Return to Video

Sarah Kay: Nếu tôi có con gái...

  • 0:00 - 0:03
    Nếu tôi có một cô con gái
  • 0:03 - 0:05
    thay vì Mẹ,
  • 0:05 - 0:08
    con tôi sẽ gọi tôi là Điểm B,
  • 0:08 - 0:11
    vì như vậy thì con sẽ biết rằng dù bất kỳ chuyện gì xảy ra,
  • 0:11 - 0:14
    ít nhất con cũng sẽ tìm được đường đến tôi.
  • 0:14 - 0:17
    Và tôi sẽ vẽ hệ thái dương lên lòng bàn tay con,
  • 0:17 - 0:20
    để con phải học cả bầu trời
  • 0:20 - 0:23
    trước khi có thể nói, "Ôi, con đã biết cái đó rõ như lòng bàn tay của mình rồi."
  • 0:23 - 0:25
    Và con sẽ học rằng
  • 0:25 - 0:28
    cuộc sống này sẽ tát vào mặt con
  • 0:28 - 0:31
    chờ con đứng dậy để có thể đá con vào bụng.
  • 0:31 - 0:33
    Nhưng bị đánh hộc hơi
  • 0:33 - 0:35
    thì phổi con mới nhớ rằng
  • 0:35 - 0:37
    không khí tuyệt vời như thế nào
  • 0:37 - 0:39
    Có những nỗi buồn
  • 0:39 - 0:41
    mà cao dán hay thơ ca cũng không thể xoa dịu được
  • 0:41 - 0:43
    Vì vậy lần đầu con nhận ra
  • 0:43 - 0:45
    rằng nữ siêu nhân sẽ không đến giải cứu,
  • 0:45 - 0:47
    Mẹ muốn con biết rằng
  • 0:47 - 0:49
    con không phải đeo tấm khăn choàng một mình.
  • 0:49 - 0:51
    Vì dù cho con giang tay rộng cỡ nào,
  • 0:51 - 0:53
    thì bàn tay con cũng sẽ quá bé nhỏ
  • 0:53 - 0:55
    để có thể tóm lấy tất cả nỗi đau con muốn xoa dịu
  • 0:55 - 0:57
    Tin mẹ đi, mẹ đã thử rồi.
  • 0:57 - 0:59
    "Và, con yêu," tôi sẽ nói với con tôi,
  • 0:59 - 1:01
    đừng ngẩng mũi lên cao như thế
  • 1:01 - 1:03
    Mẹ biết cái mánh đó, mẹ đã làm nó cả tỷ lần
  • 1:03 - 1:05
    Con chỉ chờ mùi khói
  • 1:05 - 1:08
    lần theo nó đến ngôi nhà đang cháy
  • 1:08 - 1:10
    và tìm thấy một cậu bé đã mất tất cả trong đám cháy
  • 1:10 - 1:12
    để xem thử con có cứu được cậu bé đó không
  • 1:12 - 1:16
    Hoặc tìm lấy cậu bé đã châm lửa đám cháy
  • 1:16 - 1:18
    để xem thử con có thể thay đổi cậu không."
  • 1:18 - 1:20
    Nhưng tôi biết con gái sẽ làm vậy bất cứ giá nào,
  • 1:20 - 1:22
    vì vậy tôi sẽ luôn giữ trong nhà
  • 1:22 - 1:24
    sô cô la và giày đi mưa
  • 1:24 - 1:27
    bởi vì không có nỗi đau nào mà sô cô la không làm dịu được.
  • 1:28 - 1:30
    Ok, có một vài nỗi đau sô cô la không giúp được.
  • 1:30 - 1:32
    Nhưng đó là lúc ta cần giày đi mưa.
  • 1:32 - 1:36
    Bởi vì mưa sẽ rửa trôi mọi thứ, nếu được cho phép.
  • 1:36 - 1:38
    Tôi muốn con nhìn thẳng vào thế giới
  • 1:38 - 1:40
    qua phần bên cạnh của con tàu có đuôi bằng kính,
  • 1:40 - 1:42
    để nhìn qua một cái kính hiển vi
  • 1:42 - 1:44
    vào những vũ trụ to lớn đang tồn tại
  • 1:44 - 1:46
    trên đầu kim của tâm trí con người,
  • 1:46 - 1:48
    bởi vì đó là cách mẹ tôi dạy tôi.
  • 1:48 - 1:50
    Là sẽ có những ngày như thế này
  • 1:50 - 1:53
    ♫ Sẽ có những ngày như thế này, mẹ tôi nói ♫
  • 1:53 - 1:55
    Khi con giang rộng đôi tay để bắt lấy
  • 1:55 - 1:57
    mà chỉ thu lại những vết cắt bầm tím;
  • 1:57 - 2:00
    Khi con bước ra khỏi buồng điện thoại và cố bay đi
  • 2:00 - 2:02
    và những người mà con muốn cứu
  • 2:02 - 2:04
    lại là những người đang giẫm lên khăn choàng của con;
  • 2:04 - 2:06
    khi bốt của con tràn đầy nước mưa,
  • 2:06 - 2:08
    và sự thất vọng lên đến tận cổ.
  • 2:08 - 2:11
    Đó chính là những ngày con có thêm lý do để nói cảm ơn
  • 2:11 - 2:13
    Bởi vì không có gì đẹp đẽ hơn
  • 2:13 - 2:16
    cái cách biển cả cứ ôm lấy bãi cát,
  • 2:16 - 2:19
    dù cho bao lần nó bị đẩy ra xa.
