Return to Video

Tuyến tụy hoạt động như thế nào? - Emma Bryce

  • 0:06 - 0:11
    Ở phía dưới xương sườn, bạn sẽ tìm thấy
    tuyến tụy nằm giữa các cơ quan khác,
  • 0:11 - 0:16
    đóng vai trò như
    một chuyên gia sức khỏe cá nhân.
  • 0:16 - 0:19
    Tuyến tụy giúp điều chỉnh
    hàm lượng đường trong máu và tiết ra
  • 0:19 - 0:23
    chất dịch đặc biệt có tác dụng giải phóng
    các chất dinh dưỡng từ thức ăn,
  • 0:23 - 0:26
    giúp cơ thể duy trì
    thể trạng tốt nhất có thể.
  • 0:26 - 0:30
    Tuyến tụy nằm ở phía sau dạ dày,
    cơ quan tương thích,
  • 0:30 - 0:34
    với một trong những nhiệm vụ
    là phân nhỏ thức ăn được tiêu thụ.
  • 0:34 - 0:37
    Tuyến tụy hỗ trợ tiêu hóa bằng cách
    tiết ra chất dịch đặc biệt:
  • 0:37 - 0:40
    muối sodium bicarbonate,
    hỗn hợp của nước,
  • 0:40 - 0:43
    và các loại men tiêu hóa.
  • 0:43 - 0:47
    Sodium bicarbonate trung hòa
    môi trường acid tự nhiên trong dạ dày,
  • 0:47 - 0:51
    tạo điều kiện thích hợp
    cho các men tiêu hóa thực hiện công việc.
  • 0:51 - 0:54
    Enzyme lipase có khả năng cắt nhỏ
    các phân tử chất béo,
  • 0:54 - 0:58
    protease cắt nhỏ các phân tử protein,
    còn amylase phân cắt các phân tử
  • 0:58 - 1:00
    carbohydrate thành các phân tử đường
    giàu năng lượng.
  • 1:00 - 1:04
    Sau đó, hầu hết các chất dinh dưỡng được
    chuyển hóa sẽ được hấp thụ vào máu,
  • 1:04 - 1:07
    và tiếp tục đến các cơ quan khác
    để nuôi cơ thể.
  • 1:07 - 1:11
    Trong khi quá trình này diễn ra, tuyến tụy
    còn thực hiện chức năng quan trọng khác,
  • 1:11 - 1:14
    đó là điều hòa
    mức đường huyết của cơ thể.
  • 1:14 - 1:18
    Nó thực hiện chức năng này nhờ sự hỗ trợ
    của nội tiết tố insulin và glucagon,
  • 1:18 - 1:22
    được sản sinh từ các tế bào đặc biệt
    được gọi là “các đảo tụy Langerhans”.
  • 1:22 - 1:26
    Lượng đường trong máu quá cao hay
    quá thấp đều rất nguy hiểm,
  • 1:26 - 1:29
    vì vậy, tuyến tụy luôn phải trong
    trạng thái sẵn sàng ứng phó.
  • 1:29 - 1:33
    Sau khi ăn no, mức đường huyết
    thường tăng cao,
  • 1:33 - 1:36
    để điều chỉnh lượng đường
    về mức bình thường,
  • 1:36 - 1:39
    tuyến tụy phải giải phóng insulin
  • 1:39 - 1:42
    đưa đường dư đến các tế bào,
    được dùng như nguồn năng lượng
  • 1:42 - 1:44
    hoặc được lưu trữ cho lần sử dụng sau.
  • 1:44 - 1:48
    Insulin còn báo hiệu cho gan ngừng
    sản xuất các phân tử đường.
  • 1:48 - 1:51
    Ngược lại, khi đường huyết
    trong máu thấp,
  • 1:51 - 1:54
    tuyến tụy tiết ra nội tiết tố glucagon
  • 1:54 - 1:58
    báo hiệu cho các tế bào và gan đưa
    lượng đường đã được dự trữ trở lại máu.
  • 1:58 - 2:01
    Sự tương tác giữa insulin và glucagon
  • 2:01 - 2:05
    chính là yếu tố giúp cân bằng
    lượng đường trong máu.
  • 2:05 - 2:09
    Nhưng nếu bị ''hỏng'', tuyến tụy sẽ
    không thực hiện chức năng trên được nữa,
  • 2:09 - 2:12
    nghĩa là sự cân bằng đường huyết
    bị phá vỡ.
  • 2:12 - 2:14
    Nếu tuyến tụy bị suy yếu do bệnh tật,
  • 2:14 - 2:17
    khả năng sản xuất insulin sẽ giảm,
    thậm chí ngưng trệ,
  • 2:17 - 2:21
    gây ra bệnh tiểu đường.
  • 2:21 - 2:26
    Nếu insulin không được tiết ra đều đặn,
    mức đường huyết sẽ không ngừng tăng cao,
  • 2:26 - 2:30
    cuối cùng, dẫn đến xơ cứng các mạch máu,
    và gây ra những cơn đau tim,
  • 2:30 - 2:31
    suy thận,
  • 2:31 - 2:32
    và đột quỵ
  • 2:32 - 2:35
    Tương tự, sự thiếu hụt insulin khiến
    các tế bào không sử dụng được
  • 2:35 - 2:39
    các phân tử đường giàu năng lượng cần cho
    sự phát triển và thực hiện chức năng.
  • 2:39 - 2:42
    Ở bệnh nhân tiểu đường, mức glucagon
    cũng có khuynh hướng tăng cao,
  • 2:42 - 2:45
    làm cho lượng đường
    tuần hoàn vào máu thậm chí còn nhiều hơn.
  • 2:45 - 2:49
    Nếu không có sự điều khiển của
    ''vị chuyên gia" này, lượng đường huyết sẽ
  • 2:49 - 2:53
    tăng giảm thất thường và chúng ta không
    thể tiêu hóa các dưỡng chất quan trọng.
  • 2:53 - 2:55
    Nhưng, giống như bất kỳ
    chuyên gia nào khác,
  • 2:55 - 2:58
    để duy trì một cơ thể khỏe mạnh,
    tuyến tụy không hoạt động đơn độc
  • 2:58 - 3:00
    mà còn cần ý thức của mỗi chúng ta.
Title:
Tuyến tụy hoạt động như thế nào? - Emma Bryce
Description:

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/what-does-the-pancreas-do-emma-bryce

Ở phía dưới xương sườn, ta tìm thấy tuyến tụy, nằm ở giữa các cơ quan khác -- đóng vai trò như chuyên gia sức khỏe cá nhân. Emma Bryce giải thích cách thức cơ quan này điều hòa mức đường huyết của cơ thể và tiết ra chất dịch đặc biệt để giải phóng các chất dinh dưỡng từ thức ăn, giúp chúng ta duy trì thể trạng tốt nhất.

Bài giảng của Emma Bryce, hoạt hình thực hiện bởi Tremendousness.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:21

Vietnamese subtitles

Revisions