Return to Video

Một thế giới không người lái sẽ như thế nào

  • 0:01 - 0:04
    Một vài người bị ám ảnh bởi rượu Pháp.
  • 0:04 - 0:07
    Những người khác thích chơi gôn
  • 0:07 - 0:08
    hoặc say mê văn học.
  • 0:09 - 0:12
    Tôi phải thừa nhận rằng một trong những
    thú vui tuyệt nhất đời tôi
  • 0:12 - 0:14
    có chút đặc biệt.
  • 0:14 - 0:19
    Tôi không thể diễn tả bản thân thích ngắm
    các thành phố từ trên trời đến nhường nào
  • 0:19 - 0:20
    từ cửa sổ máy bay.
  • 0:20 - 0:24
    Một vài thành phố thì bận rộn
    và yên bình,
  • 0:24 - 0:25
    như Dusseldorf
  • 0:25 - 0:27
    hay Louisville.
  • 0:27 - 0:31
    Số khác thì tràn đầy năng lượng
  • 0:31 - 0:33
    như New York
  • 0:33 - 0:34
    hay Hồng Kông.
  • 0:35 - 0:37
    Và Paris
  • 0:37 - 0:39
    hay Istanbul
  • 0:39 - 0:41
    là những thành phố với bề dày lịch sử
  • 0:42 - 0:44
    Với tôi những thành phố
    như những cá thể sống.
  • 0:45 - 0:47
    Và khi tôi khám phá ra chúng từ trên cao,
  • 0:47 - 0:51
    tôi muốn tìm kiếm những đại lộ
    và cao tốc đã cấu trúc nên nơi ấy.
  • 0:52 - 0:53
    Đặc biệt là vào ban đêm,
  • 0:54 - 0:58
    khi người đi lại khiến những
    con đường rực đỏ và ánh vàng:
  • 0:59 - 1:03
    hệ thống giao thông của thành phố
    thực hiện chức năng quan trọng của nó
  • 1:03 - 1:04
    ngay trước mắt bạn.
  • 1:06 - 1:08
    Nhưng khi đang ngồi trong ô tô của mình
  • 1:09 - 1:12
    sau 1h30 phút đi lại mỗi ngày,
  • 1:12 - 1:14
    sự thật lại quá khác biệt.
  • 1:14 - 1:15
    (Cười)
  • 1:15 - 1:16
    Không có gì cả --
  • 1:16 - 1:18
    không radio công cộng,
  • 1:18 - 1:19
    không podcast --
  • 1:19 - 1:20
    (Cười)
  • 1:20 - 1:22
    Thậm chí không có sự tĩnh lặng
  • 1:22 - 1:24
    khiến khoảnh khắc trở nên đáng sống.
  • 1:24 - 1:26
    (Cười)
  • 1:26 - 1:27
    Liệu có vô lý
  • 1:27 - 1:32
    rằng chúng ta tạo ra những chiếc ô tô
    chạy được 130 dặm một giờ
  • 1:32 - 1:37
    và bây giờ chúng ta lái chúng
    với cùng vận tốc ở thế kỷ của ngựa kéo?
  • 1:37 - 1:39
    (Cười)
  • 1:39 - 1:40
    Duy tại nước Mỹ,
  • 1:40 - 1:46
    chúng ta đã mất 29.6 tỉ giờ
    đi lại vào năm 2014.
  • 1:46 - 1:48
    Với ngần ấy thời gian,
  • 1:48 - 1:52
    người Ai Cập cổ đại đã
    có thể xây 26 cái kim tự tháp Giza.
  • 1:52 - 1:53
    (Cười)
  • 1:53 - 1:55
    Chúng ta làm vậy mỗi năm.
  • 1:55 - 1:59
    Một sự lãng phí đáng kể về thời gian,
    năng lượng và tiềm năng con người.
