İlk izlenim sanatı — tasarımda ve hayatta

Kitap tasarımcısı Chip Kidd bir şeyleri ilk görüşte ne sıklıkla yargıladığımız çok iyi biliyor. Bu komik, hızlı konuşmada tasarımcıların ilk iletişimi kurmak için kullandıkları iki tekniği -netlik ve gizem- açıklıyor. Bunların ne zaman, neden ve nasıl işlediklerini anlatıyor. Güzel, işe yarar tasarımları kutluyor, daha başarısız çalışmaları iğneliyor ve kendi ikonik kitap kapağı tasarımlarından bazılarının ardındaki düşünce sürecini paylaşıyor.

Bla bla bla bla bla.

Bla bla bla bla,

bla bla, bla bla bla bla bla bla.

Bla bla bla, bla.

Bu da neydi böyle?

Ne olduğunu bilmiyorsunuz
çünkü anlayamadınız.

Açık değildi.

En azından ilgi çekici bir gizemi
olduğuna inandırmaya

yetecek şekilde
söylendiğini umuyorum.

Duruluk ya da gizem?

Her günüm, bir grafik tasarımcı
olarak işim ve

bir New York'lu olarak günlük
yaşantım arasında denge kurmakla geçiyor.

İki unsur var ki bende
ciddi anlamda hayranlık uyandırıyor.

Bir örnek vereyim.

Bunun ne olduğunu kaç kişi biliyor?

Peki, şimdi kaç kişi bunun ne olduğunu biliyor?

Dahi Charles M. Schultz'den
iki tane daha usta vuruşla beraber,

şimdi yedi usta vuruş görüyoruz.

50 yılı aşkın süredir tek başlarına

yüz milyonlarca hayranı kendine bağlayan

bütün bir duygusal yaşamı oluşturuyorlar.

Aslında bu Schulz'un çalışmaları
ve sanatıyla ilgili hazırladığım

bu sonbaharda piyasaya
çıkacak kitabın kapağı.

Kapağın tamamı bu.

Kapakta başka bir tipografik
bilgi ya da görsel bilgi yok

ve kitabın adı da "Only What's Necessary"
(Sadece Gerektiği Kadar)

Bu algıladığım ve
yaptığım tasarımlarla ilgili

her gün verdiğim kararlara
dair bir çeşit sembol.

Duruluk.

Duruluk sadede gelir.

O lafını esirgemez, dürüsttür, samimidir.

Kendimize bunu sormalıyız.
["Ne zaman duru olmalısın?"]

Böyle bir şey okuyabilsek
veya okuyamasak da

mutlaka duru olması gerekiyor.

Değil mi?

Kentsel duruluk için daha yakın tarihli,
çok sevdiğim bir örnek.

Çünkü her zaman geç kalmışımdır
ve her zaman acelem vardır.

Bir kaç yıl önce bu sayaçlar sokak
köşelerinde ortaya çıktığından beri

çok gerginim çünkü nihayet bir
arabanın altında kalmadan önce

yolu kaç saniyede
geçmem gerektiğini biliyorum.

Altı? Başarabilirim.

Şimdi de yang'ın duruluğu için yin'e
bakalım ve bu da gizemdir.

Gizem tanımından dolayı daha karmaşıktır.

Gizemin deşifre edilmesi gerekir

ve eğer doğru yapılırsa
gerçekten (deşifre) edilmesini isteriz.

["Ne zaman gizemli olmalısın?"]

II. Dünya Savaşı'nda Almanlar
bunu çözmeyi çok istediler

ancak başaramadılar.

Bu, kendisine 20 yıldan fazladır
tasarım yaptığım

Haruki Murakami'nin romanı için
hazırladığım tasarımdan bir örnek.

Roman dört yakın arkadaşı
olan bir adamla ilgili.

(Arkadaşları) üniversitenin
birinci yılından sonra

aniden ve hiç bir açıklama yapmadan

onunla olan tüm iletişimlerini
kesmiş ve bu adamı mahvetmiş.

Ayrıca arkadaşlarının her birinin adının
Japonca'da bir renkle bağlantısı var.

Yani bu Kırmızı bey, bu Mavi bey,
bu Beyaz bey ve bu da Siyah bey.

Tskuru Tazaki'nin adının
hiç bir renkle bağlantısı yok

bu yüzden onun takma adı Renksiz
ve eski arkadaşlıklarına baktığında

bir elin beş parmağı gibi
olduklarını hatırlıyor.

Bu yüzden ben de bunun bir
tür temsili özetini yapmış oldum

ancak hikayenin dış yüzeyinin
altında çok daha fazlası var.

ve bu kapağın yüzeyinin
altında da çok daha fazlası var.

