Bandi Mbubi: Adil bir cep telefonu ticareti talep etmek
-
0:01 - 0:03Bugün, benim aşina olduğum ve size de ne kadar yakın olduğunun farkında olmadığınız
-
0:03 - 0:06zor bir konu hakkında
-
0:06 - 0:10konuşmak istiyorum.
-
0:10 - 0:14İngiltere'ye 21 yıl önce
-
0:14 - 0:17sığınmacı olarak geldim.
-
0:17 - 0:1921 yaşındaydım.
-
0:19 - 0:23Öğrenci aktivisti olduğum yuvamdan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden,
-
0:23 - 0:28ayrılmak zorunda bırakıldım.
-
0:28 - 0:31Çocuklarımın, Kongo'daki ailemle
-
0:31 - 0:36görüşebilmelerini isterdim.
-
0:36 - 0:41Kongo'nun sizinle ne ilgisi olduğunu anlatmak istiyorum.
-
0:41 - 0:45Ama her şeyden önce, bana bir iyilik yapmanızı istiyorum.
-
0:45 - 0:48Lütfen ceplerinize uzanıp cep telefonlarınızı
-
0:48 - 0:53çıkarır mısınız?
-
0:53 - 0:58O tanıdık ağırlığı, parmağınızın nasıl istemdışı bir biçimde
-
0:58 - 1:02tuşlara doğru kaydığını hissedin.
-
1:02 - 1:04(Gülüşmeler)
-
1:04 - 1:07Dünyanızın onsuz nasıl olabileceğini hayal edebiliyor musunuz?
-
1:07 - 1:09Bizi ülkemizdeki ve yurtdışındaki sevdiklerimize,
-
1:09 - 1:13ailemize, dostlarımıza
-
1:13 - 1:15ve meslektaşlarımıza bağlıyor.
-
1:15 - 1:20Sınırların kalktığı dünyanın bir sembolü.
-
1:20 - 1:26Fakat elinizde tuttuğunuz şey, ardında bir kan gölü bırakıyor
-
1:26 - 1:30ve bunun temel nedeni
-
1:30 - 1:34Kongo'da, koltan(maden cevheri) olarak çıkartılan tantal madeni.
-
1:34 - 1:38Bu maden aşınmaz bir ısı iletkenidir.
-
1:38 - 1:42Cep telefonlarımız,
-
1:42 - 1:45Playstationlarımız ve laptoplarımızdaki enerjiyi depolar.
-
1:45 - 1:49Uzay ve havacılıkta, tıbbi malzemelerde
-
1:49 - 1:51alaşım olarak kullanılır.
-
1:51 - 1:53Öylesine güçlüdür ki.
-
1:53 - 1:56sadece azıcık miktarlarda ihtiyaç duyarız.
-
1:56 - 2:00Hikaye burda bitseydi keşke.
-
2:00 - 2:04Ne yazık ki elinizde tuttuğunuz şey,
-
2:04 - 2:09sadece inanılmaz bir teknolojik gelişimi
-
2:09 - 2:12ve endüstriyel yaygınlaşmayı mümkün kılmakla kalmıyor.
-
2:12 - 2:16aynı zamanda hayal bile edilemeyecek
-
2:16 - 2:18çilelerde rolü var.
-
2:18 - 2:241996'dan bu yana, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde,
-
2:24 - 2:27beş milyondan fazla insan öldü.
-
2:27 - 2:30Sayısız kadın, adam ve çocuk tecavüze uğruyor,
-
2:30 - 2:35işkence görüyor, esir alınıyor.
-
2:35 - 2:38Tecavüz, korkuyu aşılayan ve
-
2:38 - 2:40tüm bölgelerdeki nüfusu azaltan
-
2:40 - 2:43bir çeşit savaş silahı olarak kullanılıyor.
-
2:43 - 2:47Bu madeni çıkarma arayışı, Kongo'da hala devam etmekte olan savaşa
-
2:47 - 2:51yardım etmekle kalmıyor, aynı zamanda
-
2:51 - 2:57onu kamçılıyor.
-
2:57 - 3:00Ama yine de telefonlarınızı bir kenara atmayın.
-
3:00 - 3:0430 bin çocuk,
-
3:04 - 3:10silahlı gruplarda savaşmak için gönüllü asker yapıldı.
