Return to Video

هەموو ئەوەی پێتوایە ئەیزانیت لەسەر ئالوودەبوون هەڵەیە

  • 0:01 - 0:02
    یەکێک لە کۆنترین یادەوەرییەکانم
  • 0:02 - 0:05
    ئەوەبوو هەوڵبەم یەکێک لە
    خزمەکانم هەستێنم و نەمتوانی.
  • 0:05 - 0:08
    ئەوکاتەش منداڵێکی بچووک بووم،
    بۆیە بەڕاستی تێنەگەشتم بۆ،
  • 0:08 - 0:10
    بەڵام کە گەورەتر بووم،
  • 0:10 - 0:12
    درکم بەوە کرد کە ئالوودەبوونی
    دەرمانمان هەیە لە خێزانەکەیا،
  • 0:12 - 0:14
    دواتر ئالوودەبوونی کۆکاینیش.
  • 0:14 - 0:19
    بەم دواییە زۆرم بیرلێکردەوە، بەشێکی
    چونکە ١٠٠ ساڵ ئەبێت
  • 0:19 - 0:22
    ماددەی ئالودەکەر قەدەغەکراوە لە
    ئەمریکا و بەریتانیا، و
  • 0:22 - 0:24
    ئینجا ئەوەمان بەسەر بەشەکانی
    تری جیهانیشدا سەپاند.
  • 0:24 - 0:28
    سەدەیەک ئەبێت ئەم بڕیارە
    چارەنووس سازەمان یاوە
  • 0:28 - 0:32
    ئالوودەبووەکان بگرین و سزایان بەین و
    وایان لێبکەین بناڵێنن،
  • 0:32 - 0:36
    چونکە باوەڕمان وابووە ئەوە ئەیانگۆڕێت؛
    ناچاریان ئەکات وازبێنن. و
  • 0:36 - 0:41
    چەند ساڵێک لەمەوبەر، سەیرێکی ئەو
    ئالوودەبووانەی ژیانمم ئەکردەوە کە خۆشم ئەوێن،
  • 0:41 - 0:45
    ئەمویست بزانم هیچ ڕێگایەک هەیە
    بۆ ئەوەی بتوانم یارمەتیان بەم. و
  • 0:45 - 0:48
    درکم بەوە کرد چەندین
    پرسیاری بنچینەیی هەیە
  • 0:48 - 0:50
    بەس نەم ئەزانی وەڵامەکانی چین
  • 0:50 - 0:52
    وەک، بەڕاستی هۆکاری ئالوودەبوونەکە چییە؟
  • 0:52 - 0:56
    بۆچی بەم شێوەیە چارەسەری ئەکەین
    کە لەوە ناچێت سوودی هەبێت، و
  • 0:56 - 0:59
    ڕێگایەکی باشتر هەیە کە بتوانین
    تاقی بکەینەوە؟
  • 0:59 - 1:00
    بۆیە زۆر شتم خوێندەوە لەبارەیەوە، و
  • 1:00 - 1:03
    بەڕاستی وەڵامەکەم نەدۆزییەوە
    کە بۆی ئەگەڕام،
  • 1:03 - 1:07
    بۆیە بیرم کردەوە، و وتم باشە ئەڕۆم و
    قسە لەگەڵ خەڵکی جیاجیا ئەکەم لە جیهاندا
  • 1:07 - 1:08
    کە لەمەیا ژیاون و گەڕاون لەسەری و
  • 1:08 - 1:11
    قسەیان لەگەڵکەم و سەیر ئەکەم بزانم
    هیچ فێر ئەبم لێیانەوە.
  • 1:11 - 1:14
    یەکەم جار وامزانی لەوانە نییە
    ٣٠ هەزار میل زیاتر بڕۆم،
  • 1:14 - 1:17
    بەڵام دەرئەنجام چاوم بە چەندین
    کەسی هەمەجۆر کەوت،
  • 1:17 - 1:20
    لە بازرگانێکی ماددەی هۆشبەرەوە
    کە ڕەگەزی گۆڕیبوو لە براوسڤیل، برۆکلین،
  • 1:20 - 1:24
    بۆ زانایەک کە زۆربەی کاتەکانی بەسەر ئەبرد
    لە پێدانی هەلوەسەدروستکەر بە مۆنگوس
  • 1:24 - 1:25
    بۆ ئەوەی بزانیت حەزیان لێئەبێت --
  • 1:25 - 1:28
    دەرچوو حەزیان لێیە، بەڵام
    لە هەندێک کاتی دیاریکراودا --
  • 1:28 - 1:31
    بۆ تەنیا وڵات کە سزای لابردووە لەسەر
    هەموو ماددەیەکی ئالوودەکەر.
  • 1:31 - 1:33
    لە حەشیشەوە بۆ کۆکاین، پرتوگال.
  • 1:33 - 1:36
    ئەوەشی درکم پێکرد و
    زۆر سەیر بوو بەلامەوە،
  • 1:36 - 1:40
    زۆربەی ئەوەی پێمان وایە ئەیزانین
    لەسەر ئالوودەبوون هەڵەیە،
  • 1:40 - 1:43
    ئەگەر دەستکەین بە فێربوونی بەڵگە
    نوێکان لەسەر ئالوودەبوون،
  • 1:43 - 1:46
    پێموابێت زۆر شتی تری یاساکانمان
    لەسەر ماددە هۆشبەرەکان ئەگۆڕین.
  • 1:46 - 1:50
    بەڵام با بەوە دەستپێکەین کە پێمان وایە
    ئەیزانین، ئەوەی وامانزانیوە ئەیزانین.
