Return to Video

Böcek yemelimiyiz? - Emma Bryce

  • 0:09 - 0:10
    Asırlar boyunca,
  • 0:10 - 0:12
    insanlar böcek yedi,
  • 0:12 - 0:13
    örneğin kınkanatlılar
  • 0:13 - 0:14
    tırtıllar,
  • 0:14 - 0:15
    ağustosböcekleri,
  • 0:15 - 0:16
    çekirgeler,
  • 0:16 - 0:18
    beyaz karıncalar
  • 0:18 - 0:18
    ve yusukçuklar.
  • 0:18 - 0:20
    Bu uygulamanın bir ismi bile var:
  • 0:20 - 0:21
    entomofagi.
  • 0:21 - 0:23
    İlk avcı-toplayıcılar muhtemelen protein açısından
  • 0:23 - 0:25
    zengin böcekleri yiyen
  • 0:25 - 0:26
    hayvanlardan ders aldılar
  • 0:26 - 0:28
    ve taklit ettiler.
  • 0:28 - 0:29
    Bizler evrim geçirirken
  • 0:29 - 0:32
    ve böcekler beslenme geleneğimizin bir parçası haline gelirken
  • 0:32 - 0:33
    hem temel gıda,
  • 0:33 - 0:34
    hem de lezzet
  • 0:34 - 0:35
    rolünü üstlendiler.
  • 0:35 - 0:37
    Antik Yunanistan'da
  • 0:37 - 0:39
    ağustosböcekleri lüks aperatif olarak sayılıyordu.
  • 0:39 - 0:41
    Ve Romalılar bile kınkanatlısı larvalarını
  • 0:41 - 0:43
    nefis buluyorlardı.
  • 0:43 - 0:45
    Neden böceklere olan tadımızı kaybettik?
  • 0:45 - 0:48
    Reddetmemizin nedeni tarihi,
  • 0:48 - 0:50
    ve hikaye muhtemelen
  • 0:50 - 0:53
    M.Ö. 10.000'de Fertile Crescent'ta başlıyor,
  • 0:53 - 0:54
    tarımın önemli bir doğum yeri olan
  • 0:54 - 0:57
    Orta Doğu'da bir yer.
  • 0:57 - 0:59
    O zamanlar, bir zamanlar göçebe olan atalarımız
  • 0:59 - 1:01
    Crescent'a yerleşmeye başladılar.
  • 1:01 - 1:03
    Ve orada hasat ekip biçmeyi ve
  • 1:03 - 1:05
    hayvanları evcilleştirmeyi öğrenirken,
  • 1:05 - 1:06
    davranışlar değişti,
  • 1:06 - 1:08
    ve Avrupa ve batı dünyasının
  • 1:08 - 1:10
    geri kalanına dalgalandı.
  • 1:10 - 1:11
    Çiftçilik yaygınlaşırken,
  • 1:11 - 1:14
    insanlar böcekleri hasatlarını tahrip eden
  • 1:14 - 1:16
    haşereler olarak geri çevirmiş olabilirler.
  • 1:16 - 1:17
    Nüfus çoğaldı,
  • 1:17 - 1:18
    ve Batı kentleşmeye başladı
  • 1:18 - 1:21
    ve yiyecek arayan geçmişimizle bağlantı zayıfladı.
  • 1:21 - 1:24
    İnsanlar böcek açısından zengin tarihlerini tamamen unuttular.
  • 1:24 - 1:27
    Günümüzde, entomofagiye alışık olmayan insanlar için,
  • 1:27 - 1:28
    böcekler sadece rahatsız edici birşey.
  • 1:28 - 1:30
    Sokar ve ısırırlar
  • 1:30 - 1:31
    ve yiyeceklerimizi istila ederler.
  • 1:31 - 1:34
    Böcekleri "iğrenme faktörü" ile ilişkilendiriyoruz
  • 1:34 - 1:35
    ve böcek pişirme
  • 1:35 - 1:37
    düşüncesi midemizi bulandırıyor.
  • 1:37 - 1:40
    Yaklaşık 2.000 böcel türü, yiyeceğe dönüştürülüyor,
  • 1:40 - 1:43
    dünya üzerinde iki milyar insanın
  • 1:43 - 1:45
    günlük diyetlerinin büyük bir parçasını oluşturuyor.
  • 1:45 - 1:49
    Tropiklerdeki ülkeler en hevesli tüketicilerden
