Yeni Amerikan Rüyası

Tarihte ilk kez, Amerikalı anne babaların çoğunluğu çocuklarının kendilerinden daha iyi koşullarda yaşayacağını fikrinde değil. Gazeteci Courtney Martin, bunun telaşa sebebiyet vermemesi gerektiğini söylüyor. Aksine, bunu çalışma ve aile hayatında beraberliği ve yaratıcılığı öne çıkaran yeni bir yaklaşım belirleme fırsatı olarak değerlendiriyor. Amerika'nın çok uzaklarında da yankılanacak konuşmasında "En büyük tehlike Amerikan Rüyası'nı gerçekleştirememek değil," diyor. "En büyük tehlike aslında hiç de inanmadığın bir rüyayı gerçekleştirmektir."

Ben bir gazeteciyim,

bu yüzden anlatılmamış hikâyeler,

manşet çığlıkları altında sessizce
tükenen yaşamlar aramayı seviyorum.

Ayrıca bir süredir bir yere kök salmak,

bir eş seçmek ve çocuk
yapmak da ilgimi çekiyor.

Yani son birkaç yıldır,

hem ahlaki hem de felsefi

şeylerden etkilendiğim için,
hem de çaresizce bir cevap arayışında

olduğum için; 21. yüzyılda güzel yaşamı

oluşturan şeyin ne
olduğunu anlamaya çalışıyorum.

Çok sağlıksız bir dönemde yaşıyoruz.

Aslında, Amerikan
tarihinde bir ilk olarak,

ailelerin çoğu, çocuklarının
gelecekte daha iyi durumda

olacaklarını düşünmüyorlar.

Fakiri, zengini, kadını,
erkeği böyle düşünüyor.

Bazılarınız bunu duyduğuna üzülebilir.

Nihayetinde Amerika, her neslin

bir önceki nesilden bir adım önde olacağı,

daha çok kazanıp, daha çok satın
alıp, daha iyi durumda olacağını belirten

ekonomik üstünlük fikrine derinden bağlı.

Bu rüyayı dünyanın
dört bir yanına ulaştırdık,

Brezilyalı, Çinli ve hatta
Kenyalı çocuklar bile

bizim daha fazlasına
duyduğumuz açgözlü beklentiyi

genlerinde taşıyor.

Fakat bu tarihi anketin
sonuçlarını ilk öğrendiğimde,

çok da üzüldüğümü söyleyemem.

Daha çok, bir kışkırtı gibi geldi.

Kime göre -- "daha iyi"?

"Daha iyi" olmak, hayatın sonuna

dek dayanabileceğimiz,
güvenli bir iş bulmak mıdır?

Bunlar neredeyse sona erdi.

İnsanlar, ortalama her 4,7
yılda bir iş değiştiriyor

ve 2020'ye kadar
Amerikalıların neredeyse

yarısının, serbest
çalışacağı tahmin ediliyor.

Peki, o zaman daha iyi
olmak, sadece bir rakam mı?

Olabildiğince para kazanmak mı?

Yalnızca bu ölçümlemeyi
yaparak, başarısız oluyoruz.

Kişi başına düşen gelirin orta değeri,
neredeyse 2000 yılından beri sabit,

enflasyona göre ayarlanmış olarak.

Pekâlâ, o zaman "daha iyi" olmak,
pembe panjurlu bir ev almak mı demek?

Pek azımız bunu yapıyor.

Büyük Ekonomik Durgunluk'ta neredeyse
beş milyon insan evlerini kaybetti ve

hatta çoğumuz, ulaşmak istediğimiz
mesafeler konusunda kendimize geldik --

ya da çoğu yağmacılık
durumunda, oyuna geldik -- ve bu,

o işi sürdürmek içindi.

Ev sahibi olma oranları,
1995'ten beri en düşük derecede.