  • 1:50 - 1:52
    با بیر لەم هێڵەی ناوەڕاست بکەینەوە.
  • 1:52 - 1:55
    بیهێننە بەرچاوتان هەمووتان، بۆ ٢٠ ڕۆژ،
    ڕۆژی سێ جار هیرۆین بەکاربێنن.
  • 1:55 - 1:59
    هەندێکتان لەوانەیە لەمبارەیەوە
    زیاتر بەپەرۆش بن لەوانی تر.
  • 1:59 - 2:00
    (پێکەنین)
  • 2:00 - 2:02
    نیگەران مەبن، تەنیا
    تاقیکردنەوەی هێنانە بەرچاوە.
  • 2:02 - 2:04
    هێناتانە بەرچاوتان واتان کردبێت؟
  • 2:04 - 2:05
    چی ڕووئەیات؟
  • 2:05 - 2:09
    ئێستا، چیرۆکێکمان هەیە دەربارەی ئەوەی
    چی ڕووئەیات و سەدەیەکە پێمان ئەوترێت.
  • 2:09 - 2:12
    وا بیر ئەکەینەوە، چونکە
    ماددەی ئالوودەکەر هەیە لە هیرۆینا،
  • 2:12 - 2:14
    کە بۆ ماوەیەک وەریئەگریت،
  • 2:14 - 2:16
    لەشت ئیتر پشت بەو
    ماددانە ئەبەستێت،
  • 2:16 - 2:18
    ئەبن بە پێویستی جەستەیی،
  • 2:18 - 2:21
    لە کۆتایی ئەو ٢٠ ڕۆژەدا،
    ئەبیت بە ئالوودەبوی هیرۆین، وانیە؟
  • 2:21 - 2:22
    منیش وام بیرئەکردەوە.
  • 2:23 - 2:26
    یەکەم شت کە ئاگاداریکردمەوە لە ڕاستی
    ئەوەی لەوانە نییە چیرۆکەکە ڕاستبێت
  • 2:26 - 2:28
    ئەوکاتە بوو کە ڕوونکرایەوە بۆم.
  • 2:28 - 2:32
    ئەگەر لەم وتاری تێدە بڕۆمە دەرەوە و
    ئوتومبێلێک لێمبات و ڕانم بشکێت،
  • 2:32 - 2:35
    ئەبرێم بۆ نەخۆشخانە و لەوێ
    بڕێکی زۆر دایامۆرفینم ئەدرێتێ.
  • 2:35 - 2:37
    دایامۆرفین هیرۆیینە.
  • 2:37 - 2:40
    ڕاستییەکەی هیرۆینێکی زۆر باشترە
    لەوەی لەسەر شەقامەکان ئەیکڕن،
  • 2:40 - 2:43
    چونکە ئەوەی لە دەڵاڵەکان ئەیکڕن
    هەمووی دەرمانی پیسبووە.
  • 2:43 - 2:45
    ڕاستییەکەی، بڕێکی زۆر کەمی هیرۆیینە،
  • 2:45 - 2:48
    لەکاتێکدا ئەوەی لە نەخۆشخانە
    بۆت بەکاریەت ماددەیەکی پوختە.
  • 2:48 - 2:50
    بۆ ماوەیەکی درێژیش پێت ئەدرێت.
  • 2:50 - 2:52
    چەندین کەس لەم شوێنەیان،
  • 2:52 - 2:55
    لەوانەیە درکی پێنەکەن،
    بڕێکی زۆر هیرۆینتان وەرگرتووە.
  • 2:55 - 2:59
    هەر کەسێکیش کە سەیری ئەمە ئەکات
    لە هەر شوێنکەوە، ئەمە ڕووئەیات.
  • 2:59 - 3:01
    ئەگەر ئەوەشی باوەڕمان پێیەتی لەسەر
    ئالوودەبوون ڕاستبێت --
  • 3:01 - 3:04
    ئەو کەسانە ئەکەونە بەر ئەو هەموو
    ماددە ئالوودەکەرانە --
  • 3:04 - 3:06
    ئەبێ چی ڕووبات؟
    ئەبێ ئالوودە بن پێی.
  • 3:06 - 3:08
    ئەمە بە وردی لێکۆڵینەوەی لەسەرکراوە.
  • 3:08 - 3:12
    ڕوونایات؛ تێبینیتان کردووە ئەگەر
    دایە گەورەتان گۆڕینی جومگەی سمتی بۆ کرابێت،
  • 3:12 - 3:14
    وەک ئالوودەبووی مادەی هۆشبەر
    لێی دەرنەچووە.
  • 3:14 - 3:18
    کە بەمەشم زانی،
    سەیر بوو بەلامەوە،
  • 3:18 - 3:21
    بۆیە جیاواز لە هەموو ئەوەی
    پێموتراوە، هەموو ئەوەی ئەمزانی،
  • 3:21 - 3:25
    بیرم کردەوە ناکرێت ڕاست بێت،
    هەتا چاوم بە پیاوێک کەوت بەناوی بروس ئەلیکساندەر.
  • 3:25 - 3:28
    پرۆفیسۆری دەروون ناسییە
    لە ڤانکوڤەر
  • 3:28 - 3:30
    کە تاقیکردنەوەیەکی سەرسوڕهێنەری ئەنجامدا
  • 3:30 - 3:32
    پێموابێت بەڕاستی یارمەتیمان
    ئەیات لەم پرسە تێبگەین.
