Mọi mảnh ghép nghệ thuật bạn muốn thấy -- chi tiết và dễ tìm kiếm

Một Vụ Nổ Lớn về văn hóa trông như thế nào? Đối với Amit Sood, giám đốc Dự án Viện Văn hóa và Nghệ thuật (Cultual Institute and Art Project) của Google, đó là một nền tảng công nghệ mạng, nơi bất cứ ai có thể khám phá những bộ sưu tập mỹ thuật và đồ tạo tác vĩ đại nhất thế giới, với những chi tiết đầy sống động. Hãy cùng Sood và Cyril Diagne, một nghệ sĩ trong chương trình lưu trú thuộc Google, tham gia vào những thử nghiệm từ Viện Văn hóa, và có cái nhìn lướt qua một tương lai đầy lý thú với cơ hội tiếp cận nghệ thuật và văn hóa dễ dàng hơn.

Thế giới đầy những vật thể đáng kinh ngạc

và kho tàng di sản văn hóa phong phú.

Và khi ta có thể tiếp cận được chúng

ta cảm thấy choáng ngợp,
ta bị thu hút mạnh mẽ.

Nhưng rất thường xuyên,

con người sống mà không được thực sự
tiếp cận với nghệ thuật và văn hóa.

Những gì có thể được kết nối
khi ta bắt đầu khám phá các di sản,

những địa danh đẹp
và nghệ thuật trên thế giới này?

Trước khi chúng ta bắt đầu
bài thuyết trình này,

tôi chỉ muốn chú ý tới
một số điểm sau.

Trước hết, tôi không phải là
chuyên gia về nghệ thuật hay văn hóa.

Tôi chỉ tình cờ đến với nó,
nhưng giờ tôi đang rất yêu nó.

Thứ hai, tất cả những thứ
tôi sẽ cho các bạn thấy

thuộc về các bảo tàng, kho lưu trữ
và các tổ chức tuyệt vời

là đối tác của chúng tôi.

Không gì trong số đó thuộc về Google.

Và cuối cùng, những gì bạn thấy
phía sau tôi

đã có thể xem được ngay lúc này
trên điện thoại di động,

trên máy tính xách tay
của các bạn.

Đây là nền tảng hiện nay của chúng tôi,
nơi bạn có thể dễ dàng khám phá

hàng ngàn bảo tàng
và vật thể sẵn có,

với những chi tiết
có độ phân giải cực kỳ cao.

Sự đa dạng về nội dung
chính là điều tuyệt vời ở đây.

Nếu chúng tôi chỉ có hội họa châu Âu,

hay mỹ thuật hiện đại,

tôi nghĩ nó sẽ hơi nhàm chán.

Ví dụ như tháng này, chúng tôi
giới thiệu kênh "Lịch Sử Người Da Đen"

với 82 triển lãm có chọn lọc,

nói về nghệ thuật và văn hóa
trong cộng đồng đó.

Chúng tôi cũng có
một số vật tuyệt vời đến từ Nhật Bản,

xoay quanh chủ đề nghề thủ công,
mang tên "Tạo ra tại Nhật Bản."

Và một trong những triển lãm
yêu thích của tôi,

mà thực ra chính là
ý tưởng của bài nói này,

-- Tôi không ngờ sẽ trở thành
một người say mê búp bê Nhật Bản.

Nhưng giờ thì tôi như vậy,
nhờ có triển lãm này,

nó đã thực sự cho tôi biết nhiều điều
về sự lành nghề

đằng sau cái hồn của một con búp bê Nhật.

Tin tôi đi, điều đó rất thú vị.

Hãy tin tôi.

Vậy, hãy tiếp tục luôn.

Một điểm ngắn gọn mà tôi muốn trình bày
trong nền tảng này,

mà bạn có thể chia sẻ với con mình
và bạn bè ngay lúc này,

là bạn cũng có thể ghé thăm tất cả
những học viện ảo tuyệt vời này.

Gần đây, chúng tôi có một ý tưởng là
hợp tác với Bảo tàng Guggenheim ở New York,

nơi bạn có thể được trải nghiệm
thế nào là

thực sự đang ở đó.

Bạn có thể xuồng tầng trệt

và tôi cho rằng rõ ràng là,
phần lớn các bạn đã đến đây.

Và các bạn có thể chiêm ngưỡng được
kiệt tác kiến trúc đó.

Nhưng hãy hình dung sự tiếp cận này
có ý nghĩa thế nào với một đứa trẻ ở Bombay,

hiện đang học kiến trúc,

và chưa có cơ hội đến Bảo tàng Guggenheim.