  • 2:00 - 2:01
    Trong nhiều thập kỷ,
  • 2:01 - 2:04
    giải pháp cho tắc nghẽn
    giao thông đơn giản là
  • 2:04 - 2:07
    xây thêm đường mới hoặc
    mở rộng những con đường cũ.
  • 2:07 - 2:08
    Và nó đã có tác dụng.
  • 2:08 - 2:11
    Điều này thể hiện rõ ở Paris,
  • 2:11 - 2:14
    khi thành phố phá hủy
    hàng trăm công trình lịch sử
  • 2:14 - 2:16
    để tạo ra 85 dặm
  • 2:16 - 2:18
    đại lộ giao thông thân thiện
    với các phương tiện.
  • 2:18 - 2:22
    Và việc này vẫn có tác dụng ở các thành
    phố nổi bật đang phát triển nhanh.
  • 2:23 - 2:25
    Nhưng ở nhiều trung tâm đô thị đồ sộ hơn,
  • 2:25 - 2:29
    sự bành trướng mạng lưới
    hầu như là không thể:
  • 2:29 - 2:31
    môi trường sống quá dày đặt,
  • 2:31 - 2:33
    bất động sản, quá đắt
  • 2:33 - 2:35
    và tài chính công, quá thiếu ổn định.
  • 2:36 - 2:39
    Hệ thống giao thông thành phố của
    chúng ta đand trở nên tắc nghẽn, suy yếu,
  • 2:39 - 2:41
    và chúng ta cần chú ý đến điều đó.
  • 2:41 - 2:44
    Cách nghĩ hiện tại của ta không hiệu quả.
  • 2:44 - 2:46
    Để giao thông thông suốt,
  • 2:46 - 2:48
    ta cần một nguồn cảm hứng mới.
  • 2:50 - 2:53
    Sau 16 năm làm việc
    trong lĩnh vực vận tải,
  • 2:53 - 2:57
    tôi đã vỡ lẽ khi nói chuyện với
    một khách hàng ngành công nghệ sinh học.
  • 2:57 - 3:00
    Cô ấy cho tôi biết làm cách nào
    phương pháp của cô
  • 3:00 - 3:03
    tận dụng triệt để những đặc tính
    của hệ thống giao thông của ta.
  • 3:03 - 3:06
    "Ôi", Tôi nghĩ,
    "Hệ thống giao thông của chúng ta --
  • 3:06 - 3:09
    tất cả các tĩnh mạch và
    động mạch trong cơ thể chúng ta
  • 3:09 - 3:12
    tạo nên những sự
    liên kết kì diệu mỗi ngày."
  • 3:13 - 3:15
    Khoảng khắc này tôi nhận ra rằng
  • 3:15 - 3:18
    sinh học đã được áp dụng
    trong kinh doanh vận tải
  • 3:18 - 3:20
    trong hàng tỉ năm qua.
  • 3:20 - 3:23
    Nó đã kiểm nghiệm vô số các giải pháp
  • 3:23 - 3:26
    để vận chuyển chất dinh dưỡng,
    khí và protein.
  • 3:27 - 3:31
    Đó thật sự là phòng thí nghiệm lưu thông
    phức tạp nhất trên thế giới.
  • 3:31 - 3:37
    Vậy, sẽ ra sao nếu giải pháp cho các
    trở ngại giao thông lại nằm ở trong ta?
  • 3:38 - 3:39
    Tôi muốn biết:
  • 3:39 - 3:43
    Tại sao máu chảy trong các
    tĩnh mạch cả cuộc đời ta,
  • 3:43 - 3:47
    mà các thành phố lớn lại bị
    tắt nghẽn giao thông hàng ngày?
  • 3:47 - 3:52
    Và thực tế là bạn đang nhìn vào
    hai mạng lưới rất khác nhau.
  • 3:52 - 3:54
    Tôi không biết bạn nhận ra không,
  • 3:54 - 3:59
    nhưng mỗi chúng ta có đến
    60,000 dặm mạch máu trong cơ thể --
  • 3:59 - 4:00
    60,000 dặm.
