ตับอ่อนมีหน้าที่อะไรบ้าง - เอ็มมา ไบรซ์ (Emma Bryce)

ชมบทเรียนเต็มได้ที่ : http://ed.ted.com/lessons/what-does-the-pancreas-do-emma-bryce

ลึกลงไปใต้ซี่โครง ท่ามกลางอวัยะวะต่างๆในท้อง คุณจะพบกับตับอ่อน --อวัยวะที่ทำหน้าที่เหมือนกับโค้ชสุขภาพส่วนตัว เอ็มมา ไบรซ์ ได้บอกเล่าถึงหน้าที่การทำงานของตับอ่อนในการรักษาระดับน้ำตาลในเลือด และ การผลิตน้ำย่อยที่ช่วยในการดูดซึมสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย ซึ่งช่วยให้ร่างกายเราอยู่ในสภาพที่แข็งแรงเป็นปกติ

บทเรียน โดย Emma Bryce, แอนิเมชัน โดย Tremendousness.

ลึกลงไปในท้องใต้ซี่โครง
หนึ่งในอวัยวะที่คุณจะพบก็คือ ตับอ่อน

อวัยวะที่มีหน้าที่ประหนึ่ง
เป็นโค้ชสุขภาพส่วนตัว

อวัยวะนี้คอยควบคุมระดับน้ำตาล
รวมทั้งผลิตน้ำย่อยเฉพาะ

ที่ช่วยในการสกัดสารอาหารสำคัญ

ซึ่งช่วยให้ร่างกายอยู่ในสภาพที่แข็งแรงเป็นปกติ

ตำแหน่งของตับอ่อนนั้น
อยู่หลังกระเพาะอาหาร

ซึ่งเหมาะสมกับหน้าที่ในการช่วยย่อยอาหารของมัน

โดยมันจะผลิตน้ำย่อยที่ประกอบไปด้วยน้ำ

โซเดียมไบคาร์บอเนต

และเอนไซม์ย่อยอาหารต่างๆ

โซเดียมไบคาร์บอเนต
จะปรับสภาพความเป็นกรดจากกระเพาะอาหาร

ทำให้เอ็นไซม์ย่อยอาหารต่างๆ
สามารถทำงานได้

เอนไซม์ไลเปส (Lipase) จะย่อยสลายไขมัน

เอนไซม์โปรตีเอส (protease)
จะย่อยสลายโปรตีน

เอนไซม์อะไมเลส (amylase)
จะเปลี่ยนคาร์โบไฮเดรตไปเป็นน้ำตาล

ซึ่งสารอาหารเหล่านั้นจะถูกดูดซึม
เข้าสู่กระแสเลือด

ไปเลี้ยงเซลล์ต่างๆในร่างกาย

นอกจากนี้ ตับอ่อนยังมีหน้าที่สำคัญอีกอย่าง

คือ การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

โดยอาศัยฮอร์โมนอินซูลิน (insulin)
และกลูคากอน (glucagon)

ซึ่งผลิตโดยเซลล์พิเศษที่ชื่อว่า
ไอส์เลตออฟแลงเกอร์ฮานส์ (Islets of Langerhans)

ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงหรือต่ำเกินไป
อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ดังนั้นตับอ่อนจึงต้องคอยดูอยู่ตลอดเวลา

หลังมื้ออาหาร ระดับน้ำตาลในเลือดจะสูงขึ้น

ตับอ่อนจะปล่อยอินซูลินออกมา
เพื่อรักษาระดับน้ำตาลให้เป็นปกติ

โดยทำให้เซลล์ต่างๆ รับน้ำตาลส่วนเกินเข้าไป

ซึ่งเซลล์อาจจะใช้ในทันที
หรือเก็บไว้ใช้ในภายหลังก็ได้

อินซูลินยังส่งสัญญาณไปยังตับ
เพื่อให้หยุดการผลิตน้ำตาล

ในทางกลับกัน ถ้าน้ำตาลในเลือด
อยู่ในระดับต่ำ

ตับอ่อนจะปล่อยฮอร์โมน
ชื่อ กลูคากอน (glucagon)

ที่จะทำให้เซลล์ร่างกายต่างๆและตับ
ปล่อยน้ำตาลที่กักตุนไว้ออกมา

เข้าสู่กระแสเลือด

การทำงานอินซูลินและกลูคากอนที่ตรงข้ามกัน
จะคอยรักษาสมดุลของระดับน้ำตาลในเลือด

แต่ตับอ่อนที่มีปัญหา
จะไม่สามารถทำสิ่งเหล่านี้ได้

สมดุลของระดับน้ำตาลก็จะเสียไป

ถ้ามีพยาธิสภาพเกิดขึ้นที่ตับอ่อน

ความสามารถในการสร้างอินซูลินก็จะลดลง
หรือแม้กระทั่งเสียไปโดยสิ้นเชิง

ซึ่งจะทำให้เกิดเป็นโรคเบาหวาน (diabetes)

เมื่อไม่มีอินซูลินคอยควบคุม
น้ำตาลในเลือดก็จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ทำให้ผนังหลอดเลือดเสียความยืดหยุ่น
และเป็นสาเหตุของภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน

ไตวาย

และโรคหลอดเลือดสมอง

การขาดอินซูลิน
ยังทำให้เซลล์ต่างๆ ขาดน้ำตาล

ซึ่งจำเป็นในการเติบโตและการทำงานของเซลล์

ผู้ป่วยเบาหวานมักจะมี
ระดับฮอร์โมนกลูคากอนในเลือดที่สูง

ซึ่งทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นไปอีก

ถ้าไม่มีตับอ่อน ระดับน้ำตาลในเลือด
ก็จะเสียสมดุล

รวมถึงการไม่สามารถย่อยสารอาหาร
ที่จำเป็นสำหรับร่างกาย

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น

เราจะโยนภาระเรื่องสุขภาพ
ให้ตับอ่อนเพียงฝ่ายเดียวคงไม่ได้

เราเองก็ต้องตระหนักถึงหน้าที่
ที่ต้องทำด้วยเช่นกัน