Bạn rõ ràng có thể nhìn ngắm
những vật trưng bày tại bảo tàng này,

bạn có thể xem kỹ hơn,
và làm được những điều khác nữa.

Có rất nhiều thông tin ở đây.

Nhưng đây không phải mục đích
bài nói của tôi hôm nay.

Điều này đang tồn tại ngay lúc này.

Những gì ta đang có chính là nền tảng
của một tương lai đầy lý thú phía trước

khi đề cập tới văn hóa nghệ thuật

và khả năng tiếp cận
nghệ thuật và văn hóa.

Tôi đứng trên sân khấu hôm nay cùng người bạn
hiện tham gia chương trình nghệ sĩ lưu trú

tại văn phòng của chúng tôi ở Paris,
tên Cyril Diagne,

là giáo sư giảng dạy thiết kế tương tác

tại Đại học ECAL ở Lausanne, Thụy Sĩ.

Cyril và nhóm kỹ sư của chúng tôi
đang làm việc cùng nhau

để cố gắng tìm ra những liên kết
và làm hiển thị một vài trong số đó.

Giờ tôi sẽ trình bày nhanh thôi.

Vật bạn thấy phía sau tôi
-- ồ, để dễ hiểu hơn:

Nhìn thấy vật thực tế luôn luôn tốt hơn.

Trong trường hợp mọi người nghĩ
tôi đang cố sao chép vật thực.

Tiếp tục nào.

Vật bạn đang thấy phía sau tôi
là Thần Vệ nữ của Berekhat Ram.

Nó là một trong những vật
cổ nhất thế giới,

được tìm thấy tại Cao nguyên Golan
khoảng 233,000 năm trước đây,

và hiện đang được đặt tại
Bảo tàng Israel ở Jerusalem.

Nó cũng là một trong những vật cổ nhất
trên nền tảng của chúng tôi.

Phóng to lên nào.

Chúng ta bắt đầu từ một vật này.

Nếu chúng ta thu nhỏ hình lại

và thực sự thử trải nghiệm
vụ nổ lớn về văn hóa của riêng ta?

Nó sẽ trông như thế nào?

Đây là việc chúng tôi làm hàng ngày
tại Viện Văn hóa --

hơn sáu triệu đồ tạo tác văn hóa
được các học viện chọn lọc và đưa đến đây,

để thực sự tạo ra những kết nối này.

Bạn có thể du hành xuyên thời gian,

bạn có thể hiểu hơn về
xã hội của chúng ta qua đây.

Bạn có thể nhìn vào nó
qua cảnh trông xa của hành tinh ta,

và quan sát xem
nó sẽ thế nào nếu không có biên giới,

nếu chúng ta chỉ tổ chức
nghệ thuật và văn hóa.

Ta cũng có thể sắp xếp chúng
theo mốc thời gian,

việc mà đối với một kẻ mê dữ liệu như tôi,
là vô cùng hấp dẫn.

Bạn có thể dành hàng giờ
nhìn vào mỗi thập kỉ

và những đóng góp trong thập kỉ đó,
trong những năm đó

cho mỹ thuật, lịch sử và văn hóa.

Chúng tôi rất muốn dành hàng giờ
chỉ cho các bạn xem mọi thập kỉ,

nhưng hiện giờ không đủ thời gian.

Vì vậy bạn có thể thực sự tự làm điều này
trên điện thoại của mình.

(Vỗ tay)

Nhưng nếu các bạn không phiền
và có thể vỗ tay lúc sau,

tôi không muốn hết thời gian,

vì tôi muốn cho các bạn xem
rất nhiều thứ thú vị.

Rất nhanh thôi:

bạn có thể di chuyển từ đây
đến một ý tưởng rất hay khác.

Vượt lên trên bức ảnh đẹp,

đồ họa hay,

mục đích là gì,
nó có ích như thế nào?

Ý tưởng tiếp theo xuất phát từ
việc thảo luận với những người phụ trách

mà chúng tôi có tại các bảo tàng,

mà tiện thể, là những người
tôi vô cùng yêu mến,

bởi họ đã cống hiến cả đời mình
cố gắng kể những câu chuyện này.

Một người phụ trách nói với tôi,
"Amit, sẽ thế nào

nếu anh có thể tạo ra bảng biểu
của người phụ trách ảo

nơi toàn bộ sáu triệu vật này

được trưng bày cho ta có thể thấy được
những mối liên kết giữa chúng?"