  • 2:19 - 2:22
    Con sẽ thổi cơn gió vào sự thất thường của thắng thua
  • 2:22 - 2:24
    Con sẽ đặt vì sao
  • 2:24 - 2:26
    lên những sự khởi đầu mới
  • 2:26 - 2:29
    Và cho dù bao nhiêu trận cuồng phong xảy ra trong một phút.
  • 2:29 - 2:31
    hãy chắc chắn là tâm trí con tập trung vào
  • 2:31 - 2:33
    vẻ đẹp của cuộc đời kỳ lạ này.
  • 2:33 - 2:36
    Đành rằng từ một đến tin-người-quá-mức
  • 2:36 - 2:38
    thì tôi thật sự quá ngây thơ.
  • 2:38 - 2:41
    Nhưng tôi muốn con biết rằng thế giới này được tạo ra từ đường cát
  • 2:41 - 2:43
    Nó có thể tan biến quá dễ dàng
  • 2:43 - 2:46
    nhưng đừng lo, hãy thè lưỡi ra mà nếm nó.
  • 2:46 - 2:49
    "Con yêu," Tôi sẽ nói con, 'hãy nhớ, mẹ con là người hay lo,
  • 2:49 - 2:51
    còn ba con là người chiến binh,
  • 2:51 - 2:53
    và con là cô gái với đôi tay nhỏ và đôi mắt to
  • 2:53 - 2:55
    không biết ngừng học hỏi.'
  • 2:55 - 2:57
    Hãy nhớ rằng những đều tốt đẹp đến ba lần
  • 2:57 - 2:59
    và những điều xấu cũng vậy.
  • 2:59 - 3:01
    Và luôn luôn xin lỗi khi con đã làm gì sai phạm.
  • 3:01 - 3:03
    Nhưng đừng bao giờ xin lỗi
  • 3:03 - 3:06
    cho cách mà mắt con không ngừng sáng lên.
  • 3:06 - 3:09
    Giong nói con nhỏ, nhưng đừng ngừng ca hát.
  • 3:09 - 3:11
    Và cuối cùng, khi đời trao cho con những cơn đau đầu
  • 3:11 - 3:14
    khi chiến tranh và căm hận chui qua khe cửa
  • 3:14 - 3:16
    và những tờ rơi trên các góc phố
  • 3:16 - 3:18
    tràn đầy những thất bại và sự nghi ngờ
  • 3:18 - 3:23
    hãy bảo họ rằng họ nên gặp mẹ con.
  • 3:24 - 3:28
    Cám ơn. Cám ơn.
  • 3:28 - 3:30
    (Vỗ tay)
  • 3:30 - 3:32
    Cám ơn.
  • 3:32 - 3:35
    (Vỗ tay)
  • 3:35 - 3:37
    Cám ơn.
  • 3:37 - 3:39
    (Vỗ tay)
  • 3:39 - 3:41
    Cám ơn.
  • 3:41 - 3:45
    (Vỗ tay)
  • 3:45 - 3:48
    Được rồi, bây giờ tôi muốn các bạn dừng lại một chút.
  • 3:48 - 3:50
    và tôi muốn bạn nghĩ đến ba điều
  • 3:50 - 3:52
    mà bạn biết là đúng.
  • 3:52 - 3:54
    Nó có thể về bất cứ thứ gì bạn muốn --
  • 3:54 - 3:56
    công nghệ, giải trí, thiết kế,
  • 3:56 - 3:58
    gia đình bạn, bạn có gì cho bữa sáng.
  • 3:58 - 4:01
    Luật duy nhất là đừng nghĩ quá kỹ.
  • 4:01 - 4:03
    Ok, sẵn sàng chưa? Bắt đầu.
  • 4:09 - 4:11
    Okay.
  • 4:11 - 4:13
    Và đây là ba điều mà tôi biết là đúng.
  • 4:13 - 4:15
    tôi biết rằng Jean-Luc Godard đã đúng
  • 4:15 - 4:17
    khi ông nói, "một câu chuyện tốt
  • 4:17 - 4:19
    phải có mở bài, thân bài, và kết.
  • 4:19 - 4:22
    dù không cần phải theo trình tự đó."
  • 4:22 - 4:25
    Tôi biết rằng tôi rất run và hứng khởi khi được đứng trên đây.
  • 4:25 - 4:27
    làm cho khả năng giữ bình tĩnh của tôi giảm thiểu một cách đáng kể
  • 4:27 - 4:29
    (Cười)
  • 4:29 - 4:31
    và tôi biết
  • 4:31 - 4:33
    tôi đã chờ cả tuần để kể cho cá bạn câu chuyện cười này.
  • 4:33 - 4:35
    (cười)
  • 4:35 - 4:38
    Tại sao con bù nhìn lại được mời đến TED?
  • 4:38 - 4:41
    Vì nó rất nổi bật trong cánh đồng.
  • 4:41 - 4:44
    (Cười)
  • 4:44 - 4:47
    Xin lỗi.
  • 4:47 - 4:50
    Ok, đó là ba điều mà tôi biết là đúng.
  • 4:50 - 4:53
    Nhưng có rất nhiều điều tôi thấy rất khó hiểu.
  • 4:53 - 4:57
    Vì vậy tôi viết thơ để giải thích.
