Κάτι εκπληκτικό που έμαθα κάνοντας μόνη μου τον γύρο του κόσμου με ιστιοπλοϊκό.

Τι μαθαίνεις όταν κάνεις μόνος σου το γύρο του κόσμου με ιστιοπλοϊκό; Όταν η ιστιοπλόος Έλεν ΜακΆρθουρ έκανε τον γύρο του κόσμου, κουβαλώντας μαζί της όλα όσα χρειαζόταν, επέστρεψε με μια νέα οπτική για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος, ως ένα μέρος με αλληλένδετους κύκλους και πεπερασμένους πόρους, όπου οι αποφάσεις που παίρνονται σήμερα θα καθορίσουν τι θα έχει απομείνει αύριο. Προτείνει να δούμε με έναν νέο τρόπο το παγκόσμια οικονομικά συστήματα: όχι ως γραμμικά, αλλά ως κυκλικά, όπου όλα επιστρέφουν.

Όταν είσαι παιδί,

τα πάντα είναι δυνατά.

Συχνά η πρόκληση είναι να συνεχίσουμε
να το πιστεύουμε όσο μεγαλώνουμε.

Όταν ήμουν τεσσάρων,

είχα την ευκαιρία να κάνω
ιστιοπλοΐα για πρώτη φορά.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ενθουσιασμό
καθώς πλησιάζαμε στην παραλία.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ

το αίσθημα της περιπέτειας
όταν ανέβηκα στο ιστιοπλοϊκό

και κοίταξα τη μικρή του καμπίνα
για πρώτη φορά.

Αλλά το καλύτερο συναίσθημα
ήταν αυτό της ελευθερίας,

το συναίσθημα που ένιωσα
όταν σηκώσαμε πανιά.

Ως παιδί τεσσάρων χρονών,

ήταν η μεγαλύτερη αίσθηση ελευθερίας
που θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ.

Εκεί πήρα την απόφαση
ότι κάποια μέρα, με κάποιο τρόπο,

θα έπλεα σε όλο τον κόσμο.

Έτσι, έκανα ό,τι μπορούσα στη ζωή μου
για να πλησιάσω αυτό το όνειρο.

Στα 10 μου αποταμίευα τα ρέστα
από το σχολικό βραδινό.

Κάθε μέρα για οκτώ χρόνια,
έτρωγα πουρέ με φασόλια,

που κόστιζαν 4 πένες το καθένα,
και η σάλτσα ήταν δωρεάν.

Κάθε μέρα μάζευα τα ρέστα
πάνω στον κουμπαρά μου,

και όταν συγκέντρωνα μία λίρα,
τα έριχνα μέσα

και έσβηνα ένα από τα 100 τετράγωνα
που είχα ζωγραφίσει σε ένα χαρτί.

Τελικά αγόρασα μια μικροσκοπική λέμβο.

Καθόμουν για ώρες μέσα σ' αυτήν
στον κήπο και ονειρευόμουν τον στόχο μου.

Διάβασα ό,τι βιβλίο μπορούσα
για την ιστιοπλοΐα

και τελικά, αφού μου είπαν στο σχολείο

ότι δεν ήμουν αρκετά έξυπνη
για να γίνω κτηνίατρος,

το παράτησα στα 17 για να ξεκινήσω
τη μαθητεία μου στην ιστιοπλοΐα.

Φανταστείτε λοιπόν πώς αισθάνθηκα
μόλις τέσσερα χρόνια μετά,

να κάθομαι σε μια αίθουσα,
μπροστά σε κάποιον

που ήξερα πως μπορούσε
να πραγματοποιήσει το όνειρό μου.

Ένιωθα ότι η ζωή μου
εξαρτιόταν από αυτή τη στιγμή

και ανέλπιστα, είπε το ναι.

Μετά βίας συγκρατούσα τον ενθουσιασμό μου

όταν πήγα στην πρώτη συνάντηση
για να σχεδιάσουμε το σκάφος

με το οποίο θα έπλεα μόνη μου,
χωρίς στάσεις, σε όλο τον κόσμο.