Dört parmak hikaye için önemli olan
Tokyo metro sisteminde dört tren rayı.

Bir de aslında hikayenin devamında
(adamın) yapacağı gibi

diğer renklerle kesişen
renksiz metro hattını var.

Adam, ona neden böyle
davrandıklarını öğrenmek için

her biriyle bir araya gelecek.

Bu da ofisteki masamda
duran üç boyutlu nihai ürün.

Umuyorum ki görüntüsünün
gizeminden büyülenip

neden böyle göründüğünü
netleştirmek ve onu deşifre etmek için

-kitabı- okumak isteyeceksiniz.

["Görsel Anadil."]

Bu daha bilindik olan bir gizemi
kullanmanın yolu.

Ne anlama geliyor?

Bunu anlatıyor.
["Başka bir şeymiş gibi göster."]

Görsel anadil, bir şeyi normalde olması
gerekenden farklı bir şekilde gösterip

onu farklı algılamamızı
sağlamanın bir yolu.

Bu yaklaşımı David Sedaris'in makaleleri
olan bir kitaptan ele almak istiyorum

Şu an -kitabın- başlığı bu:
[İhtiyacınız Olabilecek Güzelliğin Tamamı]

Burada iddialı olan kısım, başlığın
aslında hiç bir anlam ifade etmemesi.

Kitaptaki hiç bir makaleyle
bağlantısı yok.

Bu -fikir- bir rüyasında yazarın
sevgilisinden gelmiş.

Çok teşekkürler. Genellikle tasarımlarımı
bir şekilde metinle bağlantılı şekilde

yapıyorum ancak
bunradaki tüm metin bu.

Yani elinizde aslında hiç bir anlama
gelmeyen gizemli bir başlığınız var.

Ben de şunu bulmaya çalışıyorum:
bir anlam ifade ediyor gibi gözüken

ama aslında etmeyen gizemli bir parça
yazıyı nerede görebilirim?

Beklendiği gibi, kısa bir süre sonra,
Çin yemeğinin ardından bir akşam,

bu elime geçti ve şöyle düşündüm
"idea-gasm!" (idea=fikir/orgasm=orgazm)

Her zaman şans kurabiyelerinin
komik ve gizemli mecazlarını sevmişimdir.

Bunun ziyadesiyle derin
bir anlamı var gibi gözüküyor

ama üzerilerine ciddi ciddi
düşünürseniz -eğer onları düşünüyorsanız-

aslında bir anlamları yok.

Bunda "Hemen hemen hiç kimse
geleceği umursamayarak

ne kadar kazanıldığını bilmiyor." yazıyor.

Teşekkürler.

Bu görsel anadili alıp
Mr. Sedaris'e uygulayabiliriz.

Fal kurabiyelerinin fallarının nasıl
göründüğünü o kadar iyi biliyoruz ki

kurabiye parçalarına bile gerek kalmıyor.

Bu garip şeyi görüyor,
David Sedaris'i sevdiğimizi biliyoruz ve

güzel zaman geçireceğimizi umuyoruz.

["Sahtekar" David Rakoff'tan Denemeler]
David Rakoff harika bir yazardı.

İlk kitabına "sahtekar" ismini verdi

çünkü dergiler tarafından yapmaya
uygun olmadığı görevlere gönderiliyordu.

Kendisi sıska ufak tefek
şehirli bir erkek ve

GQ dergisi onu Colorado Nehri'nde
white-water raftingi yaparken

hayatta kalıp kalamayacağını
görmek için göndermiş.

O da bunun hakkında yazmış
ama sahtekar gibi hissetmiş

ve kendisini yanlış
ifade ettiğini düşünmüş.

Bu yüzden ben de kitabın kapağı
kendisini yanlış ifade etsin ve

okuyucunun da buna olan tepkisini
bir şekilde göstermek istedim

Bu da beni grafitiye yönlendirdi.

Grafiti beni büyülüyor.

Sanıyorum şehirde
yaşayan herkes grafitiyle

ve onun her türlü
şekliyle sürekli karşılaşıyor

Bu Lower East Side'de çektiğim,
bir kaldırımın üzerindeki

çılgınca karalanmış trafonun resmi.

Buna baktığınızda
"Hoş bir şehir sevgisi."

veya "Malın illegal kötüye kullanımı."
diye düşünebilirsiniz.

Sanırım hepimizin anlaşabileceği
tek şey

bunu okuyamıyor olmanız.

Değil mi? Burada net bir mesaj yok?

Bu da editoryal grafiti dediğim ve

daha da ilginç bulduğum başka bir grafiti.

Geçen yıl metroda çektiğim bir resim.

Bazen sekse dayalı ve aptalca
çok fazla şey görüyorsunuz

ama bence bu ilgi çekici.