Tin tôi đi, bạn có thể dành rất nhiều thời gian,
nhìn ngắm những vật khác nhau.

và hiểu được chúng đến từ đâu.

Đó là một trải nghiệm Ma trận điên rồ.

(Cười)

Tiếp tục nào,

lấy ví dụ từ
họa sĩ Vincent Van Gogh nổi tiếng thế giới

đã được trình bày rất hợp lý
trên nền tảng này.

Nhờ có những học viện đa dạng
trong dự án,

chúng tôi có được hơn 211 tác phẩm hội họa
tuyệt vời với độ nét cao của họa sĩ này,

giờ được sắp xếp rất đẹp trong tầm mắt.

Và khi nó được phân giải,
và khi Cyril đi sâu hơn,

bạn có thể thấy toàn bộ
chân dung tự họa,

tranh tĩnh vật.

Nhưng tôi chỉ muốn nhấn mạnh một ví dụ,

rất đúng thời điểm:

"Phòng Ngủ."

Đây là một tác phẩm hội họa
có ba bản sao --

một ở Bảo tàng Van Gogh tại Amsterdam,

một ở Bảo tàng Orsay tại Paris,

và một ở Viện Nghệ thuật Chicago,

nơi hiện nay đang tổ chức
một buổi họp hợp nhất

cả ba tác phẩm này trong thực tế.

Tôi nghĩ sẽ chỉ diễn ra
đến lần hai này thôi.

Nhưng nó được hợp nhất kỹ thuật số và ảo
để bất cứ ai cũng nhìn ngắm được

theo một cách rất khác,

và bạn sẽ không bị xô đẩy
như khi xếp hàng trong đám đông.

Hãy đưa các bạn đi tham quan
"Phòng Ngủ" nhanh thôi,

để bạn có thể trải nghiệm điều mà
chúng tôi làm với mỗi vật.

Chúng tôi muốn hình ảnh nói lên
nhiều nhất có thể

trên một nền tảng kỹ thuật số.

Tất cả những gì bạn cần là
kết nối internet và một chiếc máy tính.

(Vỗ tay)

Và Cyril này, nếu anh có thể vào sâu hơn,
nhanh thôi.

Xin thứ lỗi, vì đang trực tuyến

nên hãy cho Cyril một chút thời gian --

điều này có thể thực hiện được
với mọi vật:

mỹ thuật hiện đại, đương đại,
thời kỳ Phục Hưng, vv.,

thậm chí cả điêu khắc.

Đôi khi bạn không biết điều gì
có thể thu hút mình

đến với một tác phẩm nghệ thuật hay
một bảo tàng hay một khám phá văn hóa.

Vậy nên với bản thân tôi,
quả là một thử thách

vì khi tôi quyết định làm việc này
toàn thời gian tại Google,

mẹ tôi đã không ủng hộ.

Tôi yêu mẹ,

nhưng bà nghĩ tôi đang lãng phí cuộc đời
với thứ bảo tàng này.

Và đối với bà, bảo tàng là thứ bạn tới
khi đang trong kỳ nghỉ,

bạn đánh dấu và thế là xong,
phải không?

Và mất khoảng bốn năm rưỡi,

tôi mới thuyết phục được
người mẹ Ấn Độ kính yêu của mình

rắng thực sự,
điều này rất đáng giá.

Và cách mà tôi làm là,
một ngày tôi nhận ra là bà rất thích vàng.

Nên tôi bắt đầu chỉ cho bà xem toàn bộ vật
có chất liệu vàng.

Và điều đầu tiên mẹ hỏi tôi là,

"Chúng ta mua những thứ này thế nào?"

(Cười)

Và rõ ràng,
lương tôi không cao đến thế,

nên tôi nói,
"Chúng ta không thể làm vậy, mẹ à.

Nhưng mẹ có thể khám phá chúng qua mạng."

Và rồi giờ đây mẹ tôi --
mỗi lần gặp tôi, đều hỏi,

"Còn vàng, còn bạc trong dự án
của con nữa không? Chỉ cho mẹ được không?"

Và đó là ý tưởng
tôi đang gắng làm rõ.

Bạn bắt đầu thế nào không thành vấn đề,

miễn là bạn có tham gia.

Một khi đã tham gia,
bạn sẽ bị cuốn hút.

Tiếp tục nào,

thực ra có một ý tưởng khá tinh nghịch,

để làm rõ mục đích tiếp cận,

và tôi sẽ nói nhanh thôi về ý tưởng này.

Ta đều biết thật tuyệt khi được trực tiếp
chiêm ngưỡng các tác phẩm nghệ thuật.