  • 4:00 - 4:03
    Nó gấp 2 lần rưỡi chu vi Trái Đất,
  • 4:03 - 4:04
    bên trong bạn.
  • 4:05 - 4:08
    Điều đó có nghĩa là mao mạch
    ở khắp nơi trong cơ thể chúng ta,
  • 4:08 - 4:10
    không chỉ dưới lớp da của ta.
  • 4:11 - 4:13
    Nhưng nếu bạn nhìn thành phố của chúng ta,
  • 4:13 - 4:16
    vâng, chúng ta có vài
    hệ thống tàu điện ngầm
  • 4:16 - 4:18
    và vài đường hầm và cầu cống,
  • 4:18 - 4:21
    và một vài chiếc trực thăng trên trời.
  • 4:21 - 4:25
    Nhưng phần lớn giao thông
    tập trung trên mặt đất,
  • 4:25 - 4:26
    trên bề mặt.
  • 4:26 - 4:28
    Nên nói theo cách khác,
  • 4:28 - 4:32
    trong khi hệ thống mao mạch
    sử dụng 3 chiều hướng bên trong ta,
  • 4:32 - 4:35
    hệ thống giao thông đô thị
    chủ yếu là 2 chiều.
  • 4:36 - 4:39
    Và vì vậy điều chúng ta cần
    là sử dụng chiều dọc đó.
  • 4:39 - 4:42
    Nếu mạng lưới bề mặt bị bão hòa,
  • 4:42 - 4:44
    hãy nâng giao thông của ta lên.
  • 4:44 - 4:49
    Khái niệm của Trung Hoa về chiếc xe buýt
    có thể cho xe lưu thông bên dưới --
  • 4:49 - 4:53
    mở mang tầm mắt về những cách
    nghĩ mới về không gian và chuyển động
  • 4:53 - 4:55
    bên trong các thành phố của ta.
  • 4:55 - 4:57
    Và chúng ta có thể lên cao hơn,
  • 4:57 - 5:01
    treo các phương tiện lên
    như ta đã làm với hệ thống điện.
  • 5:02 - 5:05
    Tel Aviv và Abu Dhabi
    đang nói về việc kiểm tra
  • 5:05 - 5:09
    các hệ thống vỏ từ tính treo tối tân.
  • 5:09 - 5:12
    Và chúng ta có thể tiếp tục leo trèo,
    và bay.
  • 5:13 - 5:15
    Việc một công ty như Airbus
  • 5:15 - 5:19
    đang nghiêm túc nghiên cứu về
    taxi đô thị bay được
  • 5:19 - 5:20
    cho ta biết điều gì đó.
  • 5:20 - 5:26
    Ô tô bay cuối cùng cũng đi từ
    giấc mơ khoa học viễn tưởng
  • 5:26 - 5:28
    sang các thương vụ hấp dẫn.
  • 5:28 - 5:30
    Và đó là một khoảnh khắc thú vị.
  • 5:30 - 5:33
    Vì thế xây dựng hệ thống vận tải 3-D này
  • 5:33 - 5:38
    là một trong số các cách giảm thiểu
    và giải quyết tắc nghẽn giao thông.
  • 5:38 - 5:40
    Nhưng đó không phải cách duy nhất.
  • 5:40 - 5:42
    Chúng ta phải đặt câu hỏi
  • 5:42 - 5:46
    về những lựa chọn quan trọng
    như phương tiện ta sử dụng.
  • 5:46 - 5:49
    Hãy tưởng tượng một
    cảnh tượng rất quen thuộc:
  • 5:49 - 5:51
    Bạn vừa dành 42 phút lái xe.
  • 5:52 - 5:54
    Hai đứa nhóc sau lưng bạn
    không chịu ngồi yên.
  • 5:55 - 5:56
    Và bạn bị trễ giờ.
  • 5:56 - 5:59
    Bạn thấy chiếc xe chạy
    như rùa bò trước mắt mình chứ?