  • 1:49 - 1:50
    çünkü kültürel açıdan kabul edilebilir bir durum.
  • 1:50 - 1:52
    Ayrıca o bölgelerdeki türler, büyük,
  • 1:52 - 1:53
    çeşitli,
  • 1:53 - 1:55
    ve genelde grup ya da küme olarak yaşıyorlar
  • 1:55 - 1:58
    bu da onları toplamayı kolaylaştırıyor.
  • 1:58 - 2:00
    Asya'nın güneydoğusundaki Kamboçya'yı ele alalım,
  • 2:00 - 2:02
    kocaman tarantulalar toplanır,
  • 2:02 - 2:03
    kızartılır,
  • 2:03 - 2:04
    ve pazarda satılır.
  • 2:04 - 2:06
    Güney Afrika'da,
  • 2:06 - 2:09
    sulu mopan solucanı temel bir besindir,
  • 2:09 - 2:10
    baharatlı sosta pişirilir
  • 2:10 - 2:13
    ya da kurutulmuş ve tuzlu olarak yenir.
  • 2:13 - 2:14
    Ve Meksika'da, doğranmış jumiles
  • 2:14 - 2:17
    sarmısak, limon ve tuz ile kızartılır.
  • 2:17 - 2:20
    Böcekler yemek yapmak için bütün olarak yenebilir
  • 2:20 - 2:22
    ya da yemeğe eklemek için un, toz ve
  • 2:22 - 2:23
    ezme haline getirilebilir.
  • 2:23 - 2:25
    Ama konu sadece tattan ibaret değil.
  • 2:25 - 2:26
    Ayrıca sağlıklıdırlar.
  • 2:26 - 2:29
    Hatta, bilimadamları entomofaginin
  • 2:29 - 2:31
    yiyecek sorunu olan gelişen ülkeler için
  • 2:31 - 2:34
    düşük maliyetli bir çözüm olabileceğini söylüyorlar.
  • 2:34 - 2:36
    Böcekler yüzde 80'e kadar vücudun
  • 2:36 - 2:38
    hayati yapı taşı olan protein içerir,
  • 2:38 - 2:41
    ve ayrıca yüksek miktarda enerji dolu yağ,
  • 2:41 - 2:41
    lif,
  • 2:41 - 2:44
    ve vitamin ve mineraller gibi mikrobesin içerirler.
  • 2:44 - 2:46
    En yenilebilir böceklerin sığır eti ile aynı miktarda
  • 2:46 - 2:47
    hatta daha fazla demir mineraline
  • 2:47 - 2:50
    sahip olduğunu ve bu nedenle
  • 2:50 - 2:52
    günümüzde dünyadaki en yaygın besin sorununun
  • 2:52 - 2:55
    demir eksikliği olduğunu düşünürsek
  • 2:55 - 2:57
    böceklerin büyük, kullanılmayan bir kaynak haline
  • 2:57 - 2:58
    geldiğini biliyormuydunuz?
  • 2:58 - 3:01
    Un kurdu başka bir besin örneği.
  • 3:01 - 3:04
    Sarı kınkanatlı larva Amerika'ya özgü
  • 3:04 - 3:06
    ve yetiştirmesi kolay.
  • 3:06 - 3:08
    Yüksek miktarda vitamin,
  • 3:08 - 3:09
    bir sürü sağlıklı mineraller içeriyorlar,
  • 3:09 - 3:12
    ve yüzde 50'ye kadar protein içerebilirler,
  • 3:12 - 3:15
    neredeyse aynı miktardaki sığır eti ile aynı miktarda.
  • 3:15 - 3:18
    Pişirmek için, sadece tereyağ ve tuzla soteleyin
  • 3:18 - 3:20
    ya da gevrek bir aperatif için fırınlayın
  • 3:20 - 3:21
    ve üzerine çikolata gezdirin.
  • 3:21 - 3:23
    "İğrenme faktör"ünün üstesinden gelerek,
  • 3:23 - 3:24
    besin ve tat olarak
  • 3:24 - 3:26
    kazanıyorsunuz.
  • 3:26 - 3:27
    Böcekler gerçekten lezzetli olabilir.
  • 3:27 - 3:29
    Un kurtlarının tadı kavrulmuş fındık gibi.
  • 3:29 - 3:31
    Çekirge, karidese benzer.
  • 3:31 - 3:33