Pekâlâ, istikrarlı bir
istihdam bulamıyoruz,

çok para kazanmıyoruz ve

büyük, süslü evlerde yaşamıyoruz.

Amerika'yı mükemmelleştiren her şey

için cenaze çanları çalıyor.

Fakat,

bir ülkenin mükemmelliği ve
iyi bir yaşam için bu ölçüler,

en iyi ölçüler mi?

Amerika'yı muhteşem yapanın, yeniden
icat etme ruhu olduğunu düşünüyorum.

Büyük Ekonomik Durgunluğun ardından

daha fazla Amerikalı, "daha iyi" olmanın
gerçekten ne demek olduğunu tanımlıyor.

Görünen o ki, bunun dolarlar ve
sentlerden çok, iletişim ve yaratıcılıkla

ilgisi var.

Daha açık konuşayım:

Yoksullukla yaşayan Amerikalıların
yüzde 14,8'inin paraya ihtiyacı var,

bu kadar basit.

Ayrıca bizleri, işverenlerin ve
mali kurumların suistimalinden

koruyacak yasalara ihtiyacımız var.

Yürürlükteki hiçbir şey, zengin ve fakir
arasındaki uçurumun son derece

ahlak dışı olduğunu göstermiyor.

Ancak,

konuyu genelde burada kapatıyoruz.

Fakirlikten, tekil bir tecrübeymiş gibi
bahsediyoruz ve fakir insanlardan da,

onlar yalnızca birer
kurbanmış gibi bahsediyoruz.

Araştırmalarım ve haberciliğim
bana, iyi yaşama sanatının

genellikle en zayıf olanlar tarafından

ustaca icra edildiğini

öğretti.

Yani, gereksinim, buluşları
ortaya çıkarıyorsa eğer,

zannediyorum ki,

durgunluk da
bilinçliliği ortaya çıkarabilir.

Bu, karşımıza derin sorular çıkarıyor,

rahat zamanlarda sormaya
üşeneceğimiz ya da sormaktan

kaçınacağımız sorular.

Nasıl çalışmalıyız?

Nasıl yaşamalıyız?

Hepimiz, fark etsek de etmesek de,

kulaklarımıza fısıldayan

atalarımızla birlikte, bu
soruların cevaplarını arıyoruz.

Büyük dedem Detroit'te bir sarhoştu,

bazen bir fabrika işini
yürütmeyi başarabiliyordu.

Kulaklarınıza inanamayacaksınız
ama, tek bir kadından,

büyük-büyük annemden,

21 çocuğu vardı ve büyük-büyük annem

47 yaşında yumurtalık kanserinden öldü.

Şimdi ben ikinci çocuğuma hamileyim ve

onun ne yaşadığını
anlamakta güçlük çekiyorum.

Hesabını yapacak olursak
-- altı tane ikizi vardı.

Böylece, onların oğlu olan büyükbabam,

seyahat eden bir satıcı oldu ve ani

yükseliş ve düşüşlerle yaşadı.

Babam da, alacaklılara kapıyı açıp

ailesi evde yokmuş
gibi davranarak büyüdü.

Babası, dişçiye gitmek için
parasının olmadığını söylediği zaman,

garajdaki penseyle kendi kendine

diş tellerini çıkardı.

Babam da, beklenildiği gibi,

iflas avukatı oldu.

Bunu bir romanda anlatamazdı, değil mi?

Bana ve erkek kardeşime
güvenli bir dayanak sağlama

takıntısı vardı.

Bu soruları, birkaç nesillik
mücadele vasıtasıyla soruyorum.

Ailem benim, bir insanın
sorgulamasına, risk almasına ve

sıçramasına izin veren,
istikrarlı bir zeminde büyümemi sağladı.

İronik olarak ve bazen de, muhtemelen
hayal kırıklıkları nedeniyle,

güvenliğin değerini ya da 21. yy'da
tarihsel olarak tanımladığımız

şekilde değerini
sorgulamama izin veren şey,

ailemin güvenliğe karşı sabit bir

bağlılık göstermesiydi.