  • 5:59 - 6:02
    Nó luôn xuất hiện những lúc
    bạn trễ giờ, đúng chứ?
  • 6:02 - 6:02
    (Cười)
  • 6:02 - 6:05
    Người tài xế ấy đang tìm chỗ đậu xe.
  • 6:05 - 6:07
    Không có bãi đậu xe trong khu vực,
  • 6:07 - 6:09
    nhưng làm sao anh ta biết?
  • 6:10 - 6:14
    Theo ước tính có đến 30 phần trăm
    việc tắc nghẽn giao thông là do
  • 6:14 - 6:16
    tài xế tìm chỗ đậu xe.
  • 6:17 - 6:19
    Bạn có thấy 100 chiếc ô tô
    quanh mình không?
  • 6:20 - 6:22
    85 chiếc trong số ấy
    chỉ có một hành khách.
  • 6:23 - 6:27
    85 tài xế này có thể vừa
    một chiếc buýt đỏ ở Luân Đôn.
  • 6:27 - 6:28
    Vậy nên câu hỏi là:
  • 6:28 - 6:32
    Tại sao ta lại lãng phí quá nhiều
    không gian nếu như đó là thứ ta cần nhất?
  • 6:32 - 6:34
    Tại sao chúng ta lại
    làm như thế với chính mình?
  • 6:34 - 6:36
    Ngành sinh học sẽ không bao giờ làm thế.
  • 6:36 - 6:39
    Không gian bên trong các động mạch
    được sử dụng triệt để.
  • 6:40 - 6:41
    Trong mỗi nhịp tim,
  • 6:41 - 6:45
    áp lực máu cao đè nén
    hàng triệu tế bào hồng cầu
  • 6:45 - 6:47
    thành những dòng khí oxy khổng lồ
  • 6:47 - 6:49
    nhanh chóng lan đi khắp cơ thể.
  • 6:50 - 6:54
    Và không gian nhỏ bên trong các
    tế bào hồng cầu cũng không bị lãng phí.
  • 6:54 - 6:56
    Trong tình trạng khỏe mạnh,
  • 6:56 - 7:00
    hơn 95% lượng oxy được sử dụng.
  • 7:00 - 7:03
    Bạn có thể tưởng tượng nếu các
    phương tiện ta sử dụng trong thành phố
  • 7:03 - 7:05
    đầy đến 95%,
  • 7:05 - 7:08
    tất cả không gian mà bạn có
    thêm để đi bộ, đạp xe
  • 7:08 - 7:10
    và thưởng ngoạn thành phố?
  • 7:11 - 7:14
    Lý do máu luôn đủ
  • 7:14 - 7:17
    là vì các tế bào hồng cầu
    không đi đến
  • 7:17 - 7:19
    các cơ quan hay mô nhất định;
  • 7:19 - 7:23
    nếu không thì, chúng ta đã bị tắt nghẽn
    trong các mạch máu.
  • 7:23 - 7:24
    Không, chúng được chia sẻ.
  • 7:24 - 7:26
    Chúng được chia sẻ bởi
    tất cả các tế bào của cơ thể.
  • 7:26 - 7:29
    Và bởi vì hệ thống của
    chúng ta quá mở rộng,
  • 7:29 - 7:34
    mỗi một tế bào trong số 37 triệu
    tế bào có nguồn cung oxy riêng
  • 7:34 - 7:36
    ngay khi cần.
  • 7:36 - 7:41
    Máu là một dạng phương tiện
    tập hợp lẫn riêng lẻ.
  • 7:41 - 7:43
    Nhưng đối với thành phố của ta,
  • 7:43 - 7:44
    chúng ta lại bị mắc kẹt.
  • 7:44 - 7:47
    Chúng ta mắc kẹt trong
    cuộc tranh luận không hồi kết
  • 7:47 - 7:52
    giữa việc tạo ra một xã hội lưu thông
    chính bằng ô tô hay phương tiện vận chuyển
    lớn.