Από αυτή την πρώτη συνάντηση,
μέχρι τη γραμμή τερματισμού,

όλα ήταν όπως τα είχα φανταστεί.

Όπως και στα όνειρα μου, υπήρχαν
υπέροχες αλλά και δύσκολες στιγμές.

Γλυτώσαμε από ένα παγόβουνο
για μόλις έξι μέτρα.

Σκαρφάλωσα εννιά φορές στην κορυφή
του καταρτιού των 27 μέτρων.

Είχαμε δυνατό πλάγιο άνεμο
στον Νότιο Ειρηνικό.

Αλλά τα ηλιοβασιλέματα,
η άγρια φύση και η απομόνωση

σου έκοβαν πραγματικά την ανάσα.

Μετά από τρεις μήνες στη θάλασσα,
μόλις 24 χρονών,

τερμάτισα στη δεύτερη θέση.

Μου άρεσε τόσο πολύ,
που μέσα σε έξι μήνες αποφάσισα

να ξανακάνω τον γύρο του κόσμου,
όχι σε αγώνα αυτή τη φορά,

αλλά για να γίνω ο άνθρωπος

που περιέπλευσε τον κόσμο
μόνος και χωρίς στάση γρηγορότερα.

Για τον σκοπό αυτό χρειαζόμουν
ένα διαφορετικό σκάφος:

πιο μεγάλο, πιο φαρδύ,
πιο γρήγορο, πιο δυνατό.

Για να καταλάβετε το μέγεθός του,

μπορούσα να σκαρφαλώσω μέσα
από το κατάρτι μέχρι την κορυφή.

23 μέτρα μήκος, 18 μέτρα πλάτος.

Το αποκαλούσα τρυφερά, Μόμπι.

Ήταν ένα καταμαράν.

Όταν κατασκευαζόταν, κανείς έως τότε
δεν είχε κάνει τον γύρο του κόσμου

μόνος του και χωρίς στάσεις,
αν και πολλοί είχαν προσπαθήσει.

Όμως κατά την κατασκευή του,

ένας Γάλλος με σκάφος 25 φορές μεγαλύτερο
όχι μόνο τα κατάφερε,

αλλά κατέβασε το ρεκόρ
από τις 93 μέρες στις 72.

Ο πήχης είχε τώρα ανέβει πάρα πολύ.

Ήταν συναρπαστικό
να ταξιδεύεις με αυτά τα σκάφη.

Αυτή ήταν μια εκπαιδευτική ιστιοδρομία
στα ανοιχτά της Γαλλίας.

Αυτό το γνωρίζω καλά
επειδή ήμουν μέλος του πληρώματος.

Από εκεί που όλα πήγαιναν καλά,
σε μόλις πέντε δευτερόλεπτα,

τα πάντα σκοτείνιασαν καθώς τα παράθυρα
βυθίζονταν κάτω από το νερό.

Αυτά τα πέντε δευτερόλεπτα
περνάνε πολύ γρήγορα.

Δείτε πού είναι η θάλασσα
σε σχέση με τα άτομα.

Φανταστείτε κάτι τέτοιο και να είστε
μόνοι σας στον Νότιο Ωκεανό

μέσα στο παγωμένο νερό,
χιλιάδες χιλιόμετρα από τη στεριά.

Ήταν ανήμερα Χριστούγεννα.

Έπλεα στον Νότιο Ωκεανό,
κάτω από την Αυστραλία.

Οι συνθήκες ήταν φριχτές.

Πλησίαζα σ' ένα σημείο του ωκεανού

που ήταν 3.200 χιλιόμετρα μακρυά
από την κοντινότερη πόλη.

Η πλησιέστερη γη ήταν η Ανταρκτική
και οι πλησιέστεροι άνθρωποι

πρέπει να ήταν το πλήρωμα του Ευρωπαϊκού
Διαστημικού Σταθμού από πάνω μου.

(Γέλια)

Βρίσκεσαι πραγματικά στη μέση του πουθενά.

Αν χρειάζεσαι βοήθεια
και είσαι ακόμα ζωντανός,

θα περάσουν τέσσερις μέρες
μέχρι να φτάσει πλοίο σε σένα

και άλλες τέσσερις
για να σε πάει στο λιμάνι.