Öyleyse ilk soruya gelelim:

Nasıl çalışmalıyız?

Annelerimiz gibi çalışmalıyız.

Evet -- yüzyıllarca, şirket adamları

için inşa edilmiş bir iş dünyasına
kadınları oturtabilmek için uğraştık.

Çoğu, uyum sağlamak için taklalar attı

fakat diğerleri daha
alışılmadık bir yol seçti ve

sevdiklerinin ihtiyacı
olan şeyleri yapabilmek

için gereken esneklikle,
anlam ve para üzerinden

bir kırk yama yarattılar.

Annem buna "yürütmek" derdi.

Bugün yaşam koçları ona
"bir portföy kariyeri" diyorlar.

Ne derseniz deyin,

gitgide daha fazla erkek, eğer rahatsız
değilse, bu bütün yaşamı arzuluyor.

Her gün, baba ve oğul olma arzusu
ve görevleriyle uyanıyorlar.

Sanatçı Ann Hamilton'ın da dediği gibi,

"İş, bir bilme biçimidir".

İş, bir bilme biçimidir.

Yani, dünyayı anlama biçimimizi,

üzerinde çalıştığımız şey belirler.

Eğer bu doğruysa, ki bence doğru,

o zaman, dengesizlik içinde küçük,
hasta ve yaşlı insanlarla ilgilenmiş

kadınlar, yine aynı dengesizlikle,

bilmenin en derin biçiminden

faydalandılar, yani:

İnsanlık hâlini bilmekten.

Erkekler, ilgiye öncelik vererek,

bir bakıma, insanın varoluşunun tamamında

hak iddia ediyorlar.

Bu da, dokuza beş çalışmanın
artık hiç kimseye yaramaması demek.

İş çizelgeleri, tıpkı
kariyer liderleri gibi, eskiyor.

Her gün bir endüstri doğuyor ve ölüyor.

Hiçbiri doğrusal değil.

Yani, çocuklara artık "büyüyünce

ne olacaksın?" diye sormayı bırakmalıyız

ve onlara "büyüyünce nasıl
olmak istiyorsun?" diye sormalıyız.

İşleri sürekli değişecek.

Onlar, ortak payda.

Yani, kabiliyetlerini anlayıp ideal

ortaklıklar için takımlar yarattıkça,

daha iyi durumda olacaklar.

Gelecekteki görev, gitgide
büyüyen bu ekonomiye

uyum sağlamak için, sosyal
güvenlik ağını yeniden icat etmek.

Bize, portatif sağlık yardımları lazım.

Herkesin hassas olmayı hak ettiğini
yansıtan ya da hassas insanlar muhtaç

kalmadan onlarla ilgilenen

yasalara ihtiyacımız var.

Evrensel bir gelir, ciddi
olarak değerlendirilmelidir.

İşçi örgütlenmesi yeniden düzenlenmeli.

Eve ekmek parası getirmek gibi
eski bir fikrin değil, ancak gerçekten

21.yy'a uyacak biçimde inşa edilmiş bir

iş dünyası sözünün uzun zaman önce

vadesi doldu --

annenize sorun.

Şimdi, ikinci soruya ne dersiniz:

Nasıl yaşamalıyız?

Göçmen atalarımız gibi

yaşamalıyız.

Amerika'ya geldiklerinde,

odaları, hayatta kalma taktiklerini,
çocuk bakımını paylaştılar --

ne kadar az yemekleri de olsa, daima

bir karın daha doyurmayı bildiler.

Fakat onlara başarının, köyü terk edip

simgesel Amerikan Rüyası
sembolünü ve beyaz bahçe çitini takip

etmek olduğu söylendi.

Günümüzde bile, beyaz
bahçe çiti gördüğümüz

zaman, başarıyı ve iradeyi düşünüyoruz.

