỷ thuê bao di động
-
13:00 - 13:04trong năm qua
-
13:04 - 13:07Cứ từng năm một,
1.5 tỷ điện thoại di động -
13:07 - 13:08xuất xưởng
-
13:08 - 13:11và các công ty luôn báo cáo rằng
năng suất sản xuất -
13:11 - 13:13lớn hơn tốc độ sinh của nhân loại
-
13:13 - 13:16152 triệu điện thoại bị quăng bỏ
ở Hoa Kỳ năm vừa rồi -
13:16 - 13:18chỉ có 11% số đó được tái chế
-
13:18 - 13:21Tôi là dân Úc. Ở đó, dân số chỉ là 22 triệu
--đừng cười chứ-- -
13:21 - 13:24và cũng ở đó, theo báo cáo
có tới 22 triệu điện thoại di động -
13:24 - 13:27được sử dụng
-
13:27 - 13:31Chúng tôi cần phải tìm ra
cách giải quyết mớ lộn xộn này -
13:31 - 13:34bởi vì chúng thật sự rắc rối
-
13:34 - 13:37Điện thoại có quá nhiều chi tiết bên trong
-
13:37 - 13:41Vàng! Bạn có biết sự thật rằng
việc tách vàng -
13:41 - 13:44ra khỏi mớ điện thoại di động cũ này
-
13:44 - 13:47thì rẻ tiền hơn nhiều
so với việc lấy vàng từ các mỏ quặng? -
13:47 - 13:50Luôn có hàng tá linh kiện phức tạp
và đáng giá -
13:50 - 13:51nằm bên trong những thứ bỏ đi này
-
13:51 - 13:54bởi vậy, ta cần tìm ra
cách ủng hộ việc chia tách này -
13:54 - 13:56bởi vì nếu không làm vậy
thì đây là những điều sẽ xảy ra tiếp theo -
13:56 - 13:58Đây là một cộng đồng ở Ghana
-
13:58 - 14:00lượng rác thải điện tử được vận chuyển lậu
-
14:00 - 14:02theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc
-
14:02 - 14:05lên tới 50 triệu tấn
-
14:05 - 14:06Đây là cách mà họ lấy vàng
-
14:06 - 14:08và những thứ đáng giá khác từ mớ rác này
-
14:08 - 14:10Họ châm lửa đốt các rác thải điện tử này
-
14:10 - 14:12ngoài trời
-
14:12 - 14:15Việc này cực kỳ phổ biến trên toàn thế giới
-
14:15 - 14:17Vì chúng ta không thể
có cái nhìn tổng quan -
14:17 - 14:19về những hệ lụy mà mỗi quyết định
mà ta đưa ra với tư cách là nhà thiết kế -
14:19 - 14:22doanh nhân, người tiêu dùng
-
14:22 - 14:23thế nên luôn xảy ra những vấn đề phát sinh này
-
14:23 - 14:26và chúng là có thật,
ngay trong thế giới mà ta đang sống -
14:26 - 14:30Bởi vậy, ta cần tìm ra cách
thông minh hơn, hệ thống hơn, -
14:30 - 14:33giải pháp cách mạng hơn
để giải quyết những vấn đề này -
14:33 - 14:37nếu ta muốn sống trong thế giới này
một cách bền vững -
14:37 - 14:41Hãy tưởng tượng,
nếu bạn mua một cái điện thoại di động -
14:41 - 14:43một cái mới toanh,
đơn giản bởi vì bạn muốn thay thế cái cũ -
14:43 - 14:45sau khoảng trung bình 15 tới 18 tháng
-
14:45 - 14:47người dùng cần thay điện thoại mới,
nhân tiện chia sẻ luôn -- -
14:47 - 14:50ta cần lưu ý tới khái niệm thời gian
-
14:50 - 14:52mà một cái điện thoại cần được thay thế
-
14:52 - 14:54cần lưu ý việc chấm dứt khái niệm vòng lặp này
trong hệ thống của chúng ta -
14:54 - 14:56Người ta ngày càng sản xuất nhiều điện thoại
-
14:56 - 14:58và trong phòng này, tôi dám chắc là
-
14:58 - 15:01rất nhiều người muốn dùng cái khái niệm
hệ thống vòng lặp khép kín này -
15:01 - 15:02hay trong hệ thống sản phẩm
-
15:02 - 15:05để xác định chính xác nhu cầu của thị trường
-
15:05 - 15:06và vì nhu cầu của thị trường
gần như bão hòa -
15:06 - 15:09nên khâu thiết kế sản phẩm
sẽ giải quyết vấn đề này. -
15:09 - 15:12Thiết kế để có thể tháo lắp được,
thiết kế để trọng lượng nhẹ hơn. -
15:12 - 15:14Ta cũng nghe về chiến lược này
-
15:14 - 15:17được áp dụng tại công ty xe hơi Tesla Motors
-
15:17 - 15:19Cách tiếp cận vấn đề này
thật sự không khó -
15:19 - 15:21nhưng để hiểu được hệ thống,
-
15:21 - 15:24và xem xét tính khả thi, định hướng thị trường,
-
15:24 - 15:26sự thay thế nhu cầu khách hàng
-
15:26 - 15:29chính là việc
bằng cách nào ta có thể bắt đầu thay thế -
15:29 - 15:31lộ trình phát triển bền vững
-
15:31 - 15:33bởi vì tôi rất không thoải mái
khi nhắc nhớ bạn về điều này: -
15:33 - 15:35Tiêu dùng chính là vấn đề lớn nhất.