Δεν μπορεί να σε πλησιάσει ελικόπτερο

και δεν μπορεί να προσγειωθεί αεροπλάνο.

Προσπαθούσαμε να μην μας προλάβει
μια τεράστια καταιγίδα.

Εκεί, έπνεαν άνεμοι
ταχύτητας 150 χιλιομέτρων,

υπερβολικός άνεμος
και για μένα και για το σκάφος.

Τα κύματα είχαν ήδη 12-15 μέτρα ύψος

κι ο αφρός τους μας μαστίγωνε οριζοντίως,

όπως το χιόνι στη χιονοθύελλα.

Αν δεν πλέαμε αρκετά γρήγορα,
θα εγκλωβιζόμασταν στην καταιγίδα

και είτε θα τουμπάραμε,

ή θα διαλυόμασταν σε κομματάκια.

Η ζωή μας κρεμόταν κυριολεκτικά
από μια κλωστή,

στην κόψη του ξυραφιού.

Η ταχύτητα που είχα απεγνωσμένα ανάγκη
εμπεριείχε κινδύνους.

Όλοι ξέρουμε πώς είναι να οδηγείς
αυτοκίνητο με 40-50 χιλιόμετρα την ώρα.

Δεν αγχωνόμαστε.
Μπορούμε να συγκεντρωθούμε.

Μπορούμε να ανοίξουμε το ραδιόφωνο.

Ανεβείτε τώρα στα 100-120 χιλιόμετρα

και επιταχύνετε στα 140-160 χλμ/ώρα.

Τώρα τα δάχτυλά σας έχουν ασπρίσει
καθώς κρατάτε γερά το τιμόνι.

Πάρτε τώρα αυτό το αυτοκίνητο
σε χωματόδρομο τη νύχτα

και αφαιρέστε τους υαλοκαθαριστήρες,
το παρμπρίζ, τα φώτα και τα φρένα.

Έτσι είναι στον Νότιο Ωκεανό.

(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

Μπορείτε να φανταστείτε πόσο δύσκολο
είναι να κοιμηθεί κανείς εκεί,

ακόμα κι αν είναι επιβάτης.

Αλλά δεν είσαι επιβάτης.

Είσαι μόνος σε ένα σκάφος
όπου μόλις στέκεσαι όρθιος

και πρέπει να πάρεις μόνος σου
όλες τις αποφάσεις.

Ήμουν εξοντωμένη, σωματικά και διανοητικά.

Άλλαξα οκτώ φορές πανιά μέσα σε 12 ώρες.

Η μαΐστρα ζύγιζε τρεις φορές το βάρος μου

και μετά από κάθε αλλαγή

κατέρρεα στο πάτωμα,
μούσκεμα στον ιδρώτα

με τον παγωμένο άνεμο
του Νότιου Ωκεανού να καίει τον λαιμό μου.

Όμως εκεί έξω, οι χειρότερες στιγμές

εναλλάσσονται συχνά με καλύτερες.

Μερικές μέρες αργότερα
βγήκαμε από την καταιγίδα.

Ενάντια σε όλες τις προβλέψεις,
μπορέσαμε να προπορευτούμε

παρ' όλο το χαμηλό βαρομετρικό.

Ο ουρανός καθάρισε, η βροχή σταμάτησε

όπως και το χτυποκάρδι μας.

Η τρομερή θάλασσα γύρω μας

μεταμορφώθηκε σε πανέμορφα,
φεγγαρόλουστα βουνά.

Είναι δύσκολο να το εξηγήσεις,
αλλά μπαίνεις σε άλλη κατάσταση εκεί έξω.

Το σκάφος είναι ολόκληρος ο κόσμος σου

και ό,τι πήρες μαζί σου φεύγοντας,
είναι ό,τι έχεις και δεν έχεις.

Αν σας πω τώρα να πάτε στο Βανκούβερ

να βρείτε τα απαραίτητα για να επιβιώσετε
τους επόμενους τρεις μήνες,

θα δυσκολευτείτε.