Nhưng ta cũng biết
hầu hết chúng ta không thể,

thậm chí với những ai đủ tài chính,
nó vẫn khá phức tạp.

Cyril, ta có thể bắt đầu chuyến đi nghệ thuật
được không? Ta gọi nó là gì nhỉ?

Chúng tôi chưa có
một cái tên hay cho nó.

Nhưng về cơ bản, chúng tôi có
khoảng 1,000 học viện,

68 đất nước tuyệt vời.

Nhưng hãy bắt đầu với Rembrandt.

Có lẽ chỉ đủ thời gian cho một ví dụ.

Nhưng nhờ sự đa dạng,

chúng tôi có khoảng 500 tác phẩm
nghệ thuật tuyệt vời của Rembrandt

từ 46 học viện và 17 quốc gia.

Giả dụ như
vào kỳ nghỉ tiếp theo của mình,

bạn muốn đến xem từng tác phẩm một.

Đó là lịch trình của bạn,

bạn có thể sẽ đi 53,000 kilomet,

ghé thăm khoảng 46 học viện,

và một thông tin thêm, bạn có thể
sẽ thải ra 10 tấn CO2.

(Cười)

Nhưng hãy nhớ,
đó là nghệ thuật,

nên bạn có thể biện minh cho điều này
bắng một cách nào đó.

Hãy tiếp tục với điểm tiếp theo,

một thứ thuộc chuyện môn
và thú vị hơn một chút.

Toàn bộ những gì chúng tôi cho các bạn xem
sử dụng siêu dữ liệu để tạo nên kết nối.

Nhưng rõ ràng ngày nay
chúng ta có một thứ thú vị

mà nhiều người nói tới,
là máy học (machine learning).

Nên điều chúng tôi suy nghĩ là,
hãy bỏ qua siêu dữ liệu,

mà nhìn vào những gì
máy học có thể làm

phụ thuộc hoàn toàn vào nhận dạng thị giác
với toàn bộ bộ sưu tập này.

Thứ chúng tôi tạo ra được
là bản đồ rất thú vị này,

các cụm này không có
thông tin hệ quy chiếu nào,

mà chỉ sử dụng hình ảnh
để nhóm các vật vào với nhau.

Đối với chúng tôi, mỗi cụm
chính là một khám phá nghệ thuật.

Nhưng chúng tôi muốn chỉ các bạn xem
một trong số đó nhanh thôi,

chính là cụm tranh chân dung
tuyệt vời này

chúng tôi đã tìm được
từ các bảo tàng trên toàn thế giới.

Nếu anh có thể phóng to
thêm một chút, Cyril.

Để cho các bạn thấy,
bạn có thể du ngoạn qua các bức chân dung.

Về cơ bản, bạn có thể làm tương tự
với tranh thiên nhiên, hay tranh vẽ ngựa

và các cụm thì rất phong phú.

Khi nhìn thấy
những bức chân dung này,

chúng tôi đã nghĩ, "Này, liệu ta có thể
làm gì đó vui vui cho lũ trẻ,

hay thứ gì đó nghịch nghịch

để khiến mọi người hứng thú
với tranh chân dung?

Bởi tôi chưa thực sự thấy

trẻ nhỏ thực sự hào hứng
muốn tới phòng trưng bày tranh chân dung.

Tôi muốn cố gắng nghĩ ra điều gì đó.

Nên chúng tôi đã tạo ra một thứ
gọi là kết nối chân dung.

Nó khá là dễ hiểu,

nên tôi sẽ để Cyril đưa
gương mặt ưu tú của anh ấy lên.

Và cơ bản là,
khi anh ấy di chuyển đầu,

ta đang kết nối các bức chân dung khác nhau
từ nhiều bảo tàng trên khắp thế giới.

(Vỗ tay)

Tôi không biết các bạn thế nào,

nhưng khi tôi cho
cháu trai và chị gái mình xem,

phản ứng của họ thật phi thường.

Tất cả những gì họ hỏi tôi là,
"Khi nào ta có thể đi xem thứ này?"

Và nhân tiện, nếu tốt bụng,

Cyril này, liệu anh có thể cười
và tìm một bức hạnh phúc?

Ồ, thật hoàn hảo.

Nhân tiện, điều này không được tập trước.

Chúc mừng, Cyril. Hay lắm.
Ồ, chà.

Hãy tiếp tục thôi;
nếu không sẽ hết cả thời gian mất.