  • 3:32 - 3:34
    پرۆفیسۆر ئەلیکساندەر
    بۆی ڕوونکردمەوە،
  • 3:34 - 3:37
    بیرۆکەی ئالوودەبوونەکەی چۆتە
    ناو مێشکی هەموومانەوە، چیرۆکەکە،
  • 3:37 - 3:39
    بەشێکی لە زنجیرەیەک لە
    تاقیکردنەوەکانەوە یەت
  • 3:39 - 3:41
    کە زووتر لە سەدەی
    بیستەمدا کراوە.
  • 3:41 - 3:42
    بەڕاستی سادەن.
  • 3:42 - 3:45
    ئەتوانن لە ماڵەوە بیکەن ئەگەر کەمێک هەست
    بە حەزی ئەشکەنجە بینین بکەن.
  • 3:45 - 3:49
    جرجێک بکڕن و بیخەنە قەفەسێکەوە، و
    دوو بتڵ ئاوی ئەیەیتێ:
  • 3:49 - 3:52
    یەکەمیان تەنیا ئاو، و دووەمیشیان
    ئاو کۆکاین یان هیرۆینی تیابێت.
  • 3:53 - 3:56
    ئەگەر ئەوە بکەیت، جرجەکە زۆربەی کات
    ئاوە دەرماناوییەکەی ئەوێت و
  • 3:56 - 3:58
    زۆربەی جاریش یەکسەر زۆر
    بەخێرایی خۆی ئەکوژێت.
  • 3:58 - 4:00
    پێتوایە وابێت، وانییە؟
    پێتوایە وا کار بکات.
  • 4:00 - 4:04
    لە ٧٠کاندا، پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر
    یەت و سەیری ئەم تاقیکردنەوەیە ئەکات و
  • 4:04 - 4:05
    تێبینی شتێک ئەکات.
  • 4:05 - 4:08
    وتی ئاه، جرجەکە ئەخەینە
    ناو قەفەسێکی بەتاڵەوە.
  • 4:08 - 4:10
    هیچی نییە جگە لە لەکارهێنانی
    ئەم دەرمانانە.
  • 4:10 - 4:11
    با شتێکی جیاواز تاقیکەینەوە.
  • 4:11 - 4:14
    پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر قەفەسێکی دروستکرد
    کە پێی ئەوت "پارکی جرج،"
  • 4:14 - 4:17
    کە وەک بەهەشت وایە بۆ جرجەکان.
  • 4:17 - 4:20
    بڕێکی زۆر پەنیری تێدابێت،
    بڕێکی زۆر تۆپی ڕەنگدار،
  • 4:20 - 4:21
    بڕێکی زۆر ڕاڕەو.
  • 4:21 - 4:25
    لەهەموی گرنگتر، چەندین هاوڕێ.
    بتوانن جووتبوونی زۆر بکەن.
  • 4:25 - 4:29
    هەروەها بتڵە ئاوەکەشیان هەبێت،
    ئاوا ئاساییەکە و ئاوا دەرماناوییەکە.
  • 4:29 - 4:32
    بەڵام بەشە سەرسوڕهێنەرەکە لێرەیایە:
  • 4:32 - 4:36
    لە پارکی جرجەکەیا، حەزیان لە
    ئاوە دەرماناوییەکە نییە.
  • 4:36 - 4:37
    هەرگیز بەکاریناهێنن.
  • 4:37 - 4:40
    هیچ کامێکیان بە ویستی خۆیان
    بەکاری ناهێنن.
  • 4:40 - 4:41
    هیچ کامێکیان زیاد لەپێویست
    بەکاریناهێنن.
  • 4:41 - 4:45
    لە ڕێژەی لەسەدا ١٠٠ زۆری بەکارهێنان
    کاتێک جیا ئەکرێنەوە
  • 4:45 - 4:48
    ئەچیتە سەر لەسەدا سفر زۆر کاتێک
    دڵخۆشن و پێکەوە ئەژین.
  • 4:48 - 4:51
    یەکەم جار کە ئەمەی بینی
    پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر بیری کردەوە،
  • 4:51 - 4:54
    لەوانەیە ئەمە تەنیا لە جرجا بێت،
    زۆر جیاوازن لە ئێمە.
  • 4:55 - 4:57
    لەوانەیە بەو شێوەیە جیاواز نا
    کە حەز ئەکەین، بەڵام، ئەزانن --
  • 4:57 - 4:59
    بەداخەوە، تاقیکردنەوەیەکی
    مرۆیی کراوە
  • 4:59 - 5:02
    لەسەر هەمان بنەما کە ڕووی یاوە
    ڕێک لە هەمان کاتدا.
  • 5:02 - 5:04
    پێی ئەوترا جەنگی ڤێتنام.
  • 5:04 - 5:09
    لە ڤێتنام، لەسەدا ٢٠ی هەموو سەربازە
    ئەمریکییەکان هیرۆینێکی زۆریان بەکارئەهێنا، و
  • 5:09 - 5:11
    ئەگەر سەیری هەواڵەکانی
    ئەو کاتە بکەیت،
  • 5:12 - 5:15
    زۆر نیگەران بوون، چونکە
    ئەیانوت، ئای خوایە، ئیتر
  • 5:15 - 5:18
    سەدان هەزار ئالوودەبوومان ئەبێت
    لەسەر شەقامەکانی ئەمریکا
  • 5:18 - 5:20
    دوای تەواوبوونی جەنگەکە؛
    تەواو ڕێی تێئەچوو.
  • 5:20 - 5:24
    ئەو سەربازانەی بڕێکی زۆر هیرۆینیان
    بەکارئەهێنا بەدواداچوونیان بۆ کرا.