  • 4:57 - 4:59
    Đôi khi cách duy nhất mà tôi biết để suy nghĩ
  • 4:59 - 5:01
    là viết một bài thơ
  • 5:01 - 5:03
    Và đôi khi tới cuối bài thơ
  • 5:03 - 5:05
    tôi nhìn lại và nghĩ, "Ồ, thì ra đó là vậy."
  • 5:05 - 5:07
    Và đôi khi tôi đến cuối bài thơ
  • 5:07 - 5:09
    nhưng vẫn không giải quyết được vấn đề gì.
  • 5:09 - 5:11
    nhưng ít ra tôi có thêm một bài thơ mới.
  • 5:11 - 5:14
    Thơ nói là loại hình nghệ thuật của văn thơ trình diễn.
  • 5:14 - 5:16
    Tôi nói với mọi người rằng nó bao gồm sáng tạo thơ ca
  • 5:16 - 5:18
    mà không chỉ ở trên trang giấy,
  • 5:18 - 5:21
    rằng có cái gì đó về nó đòi hỏi phải được nói ra
  • 5:21 - 5:23
    hoặc được nhìn thấy.
  • 5:23 - 5:25
    Khi tôi mới bước vào trung học,
  • 5:25 - 5:29
    tôi luôn luôn lo lắng.
  • 5:29 - 5:31
    Tôi bị chậm lớn
  • 5:31 - 5:33
    nhưng lại dễ bị kích động.
  • 5:33 - 5:35
    Nhưng bất kể nỗi sợ hãi
  • 5:35 - 5:37
    khi bị người khác nhìn quá lâu,
  • 5:37 - 5:40
    tôi bị hấp dẫn bởi ý tưởng về thơ nói.
  • 5:40 - 5:43
    Tôi cảm thấy rằng hai tình yêu bí mật của mình, thơ ca và sân khấu,
  • 5:43 - 5:46
    đã hợp lại, có một đứa bé,
  • 5:46 - 5:48
    một đứa bé tôi cần làm quen.
  • 5:48 - 5:50
    Và tôi đã quyết định thử.
  • 5:50 - 5:52
    Bài thơ nói đầu tiên của tôi
  • 5:52 - 5:56
    bao bọc bởi trí tuệ của một cô bé 14 tuổi
  • 5:56 - 5:58
    nói về sự bất công
  • 5:58 - 6:00
    của việc được coi là không nữ tính.
  • 6:00 - 6:02
    Bài thơ rất giận dữ,
  • 6:02 - 6:04
    và khá là phóng đại,
  • 6:04 - 6:07
    nhưng những bài thơ nói tôi đã xem cho đến thời điểm đó
  • 6:07 - 6:09
    chủ yếu là giận dữ,
  • 6:09 - 6:11
    nên tôi nghĩ như vậy là tốt rồi.
  • 6:11 - 6:13
    Lần đầu tiên tôi trình diễn
  • 6:13 - 6:16
    khán gia cổ vũ và hò hét,
  • 6:16 - 6:19
    và khi tôi rời khỏi sân khấu tôi vẫn còn run.
  • 6:19 - 6:21
    Tôi thấy có người vỗ vào vai tôi,
  • 6:21 - 6:23
    và khi quay lại nhìn
  • 6:23 - 6:25
    một cô gái cao lớn trong một cái áo nỉ tiến lại từ đám đông.
  • 6:25 - 6:27
    Cô ấy chắc phải cao đến 2 mét
  • 6:27 - 6:29
    và nhìn như là có thể đánh bật tôi chỉ với một tay,
  • 6:29 - 6:31
    nhưng thay vào đó, cô ấy chỉ gật đâu với tôi
  • 6:31 - 6:34
    và nói "Ê này, tôi cũng cảm thấy như vậy đó. Cám ơn"
  • 6:34 - 6:36
    Và sấm chớp đã nổi lên.
  • 6:36 - 6:38
    Tôi đã hoàn toàn bị thu phục.
  • 6:38 - 6:41
    Tôi tìm thấy một quán bar ở phía Đông Manhattan
  • 6:41 - 6:44
    có một chương trình trình diễn thơ nói tự do hàng tuần,
  • 6:44 - 6:47
    và bố mẹ tôi, dù bất ngờ nhưng vẫn ủng hộ hết mình, đã đưa tôi đến đó
  • 6:47 - 6:50
    để tận hưởng mọi thứ về thơ nói.
  • 6:50 - 6:53
    Tôi trẻ hơn mọi người ở đấy ít nhất chục năm
  • 6:53 - 6:56
    nhưng sao đó, các nhà thơ tại câu lạc bộ thơ Bowery
  • 6:56 - 6:59
    không cảm thấy khó chịu bởi một đứa bé 14 tuổi lang thang ở đó --
  • 6:59 - 7:01
    thật ra, họ còn chào mừng tôi.
  • 7:01 - 7:03
    Và ở đó, lắng nghe họ chia sẻ những câu chuyện của mình
  • 7:03 - 7:06
    tôi học được rằng thơ nói không phải giận dữ
  • 7:06 - 7:09
    nó có thể vui hoặc đau đớn
  • 7:09 - 7:11
    hoặc nghiêm trọng hoặc ngớ ngẩn.
  • 7:11 - 7:14
    Câu lạc bô thơ ca Bowery trở thành lớp học và nhà của tôi.
  • 7:14 - 7:16
    Và những nhà thơ trình diễn ở đó
  • 7:16 - 7:18
    đã khuyến khích tôi chia sẻ câu chuyện của mình.