(Vỗ tay)

Nghệ thuật và văn hóa
cũng có thể rất vui phải không?

Với thử nghiệm cuối cùng của chúng tôi --

chúng tôi gọi những việc này
là "thử nghiệm" --

thử nghiệm cuối cùng này
quay lại với máy học.

Chúng tôi cho các bạn xem các cụm,
cụm thị giác,

nhưng sẽ thế nào nếu chúng tôi yêu cầu máy
đặt tên những cụm này?

Sẽ thế nào nếu nó có thể tự động gắn nhãn,
không sử dụng siêu dữ liệu nào?

Thứ chúng tôi có
là kiểu trang tìm kiếm này,

nơi chúng tôi đã ghép được
khoảng 4,000 nhãn.

Và chúng tôi chưa làm gì đặc biệt ở đây,

mà chỉ thu thập bộ sưu tập thôi.

Và chúng tôi tìm thấy nhiều mục thú vị.

Ta có thể bắt đầu với những chú ngựa,
một mục rất đơn giản.

Bạn cho rằng sẽ nhìn thấy
chiếc máy đưa đến

những hình ảnh về ngựa,
phải không?

Và bạn cũng để ý rằng,
ngay kia,

có một hình ảnh rất trừu tượng

nhưng máy vẫn nhận biết được
và nhóm lại vào mục 'ngựa'.

Chúng tôi cũng có một cái đầu ngựa
tuyệt vời ở đây.

Và mỗi bức có những nhãn tên
thể hiện lý do nó được nhóm vào mục này.

Vậy hãy tiếp tục với một điều khác
rất khôi hài và thú vị với tôi,

vì tôi không hiểu
mục này xuất hiện thế nào.

Nó được gọi là "Lady in Waiting."
(Người thị nữ)

Cyril này, nếu anh thực hiện nhanh,

các bạn có thể thấy
những hình ảnh tuyệt vời

về những người phụ nữ
đang chờ đợi hay tạo dáng, tôi đoán vậy.

Tôi không thực sự hiểu.

Nhưng tôi đã cố tìm cách
liên lạc hỏi bảo tàng,

"Đây là gì?
Chuyện gì đang diễn ra ở đây vậy?"

Và điều này thật lôi cuốn.

Trở lại với vàng một chút,

tôi muốn tìm kiếm 'vàng'

và thử xem máy gắn nhãn
toàn bộ vàng thế nào.

Nhưng thực ra,
nó không gắn nhãn là vàng.

Vì ta đang sống ở thời hiện đại,

nên nó đánh dấu là "bling-bling"
(lấp lánh).

(Cười)

Tôi đang làm khó Cyril,
vì tôi đang nói quá nhanh.

Cơ bản là, bạn tìm thấy ở đây
tất cả những vật lấp lánh

mà các bảo tàng trên thế giới
sắp xếp cho bạn.

Và cuối cùng, để kết thúc bài nói
và những thử nghiệm này,

điều tôi mong các bạn cảm nhận sau đây
là niềm hạnh phúc và cảm xúc.

Và ta sẽ thấy điều gì
khi ta thấy niềm hạnh phúc?

Nếu ta thực sự nhìn ngắm
toàn bộ những vật

được gắn nhãn "niềm hạnh phúc,"

bạn cho rằng sẽ thấy sự hạnh phúc,
tôi đoán vậy.

Nhưng có một thứ rất hấp dẫn
và thú vị xuất hiện

chính là tác phẩm nghệ thuật này
của Douglas Coupland,

người bạn cũng đang tham gia
chương trình lưu trú nghệ sĩ,

mang tên,
"Tôi Nhớ Trí Óc Thời-Tiền-Internet của Mình."

Tôi không biết vì sao chiếc máy
cảm thấy nhớ trí não tiền Internet của nó,

đã được gắn nhãn ở đây,

nhưng đó là một suy nghĩ rất thú vị.

Đôi khi tôi cũng nhớ
trí óc thời tiền Internet của mình,

nhưng không phải khi khám phá
nghệ thuật và văn hóa trên mạng.

Vậy nên hãy lấy điện thoại,
máy tính của bạn ra,

ghé thăm các bảo tàng.

Và một lời kêu gọi nữa
gửi tới những chuyên viên lưu trữ,

sử gia, người phụ trách bảo tàng
tuyệt vời,

những người đang ngồi tại bảo tàng,
bảo tồn nền văn hóa này.

Điều nhỏ nhất ta có thể làm là
tiếp cận nghệ thuật và văn hóa mỗi ngày

cho ta và con cháu chúng ta.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)