  • 5:24 - 5:27
    تۆمارەکانی نەخۆشییە دەروونییەکان
    توێژینەوەیەکی وردی کرد، و
  • 5:27 - 5:29
    چیان بەسەر هات؟
  • 5:29 - 5:32
    دەرچوو نەچوونە سەر ڕاهێنانەوە.
    نیشانەی وازهێنانیان نەبوو.
  • 5:32 - 5:35
    لەسەدا ٩٥یان یەکسەر وازیانهێنا.
  • 5:35 - 5:38
    ئێستا، ئەگەر باوەڕ بە چیرۆکی
    ماددەی هۆشبەر بکەن،
  • 5:38 - 5:41
    ئەوە هیچ ڕێی تێناچێت، بەڵام
    پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر دەستیکرد بە بیرکردنەوە
  • 5:41 - 5:44
    کە لەوانەیە چیرۆکێکی تر هەبێت
    دەربارەی ئالوودەبوون.
  • 5:44 - 5:47
    وتی، چی ئەبێت ئەگەر ئالوودەبوون
    دەربارەی ماددە کیمیاییەکە نەبێت؟
  • 5:47 - 5:49
    چی ئەبێت ئەگەر دەربارەی
    ئەو قەفەسە بێت؟
  • 5:49 - 5:52
    چی ئەبێت ئەگەر خۆگونجاندن بێت
    بۆ ژینگەکەی خۆت؟
  • 5:52 - 5:54
    بە سەیرکردنی ئەمە،
  • 5:54 - 5:57
    پرۆفیسۆرێکی تر هەبوو
    بەناوی پیتەر کۆهێن لە هۆڵەندا
  • 5:57 - 5:59
    کە وتی، لەوانەیە باش نەبێت
    هەر پێشی بڵێین ئالوودەبوون.
  • 5:59 - 6:01
    لەوانەیە باشتر بێت پێی بوترێت
    پەیوەندی بەستن.
  • 6:01 - 6:04
    مرۆڤ پێویستییەکی سرووشتی و ناوەکی
    هەیە بۆ پەیوەندی بەستن، و
  • 6:04 - 6:07
    کاتێک دڵخۆش و لەشساغ ئەبین،
    پەیوەندی لەگەڵ یەکتر ئەبەستین،
  • 6:07 - 6:10
    بەڵام ئەگەر نەتوانیت ئەوە بکەیت،
  • 6:10 - 6:14
    لەبەر گرفتی دەروونی یان دابڕان یان
    ماندوێتی بەدەست ژیانەوە،
  • 6:14 - 6:17
    پەیوەندی لەگەڵ شتێکدا ئەبەستیت کە
    هەستێکی بووژانەوەت ئەیاتێ.
  • 6:17 - 6:20
    لەوانەیە ئەوە قومارکردن بێت،
    لەوانەیە ڤیدیۆی سێکسی بێت،
  • 6:20 - 6:22
    لەوانەیە کۆکاین بێت،
    لەوانەیە حەشیش بێت،
  • 6:22 - 6:26
    بەڵام پەیوەندی لەگەڵ شتێکدا ئەبەستیت
    چونکە ئەوە سرووشتی خۆمانە.
  • 6:26 - 6:28
    وەک مرۆڤ ئێمە ئەوەمان ئەوێت.
  • 6:28 - 6:32
    یەکەمجاریش، ئەمە قورس بوو بۆم
    بیخەمە مێشکمەوە،
  • 6:32 - 6:34
    بەڵام ڕێگایەک یارمەتی یام
    بیری لێبکەمەوە ئەوەبوو،
  • 6:34 - 6:38
    ئەبینم، بتڵێک ئاو لەسەر
    جێگەکەمە، وانییە؟
  • 6:38 - 6:41
    سەیری زۆرێکتان ئەکەم، و زۆرێک
    لە ئێوەش بتڵە ئاوتان پێیە.
  • 6:41 - 6:43
    دەرمانەکان لەبیرکەن. جەنگی
    دەرمانەکان لەبیرکەن.
  • 6:43 - 6:48
    تەواو یاساییە، هەموو ئەو بتڵە ئاوانە
    ئەکرێ بتڵە ڤۆدگا بن، وانییە؟
  • 6:48 - 6:51
    ئەکرێت هەموو مەست بین --
    لەوانەیە من دوای ئەمە --(پێکەنین)
  • 6:52 - 6:53
    بەڵام مەست نابین.
  • 6:53 - 6:56
    لەبەر ئەوەی توانیوتانە ئەو بڕە
    پارەیە دابین بکەن
  • 6:56 - 7:00
    کە پێویستە بۆ بینینی وتارەکانی تێد،
    پێموابێت ئەشتوانن پارە دابینکەن
  • 7:00 - 7:02
    بۆ ئەوەی بۆ شەش مانگی
    داهاتوو ڤۆدگا بخۆنەوە.
  • 7:02 - 7:04
    بێ ماڵ نامێننەوە.
  • 7:04 - 7:08
    خۆتان ئەوە ناکەن، و هۆکاری ئەوەی
    کە ئەو کارە ناکەن
  • 7:08 - 7:09
    لەبەر ئەوە نییە کە کەسێک
    ڕێگریتان لێئەکات.
  • 7:09 - 7:12
    لەبەر ئەوەیە کە پەیوەندی و
    دۆستایەتیتان هەیە
  • 7:12 - 7:13
    کە ئەتانەوێت بمێنێتەوە.
  • 7:13 - 7:16
    کارێکتان هەیە حەزتان لێیەتی.