Αυτό σημαίνει φαγητό, καύσιμα, ρούχα,

ακόμα και χαρτί τουαλέτας και οδοντόπαστα.

Αυτό κάνουμε εμείς.

Και όταν φεύγουμε,
πρέπει να κάνουμε καλή διαχείριση

κάθε σταγόνας πετρελαίου
και κάθε πακέτου τροφής.

Καμία εμπειρία στη ζωή μου δεν θα μπορούσε

να μου δώσει να καταλάβω καλύτερα
την έννοια της λέξης «πεπερασμένο».

Αυτά που έχουμε εκεί έξω
είναι όλα όσα έχουμε.

Δεν υπάρχουν άλλα.

Ποτέ στη ζωή μου δεν είχα αντιληφθεί
την έννοια του πεπερασμένου,

έτσι όπως τη βίωσα στο σκάφος,
σε σχέση με κάτι εκτός της ιστιοπλοΐας,

μέχρι που κατέβηκα από το σκάφος
στη γραμμή του τερματισμού

έχοντας σπάσει το ρεκόρ.

(Χειροκρότημα)

Ξαφνικά έκανα τη σύνδεση.

Η παγκόσμια οικονομία δεν διαφέρει.

Εξαρτάται πλήρως από πεπερασμένα υλικά

τα οποία έχουμε άπαξ
στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ήταν σαν να βρήκα κάτι που δεν
περίμενα, κάτω από μια πέτρα

και είχα δύο επιλογές:

Είτε να βάλω αυτή την πέτρα στο πλάι
και να μάθω περισσότερα γι' αυτήν,

ή να τη βάλω στη θέση της και
να συνεχίσω τη δουλειά των ονείρων μου,

να κάνω ιστιοπλοΐα σε όλο τον κόσμο.

Διάλεξα το πρώτο.

Την έβαλα σε μια πλευρά
και άρχισα ένα νέο ταξίδι μάθησης,

μιλώντας με διευθυντές, ειδικούς,
επιστήμονες, οικονομολόγους,

για να προσπαθήσω να καταλάβω
πώς λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία.

Η περιέργειά μου με οδήγησε
σε πολύ ιδιαίτερα μέρη.

Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε
μέσα στον καυστήρα

ενός λιθανθρακικού σταθμού
ηλεκτροπαραγωγής.

Με είχε συνεπάρει ο άνθρακας

γιατί είναι απαραίτητος
για την παγκόσμια ενέργεια,

αλλά και επειδή σχετίζεται
και με την οικογένειά μου.

Ο προπάππος μου ήταν ανθρακωρύχος
και έζησε 50 χρόνια κάτω από τη γη.

Αυτή είναι μια φωτογραφία του
και όταν την κοιτάζει κανείς,

βλέπει κάποιον από μια άλλη εποχή.

Κανείς δεν φοράει το παντελόνι του
τόσο ψηλά στις μέρες μας.

(Γέλια)

Αυτή είμαι εγώ με τον προπάππο μου.

Παρεμπιπτόντως, αυτά δεν είναι
τα αληθινά του αυτιά.

(Γέλια)

Ήμασταν δεμένοι. Καθόμουν στα γόνατά του
και άκουγα ιστορίες από τα ορυχεία.

Μου μιλούσε για την υπόγεια
συναδελφικότητα

και για το ότι οι ανθρακωρύχοι κρατούσαν
την κόρα από το σάντουιτς τους

για να τη δώσουν στα πόνυ
που εργάζονταν στις στοές.

Το θυμάμαι σα να 'ταν χτες.

Κατά το ταξίδι της μάθησης,

μπήκα στην ιστοσελίδα
του Παγκόσμιου Οργανισμού Άνθρακα

και στη μέση της αρχικής σελίδας έλεγε,

«Έχουμε άνθρακα μόνο
για περίπου 118 χρόνια».

Σκέφτηκα ότι αυτό είναι περισσότερο
απ' όσο θα ζήσω εγώ

και ότι είναι υψηλότερος αριθμός
από τις προβλέψεις για το πετρέλαιο.