-
3:10 - 3:14Kongo, global sağlık ve yoksulluk sıralamalarında sürekli olarak
-
3:14 - 3:18korkunç bir görüntü çiziyor.
-
3:18 - 3:23Fakat, dikkat çekici bir şekilde Birleşmiş Milletler Çevre Program'ı,
-
3:23 - 3:26ülkedeki zenginliğin yirmi dört trilyon dolardan fazla olduğunu
-
3:26 - 3:35tahmin ediyor.
-
3:35 - 3:40Devlet destekli madencilik sanayisi çöktü
-
3:40 - 3:42ve madenler üzerindeki kontrol
-
3:42 - 3:43parçalandı.
-
3:43 - 3:47Koltan, kolayca silahlı gruplar tarafından kontrol ediliyor.
-
3:47 - 3:51En iyi bilinen yasadışı ticaret yolu ise
-
3:51 - 3:53Kongo'dan çıkartılan tantalın,
-
3:53 - 3:58Ruanda malı olarak saklandığı Ruanda sınırı.
-
3:58 - 4:01Ama yine de telefonlarınızı bir kenara atmayın,
-
4:01 - 4:04çünkü kaderin cilvesi şu ki;
-
4:04 - 4:07Kongo'da böylesine sürdürülemez ve
-
4:07 - 4:10yok edici taleplerde bulunan teknoloji ile
-
4:10 - 4:13bu konuyu gündemimize taşımayı sağlayan
-
4:13 - 4:16aynı teknoloji.
-
4:16 - 4:20Kongo'daki durum ve oradaki madenlerde
-
4:20 - 4:22olup bitenler hakkında
-
4:22 - 4:24cep telefonlarımızın mümkün kıldığı iletişim şekli
-
4:24 - 4:28sayesinde ancak bu kadar şey biliyoruz.
-
4:28 - 4:31Arap Baharı'nda olduğu gibi,
-
4:31 - 4:34Kongo'daki son seçimler boyunca,
-
4:34 - 4:38seçmenler, bölgesel oy verme yerlerindeki sonuçlarla ilgili
-
4:38 - 4:41kısa mesajları, başkent Kinşasa'daki genel merkeze
-
4:41 - 4:45gönderebiliyorlardı
-
4:45 - 4:50ve sonuçların ardından diaspora,
-
4:50 - 4:53Carter Center, Katolik kilisesi ve
-
4:53 - 4:57diğer gözlemcilere bağlanarak
-
4:57 - 5:02sonuçların demokratik olmadığına dikkat çekti.
-
5:02 - 5:07Cep telefonu, siyasal özgürlüklerini kazanmaya yarayan önemli
-
5:07 - 5:13bir araç olarak dünyanın pek çok tarafında, insanlar tarafından kullanılıyor.
-
5:13 - 5:16Gezegendeki iletişim biçimimizde
-
5:16 - 5:19gerçek bir devrim yaptı
-
5:19 - 5:22Çok önemli siyasi değişimlerin
-
5:22 - 5:24ortaya çıkmasını sağladı.
-
5:24 - 5:26Bu yüzden
-
5:26 - 5:30bir çelişkiyle karşı karşıyayız.
-
5:30 - 5:35Cep telefonu, özgürlüğün bir aracı fakat aynı zamanda
-
5:35 - 5:40baskının da bir aracı.
-
5:40 - 5:42TED, teknolojinin işlenmiş, son şekline bakarak
-
5:42 - 5:46bizim için neler yapabildiğini
-
5:46 - 5:49her zaman övdü.
-
5:49 - 5:51Şimdi ise
-
5:51 - 5:55teknoloji hakkında sorular sorma zamanı.
-
5:55 - 5:57Nereden geliyor?
-
5:57 - 6:00Kim yapıyor?
-
6:00 - 6:03Ve niçin yapıyor?
-
6:03 - 6:06Burada doğrudan
-
6:06 - 6:08TED topluluğuna ,
-
6:08 - 6:11ekran başında, belki de telefonunda izleyenlere,
-
6:11 - 6:15tüm dünyaya
-
6:15 - 6:17ve Kongo'ya sesleniyorum.