    کەسانێکتان هەیە خۆشتان ئەوێن.
  • 7:16 - 7:18
    پەیوەندی تەندروستتان هەیە.
  • 7:18 - 7:20
    بەشێکی سەرەکی ئالوودەبوونیش،
  • 7:20 - 7:23
    گەشتمە ئەو بیرکردنەوەیە، و باوەڕم وایە
    بەڵگەکە پێشنیار ئەکات،
  • 7:23 - 7:27
    هۆکارەکەیە بەرگەنەگرتنی
    بوونتە لە ژیانا.
  • 7:27 - 7:29
    ئەمە زۆر شتی دیارمان
    بۆ دەرئەخات.
  • 7:29 - 7:32
    ڕوونترینیان دەرئەنجامەکەیەتی لەسەر
    جەنگی دژی ماددە ئالوودەکەرەکان.
  • 7:32 - 7:36
    لە ئەریزۆنا، لەگەڵ کۆمەڵێک
    ژندا چوومە دەرەوە
  • 7:36 - 7:40
    تی شێرتیان لەبەرا بوو لەسەری نوسرابوو
    "من ئالوودەبووی ماددەی هۆشبەر بووم،" و
  • 7:40 - 7:44
    بە زنجیرەوە ئەکرانە دەرەوە و گۆڕیان هەڵئەدایەوە
    لەکاتێکدا خەڵک گاڵتەیان پێئەکردن، و
  • 7:44 - 7:48
    کاتێک ئەو ژنانە لە زیندان ئەهاتنە دەر،
    تۆماری تاوانیان ئەبوو
  • 7:48 - 7:51
    واتە هەرگیز جارێکی تر ناتوانن
    لە ئابوری یاساییدا کار بکەن.
  • 7:51 - 7:55
    ئەوە نموونەیەکی زۆر قورسە،
    بێگومان، لە دۆسیەی بە کۆمەڵ زنجیرکراوا،
  • 7:55 - 7:57
    بەڵام بەنزیکەیی لەهەموو
    شوێنێکی جیهاندا
  • 7:57 - 7:59
    ئاوا مامەڵە لەگەڵ
    ئالوودەبووەکان ئەکەین.
  • 7:59 - 8:02
    سزایان ئەیەین، ئابڕوویان ئەبەین.
    تۆماری تاوانیان ئەیەینێ.
  • 8:02 - 8:04
    بەربەست ئەخەینە بەردەم
    پێکەوە بوونیان.
  • 8:04 - 8:07
    پزیشکێک هەبوو لە کەنەدا،
    دکتۆر گابۆر ماتێ، پیاوێکی باش،
  • 8:07 - 8:11
    پێی وتم، ئەگەر ئەتەوێت سیستمێک دروستکەیت
    کە ئالوودەبوون خراپتر بکەیت،
  • 8:11 - 8:13
    ئەو سیستمە درووست ئەکەیت.
  • 8:13 - 8:16
    ئێستا، شوێنێک هەیە بڕیاریدا
    ڕێک پێچەوانەکەی بکات، و
  • 8:16 - 8:18
    چووم بۆ ئەوێ هەتا بزانم
    چۆن کار ئەکات.
  • 8:18 - 8:21
    ساڵی ٢٠٠٠، پرتوگال یەکێک لە خراپترین
    گرفتەکانی ماددە هۆشبەرەکانی هەبوو لە ئەوروپا.
  • 8:21 - 8:25
    لەسەدا یەکی خەڵکەکەی ئالوودەی هیرۆین
    بوون، کە کەمێک تاسێنەرە، و
  • 8:25 - 8:28
    هەموو ساڵێک، زیاتر و زیاتر
    شێوازی ئەمریکایان بەکارئەهێنا.
  • 8:28 - 8:31
    سزای خەڵکیان ئەدا و لەکەداریان ئەکردن و
    زیاتر شەرمەزاریان ئەکردن، و
  • 8:31 - 8:33
    هەموو ساڵێک، کێشەکە گەورەتر ئەبوو.
  • 8:33 - 8:36
    ڕۆژێک، سەرۆک وەزیران و سەرۆکی
    ئۆپۆزسیۆن کۆبوونەوە، و
  • 8:36 - 8:38
    وتیان، تەواو ناتوانین بەردەوام بین
  • 8:38 - 8:42
    لەگەڵ وڵاتێک کە هەتا یەت خەڵکی زیاتر
    ئەبن بە ئالوودەبووی هیرۆین.
  • 8:42 - 8:44
    با سەکۆیەک دانێین بۆ زانایان و
    پزیشکەکان
  • 8:44 - 8:47
    هەتا ڕێگایەکی ڕاستی بدۆزنەوە بۆ
    چارەسەری کێشەکە. و
  • 8:47 - 8:50
    سەکۆیەکیان ڕێکخست بە سەرپەرشتی
    پیاوێکی سەرسوڕهێنەر بەناوی دکتۆر جواو گواولاو
  • 8:50 - 8:51
    بۆ سەیرکردنی هەموو ئەم بەڵگە نوێیانە، و
  • 8:52 - 8:53
    گەڕانەوە و وتیان،
  • 8:53 - 8:57
    "سزا لابەرن لەسەر هەمووی
    لە حەشیشەوە بۆ کۆکاین، بەڵام"
  • 8:57 - 9:00
    ئەمەش هەنگاوێکی هەستیارە --
  • 9:00 - 9:03
    "ئەو پارەیەی بەکارمان ئەهێنا
    بۆ نەهێشتنی ئالوودەبوون،
  • 9:03 - 9:05
    بۆ دابڕاندنیان لەیەکتر، و
  • 9:05 - 9:08
    لەجیاتی ئەوە بەکاریبێنن
    لە بەستنەوەیان بە کۆمەڵگا."