  • 7:52 - 7:54
    Tôi nghĩ chúng ta nên đi xa hơn cả
    việc này.
  • 7:54 - 7:58
    Tôi nghĩ chúng ta có thể tạo ra các
    phương tiện kết hợp sự tiện lợi của ô tô
  • 7:58 - 8:01
    với tính hiệu quả của tàu hỏa và xe buýt.
  • 8:01 - 8:03
    Hãy tưởng tượng.
  • 8:03 - 8:07
    Bạn đang ngồi thoải mái trên
    một chiếc tàu hỏa đô thị êm và nhanh,
  • 8:07 - 8:09
    cùng với 1,200 hành khách khác.
  • 8:10 - 8:12
    Vấn đề với tàu hỏa đô thị
  • 8:12 - 8:16
    là thỉnh thoảng bạn phải dừng
    5, 10, 15 lần
  • 8:16 - 8:18
    trước khi đến trạm đích.
  • 8:18 - 8:21
    Sẽ thế nào nếu trên chuyến tàu ấy
    bạn không phải dừng lại?
  • 8:22 - 8:23
    Trên chuyến tàu này,
  • 8:23 - 8:26
    các toa tàu có thể tách ra linh hoạt
    trong khi bạn đang di chuyển
  • 8:27 - 8:29
    và trở thành những
    chiếc xe buýt tốc hành, không người lái
  • 8:30 - 8:32
    đi trên một hệ thống đường thứ hai.
  • 8:32 - 8:34
    Và không cần đến một trạm dừng nào,
  • 8:34 - 8:36
    hay chuyển tàu lâu,
  • 8:36 - 8:40
    bạn giờ đang ngồi trên một chiếc xe buýt
    hướng thẳng đến ngoại ô nơi bạn sống.
  • 8:40 - 8:42
    Và khi bạn gần tới,
  • 8:42 - 8:45
    toa tàu bạn đang ngồi tách ra
  • 8:45 - 8:48
    và tự lái vào thẳng cửa nhà bạn.
  • 8:48 - 8:50
    Nó vừa mang tính tập hợp
    vừa riêng lẻ.
  • 8:50 - 8:58
    Đó là một trong các phương tiện chung
    tương lai, tách và tự điều khiển được
  • 8:58 - 8:59
    Ngay lúc này ...
  • 8:59 - 9:02
    như thể việc đi bộ trong
    một thành phố ồn ào,
  • 9:02 - 9:07
    những chiếc taxi bay, xe buýt tách rời
    và các buồng từ tính treo
  • 9:07 - 9:08
    không có gì là lạ lẫm,
  • 9:09 - 9:11
    tôi nghĩ có một tác động khác
  • 9:11 - 9:14
    sẽ khiến giao thông đô thị trở nên thú vị.
  • 9:15 - 9:16
    Nếu bạn nghĩ về nó,
  • 9:16 - 9:21
    thế hệ ô tô tự điều khiển chỉ đang
    cố tìm cách thâm nhập
  • 9:21 - 9:24
    vào mạng lưới giao thông
    tạo bởi con người và vì con người.
  • 9:25 - 9:28
    Chúng đang cố gắng thông thạo
    những luật giao thông đơn giản,
  • 9:28 - 9:30
    và bắt chước sự bất định của con người,
  • 9:30 - 9:32
    một điều nhiều thử thách hơn.
  • 9:33 - 9:36
    Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi tất cả giao
    thông thành phố không có người lái?
  • 9:37 - 9:39
    Chúng ta sẽ còn cần đèn giao thông không?
  • 9:39 - 9:40
    Chúng ta có cần làn đường?
  • 9:40 - 9:42
    Giới hạn tốc độ thì sao?
  • 9:43 - 9:45
    Các tế bào hồng cầu
    không chảy thành dòng.
  • 9:45 - 9:47
    Chúng không bao giờ dừng trước đèn đỏ.
  • 9:47 - 9:49
    Tại các thành phố
    không người lái đầu tiên,
  • 9:49 - 9:52
    bạn sẽ không có đèn đỏ và làn đường.
  • 9:52 - 9:55
    Và khi tất cả ô tô tự điều khiển và
    kết nối với nhau,
  • 9:56 - 9:59
    mọi thứ sẽ được dự đoán và
    thời gian phản xạ đạt mức tối thiểu.
  • 9:59 - 10:01
    Chúng có thể lái xe nhanh hơn
  • 10:01 - 10:04
    và có thể tận dụng bất kỳ ưu tiên
    hợp lý nào để tự tăng tốc
  • 10:04 - 10:06
    hoặc tăng tốc những chiếc ô tô khác.
  • 10:07 - 10:09
    Vì vậy thay cho những
    luật lệ giao thông cứng nhắc,
  • 10:10 - 10:12
    dòng chảy sẽ được kiểm soát
  • 10:12 - 10:16
    bởi một mắt lưới các thuật toán linh hoạt
    và tự điều chỉnh.
  • 10:18 - 10:21
    Kết quả: một loại giao thông kỳ lạ
  • 10:21 - 10:25
    pha trộn giữa tính thông suốt và
    nhanh nhạy của các xa lộ tại Đức
  • 10:25 - 10:28
    và sức sáng tạo của các giao lộ ở Mumbai.
  • 10:29 - 10:30
    (Cười)
  • 10:30 - 10:32
    Giao thông sẽ rất hiệu quả.
  • 10:32 - 10:35
    Như máu của chúng ta vậy.
  • 10:35 - 10:36
    Và bằng một nghịch lý phi thường,
  • 10:37 - 10:39
    mạng lưới giao thông
    càng được robot hóa bao nhiêu,
  • 10:39 - 10:42
    thì chuyển động của nó
    càng hệ thống và sống động bấy nhiêu.
  • 10:43 - 10:44
    Vâng,
  • 10:44 - 10:48
    ngành sinh học hội tụ tất cả các đặc tính
    của mạng lưới giao thông tối ưu thời nay.
  • 10:49 - 10:51
    Nhưng quá trình này
    đã diễn ra hàng tỉ năm,
  • 10:51 - 10:54
    và trải qua nhiều vòng lặp và biến đổi.
  • 10:55 - 10:58
    Chúng ta không thể chờ hàng tỉ năm
    để cách mạng hệ thống vận tải của ta.
  • 10:59 - 11:01
    Lúc này chúng ta có hoài bão,
  • 11:01 - 11:02
    những khái niệm,
  • 11:02 - 11:04
    và công nghệ
  • 11:04 - 11:07
    để tạo ra mạng lưới giao thông 3-D,
  • 11:07 - 11:09
    phát minh ra các phương tiện mới
  • 11:09 - 11:11
    và thay đổi giao thông thành phố.
  • 11:11 - 11:12
    Hãy làm điều đó.
  • 11:12 - 11:13
    Cảm ơn.
  • 11:13 - 11:16
    (Vỗ tay)
Title:
Một thế giới không người lái sẽ như thế nào
Speaker:
Wanis Kabbaj
Description:

Sẽ ra sao nếu giao thông trên các con đường cũng thông suốt và hiệu quả như dòng máu trong các tĩnh mạch của chúng ta? Chuyên gia giao thông vận tải Wanis Kabbaj cho rằng chúng ta có thể tìm thấy cảm hứng nhờ vào ngành sinh học để thiết kế nên hệ thống vận chuyển của tương lai. Trong buổi nói chuyện đi trước thời đại này, hãy cùng tìm hiểu các khái niệm đầy thú vị như phân tách, xe buýt tách rời, taxi bay và các hệ thống vỏ từ tính treo có thể giúp biến giấc mơ về một thế giới linh hoạt, không người lái thành hiện thực.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:31

Vietnamese subtitles

Revisions