Fakat duygusallığı bırakırsak, onun

yaptığı şey aslında bizi ayırmak.

Çoğu Amerikalı, beyaz
bahçe çitini ve içerisindeki,

oldukça özelleştirilmiş türden
yaşamı reddediyor ve bunun yerine

dayanışma isteğiyle,

köy yaşamına dönüyor.

Örneğin, elli milyonumuz kuşaklar

arası evlerde yaşıyor.

Bu rakam, Büyük Ekonomik
Durgunluk ile patlama yaptı,

ama insanların böyle
yaşamayı sevdiği aşikâr.

Bir çatı altında birkaç nesille
yaşayan insanların üçte ikisi, bunun

ilişkilerini geliştirdiğini söylüyor.

Bazı insanlar evlerini
aileleriyle değil, günlük çevrenin

sağlık ve ekonomiyle ilgili
faydalarını anlayan insanlarla

paylaşmayı seçiyorlar.

Tek yaşayan annelerin, evlerini diğer
annelerle paylaşmasını sağlayan bir

platform olan CoAbode'un,

50.000 kullanıcısı var.

Özellikle 65 yaş üstü
insanlar da bu alternatif yaşam

düzenlemelerini aramaya çok yatkınlar.

Hayat standartlarının,
yalnızlık ve dayanışmadan

oluşan bir karışımına
bağlı olduğunu anlıyorlar.

Düşündüğümüz zaman, genç ya da yaşlı,

bu hepimiz için doğru.

Uzun süredir mutluluk,
kalede bir kralmış gibi davrandık.

Fakat araştırmalar tam tersini gösteriyor.

Araştırmalar -- iklim
değişikliği afetleri, suç, hepsi

açısından -- en sağlıklı, en mutlu
ve hatta en güvenli insanların,

komşularıyla iç içe yaşayan
Amerikalılar olduğunu gösteriyor.

Ben bunu şahsen tecrübe ettim.

Son birkaç yıldır, ortak konutlu
bir toplulukta yaşıyorum.

6,07 dönüm içerisinde hurma ağaçları,

bir bahçenin etrafını saran bu
üretken böğürtlen çalılığı var ve

ayrıca, Oakland şehrinin tam
ortasında, merkezinde.

Dokuz daire de birbirinden
farklı şekillerde,

boyutları ve biçimleri farklı

fakat olabildiğince yeşiller.

Çatılardaki büyük, parlak siyah güneş

hücreleri ile, elektrik faturalarımız

nadiren 5 doları geçiyor.

Burada yaşayan 25 kişiden
her birinin yaşları, politik inançları ve

meslekleri farklı ve

tipik bir evde olan her şeyin
olduğu evlerde yaşıyoruz.

Ek olarak,

sanayi boyutunda bir mutfak
ve yemek alanını paylaşıyor,

haftada iki kez yemek yiyoruz.

İnsanlara böyle yaşadığımı
söylediğimde, genelde

iki aşırı tepki alıyorum.

Ya, "Neden herkes
böyle yaşamıyor?" diyorlar

ya da "Kulağa korkunç geliyor. Bunu asla

yapmak istemezdim" diyorlar.

Sizi rahatlatayım: Aramızda,
büyük bir mahremiyet saygısı var fakat

aynı zamanda, "radikal konukseverlik"
adı verilen şeye de bağlıyız --

bu, Four Seasons'ın
reklamını yaptığı türden değil;

her bir insanın iyiliğe
layık olduğunu belirten türden,

nokta, cümlenin sonu.

Böyle bir toplulukta yaşarken
beni en çok şaşırtan şey ne miydi?

Tüm ev işlerini -- hazırlamayı, pişirmeyi,
ayıklamayı -- paylaşıyorsunuz fakat

ayrıca duygusal bir işi paylaşıyorsunuz.