Όμως έκανα τις πράξεις
και συνειδητοποίησα ότι ο προπάππος μου

είχε γεννηθεί ακριβώς 118 χρόνια
πριν από εκείνη τη χρονιά

και ότι καθόμουν στα γόνατά του
μέχρι τα 11 χρόνια μου.

Και συνειδητοποίησα ότι αυτό
δεν είναι τίποτα στον χρόνο ή την ιστορία.

Αυτό με έκανε να πάρω μια απόφαση
που ποτέ δεν είχα φανταστεί:

Να σταματήσω να κάνω ιστιοπλοΐα μόνη μου

και να επικεντρωθώ στη μεγαλύτερη
πρόκληση που είχα συναντήσει ποτέ:

το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Συνειδητοποίησα ότι
δεν αφορά μόνο την ενέργεια.

Έχει να κάνει και με τις πρώτες ύλες.

Το 2008 είδα μια επιστημονική μελέτη

για το πόσα χρόνια μας έχουν μείνει

για την εξόρυξη πολύτιμων πρώτων υλών:

Χαλκός 62, ψευδάργυρος 40, ασήμι 29.

Οι αριθμοί δεν μπορούσαν να είναι ακριβείς

αλλά ξέρουμε ότι αυτές οι ύλες
είναι πεπερασμένες.

Τις έχουμε μόνο άπαξ.

Παρ' όλα αυτά, η ταχύτητα
με την οποία τις χρησιμοποιούμε,

αυξήθηκε γρήγορα, ραγδαία.

Λόγω της αύξησης του πληθυσμού
και των προϊόντων,

100 χρόνια πτώσης τιμών σε αυτά τα αγαθά.
έσβησαν σε μόλις δέκα χρόνια.

Και αυτό μας επηρεάζει όλους.

Προκάλεσε τόσο μεγάλη αστάθεια στις τιμές,

ώστε το 2011 ο μέσος Ευρωπαίος
κατασκευαστής αυτοκινήτων,

είδε να αυξάνεται
το κόστος των πρώτων υλών

κατά 500 εκατομμύρια ευρώ,

εξανεμίζοντας το 50%
από τα λειτουργικά κέρδη τους,

εξαιτίας ενός παράγοντα
που δεν μπορούν να ελέγξουν.

Όσο περισσότερα μάθαινα,
τόσο άρχισα να αλλάζω τη ζωή μου.

Άρχισα να ταξιδεύω λιγότερο,
να χρησιμοποιώ λιγότερα, να κάνω λιγότερα.

Αισθανόμουν ότι αυτό έπρεπε να κάνουμε.

Όμως κάτι δεν μου πήγαινε καλά.

Δεν αισθανόμουν πως ήταν σωστό.

Αισθανόμουν ότι έτσι
απλώς κερδίζαμε λίγο χρόνο.

Καθυστερούσαμε τα πράγματα λίγο παραπάνω.

Ακόμα κι αν όλοι άλλαζαν,
δεν θα λυνόταν το πρόβλημα,

δεν θα διορθωνόταν το σύστημα.

Είναι όντως σημαντικό για τη μετάβαση,

αλλά αυτό που με προβλημάτιζε ήταν,
στη μετάβαση προς τι;

Τι θα ήταν πραγματικά αποτελεσματικό;

Κατάλαβα ότι το ίδιο το σύστημα,
το πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούμε,

είναι εκ βάθρων ελαττωματικό.

Τελικά συνειδητοποίησα
ότι το λειτουργικό μας σύστημα,

ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί
και έχει δομηθεί η οικονομία μας,

είναι ένα σύστημα από μόνο του.

Στη θάλασσα έπρεπε να κατανοήσω
πολύπλοκα συστήματα.

Έπρεπε να πάρω πολλά στοιχεία,

να τα επεξεργαστώ,

και να κατανοήσω το σύστημα
προκειμένου να κερδίσω.

Έπρεπε να βγάλω νόημα.

Καθώς εξέταζα την παγκόσμια οικονομία,

συνειδητοποίησα
ότι κι αυτή είναι ένα σύστημα,

που όμως δεν μπορεί
να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα.