  • 7:18 - 7:20
    Không quan tâm đến việc là tôi chỉ 14 tuổi --
  • 7:20 - 7:23
    họ nói với tôi rằng, "Hãy viết về tuổi 14."
  • 7:23 - 7:25
    Tôi làm vậy và hàng tuần, tôi đứng đó, ngạc nhiên sung sướng
  • 7:25 - 7:28
    khi những cô chú người lớn với học thức đầy mình
  • 7:28 - 7:30
    cười với tôi và cảm thông cùng tôi
  • 7:30 - 7:33
    và vỗ tay và nói tôi rằng, 'này, tôi cũng cảm thấy thế đấy."
  • 7:34 - 7:37
    Bây giờ tôi có thể chia hành trình thơ nói của mình
  • 7:37 - 7:39
    thành ba giai đoạn
  • 7:39 - 7:41
    Một là lúc tôi nói,
  • 7:41 - 7:43
    "Tôi có thể. Tôi có thể làm việc này,"
  • 7:43 - 7:45
    và đó là nhờ cô gái cao lớn trong chiếc áo nỉ.
  • 7:45 - 7:47
    Hai là khi tôi nói,
  • 7:47 - 7:49
    "Tôi sẽ tiếp tục.
  • 7:49 - 7:52
    Tôi yêu thơ nói. Tôi sẽ quay trở lại mỗi tuần."
  • 7:52 - 7:54
    Giai đoạn ba bắt đầu
  • 7:54 - 7:56
    khi tôi nhận ra rằng tôi không phải viết thơ một cách tức giận,
  • 7:56 - 7:58
    nếu đó không phải là tôi.
  • 7:58 - 8:00
    đây là những điều rất cụ thể với tôi,
  • 8:00 - 8:03
    và tôi càng chú tâm vào những điều này,
  • 8:03 - 8:05
    thì thơ của tôi càng kỳ quái,
  • 8:05 - 8:07
    nhưng càng lúc tôi thấy nó như là của tôi hơn.
  • 8:07 - 8:10
    Không phải chỉ là "viết những gì bạn biết,"
  • 8:10 - 8:13
    mà nó còn là nơi tụ hợp tất cả những kiến thức và kinh nghiệm
  • 8:13 - 8:15
    mà bạn thu được tới giờ phút đó
  • 8:15 - 8:18
    để giúp bạn đi sâu khám phá những điều chưa biết.
  • 8:18 - 8:20
    tôi dùng thơ ca để giúp giải quyết những điều tôi chưa hiểu
  • 8:20 - 8:22
    nhưng những bài thơ mới tôi viết
  • 8:22 - 8:24
    tràn đầy ký ức
  • 8:24 - 8:26
    của những nơi tôi đã từng đi qua.
  • 8:26 - 8:29
    Khi tôi đến đại học, tôi gặp một nhà thơ khác
  • 8:29 - 8:32
    cũng chia sẽ niềm tin của tôi ở phép màu của thơ nói.
  • 8:32 - 8:34
    Và thật ra, Phil Kaye và tôi
  • 8:34 - 8:37
    cũng thật tình cờ có trùng họ.
  • 8:37 - 8:40
    Và khi tôi còn đang ở trung học, tôi đã tạo ra dự án V.O.I.C.E,
  • 8:40 - 8:43
    như là một cách để khuyến khích bạn bè tôi cùng làm thơ nói với tôi.
  • 8:43 - 8:46
    Nhưng Phil và tôi quyết định thay đổi dự án V.O.I.C.E
  • 8:46 - 8:48
    thay đổi sứ mệnh
  • 8:48 - 8:51
    sử dụng thơ nói như là một cách để giải trí,
  • 8:51 - 8:53
    giáo dục và tạo nguồn cảm hứng.
  • 8:53 - 8:55
    Chúng tôi tiếp tục đi học, nhưng trong thời gian nghỉ chúng tôi đi khắp nơi,
  • 8:55 - 8:57
    biểu diễn và dạy
  • 8:57 - 9:00
    từ đứa bé 9 tuổi cho đến sinh viên cao học,
  • 9:00 - 9:03
    từ California đến Indiana đến Ấn Độ
  • 9:03 - 9:06
    đến một trường trung học công ngay đối diện khuôn viên trường đại học.
  • 9:06 - 9:08
    Và chúng tôi chứng kiến rất nhiều lần
  • 9:08 - 9:10
    cái cách mà thơ nói
  • 9:10 - 9:12
    mở những lỗ khóa.
  • 9:12 - 9:14
    Nhưng hóa ra đôi khi
  • 9:14 - 9:16
    văn thơ có thể rất đáng sợ.
  • 9:16 - 9:18
    Kết quả là một số lần,
  • 9:18 - 9:21
    bạn phải lừa những người trẻ để họ viết thơ.
  • 9:21 - 9:24
    Và tôi nghĩ ra việc liệt kê. Tất cả mọi người đều có thể liệt kê.
  • 9:24 - 9:26
    Và danh sách đầu tiên tôi cho học sinh làm
  • 9:26 - 9:29
    là "10 điều tôi biết là đúng"
  • 9:29 - 9:32
    Và đây là điều xảy ra, và bạn cũng sẽ phát hiện ra điều này
  • 9:32 - 9:34
    nếu chúng ta bắt đầu đọc to danh sách của mình ,
  • 9:34 - 9:36
    Vào một thời điểm nào đó, bạn sẽ nhận ra rằng
  • 9:36 - 9:39
    một ai đó cũng có chung một ý tưởng với bạn,
  • 9:39 - 9:41
    hay một điều gì đó gần giống
  • 9:41 - 9:43
    với ý tưởng trong danh sách của bạn.
