Hiểm họa từ sự im lặng!

"Chúng ta thường dành quá nhiều thì giờ để lắng nghe những gì người khác nói mà hiếm khi để tâm đến những gì họ không nói ra.", nhà thơ kiêm thầy giáo Clint Smith phát biểu. Một bài nói ngắn nhưng đầy sức mạnh xuất phát từ trái tim, về việc tìm thấy can đảm để lên tiếng chống lại sự ngu dốt và bất công.

Năm 1968 tiến sĩ Martin Luther King Jr.

đã nói trong bài diễn văn
về Phong trào Nhân quyền của mình

"Sau mỗi cuộc chiến, điều ta nhớ đến
không phải lời nói của kẻ thù

mà chính là sự im lặng
của bạn bè."

Là một người thầy, tôi tiếp thu
thông điệp ấy.

Mỗi ngày, ta thấy được
hệ quả của sự im lặng

hiển hiện rõ nét
trong nạn phân biệt đối xử

bạo lực, nạn diệt chủng,
và chiến tranh.

Trên lớp, tôi đề nghị
học sinh của mình

khám phá sự im lặng trong cuộc sống
thông qua thơ ca.

Chúng tôi đã cùng nhau
lấp đầy những khoảng trống đó

để nhận diện, gọi tên,
và để hiểu rằng

đây không nhất thiết phải là
một sự hổ thẹn.

Trong nỗ lực tạo ra văn hóa riêng
cho lớp học,

nơi học sinh cảm thấy an tâm
chia sẻ về sự im lặng của mình,

tôi đã đặt ra 4 nguyên tắc cốt lõi
được ghi trên tấm bảng trước lớp

và yêu cầu các em ký tên vào
hồi đầu năm học:

Đọc có tư duy, Viết có ý thức,
Nói rõ và Nói thật.

Bản thân tôi đã suy nghĩ rất nhiều
về nguyên tắc cuối: Nói thật.

Tôi nhận ra rằng nếu muốn yêu cầu
học sinh của mình lên tiếng

trước hết, tôi cũng phải nói thật,

phải trung thực về những lần
tôi đã không làm được điều mình đề ra.

Vậy nên, tôi đã kể với chúng
về quãng thời gian

lớn lên trong gia đình Công giáo
ở New Orleans.

Suốt mùa chay,
tôi được dạy rằng

điều ý nghĩa nhất
ta có thể làm

chính là từ bỏ điều gì đó,
hy sinh những điều yêu thích

để chứng minh với Chúa
bạn hiểu được sự thiêng liêng của Người.

Tôi đã bỏ uống nước có ga, McDonald,
khoai tây chiên, hôn kiểu Pháp, mọi thứ...

Một năm nọ, tôi quyết định
từ bỏ việc nói chuyện.

Tôi hiểu ra rằng điều quý giá nhất
mà mình có thể hy sinh

chính là tiếng nói, thứ mà lẽ ra
tôi đã phải từ bỏ từ lâu.

Tôi dành phần lớn cuộc đời
nói điều người khác muốn nghe

thay vì điều họ cần phải nghe

rồi tự nhủ mình đâu phải
là lương tâm của người khác.

Chính tôi cũng loay hoay
định hình bản thân.

Vậy nên đôi khi,
tôi chẳng muốn nói gì cả

tôi vỗ về sự ngu dại
trong lặng im mà không nhận ra rằng

giá trị không cần đến ngôn từ
để chứng minh nó tồn tại.

Khi nhìn thấy một tín đồ
bị đánh đập vì là người đồng tính,

tôi đã đút tay vào túi, cúi đầu
bước đi như chẳng hề thấy gì.

Nhiều tuần sau đó, tôi không thể
sử dụng tủ khóa

bởi then cài khiến tôi nghĩ đến
thứ mà ngăn cản tôi lên tiếng.

Khi người vô gia cư ở góc đường
nhìn tôi với ánh mắt chờ chực

cố chứng minh rằng
ông ấy đáng được để mắt tới.

Trong khi tôi lại mải mê với
màn hình Apple hơn là giúp đỡ ông ta.

Khi một phụ nữ tại buổi gây quỹ
nói với tôi:

"Ta rất tự hào"

"Cậu đã rất vất vả dạy dỗ
những trẻ nghèo và tối dạ này?"

Tôi chỉ biết im lặng
vì chúng tôi

cần tiền của bà ấy hơn là
tụi nhỏ cần danh dự của chúng.

Chúng ta luôn dành quá nhiều thời gian
để lắng nghe những gì người khác nói

nhưng hiếm khi để tâm
đến những điều họ không nói ra.

Im lặng chính là
những gì sót lại từ nỗi sợ hãi.

Đó là cái cảm giác tội lỗi
cắt mất lưỡi của bạn.

Đó là hơi thở
mắc nghẹn trong lồng ngực

vì bạn cảm thấy khó chịu
từ trong phổi của mình.

Im lặng là nạn diệt chủng Rwanda.

Im lặng là bão Katrina.

Là những gì bạn được nghe khi
thi thể ngày càng nhiều.

Là âm thanh
dây thòng lọng bịthắt lại.

Đó là tro tàn, là xiềng xích.

Là đặc ân và cũng là đau đớn.

Bạn sẽ chẳng kịp chọn trận chiến
vì chính nó đã chọn bạn rồi.

Tôi sẽ không để sự im lặng
làm mình do dự thêm nữa.

Tôi sẽ nói với người Cơ đốc ấy:
anh là một con sư tử,

hiện thân của sự dũng cảm và lỗi lạc.

Tôi sẽ hỏi tên người vô gia cư
và dăm câu ba điều về cuộc sống.

Vì đôi lúc những gì ta cần
là được đối xử như một con người.

Tôi sẽ nói với phụ nữ kia:
học sinh của tôi

nói về Thuyết siêu nghiệm dễ dàng
như nói họ của mình là Thoreau,

và vì bà đã xem một tập "The Wire"
không có nghĩa là bà hiểu hết về chúng.

Vậy nên năm nay, thay vì từ bỏ điều gì đó,
tôi sẽ sống trọn từng ngày

như thể mình có gắn
một chiếc micro dưới lưỡi

và một sân khấu
bị kìm nén dưới đáy.

Bục giảng để làm chi khi mà
tất cả những gì bạn cần

chỉ đơn giản là cất tiếng nói?

Xin cảm ơn!

(Vỗ tay)