Συνειδητοποίησα ότι εδώ και 150 χρόνια

τελειοποιούσαμε μια κατ' ουσίαν
γραμμική οικονομία,

όπου παίρνουμε ύλες από το υπέδαφος,
τις μετατρέπουμε σε κάτι άλλο,

και στο τέλος πετάμε αυτό το προϊόν.

Ναι, ανακυκλώνουμε κάποια απ' αυτά,

αλλά περισσότερο σε μια προσπάθεια
για μεγαλύτερο κέρδος

και όχι βάσει σχεδίου.

Είναι μια οικονομία που δεν μπορεί
να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα,

κι αφού γνωρίζουμε
ότι οι ύλες είναι πεπερασμένες,

τότε γιατί έχουμε φτιάξει μια οικονομία
που θα εξαντλήσει τις ύλες

και που δημιουργεί απόβλητα;

Η ζωή υπάρχει εδώ
και δισεκατομμύρια χρόνια

και προσαρμόζεται διαρκώς
στην αποτελεσματική χρήση των υλών.

Είναι ένα πολύπλοκο σύστημα,
αλλά μέσα σ' αυτό δεν υπάρχουν απόβλητα.

Όλα μεταβολίζονται.

Δεν είναι μια γραμμική οικονομία,
αλλά μια κυκλική.

Αισθάνθηκα πάλι σαν το παιδάκι στον κήπο.

Για πρώτη φορά σε αυτό το νέο ταξίδι
μπορούσα να δω ακριβώς προς τα πού πάμε.

Αν μπορούσαμε να φτιάξουμε μια οικονομία

που θα χρησιμοποιεί τις ύλες
αντί να τις εξαντλεί,

θα είχαμε ένα μέλλον
που θα λειτουργεί μακροπρόθεσμα.

Ήμουν ενθουσιασμένη.
Αυτό ήταν ένας στόχος που άξιζε.

Ξέραμε ακριβώς προς τα πού πηγαίναμε.
Έπρεπε απλώς να βρούμε πώς θα πάμε.

Μ' αυτό κατά νου, δημιουργήσαμε
τον Σεπτέμβριο του 2010

το ίδρυμα Έλεν Μακ Άρθουρ.

Πολλές σχολές σκέψης μάς επηρέασαν
και μας κατεύθυναν προς αυτό το μοντέλο:

Βιομηχανική συμβίωση, οικονομία επιδόσεων,
οικονομία του μοιράσματος, βιομίμηση,

και φυσικά αναγεννητικό σχεδιασμό.

Οι ύλες μπορούν να είναι
είτε τεχνικές ή βιολογικές,

εκ του σχεδιασμού τα απόβλητα
θα αποκλειστούν εντελώς,

και θα έχουμε ένα σύστημα που θα είναι
πλήρως λειτουργικό μακροπρόθεσμα.

Πώς θα ήταν λοιπόν αυτή η οικονομία;

Μπορεί να μην αγοράζαμε φωτιστικά,
αλλά θα πληρώναμε για τον φωτισμό,

και οι κατασκευαστές θα έπαιρναν τα υλικά

και θα άλλαζαν τα φωτιστικά
με πιο αποτελεσματικά προϊόντα.

Κι αν οι συσκευασίες δεν ήταν τοξικές
και μπορούσαν να διαλυθούν στο νερό

και τελικά να το πίναμε;
Δεν θα γίνονταν ποτέ απόβλητο.

Κι αν οι μηχανές μπορούσαν
να ανακατασκευαστούν

και να χρησιμοποιήσουμε τα υλικά τους

και να μειώσουμε σημαντικά
την απαιτούμενη ενέργεια;

Κι αν επαναχρησιμοποιούσαμε εξαρτήματα
από τις ηλεκτρονικές πλακέτες,

και ανακτούσαμε τα υλικά τους
σε ένα δεύτερο στάδιο;

Κι αν μπορούσαμε να συλλέξουμε
τροφικά και ανθρώπινα απόβλητα

και τα μετατρέπαμε σε λιπάσματα,
θέρμανση, ενέργεια,

επανασυνδέοντας έτσι τα συστήματα
των θρεπτικών συστατικών,

και ανακεφαλαιοποιώντας
τους φυσικούς πόρους;

Και τα αυτοκίνητα;

Αυτό που θέλουμε είναι να κυκλοφορούμε.