  • 9:43 - 9:45
    Và một người khác
  • 9:45 - 9:48
    sẽ có những điều hoàn toàn trái ngược với những điều của bạn.
  • 9:48 - 9:51
    Và rồi sẽ có một người có những ý tưởng mà bạn chưa nghe thấy bao giờ
  • 9:51 - 9:54
    Và rồi, một người sẽ viết về một vấn đề mà bạn tưởng là bạn biết hết rồi
  • 9:54 - 9:57
    dưới một góc nhìn mới.
  • 9:57 - 10:00
    Và tôi bảo với mọi người rằng bốn chỗ giao nhau đó,
  • 10:00 - 10:02
    là nơi những câu chuyện vĩ đại bắt đầu
  • 10:02 - 10:04
    những câu chuyện về những điều mà bạn yêu thích
  • 10:04 - 10:06
    với ý tưởng của người khác đóng góp vào.
  • 10:06 - 10:09
    Hầu hết mọi người tỏ ra thích thú với bài tập này,
  • 10:09 - 10:12
    nhưng một học sinh, một tân sinh viên tên là Charlotte
  • 10:12 - 10:14
    có vẻ không được thuyết phục lắm.
  • 10:14 - 10:17
    Charlotte liệt kệ rất tốt, nhưng cô bé không chịu viết một bài thơ nào cả
  • 10:17 - 10:20
    "Thưa cô", cô bé nói, 'em không phải là một người thú vị
  • 10:20 - 10:23
    em không có gì hay ho để nói cả."
  • 10:23 - 10:25
    Tôi giao cho cô bé liệt kệ hết thứ này đến thứ khác
  • 10:25 - 10:27
    Rồi một ngày, tôi ra bài liệt kê
  • 10:27 - 10:29
    "10 điều đáng lẽ ra tôi phải học được rồi"
  • 10:29 - 10:31
    Điều thứ 3 trong danh sách của Charlotte là
  • 10:31 - 10:33
    "Đáng lẽ ra tôi phải nhớ là không nên thích người nào
  • 10:33 - 10:35
    tuổi gấp ba lần mình"
  • 10:35 - 10:37
    Tôi hỏi cô bé thế nghĩa là gì
  • 10:37 - 10:39
    cô nói "Dạ, nhưng câu chuyện dài dòng lắm"
  • 10:39 - 10:42
    và tôi nói "Charlotte, cô thấy chuyện đó nghe khá thú vị đấy chứ"
  • 10:42 - 10:44
    Rồi Charlotte viết bài thơ đầu tiên của mình
  • 10:44 - 10:47
    một bài thơ tình khác hẳn tất cả các bài thơ tình tôi đã từng nghe trước đây
  • 10:47 - 10:50
    Và bài thơ bắt đầu
  • 10:50 - 10:52
    "Anderson Cooper thật là đẹp trai"
  • 10:52 - 10:54
    (Cười)
  • 10:54 - 10:56
    "Bạn có nhìn thấy anh ấy trong chương trình 60 Phút,
  • 10:56 - 10:58
    bơi đua với Michael Phelps
  • 10:58 - 11:00
    mặc mỗi chiếc quần bơi
  • 11:00 - 11:02
    lao xuống nước, quyết tâm đánh bại nhà vô địch?
  • 11:02 - 11:05
    Sau cuộc đua, anh hất mái tóc ánh bạc còn ướt nhẹp
  • 11:05 - 11:07
    và nói "Anh đúng là một vị thần!"
  • 11:07 - 11:09
    Không, Anderson, anh mới chính là vị thần"
  • 11:09 - 11:11
    (Cười)
  • 11:11 - 11:15
    (Vỗ tay)
  • 11:15 - 11:18
    Tôi biết rằng quy tắc đầu tiên để giữ bình tĩnh và tỏ ra cool
  • 11:18 - 11:20
    là chống lại sự bối rối,
  • 11:20 - 11:23
    là không bao giờ để điều gì đe dọa
  • 11:23 - 11:25
    ảnh hưởng hoặc kích thích bạn.
  • 11:25 - 11:27
    Có một người nói với tôi rằng
  • 11:27 - 11:29
    nó giống như là đi qua cuộc đời như thế này.
  • 11:29 - 11:31
    Bạn bảo vệ bản thân
  • 11:31 - 11:34
    khỏi những nỗi đau buồn không ngờ tới nhưng lại có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
  • 11:34 - 11:36
    Nhưng tôi muốn đi qua cuộc đời mình như thế này
  • 11:36 - 11:39
    và mặc dù nó đồng nghĩa với việc tôi phải bắt lấy những nỗi đau buồn kia,
  • 11:39 - 11:42
    khi những điều tuyệt vời và đẹp đẽ
  • 11:42 - 11:44
    rơi xuống đời tôi,
  • 11:44 - 11:46
    tôi sẽ sẵn sàng để bắt lấy chúng.
  • 11:46 - 11:48
    Tôi dùng thơ nói để giúp học sinh của mình
  • 11:48 - 11:50
    tìm lại những điều kỳ diệu
  • 11:50 - 11:53
    để chống lại ước muốn bản năng của sự bình tĩnh và xa lạnh
  • 11:53 - 11:56
    thay vào đó, tích cực tham gia vào mọi việc xung quanh mình
  • 11:56 - 11:59
    để họ có thể suy diển lại sự việc và kiến tạo ra những ̣điều mới mẻ.