Bu üzerinde rah-rah Airbnb
yazan bir poster ve

birisi keçeli kalemi alıp

ona dair fikrine göre
göre tekrar düzenlemiş.

Benim ilgimi çekti.

Bunu kitaba nasıl
uyarlayabiliriz diye düşündüm.

Kitabı bu kişiden aldım ve okudum.
Sonra düşündüm ki

bu kişi söylediği kişi değil
yani o bir sahtekar.

Elime bir keçeli kalem alıp,

hayal kırıklığıyla kapağı
sadece karaladım.

Tasarım tamamdır.

Onlar da aynen kabul etti!

Yazar beğendi, yayıncı beğendi,

ve kitap da dünyanın
karşısına böyle çıktı.

İnsanları metroda bu kitabı okurken,

onunla etrafta gezerken falan görmek
gerçekten eğlenceliydi.

Hepsi çıldırmış gibi gözüküyorlardı.

["James Ellroy'un romanı Perfidia"]
James Ellroy harika bir suç yazarı,

iyi bir dost ve onunla
yıllardır çalışıyorum.

Muhtemelen en çok "Cehennem Çiçeği" ve

"Los Angeles Sırları"'nın
yazarı olarak biliniyor.

En son kitabı bu çok gizemli isme sahipti.

Eminim ki bir çok kişi ne anlama geldiğini
biliyordur ama bir çoğu da bilmiyor.

Hikaye 1941 yılında Los Angeles'da

bir cinayeti araştıran
Japon-Amerikan detektifle ilgili.

Sonra "Pearl Harbor" -saldırısı-
gerçekleşiyor.

Böylece hayatı yeterince zor değilmiş gibi

ırk ilişkileri üzerinde
baskı da iyice artıyor.

Ardından Japon-Amerika
gözaltı kampları hızla oluşturuluyor

ve tüm bu yüksek gerilim ve
korkunç olaylara rağmen

o halen cinayeti çözmeye çalışıyor.

Bunu ilk başta genel anlamıyla
ele aldım.

Yani şöyle; Pearl Harbo'u alıp
Los Angeles'ın üzerine ekleyecektik.

Şehrin ufkunda böyle kıyamet
gibi bir gün doğumu yapacaktık.

Bu Pearl Harbor'un Los Angeles üzerine
eklenmesiyle oluşan resmi.

Baş editörüm dedi ki

"Evet ilginç olmuş ama bence daha
iyisini ve daha sadesini yapabilirsin."

Böylece sıkça yaptığım
gibi çizim masama geri döndüm

ama etrafımdakilerin de
farkındaydım aynı zamanda.

Midtown'da yüksek bir binada çalışıyorum

ve her akşam ofisten ayrılmadan önce

dışarı çıkmak için bu
butona basmam gerekiyor ki

böylece büyük ağır cam kapılar
açılsın ve asansöre binebileyim.

Bir gece birden bire

buna baktım ve onu daha önce hiç
fark etmediğim bir şekilde gördüm.

Büyük kırmızı daire; tehlike.

Bunu zilyon kere yaptığım
çok bariz diye düşündüm.

Google resim taraması yaptım.

Buna benzeyen başka
bir kitap kapağı bulamadım.

Bu da sorunu çözmüş oluyordu.

Grafiksel olarak daha ilginç ve

L.A. ve Amerika'nın üzerine belli
bir çeşit güneşin doğuşu fikrine göre

daha büyük bir gerilim oluşturuyor.

["Mary Roach'dan Yutkunmak,
İnsan sindirim sistemine bir yolculuk."]

Mary Roach potansiyel olarak
olağan bilimsel konuları alıp

olağanın dışına çıkartıp çok eğlenceli
hale getiren inanılmaz bir yazar.

Bu durumda,

kitap insanların
sindirim sistemiyle ilgili.

Kitabın kapağının ne olacağını
düşünmeye çalışıyordum.

Bu bir otoportre.

Her sabah ilaç dolabının aynasından
dilim siyah mı diye kendime bakıyorum.

Eğer değilse gitmeye hazırım demektir.

Hepinize bunu yapmanızı öneririm.

Bunun aynı zamanda bir başlangıcımız
olduğunu düşünmeye başladım.

Değil mi? Sindirim sistemimizin içine.

Hepimizin insan ağzı fotoğraflarının,
en azından bunu baz alırsak,

rahatsız edici olduğundan hem
fikir olduğumuzu düşünüyorum.

O zaman kapağı şu şekilde tamamlamalıydım;

çok daha hoşa gidecek şekilde olmalı

ve bize sindirim sistemine en iyi
yaklaşımın bu uçtan

olduğunu hatırlatmalıydı.