-
6:17 - 6:22Bizim iletişim kurmamız için gerekli tüm teknoloji mevcut ve
-
6:22 - 6:28bunu anlatmak için gerekli tüm teknoloji de mevcut.
-
6:28 - 6:30Şu anda,
-
6:30 - 6:35adil ticareti sağlayacak kesin bir çözüm yok
-
6:35 - 6:39fakat büyük gelişmeler var.
-
6:39 - 6:42Amerika, Kongo'daki yanlış uygulamaları ve yolsuzluğu
-
6:42 - 6:46çözmeyi hedefleyen bir yasayı geçirdi.
-
6:46 - 6:51Mevcut İngiltere yasası da aynı doğrultuda kullanılabilir.
-
6:51 - 6:55Şubatta Nokia, Kongo'daki madenlerin tedarikiyle ilgili
-
6:55 - 6:58yeni politikasını duyurdu
-
6:58 - 7:00ve Apple'a, çelişkiden arındırılmış iPhone yapmasıyla
-
7:00 - 7:06ilgili çağrılar var.
-
7:06 - 7:08Üniversiteleri çelişkiden arındırmak için
-
7:08 - 7:11üniversite kampüsleri boyunca yayılan
-
7:11 - 7:14gösteriler var.
-
7:14 - 7:16Fakat hala istediğimiz noktada değiliz.
-
7:16 - 7:20Tedarik süreçlerini değiştirmek için
-
7:20 - 7:23telefon şirketleri üzerinde baskı uygulamaya
-
7:23 - 7:27devam etmeliyiz.
-
7:27 - 7:3021 yıl önce, İngiltere'ye ilk geldiğimde,
-
7:30 - 7:32vatan hasreti çektim
-
7:32 - 7:38Ailemi ve geride bıraktığım arkadaşlarımı özledim.
-
7:38 - 7:41Haberleşmek oldukça zordu.
-
7:41 - 7:45Eğer şanslıysanız mektupları göndermek ve almak aylar sürüyordu
-
7:45 - 7:50Pek çoğu asla ulaşmıyordu.
-
7:50 - 7:52Ben faturasını
-
7:52 - 7:55ödeyebilecek durumda olsadım bile
-
7:55 - 7:58Kongo'daki insanların çoğu gibi,
-
7:58 - 8:02anne ve babamın telefonu yoktu.
-
8:02 - 8:07Bugün, iki oğlum
-
8:07 - 8:10David ve Daniel,
-
8:10 - 8:17annem ve babamla konuşabiliyor, onları tanıyabiliyorlar.
-
8:17 - 8:21Neden bu kadar
-
8:21 - 8:28harika, görkemli ve gerekli bir ürünün,
-
8:28 - 8:31insanoğlu için gereksiz bir acı nedeni olmasına
-
8:31 - 8:34izin verelim?
-
8:34 - 8:38Biz, adil gıda ticareti
-
8:38 - 8:39ve adil giyim ticareti talep ediyoruz.
-
8:39 - 8:44Şimdi ise adil telefon ticareti talep etme zamanıdır.
-
8:44 - 8:49Bu, yaymaya değer bir düşünce. Teşekkür ederim.
-
8:49 - 9:01(Alkışlar)
- Title:
- Bandi Mbubi: Adil bir cep telefonu ticareti talep etmek
- Speaker:
- Bandi Mbubi
- Description:
-
Cep telefonunuz, bilgisayarınız ve oyun konsolunuz, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki savaşı finanse eden tantalum madeniyle bağlantısı yüzünden, kanlı bir geçmişe sahip. Aktivist ve sığınmacı Bandi Mbubi, önlem alınması için kişisel öyküsünden yola çıkarak, coşkulu bir çağrıda bulunuyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:21
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for Demand a fair trade cell phone | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for Demand a fair trade cell phone | ||
banu yobas accepted Turkish subtitles for Demand a fair trade cell phone | ||
banu yobas commented on Turkish subtitles for Demand a fair trade cell phone | ||
banu yobas edited Turkish subtitles for Demand a fair trade cell phone | ||
Retired user edited Turkish subtitles for Demand a fair trade cell phone | ||
Retired user edited Turkish subtitles for Demand a fair trade cell phone | ||
Retired user added a translation |