  • 9:08 - 9:13
    ئەوەش بەڕاستی شێوازێک نییە
    بیری لێبکەینەوە
  • 9:13 - 9:15
    لە ئەمریکا و بەریتانیا.
  • 9:15 - 9:17
    ژیانەوەیان بۆ دانیشتوانەکان کرد،
  • 9:17 - 9:19
    چارەسەری دەروونی،
    کە هەندێک بەهای هەبێت.
  • 9:19 - 9:23
    بەڵام گەورەترین شت کە کردیان
    ڕێک پێچەوانەی ئەوەی ئێمە:
  • 9:23 - 9:25
    پرۆگرامێکی فراوانی دۆزینەوەی کار
    بۆ ئالوودەبووەکان و
  • 9:25 - 9:28
    قەرزی بچووک بۆ ئالوودەبووەکان
    بۆ دەستپێکردنی کاری بچووک.
  • 9:28 - 9:30
    بۆ نموونە ئەگەر خۆت
    میکانیکی بووبێتی.
  • 9:30 - 9:32
    کاتێک ئامادە ئەبیت، ئەچنە
    گەراجێک، و ئەڵێن،
  • 9:32 - 9:35
    ئەگەر بۆ ماوەی ساڵێک ئەم پیاوە وەرگری،
    نیوەی مووچەکەی ئەیەین.
  • 9:35 - 9:38
    ئامانجەکە ئەوەبوو دڵنیابن هەموو
    ئالوودەبووێکی پورتوگال
  • 9:38 - 9:40
    بەیانیان شتێک هەبێت
    بۆی هەستن. و
  • 9:40 - 9:44
    کاتێک چووم و چاوم بە
    ئالوودەبووەکان کەوت،
  • 9:44 - 9:46
    ئەوەی وتیان، دوای ئەوەی
    دووبارە ئامانجی ژیانیان دۆزییەوە،
  • 9:46 - 9:49
    پەیوەندییەکان و پێکەوە بەستنەکانیان
    دۆزییەوە لە کۆمەڵگا فراوانەکە.
  • 9:49 - 9:52
    ماوەی ١٥ ساڵ ئەبێت ئەو کارە
    بەڕێوە ئەچێت، و
  • 9:52 - 9:53
    بەپێی ئەنجامەکان:
  • 9:53 - 9:55
    بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر کەمبۆتەوە،
  • 9:55 - 9:58
    بەپێی جۆرناڵی تاوانزانی بەریتانی،
  • 9:58 - 10:00
    بەڕێژەی لەسەدا پەنجا،
    لەسەدا پێنج سفر.
  • 10:00 - 10:04
    زۆر بەکارهێنان زۆر کەمیکرد،
    ئایدز لەناو ئالوودەبووان زۆر کەمیکرد.
  • 10:04 - 10:07
    ڕێژەی ئالوودەبوون لە هەموو
    توێژینەوەکاندا کەمیکرد.
  • 10:07 - 10:10
    یەکێک لە ڕێگاکانی ئەوەی ئەزانیت هێندە
    سوودی هەبووە ئەوەیە هیچ کەس لە پرتوگال
  • 10:10 - 10:12
    نایەوێت بگەڕێتەوە سەر سیستمە کۆنەکە.
  • 10:12 - 10:14
    ئەوە کاریگەری سیاسی هەیە
  • 10:14 - 10:17
    ڕاستییەکەی پێموایە چینێکی
    کاریگەری بۆسەر
  • 10:17 - 10:19
    هەموو لایەنەکان هەیە.
  • 10:19 - 10:22
    لە کلتورێکا ئەژین خەڵک بەردەوام زیاتر
    هەست بە مەترسی ئەکەن
  • 10:22 - 10:25
    بۆ هەموو جۆرەکانی ئالوودەبوون،
    ئەگەر بۆ مۆبایلەکانیان بێت
  • 10:25 - 10:26
    یان بازاڕکردن یان خواردن.
  • 10:26 - 10:29
    پێش دەستپێکردنی ئەم وتارانە --
    ئێوە ئەمە ئەزانن --
  • 10:29 - 10:31
    پێمان وترا کە بۆمان نییە
    مۆبایلەکانمان هەڵکەین، و
  • 10:32 - 10:34
    ئەبێت بڵێم، زۆرێک
    لە ئێوە وەک ئەوە وابوون
  • 10:34 - 10:37
    ئالوودە بووی ماددەی هۆشبەربن و پێتان وترابێت
    دەڵاڵەکەتان بەردەست نابێت
  • 10:37 - 10:39
    بۆ دوو کاتژمێری دواتر.
  • 10:39 - 10:42
    زۆرێکمان وا هەست ئەکەین، و
    لەوانەیە وتنی لە سەیر بچێت،
  • 10:42 - 10:45
    باسی ئەوەم کرد چۆن لێک دابڕان
    پاڵنەرێکی سەرەکی ئالوودەبوونە و
  • 10:45 - 10:47
    وتنی ئەوەی گەشە ئەکات سەیرە،
  • 10:47 - 10:50
    چونکە وا بیر ئەکەیتەوە پێکەوەگرێدراوترین
    کۆمەڵگامان هەبێت کە هەبووبێت.