  • 11:59 - 12:01
    Tôi không nghĩ thơ nói
  • 12:01 - 12:03
    là loại hình nghệ thuật lý tưởng
  • 12:03 - 12:06
    Ngược lại tôi luôn cố gắng tìm kiếm cách tốt nhất ̣để kể từng câu chuyện
  • 12:06 - 12:09
    Tôi viết nhạc kịch, tôi làm phim ngắn bên cạnh những bài thơ
  • 12:09 - 12:11
    Nhưng tôi dạy thơ nói
  • 12:11 - 12:13
    vì nó dễ lưu truyền.
  • 12:13 - 12:15
    Không phải ai cũng có thể đọc các nốt nhạc
  • 12:15 - 12:17
    hoặc sở hữu một chiếc máy ảnh
  • 12:17 - 12:19
    nhưng ai cũng có thể giao tiếp, bằng cách này hay cách khác
  • 12:19 - 12:21
    và ai cũng có các câu chuyện
  • 12:21 - 12:23
    mà chúng ta có thể học theo.
  • 12:23 - 12:26
    Thêm vào đó, thơ nói cho chúng ta sự cảm thông ngay lập tức
  • 12:26 - 12:28
    Nhiều khi chúng ta cảm thấy cô độc
  • 12:28 - 12:30
    như là không ai hiểu mình cả
  • 12:30 - 12:32
    nhưng thơ nói nói rằng
  • 12:32 - 12:35
    nếu như bạn có khả năng diễn tả bản thân mình
  • 12:35 - 12:37
    và có sự dũng cảm để kể lại các câu chuyện và ý kiến đó
  • 12:37 - 12:39
    bạn sẽ được tán thưởng
  • 12:39 - 12:41
    và lắng nghe bởi một căn phòng đầy những người cùng trang lứa
  • 12:41 - 12:43
    hoặc những người trong cộng đồng.
  • 12:43 - 12:45
    Va có thể kể cả một cô gái to lớn trong chiếc áo nỉ
  • 12:45 - 12:47
    cũng sẽ cảm thông với những gì bạn vừa chia sẻ
  • 12:47 - 12:50
    Và đó là một sự khám khá tuyệt vời
  • 12:50 - 12:52
    nhất là khi bạn mới 14 tuổi.
  • 12:52 - 12:54
    Thêm vào đó, bây giờ với YouTube
  • 12:54 - 12:56
    sự kết nối đó không còn bị giới hạn trong căn phòng nhỏ nữa.
  • 12:56 - 12:59
    Tôi cảm thấy thật may mắn là sẽ có bản lưu dữ của các màn biểu diển
  • 12:59 - 13:01
    mà tôi có thể chia sẻ với các học sinh của mình.
  • 13:01 - 13:03
    Nó cho họ nhiều cơ hội hơn
  • 13:03 - 13:06
    để tìm một nhà thơ hoặc một bài thơ
  • 13:06 - 13:08
    mà họ có thể đồng cảm với.
  • 13:08 - 13:10
    Rất dễ để bị sa vào, khi mà bạn đã phát hiện ra,
  • 13:10 - 13:12
    thói quen viết đi viết lại một bài thơ duy nhất
  • 13:12 - 13:15
    hoặc kể đi kể lại một câu chuyện duy nhất
  • 13:15 - 13:17
    khi mà bạn đã phát hiện ra là nó sẽ làm cho bạn được tán thưởng.
  • 13:17 - 13:20
    Học diễn tả bản thân thôi là chưa đủ,
  • 13:20 - 13:22
    bạn cần phải học cách để phát triển và khám phá
  • 13:22 - 13:24
    và chấp nhận rủi ro, thách thức bản thân.
  • 13:24 - 13:27
    Đó chính là bước thứ ba:
  • 13:27 - 13:29
    làm cho những gì bạn làm ngập tràn
  • 13:29 - 13:31
    với những điều cụ thể và đặc biệt của cá nhân bạn mà thôi,
  • 13:31 - 13:33
    kể cả khi những điều đó thay đổi liên tục.
  • 13:33 - 13:36
    Bởi vì bước thứ ba là mãi mãi.
  • 13:36 - 13:38
    Nhưng bạn không thể bắt đầu bước thứ ba,
  • 13:38 - 13:41
    trước khi bạn bắt đầu bước một: Tôi có thể.
  • 13:41 - 13:43
    Tôi đi lại rất nhiều khi tôi dạy học,
  • 13:43 - 13:46
    vì thế không phải lúc nào tôi cũng có thể chứng kiến học sinh của mình đi đến bước thứ ba,
  • 13:46 - 13:48
    nhưng tôi đã rất may mắn với Charlotte
  • 13:48 - 13:51
    là tôi đã có thể theo sát cuộc hành trình của cô bé.
  • 13:51 - 13:53
    Tôi đã ở đó khi cô nhận ra
  • 13:53 - 13:56
    rằng, bằng cách cho những gì mà cô biết là đúng vào trong việc viết lách của mình
  • 13:56 - 13:59
    cô có thể tạo ra những bài thơ mà chỉ Charlotte có thể viết
  • 13:59 - 14:02
    về con mắt và thang máy và Dora Người tìm kiếm.
  • 14:02 - 14:04
    Và tôi luôn cố gắng để kề những câu chuyện mà chỉ mình tôi có thể kể
  • 14:04 - 14:06
    như là câu chuyện này chẳng hạn.