Duygusal ihtiyaçlarınızı
karşılamak için, idealleştirilmiş aile

birimine bağlı kalmaktansa; burada

işte geçirdiğiniz zor bir
günü anlatmak veya kötü

davranan bir öğretmen problemini çözmek

için gidebileceğiniz iki düzine insan var.

Topluluğumuzdaki gençler, bir tavsiye
almak için genelde ailesinden olmayan bir

büyüğe gidiyorlar.

Bu, Bell hooks'un "devrimsel
ebeveynlik" dediği şey;

çocukların etrafında imrenebileceği

ve güvenebileceği fazla sayıda
yetişkin olduğu zaman, çocukların

daha sağlıklı oldukları düşüncesi.

Görünen o ki, yetişkinler de
daha sağlıklı oluyor.

Beyaz bahçe çitinin ardında o

mükemmel aile olmaya
çalışmak, büyük bir baskı.

"Yeni, daha iyi durum" adını verdiğim şey,

mükemmel aile yatırımıyla
daha az ilgili, fakat

daha çok, kusurlu bir
köye yatırım yapmakla ilgili;

bu ister bir çatı altında
yaşayan akrabalar,

benimki gibi ortak bir topluluk olsun,

ister birbirlerini gerçekten
tanıyan ve birbirlerine sahip

çıkan komşular olsun.

Güzel bir sağduyu, değil mi?

Hâl böyleyken, para
bizleri, el uzatmak konusunda

aptallaştırdı.

En güvenli zenginlik,

ilişkilerde bulunur.

Yeni daha iyi durum,
asla kişisel bir beklenti değildir.

Aslında, başarısızsanız ya da
öyle olduğunuzu düşünüyorsanız,

size iyi haberlerim var:

Henüz itibar etmediğiniz
standartlarla başarılı olabilirsiniz.

Kazanç konusunda belki vasatsınız,
ama belki de babalıkta ustasınız.

Belki hayalinizdeki evi alamıyorsunuz,

ama efsanevi komşu
partileri veriyorsunuz.

Eğer okul kitaplarında başarılıysanız

söylediğim şeyler size sıkıcı gelebilir.

Değer verdiğiniz standartlara
göre başarısız olabilirsiniz,

ancak dünya sizi ödüllendirmez.

Yalnızca siz bilebilirsiniz.

Ben, herkese rahatlık sağlayacak kadar

para kazanmadığım sürece,

kısa ve yabani bir hayat yaşamış olan

büyük-büyük annem için övgüye
değer birisi olmadığımı biliyorum.

Istırap çekerek ya da anlam
çıkararak, yaşamı satın alamazsınız.

Onun katlandığı acıları silmeye

yetecek kadar büyük bir ev yok.

Olabildiğince bağlı ve

cesur bir hayat yaşarsam,
onun için övgü kaynağı olurum.

Böyle geniş bir belirsizliğin ortasında,

gerçekten, güvensiz olabiliriz.

Ama bu güvensizliğin bizi
kırmasına veya yumuşatmasına

izin verebiliriz.

İçimize dönüp kurumların
değişim güçlerine olan inancımızı -- hatta

kendimize inancımızı -- kaybedebiliriz.

Ya da dışa dönerek temas,

iletişim kurma ve yaratma yeteneklerimize
olan inancımızı geliştirebiliriz.

Görünen o ki,
Amerikan Rüyası'nda başarısız

olmak, en büyük tehlike değil.

Asıl büyük tehlike, inanmadığınız bir

rüyayı gerçekleştirmeniz.

Bunu yapmayın.

Her gün yaptığınız şeylerin, sevginizi ve

becerilerinizi ve enerjinizi adadığınız
insanların, inandığınız şeylere

olabildiğince yaklaşabildiği
bir yaşam oluşturarak,

daha zor ve daha ilginç olanı yapın.

Bu, para kazanmak kadar
sıradan değildir ve atalarınız için de bir

övgü kaynağıdır.

En güzel mücadele budur.

Teşekkürler.

(Alkışlar)