  • 10:50 - 10:53
    بەڵام هەتا یەت زیاتر بیر ئەکەمەوە
    پێکەوە بەستنەکانی هەمانە
  • 10:53 - 10:56
    یان پێمان وایە هەمانە، هەمووی جۆرە
    پەیوەندییەکی مرۆیی ساختەیە.
  • 10:57 - 10:59
    ئەگەر کێشەیەکت هەبێت لە ژیانتا،
    تێبینی شتێک ئەکەیت.
  • 10:59 - 11:02
    شوێنکەوتووەکانی تویتەرت
    نایەن بەدەمتەوە.
  • 11:02 - 11:05
    هاوڕێکانی فەیسبووکت نین
    کە یەن یارمەتیت بەن.
  • 11:05 - 11:08
    هاوڕێ خوێنی و گۆشتییەکانت ئەبن
    کە پەیوەندییەکی قوڵ و
  • 11:08 - 11:11
    درێژخایەن و ڕووبەڕووت هەبووە لەگەڵیان،
    یەن بەدەمتەوە،
  • 11:11 - 11:15
    توێژینەوەیەک هەیە لەڕێگەی بیڵ ماکبینی
    نوسەری بواری ژینگەیی،
  • 11:15 - 11:17
    کە پێموابێت زۆرمان پێئەڵێ لەسەر ئەمە.
  • 11:17 - 11:21
    سەیری ژمارەی هاوڕێ نزیکەکانی کرد
    کە تێکڕای ئەمریکییەکان باوەڕیان وایە
  • 11:21 - 11:23
    ئەتوانن لەکاتی کێشەیا قسەیان لەگەڵکەن.
  • 11:23 - 11:26
    ئەو ژمارەیە بەشێوەیەکی بەرچاو
    کەمیکردووە لە پەنجاکانەوە.
  • 11:26 - 11:29
    زەوی ژیانەکەش کە کەسەکە
    هەیەتی لە ماڵەکەیا
  • 11:29 - 11:31
    بەردەوام لە زیادبوونایە، و
  • 11:31 - 11:33
    پێموابێت ئەوە وەک مێتافۆرێک وایە
  • 11:33 - 11:34
    بۆ هەڵبژاردنەکانمان وەک کلتورێک.
  • 11:34 - 11:39
    هاوڕێکانمان گۆڕیوەتەوە بە زەوی خانوو،
    پەیوەندییەکانمان گۆڕیوەتەوە بە شتومەک، و
  • 11:39 - 11:43
    ئەنجامەکەشی بووین بە یەکێک لە
    تەنیاترین کۆمەڵگاکان. و
  • 11:43 - 11:46
    بروس ئەلیکساندەر، ئەوەی تاقیکردنەوەی
    پارکی جرجەکەی کردبوو، وتی،
  • 11:46 - 11:50
    لە ئالوودەبوونا هەمووکات باسی
    چاکبوونەوەی کەسی ئەکەین و
  • 11:50 - 11:52
    ئاساییە باسی ئەوە بکرێت،
  • 11:52 - 11:54
    بەڵام پێویستە زیاتر باسی
    چاکبونەوەی کۆمەڵایەتی بکرێت.
  • 11:54 - 11:58
    شتێکی هەڵە ڕووی یاوە لە ئێمەیا،
    تەنیا وەک کەس نا بەڵکو وەک کۆمەڵیش، و
  • 11:58 - 12:00
    کۆمەڵگایەکمان درووستکردووە کە،
    زۆرێک لە ئێمە،
  • 12:00 - 12:03
    ژیان زۆر زیاتر لەو
    قەفەسە دابڕاوە ئەچێت و
  • 12:03 - 12:05
    کەمتر لەو پارکی جرجە ئەچێت.
  • 12:05 - 12:08
    ڕاستگۆ بم، لەبەر ئەمە نەبوو
    لێکۆڵینەوەم لەسەرکرد.
  • 12:08 - 12:11
    بۆ ئەوە نەچووم لایەنە سیاسییەکە،
    لایەنە کۆمەڵایەتییەکەی بدۆزمەوە.
  • 12:11 - 12:14
    ویستم بزانم چۆن یارمەتی ئەو کەسانە بەم
    کە خۆشم ئەوێن. و
  • 12:14 - 12:17
    کە لەم گەشتە درێژە گەڕامەوە و
    فێری ئەم هەموو شتە بووم،
  • 12:17 - 12:20
    سەیری ئالوودەبووەکانی ناو ژیانی
    خۆمم کرد، و
  • 12:20 - 12:24
    ئەگەر قسە لەڕوو بین،
    قورسە ئالوودەبوێکت خۆش بوێت،
  • 12:24 - 12:27
    چەندین کەسیش لەم شوێنەیا
    ئەوە ئەزانن.
  • 12:27 - 12:29
    زۆربەی کاتەکان تووڕە ئەبیت، و
  • 12:29 - 12:33
    پێموابێت هۆکاری ئەوەی بۆچی
    ئەم مشتومڕە هێندە گۆڕاوە
  • 12:33 - 12:36
    ئەوەیە کە بەناو دڵی زۆرێک
    لە ئێمەیا ئەڕوات، وانییە؟
  • 12:36 - 12:39
    هەموومان لایەنێکمان هەیە کە
    لەوە ئەچێت ئالوودەبوون بێت و وا بیر ئەکاتەوە،
  • 12:39 - 12:41
    هیوادارم کەسێک بتانوەستێنێت.
  • 12:41 - 12:45
    دەقەکەشی پێمان ئەدرێت لەسەر ئەوەی
    چۆن مامەڵە لەگەڵ ئالوودەبووەکانی ژیانمان بکەین
  • 12:45 - 12:46
    پێموابێت جوان نیشان ئەدرێت
  • 12:46 - 12:49
    لە بەرنامەی ژیانی ڕاستی "دەستتێوەردان،"
    ئەگەر بینیبێتتان.