  • 14:06 - 14:09
    Tôi đã dành rất nhiều thời gian suy nghĩ tìm cách hay nhất để kể câu chuyện này,
  • 14:09 - 14:11
    và tôi băn khoăn không biết có phải cách hay nhất
  • 14:11 - 14:13
    sẽ là một bài PowerPoint hay là một đoạn phim ngắn
  • 14:13 - 14:15
    và đâu mới là bắt đầu, phần giữa và kết thúc?
  • 14:15 - 14:18
    Và tôi băn khoăn không biết liệu khi tôi đến được phần kết của cuộc nói chuyện ngày hôm nay
  • 14:18 - 14:21
    là tôi có thể thấu rõ được mọi thứ hay không.
  • 14:21 - 14:23
    Tôi luôn nghĩ là sự khởi đầu của mình là ở Bowery Poetry Club,
  • 14:23 - 14:26
    nhưng có thể nó đã bắt đầu từ trước đó rất lâu.
  • 14:26 - 14:28
    Khi chuẩn bị cho TED,
  • 14:28 - 14:30
    tôi tìm thấy trang nhật ký này trong một tờ báo cũ.
  • 14:30 - 14:34
    Tôi nghĩ ngày 54 tháng 12 thực ra là ngày 24.
  • 14:34 - 14:36
    Rõ ràng là từ khi tôi còn bé,
  • 14:36 - 14:38
    tôi đã đi qua cuộc đời như thế này.
  • 14:38 - 14:40
    Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều đã đi như thế.
  • 14:40 - 14:43
    Tôi muốn được giúp mọi người tìm lại điều kỳ diệu đó,
  • 14:43 - 14:45
    để muốn được tham gia, để muốn được học hỏi,
  • 14:45 - 14:47
    và để muốn được chia sẻ những gì họ vừa học,
  • 14:47 - 14:49
    những điều mà họ vừa phát hiện ra là đúng
  • 14:49 - 14:51
    và những điều mà họ vẫn đang cố gắng tìm ra câu trả lời.
  • 14:51 - 14:54
    Và tôi xin phép được kết thúc với bài thơ này.
  • 14:54 - 14:57
    Khi họ dội bom Hiroshima,
  • 14:57 - 15:00
    vụ nổ như tạo ra một siêu tân tinh hạng nhỏ
  • 15:00 - 15:03
    khiến tất cả cây cối, động vật và con người
  • 15:03 - 15:05
    ở trong tầm ngắm trực tiếp
  • 15:05 - 15:07
    của ánh mặt trời gay gắt đó
  • 15:07 - 15:09
    tan ngay thành bụi.
  • 15:09 - 15:11
    Và những gì còn sót lại của thành phố cũng sớm nối bước đi theo.
  • 15:11 - 15:13
    Sự tàn phá lâu dài của sóng hạt nhân
  • 15:13 - 15:16
    khiến cả một thành phố và những người dân của nó
  • 15:16 - 15:19
    tan biến thành khói bụi.
  • 15:19 - 15:22
    Khi tôi được sinh ra, mẹ tôi bảo rằng tôi nhìn xung quanh cả căn phòng bệnh viện
  • 15:22 - 15:26
    với cái nhìn như thể muốn nói: 'Cái này á? Tôi đã làm cái này cả tỳ lần trước đây rồi'
  • 15:26 - 15:28
    Mẹ nói tôi có một đôi mắt già.
  • 15:28 - 15:31
    Khi ông Genji của tôi qua đời, tôi mới có năm tuổi
  • 15:31 - 15:33
    nhưng tôi cầm tay mẹ tôi và nói với bà,
  • 15:33 - 15:36
    'Mẹ đừng lo, ông sẽ quay lại như một em bé thôi'
  • 15:36 - 15:39
    Kể cả vậy, cho một người có vẻ như đã làm chuyện này trước đây cả tỷ lần,
  • 15:39 - 15:42
    tôi vẫn chưa thấy hết được mọi thứ.
  • 15:42 - 15:45
    Đầu gối tôi vẫn run lẩy bẩy mỗi lần tôi đứng trên sân khấu
  • 15:45 - 15:47
    Sự tự tin của tôi có thể được đo bằng
  • 15:47 - 15:49
    vài thìa trà nhỏ hòa lẫn vào các bài thơ tôi viết,
  • 15:49 - 15:52
    và cái vị nó để lại trong miệng tôi vẫn thật kỳ lạ.
  • 15:52 - 15:55
    Nhưng ở Hiroshima, có những người bị quét đi không ̣để lại một dấu vết
  • 15:55 - 15:58
    đề lại chỉ một chiếc đồng hồ hoặc một trang nhật ký.
  • 15:58 - 16:01
    Thế nên chẳng hề gì nếu trong hành lý của tôi có đầy những trở ngại,
  • 16:01 - 16:03
    tôi vẫn cố gắng,
  • 16:03 - 16:05
    với hy vọng một ngày nào đó tôi sé viết một bài thơ
  • 16:05 - 16:07
    mà tôi có thể tự hào để lại trong một viện bảo tàng
  • 16:07 - 16:09
    như là bằng chứng duy nhất về sự tồn tại của mình.
  • 16:09 - 16:11
    Bố mẹ tôi đặt tên tôi là Sarah,
  • 16:11 - 16:13
    một cái tên Kinh Thánh.