    Cırcırböceğinin, bazı insanlara göre,
  • 3:33 - 3:35
    patlamış mısır aroması var.
  • 3:35 - 3:36
    Yemek için böcek yetiştirmek
  • 3:36 - 3:39
    çevreye, çiftlik hayvan çiftliklerinden
  • 3:39 - 3:40
    daha az etki eder
  • 3:40 - 3:43
    çünkü böcekler çok daha az sera gazı yarar
  • 3:43 - 3:46
    ve daha az alan, su ve yem tüketirler.
  • 3:46 - 3:49
    Sosyoekonomik açıdan, böcek üretimi
  • 3:49 - 3:51
    gelişen ülkelerdeki insanları kalkındırabilir,
  • 3:51 - 3:53
    çünkü böcek çiftlikleri küçük ölçekte,
  • 3:53 - 3:54
    son derece üretken
  • 3:54 - 3:57
    ve sürdürmesi yine de nispeten daha ucuz olabilir.
  • 3:57 - 3:58
    Böcekler ayrıca çiftlik hayvanları için
  • 3:58 - 4:01
    daha sürdürülebilir yeme dönüştürülebilir
  • 4:01 - 4:03
    ve çöpte çürümeye bırakılacağına,
  • 4:03 - 4:04
    sebze kabukları gibi
  • 4:04 - 4:07
    organik atıklara eklenebilir.
  • 4:07 - 4:09
    Daha acıkmadınız mı?
  • 4:09 - 4:11
    Bir tabak kızartılmış cırcırböceği ile karşılaşan
  • 4:11 - 4:13
    çoğu insan bugün hala irkilebilir,
  • 4:13 - 4:15
    tüm o bacakların ve duyargaların
  • 4:15 - 4:17
    dişleri arasına takıldığını düşündüğünde.
  • 4:17 - 4:18
    Ama bir yengeci düşünün.
  • 4:18 - 4:20
    Bir zamanlar kalitesiz, iğrenç bir yemek
  • 4:20 - 4:22
    olarak düşünülen
  • 4:22 - 4:23
    bacakları ve duyargaları olan
  • 4:23 - 4:26
    sadece dev bir böcek.
  • 4:26 - 4:28
    Şimdi, yengeç nefis bir yemek.
  • 4:28 - 4:30
    Aynı paradigma kayması böcekler için gerçekleşebilir mi?
  • 4:30 - 4:32
    Bir deneyin!
  • 4:32 - 4:33
    O böceği ağzınıza atın,
  • 4:33 - 4:35
    ve çıtırtının tadını çıkartın.
Title:
Böcek yemelimiyiz? - Emma Bryce
Speaker:
Emma Bryce
Description:

Tüm dersi izleyin: http://ed.ted.com/lessons/should-we-eat-bugs-emma-bryce
Lezzetli, bereketli ve protein açısından zengin olan yiyecek nedir? Böcekler! Tropikler dışında pek yaygın olmamasına rağmen, böcek yeme uygulaması anlamına gelen entomofagi, bir zamanlar çeşitli kültürlerde son derece yaygındı. Böcek yeme düşüncesi midenizi bulandırabilir, ama her gün 2 milyar insanın karnını doyuruyor (Mmm, kızartılmış tarantula). Ayrıca yiyecek güvenliği ve çevre için umut veriyor. Emma Bryce böcek yemeye dair ilgi uyandıran bir görüş öne sürüyor. Ders - Emma Bryce, animasyon - NEIGHBOR.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:52
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for Should we eat bugs?
Emre Kocahan accepted Turkish subtitles for Should we eat bugs?
Emre Kocahan edited Turkish subtitles for Should we eat bugs?
Emre Kocahan edited Turkish subtitles for Should we eat bugs?
Zeynep Tamer edited Turkish subtitles for Should we eat bugs?
Zeynep Tamer edited Turkish subtitles for Should we eat bugs?

Turkish subtitles

Revisions