  • 12:49 - 12:51
    پێموابێت هەموو شتێک لە ژیانمانا
    ئەو بەرنامانا نیشانی ئەیات،
  • 12:52 - 12:53
    بەڵام ئەوە بۆ وتارێکی تری تێد.
  • 12:53 - 12:55
    ئەگەر ئەو بەرنامەیەتان دیبێت،
  • 12:55 - 12:57
    دەربڕینێکی سادەیە.
  • 12:57 - 13:00
    ئالوودەبوێک بێنە، هەموو کەسەکانی
    ناو ژیانی، کۆیانکەرەوە،
  • 13:00 - 13:03
    باسی ئەوەیان بۆ بکە چی ئەکەن، و
    ئینجا پێی ئەڵێن، ئەگەر باش نەبیت،
  • 13:03 - 13:05
    پەیوەندیت لەگەل ئەپچڕێنین.
  • 13:05 - 13:08
    کەواتە پەیوەندییەکەیان ئەخەنە
    بەردەستی ئالوودەبووەکە، و
  • 13:08 - 13:10
    هەڕەشەی پچڕاندنی ئەکەن،
    کتوپڕ ئەیخەنە بەردەستی
  • 13:10 - 13:12
    بەو شێوەیە بجوڵێتەوە کە ئەیانەوێت.
  • 13:12 - 13:16
    خەریکە بیر ئەکەمەوە، خەریکە ئەبینم
    بۆچی ئەو شێوازە کارناکات،
  • 13:16 - 13:20
    خەریکە بیر ئەکەمەوە ئەوە زیاتر
    هێنانی جەنگی ماددەی ئالوودەکەر بێت
  • 13:20 - 13:22
    بۆ ناو ژیانی کەسیمان.
  • 13:22 - 13:26
    بۆیە بیرم کردەوە من چۆن
    بتوانم وەک پرتوگال بکەم؟
  • 13:26 - 13:29
    ئەوەی هەوڵم یاوە بیکەم،
    ناتوانم پێتان بڵێم بەردەوام بیکەن،
  • 13:29 - 13:31
    ناشتوانم بڵێم ئاسانە،
  • 13:31 - 13:34
    بە کەسە ئالوودەبووەکانم ئەڵێم
  • 13:34 - 13:36
    ئەمەوێ پەیوەندییەکەم قوڵکەمەوە لەگەڵیان،
  • 13:36 - 13:40
    پێیان بڵێم، خۆشم ئەوێن ئەگەر
    بەکاری بێنن یان نا.
  • 13:40 - 13:43
    خۆشم ئەوێیت، لە هەر دۆخێکدا بیت، و
  • 13:43 - 13:45
    ئەگەر پێویستت پێمبوو،
    یەم و دائەنیشم لەگەڵت
  • 13:45 - 13:48
    چونکە خۆشم ئەوێیت و نامەوێت
    بەتەنیا بیت
  • 13:48 - 13:50
    یان هەست بە تەنیایی بکەیت.
  • 13:50 - 13:52
    پێموابێت کرۆکی ئەو پەیامەش --
  • 13:52 - 13:55
    تۆ تەنیا نیت، خۆشمان ئەوێیت --
  • 13:55 - 13:58
    پێویستە لە هەموو ئاستەکانی
    بەدەمەوەچوونمان بێت بۆ ئالوودەبووەکان،
  • 13:58 - 14:00
    لەڕووی کۆمەڵایەتی، سیاسی، و کەسییەوە.
  • 14:00 - 14:05
    ئەوە ١٠٠ ساڵ ئەبێت، گۆرانی
    جەنگ ئەڵێینەوە لەسەر ئالوودەبووەکان.
  • 14:05 - 14:09
    پێموابێت ئەبوو لە سەرەتاوە گۆرانی
    خۆشەویستییان بۆ بڵێینەوە،
  • 14:09 - 14:13
    چونکە پێچەوانەی ئالوودەبوون
    وازهێنان نییە.
  • 14:13 - 14:17
    پێچەوانەکەی پەیوەندییە کەسییەکانە.
  • 14:17 - 14:19
    زۆر سوپاس
  • 14:19 - 14:26
    (چەپڵەلێدان)
Title:
هەموو ئەوەی پێتوایە ئەیزانیت لەسەر ئالوودەبوون هەڵەیە
Speaker:
جۆهان هاری
Description:

بەڕاست چی ئەبێتە هۆی ئالوودەبوون -- بۆ هەموو شتێک لە کۆکایینەوە بۆ مۆبایل؟ چۆن زاڵبین بەسەریا؟ جۆهان هاری بینیوێتی شێوازەکانی ئێستامان شکستی هێناوە، کاتێک بینیوێتی کەسە نزیکەکانی ئەناڵێنن بەدەست ئالوودەبوونەوە. بیری کردۆتەوە بۆچی بەو شێوەیەی ئێستا مامەڵە لەگەڵ ئالوودەبووەکان ئەکەین -- و هیچ ڕێگایەکی باشتر هەیە. کاتێک وتارە کەسییە قوڵەکەی ئەگێڕێتەوە، پرسیارەکانی بەناو جیهانا بردویانە، و هەندێک ڕێگای سەرسوڕهێنەری هیوابەخشی دۆزیوەتەوە بۆ بیرکردنەوە لەم کێشە درێژخایەنە.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:42

Kurdish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.