  • 16:13 - 16:16
    Trong câu chuyện được kế, Chúa bảo với Sarah là cô sẽ làm được những chuyện không-làm-được
  • 16:16 - 16:19
    và cô cười,
  • 16:19 - 16:21
    bởi vì cô Sarah đầu tiên
  • 16:21 - 16:23
    cô không biết mình sẽ làm gì với những điều không tưởng đó
  • 16:23 - 16:26
    Và tôi? Tôi thực ra cũng không biết mình sẽ làm gì,
  • 16:26 - 16:28
    nhưng tôi thấy những điều không tưởng hàng ngày
  • 16:28 - 16:31
    Không tưởng được là cố gắng để kết nối trong thế giới này,
  • 16:31 - 16:33
    là cố gẳng để giữ lấy những người khác khi mọi thứ đang nổ tung xung quanh bạn,
  • 16:33 - 16:35
    biết rằng khi bạn đang nói
  • 16:35 - 16:38
    mọi người thực sự đang lắng nghe chứ không chỉ chờ đến lượt họ để nói
  • 16:38 - 16:40
    Họ cảm thấy những điều mà bạn cảm thấy
  • 16:40 - 16:42
    vào đúng lúc mà bạn cảm thấy chúng.
  • 16:42 - 16:44
    Đó là điều mà tôi luôn cố gằng vươn tới mỗi lần tôi mở miệng nói
  • 16:44 - 16:46
    sự kết nối không tưởng đó.
  • 16:46 - 16:49
    Có một bức tường ở Hiroshima
  • 16:49 - 16:52
    bị thiêu đen bởi sóng phóng xạ
  • 16:52 - 16:54
    Nhưng trên những bậc thang, có một người ngồi đó
  • 16:54 - 16:56
    chặn lại những tia phóng xạ chiếu vào tảng đá
  • 16:56 - 16:58
    Và thứ duy nhất còn sót lại ở đó bây giờ
  • 16:58 - 17:00
    là cái bóng vĩnh cửu của ánh sáng hy vọng.
  • 17:00 - 17:02
    Sau quả bom nguyên tử,
  • 17:02 - 17:04
    các chuyên gia nói rằng sẽ mất 75 năm
  • 17:04 - 17:07
    cho mảnh đất bị phóng xạ tàn phá của thành phố Hiroshima
  • 17:07 - 17:09
    có bất ký thứ gì mọc lên từ đó.
  • 17:09 - 17:12
    Nhưng mùa xuân đó, chồi non đã nảy lên từ đất.
  • 17:12 - 17:14
    Khi tôi gặp bạn, trong giây phút đó,
  • 17:14 - 17:16
    tôi đã không còn là một phần trong tương lai của bạn.
  • 17:16 - 17:18
    và rất nhanh, tôi trở thành một phần trong quá khứ
  • 17:18 - 17:21
    Nhưng trong giây phút đó, tôi được chia sẻ với hiện tại của bạn
  • 17:21 - 17:23
    Và bạn, bạn được chia sẻ hiện tại của tôi
  • 17:23 - 17:25
    Và đó là món quà tuyệt vời nhất.
  • 17:25 - 17:27
    Thế nên nếu bạn bảo với tôi rằng tôi có thể làm được những điều không tưởng,
  • 17:27 - 17:29
    có thề tôi sẽ cười
  • 17:29 - 17:31
    Tôi không biết liệu tôi có thể thay đổi thế giới này được chưa
  • 17:31 - 17:33
    bởi vì tôi thực sự không biết nhiều về nó,
  • 17:33 - 17:35
    và tôi cũng không biết gì nhiều về sự đầu thai,
  • 17:35 - 17:37
    nhưng nếu bạn làm cho tôi cười hết cỡ,
  • 17:37 - 17:40
    thỉnh thoảng tôi quên mất mình đang ở thế giới nào.
  • 17:40 - 17:43
    Đây không phải là lần đầu tiên của tôi ở đây. Đây cũng sẽ không phải là lần cuối cùng.
  • 17:43 - 17:45
    Những lời này cũng không phải là những lời cuối cùng của tôi
  • 17:45 - 17:48
    Nhưng chỉ để đề phòng, tôi đang cố gắng hết sức mình
  • 17:48 - 17:51
    để làm mọi việc đúng lần này.
  • 17:51 - 17:53
    Cảm ơn các bạn.
  • 17:53 - 17:57
    ̣(Vỗ tay)
  • 17:57 - 17:59
    Cảm ơn.
  • 17:59 - 18:01
    ̣(Vỗ tay)
  • 18:01 - 18:03
    Cảm ơn
  • 18:03 - 18:07
    ̣(Vỗ tay)
Title:
Sarah Kay: Nếu tôi có con gái...
Speaker:
Sarah Kay
Description:

"Nếu tôi có một cô con gái, thay vì mẹ, con tôi sẽ gọi tôi là Điểm B..." nhà thơ văn nói Sarah Kay bắt đầu, trong một cuộc nói chuyện làm khán giả phải đứng dậy tán thưởng đến 2 lần ở TED2011. Cô kể về câu chuyện đã làm thay đổi cuộc đời mình - từ một cô gái trẻ ngây thơ tham gia vào câu lạc bộ văn thơ Bowery ở New York tới một giáo viên truyền cho trẻ em sức mạnh để thể hiện bản thân thông qua dự án V.O.I.C.E - và cho khán giả 2 màn trình diễn ngoạn mục với bài thơ "B" và "Hiroshima."

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:08
Lily Nguyen added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions