Co się stanie, gdy nie będziemy spać? - Claudia Aguirre

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/what-would-happen-if-you-didn-t-sleep-claudia-aguirre

Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych około 30% dorosłych i 66% młodzieży regularnie nie dosypia. To nie tylko drobna niedogodność - brak snu może prowadzić do poważnych dolegliwości. Claudia Aguirre przedstawia, w jaki sposób nasze ciało i mózg reagują na brak snu.

Lekcja: Claudia Aguirre. Animacja: TED-Ed.

W 1965 roku Randy Gardner,
siedemnastoletni licealista,

nie spał przez 264 godziny.

Przez 11 dni sprawdzano,
jak poradzi sobie bez snu.

Drugiego dnia stracił ostrość widzenia.

Potem utracił zdolność
rozpoznawania przedmiotów przez dotyk.

Trzeciego dnia stał się humorzasty
i miał kłopoty z koordynacją.

Pod koniec eksperymentu
z trudem się koncentrował,

zawodziła go pamięć krótkotrwała,

ogarniała paranoja

i zaczęły się halucynacje.

Chociaż doszedł do siebie bez większych
uszczerbków na zdrowiu i psychice,

niektórzy przez brak snu mogą cierpieć
na brak równowagi hormonalnej,

różne choroby,

a w poważnych przypadkach nawet umrzeć.

Dopiero zaczynamy rozumieć,
dlaczego musimy spać,

ale wiemy, że jest to niezwykle ważne.

Dorośli potrzebują około
siedmiu, ośmiu godzin snu,

a młodzież około dziesięciu.

Stajemy się senni dzięki
sygnałom naszego organizmu,

które informują mózg,
że jesteśmy zmęczeni,

oraz z otoczenia, które sygnalizuje,
że na zewnątrz jest ciemno.

Wzrost substancji wywołujących sen,

takich jak adenozyna i melatonina,

wprowadza nas w lekką drzemkę,
która się pogłębia stopniowo,

gdy nasz oddech i bicie serca spowalniają,

a mięśnie się rozluźniają.

To tak zwana faza NREM,
podczas której naprawia się DNA,

a ciało regeneruje się
przed kolejnym dniem.

W Stanach Zjednoczonych

około 30% dorosłych i 66% nastolatków

regularnie cierpi na niedobór snu.

To nie tylko drobna niedogodność.

Brak snu może spowodować
poważne dolegliwości.

Gdy nie śpimy,

uczenie się,

pamięć,

nastrój

i czas reakcji są zaburzone.

Niedobór snu może powodować stany zapalne,

halucynacje,

wysokie ciśnienie,

łączy się go nawet z cukrzycą czy nadwagą.

W 2014 zmarł zapalony fan piłki nożnej,

po tym, jak nie spał 48 godzin,
oglądając Mistrzostwa Świata.

Choć jego przedwczesna śmierć
spowodowana była wylewem,

badania dowodzą, że chroniczny brak snu,
poniżej sześciu godzin na dobę,

zwiększa ryzyko udaru ponad czterokrotnie,

w porównaniu do osób śpiących regularnie
od siedmiu do ośmiu godzin.

Dla garstki osób na świecie,
które mają rzadką mutacją genetyczną,

bezsenność jest codziennością.

Choroba nazwana
śmiertelną bezsennością rodzinną

sprawia, że ciało przebywa
w koszmarnym stanie jawy,

nie mogąc zapaść w bezpieczny sen.

W ciągu kilku miesięcy lub lat

stopniowo pogarszający się stan
prowadzi do demencji i śmierci.

Dlaczego niedobór snu
powoduje tak wielkie cierpienie?

Naukowcy sadzą, że powodem jest
gromadzenie zbędnych produktów

w mózgu.

W czasie czuwania

nasze komórki zużywają źródła energii,

które są rozbijane
na różne produkty uboczne,

w tym adenozynę.

Gdy jest jej dużo,

zwiększa się konieczność pójścia spać.

Kofeina działa, blokując
ścieżki receptorowe adenozyny.

Inne zbędne produkty
także gromadzą się w mózgu.

Jeśli się ich nie pozbędziemy,
przeładują nasz mózg,

wywołując wiele symptomów
deprywacji snu.

Co zachodzi w mózgu, kiedy śpimy,
by nas przed tym ustrzec?

Naukowcy odkryli tak zwany
układ glimfatyczny,

system usuwający nagromadzone substancje,

który działa efektywniej, gdy śpimy.

Za pomocą płynu mózgowo-rdzeniowego
wypłukuje szkodliwe produkty uboczne,

które gromadzą się między komórkami.

Naczynia limfatyczne, które transportują
komórki układu odpornościowego,

zostały niedawno odkryte w mózgu.

One także mogą pełnić rolę
przy oczyszczaniu naszego mózgu.

Naukowcy kontynuują badanie
regeneracyjnych mechanizmów snu,

możemy być jednak pewni,
że sen jest niezbędny,

jeśli chcemy zachować
zdrowie fizyczne i psychiczne.