Cümlemi tamamlamama bile
gerek kalmadı. Peki o zaman.

["Gereksiz gizem"]

Duruluk ve gizem birbirine
karışırsa ne olur?

Yani bunu hep görürsek.

Buna gereksiz gizem diyorum.

Metroya iniyorum -metroyu çok kullanırım-

ve bu kağıt bir kirişe bantlanmış.

Şunu düşünüyorum "Eyvah"

Metro gelmek üzere ve bunun
ne anlama geldiğini anlamaya çalışıyorum,

yani çok teşekkürler.

Problemin bir kısmı bilgiyi faydalı
olacağını düşündükleri bir şekilde

bölümlere ayırmışlar ama
açıkçası hiç de öyle olmamış.

Bu ihtiyacımız olmayan bir gizem.

İhtiyacımız olan faydalı bir duruluk.
Sırf eğlence için bunu tekrar düzenledim.

Aynı elementler kullanılarak yapıldı.

Teşekkürler.

Halen MTA'dan telefon bekliyorum.
(MTA: Metropolitan toplu taşıma müdürlüğü)

Onların kullandığından daha çok
renk bile kullanmadım aslında.

4 ve 5'i yeşil yapma
zahmetine bile katlanmamışlar.

Ah bu ahmaklar.

Öncelikle bir servis değişikliği
olduğunu görüyoruz.

Sonrada başı, ortası ve sonu
olan iki düzgün cümleyle

bu değişikliğin ne olduğunu
ve nasıl olacağını anlatıyor.

Çıldırmış olmalıyım!

["Gerekli Gizem"]
Pekala

Sevdiğim gizemden bir parça;

ambalajlama.

Bu, bana göre tam bir sanat eseri olan,
Turner Duckworth tarafından

tekrar tasarlanmış olan diyet kola kutusu.

Bu bir sanat eseri. Çok güzel.

Bir tasarımcı olarak beni bu
kadar mutlu eden yanı ise

diyet kolanın görsel anadilini;

yazı karakterini, renklerini,
gümüş arka planını,

alıp bunu en önemli kısımları
kalana kadar eksiltmesi.

Charlie Brown'un yüzüne
geri dönmek gibi yani.

Bunun ne olduğunu bildiklerine
dair sadece yeterli olan bilgiyi verirken

bununla ilgili zaten bildikleri
bilgileri kullanmalarının

hakkını nasıl teslim ederiz, demek gibi.

Harika gözüküyor.
Bir şarküteriye gireceksiniz

ve bunu birden bire rafta
göreceksiniz. Muhteşem.

Bu da bir sonrakini hazırlıyor.

["Gereksiz Duruluk"]
Bana göre şarküterideki bir çok şey.

Tamam metroya tekrar inelim,

bu ambalaj piyasaya çıktıktan sonra

bu fotoğrafları çekmiştim.

Times Meydanı metro istasyonu:

Coca-Cola tüm bu şeyi reklam için
satın almış. Tamam mı?

Bazılarınız bunun
sonunu biliyordur belki.

"Sırtındaki kıyafetler, cebindeki paralar

ve gözlerin ödüle
dikili New York'a geldin.

Kola'ya hazırsın."
(Coke'un uyuşturucu anlamı da var.)

"MBA'inle, temiz bir takım
(MBA:İşletme yüksek lisans programı)

ve sert bir tokalaşmayla
New York'a geldin.

Kola'ya hazırsın."

Bunlar gerçek!

Yoda moduna geçmek dışında

kolonlar bile unutulmamış.

"Hazırsın kola'ya."

["Özür dilerim, NEYE hazırım??"]

Bu kampanya çok yanlış bir adımdı.

Tüketici nazarında geri teptiği ve
internetteki her türlü kötüleyici

parodilerinden dolayı
kampanya aniden durduruldu.

Ayrıca "You're on"un yanındaki
benek bir nokta değil, ticari markası.

Çok teşekkürler gerçekten.

Son derece gizemli bir güzelliği olan ve
neredeyse kusursuz bu ambalajın yanında

dayanılmaz derecede
yanlış bir mesaj kullanabilmeleri,

bence çok garipti.

Akıl almazdı.

Umarım işimde; duruluk ve gizemin

kullanımının iç yüzünü,

hayatınızda nasıl daha duru ya da

biraz daha gizemli olabileceğinizi,

yani gerektiğinden fazla şey
paylaşmamayı anlatabilmişimdir.

Bu konuşmadan size tek
bir şey bırakacaksam

umarım o şu olur:

Blih blih blih blah. Blah blah blih blih.
["'Bunu Yargıla,' Chip Kidd"]

Blih blih blah blah blah.
Blah blah blah.

Blah blah.