Δεν χρειάζεται να μας ανήκουν
τα υλικά τους.

Μπορούν τα αυτοκίνητα να γίνουν υπηρεσία

και να μας παρέχεται η δυνατότητα
να κυκλοφορούμε στο μέλλον;

Όλα αυτά ακούγονται φανταστικά,
αλλά δεν είναι μόνο ιδέες,

είναι πραγματικότητα σήμερα

και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή
της κυκλικής οικονομίας.

Αυτό που μένει είναι να τις διευρύνουμε
και να τις μεγιστοποιήσουμε.

Οπότε, πώς κάνεις τη μετάβαση
από το γραμμικό στο κυκλικό;

Στο ίδρυμα, η ομάδα μου κι εγώ
σκεφτήκαμε να συνεργαστούμε

με τα κορυφαία πανεπιστήμια στον κόσμο,
με τις κορυφαίες επιχειρήσεις,

με τις μεγαλύτερες πλατφόρμες σύγκλισης
και με κυβερνήσεις.

Σκεφτήκαμε να συνεργαστούμε
με τους καλύτερους αναλυτές

και να τους ρωτήσουμε:

«Μπορεί η κυκλική οικονομία

να αποσυνδέσει την ανάπτυξη
από τους περιορισμούς πόρων;

Μπορεί η κυκλική οικονομία
να αναδημιουργήσει φυσικό κεφάλαιο;

Μπορεί να αντικαταστήσει
τη χρήση χημικών λιπασμάτων;

Η απάντηση ήταν, ναι, για την αποσύνδεση

και, ναι, μπορούμε να αντικαταστήσουμε
την παρούσα χρήση λιπασμάτων

κατά 2,7 φορές.

Όμως αυτό που με ενέπνευσε πιο πολύ
στην κυκλική οικονομία

είναι η ικανότητα που έχει
να εμπνεύσει νέους ανθρώπους.

Όταν οι νέοι βλέπουν την οικονομία
μέσα από ένα κυκλικό πρίσμα,

βλέπουν εντελώς νέες ευκαιρίες
πάνω στον ίδιο ορίζοντα.

Μπορούν να χρησιμοποιήσουν
τη δημιουργικότητα και τη γνώση τους

για να χτίσουν ξανά ολόκληρο το σύστημα

που τους περιμένει αυτή τη στιγμή,

και όσο πιο γρήγορα το κάνουμε,
τόσο καλύτερα.

Μπορούμε να το επιτύχουμε αυτό όσο ζουν;

Είναι πράγματι δυνατόν;

Πιστεύω πως ναι.

Αν δει κανείς τη ζωή του προπάππου μου,
όλα είναι πιθανά.

Όταν γεννήθηκε, υπήρχαν μόνο
25 αυτοκίνητα στον κόσμο.

Είχαν μόλις εφευρεθεί.

Όταν ήταν 14, ο άνθρωπος πέταξε
για πρώτη φορά στην ιστορία.

Τώρα γίνονται 100.000 πτήσεις καθημερινά.

Όταν ήταν 45, κατασκευάστηκε
ο πρώτος υπολογιστής.

Πολλοί είπαν πως δεν θα πιάσει,

αλλά έπιασε και 20 χρόνια μετά
φτιάξαμε το πρώτο μικροτσίπ.

Υπάρχουν χιλιάδες τέτοια
σε αυτή την αίθουσα σήμερα.

Δέκα χρόνια πριν πεθάνει
κατασκευάσαμε το πρώτο κινητό.

Δεν ήταν βέβαια και πολύ κινητό,
αλλά τώρα είναι.

Και όταν ο προπάππος μου έφυγε από τη γη,

έφτασε το Διαδίκτυο.

Τώρα μπορούμε να κάνουμε τα πάντα,

αλλά το πιο σημαντικό είναι

ότι τώρα έχουμε σχέδιο.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)