-
15:35 - 15:41Nhưng thiết kế chính là khâu
có thể giải quyết mọi vấn đề một cách tốt nhất -
15:41 - 15:43Mấy thứ đồ này có ở khắp mọi nơi
-
15:43 - 15:46Bằng cách định ra những thay đổi thói quen
-
15:46 - 15:47ta có thể tạo ra
những cuộc cách mạng thật sự -
15:47 - 15:49"Cách mạng thật sự"
-
15:49 - 15:51Tôi tin rằng mọi người ở đây
đều là những người dám tiên phong -
15:51 - 15:53Ta cần quan tâm tới sự bền vững
-
15:53 - 15:56như một thước đo, tiêu chí
-
15:56 - 16:00để cho ra các giải pháp tiết kiệm nhiên liệu
một cách có hệ thống -
16:00 - 16:03theo như tôi vừa trình bày
với những sản phẩm đơn giản như vậy thôi -
16:03 - 16:07Chúng sẽ góp phần vào việc
giải quyết các vấn đề lớn lao này. -
16:07 - 16:09Ta cần có cái nhìn tổng thể
-
16:09 - 16:10về bất kỳ thứ gì mà ta sẽ làm ra.
-
16:10 - 16:12Nếu bạn dùng nhựa hay giấy --
-
16:12 - 16:15rõ ràng là có thể sử dụng lại
thì hiệu quả hơn nhiều -- -
16:15 - 16:18khi đó, rõ ràng dùng giấy là tệ hơn rồi
-
16:18 - 16:20tệ hơn bởi vì trọng lượng của nó
-
16:20 - 16:22nặng hơn 4 - 10 lần nhựa
-
16:22 - 16:25và khi ta thật sự làm phép so sánh,
theo khái niệm vòng đời tôi vừa trình bày ở trên -
16:25 - 16:281 kg nhựa và 1 kg giấy
-
16:28 - 16:29giấy lại tốt hơn
-
16:29 - 16:32nhưng chức năng của túi giấy hay túi nhựa
-
16:32 - 16:35để đựng hàng hóa gia dụng không có nghĩa là
tốn chừng đó nguyên liệu để làm ra 1kg túi đó -
16:35 - 16:37Thật sự chỉ cần một lượng nhỏ nhựa
-
16:37 - 16:39và không nhiều giấy
-
16:39 - 16:42Vì chức năng sử dụng mới
kéo theo những tác động khác lên môi trường -
16:42 - 16:45Như tôi đã trình bày, các nhà thiết kế luôn thắc mắc
với tôi về vật liệu thân thiện với môi trường -
16:45 - 16:48Tôi chỉ có thể trả lời với họ rằng, chỉ có rất ít vật liệu
mà bạn có thể hoàn toàn tránh không sử dụng -
16:48 - 16:50Số còn lại,
cái nào cũng thích hợp để sử dụng cả -
16:50 - 16:53và cuối cùng, mọi thứ mà ta thiết kế
hay làm ra trên thị trường -
16:53 - 16:55hay mua với tư cách người tiêu dùng
đều quy về chức năng sử dụng. -
16:55 - 16:57Muốn món gì đó thì chỉ đơn giản là mua nó
-
16:57 - 17:00nên hãy suy nghĩ kỹ, giải pháp phân phối
-
17:00 - 17:04thông minh hơn, hiệu quả hơn,
-
17:04 - 17:07khiến cho ta xem xét kỹ toàn bộ hệ thống
-
17:07 - 17:10và mọi thứ liên quan tới cuộc sống
-
17:10 - 17:13mọi khía cạnh xuyên suốt vòng đời sản phẩm
-
17:13 - 17:16Ta có thể thật sự tìm ra
những giải pháp cấp tiến -
17:16 - 17:18Tôi cũng muốn nhắn nhủ với các bạn
một điều -
17:18 - 17:22rằng một nhà thiết kế lớn tuổi hơn
đang cộng tác với tôi đã chia sẻ rằng -
17:22 - 17:25Tôi hỏi: "Tại sao bạn không làm theo hướng bền vững"
Tôi biết bạn ý thức được điều này mà" -
17:25 - 17:29Anh ấy đáp: "À, mới đây tôi trình bày một dự án
"bền vững" cho khách hàng, -
17:29 - 17:31Vị khách hàng nói rằng
-
17:31 - 17:33"Tôi biết phương án này của anh ít tốn chi phí hơn
-
17:33 - 17:34chắc sẽ bán được nhiều hơn
-
17:34 - 17:39nhưng tôi chẳng dại gì làm người tiên phong, bởi vì
muốn làm người tiên phong thì phải có động lực -
17:39 - 17:41Tôi nghĩ rằng trong phòng này
ai cũng là người tiên phong -
17:41 - 17:44Tôi cũng hy vọng ngày càng có thêm
nhiều người tiên phong -
17:44 - 17:45vì ta còn có quá nhiều vấn đề cần phải giải quyết.
Xin cám ơn mọi người -
17:45 - 17:50(Tiếng vỗ tay)
- Title:
- Sử dụng giấy thì tốt hơn nhựa? Đâu là sự thật
- Speaker:
- Leyla Acaroglu
- Description:
-
Hầu hết chúng ta đều muốn làm những việc đúng khi nói đến bảo vệ môi trường. Nhưng mọi thứ không đơn giản khi lựa chọn túi giấy, theo như nhà hoạch địch phát triển bền vững Leyla Acaroglu. Một lời kêu gọi táo bạo về việc từ bỏ những "huyền thoại" về phát triển "xanh", cũng như hãy có cái nhìn tổng thể để giảm nhẹ những vấn đề nổi cộm trên hành tinh của chúng ta.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 18:07
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore | ||
Nhu PHAM accepted Vietnamese subtitles for Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore | ||
LINH NGHIEM edited Vietnamese subtitles for Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore | ||
LINH NGHIEM edited Vietnamese subtitles for Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore |