Return to Video

De geschiedenis van thee - Shunan Teng

  • 0:07 - 0:09
    Tijdens een dag lang ronddolen in het bos,
  • 0:09 - 0:11
    zoekend naar eetbare granen en kruiden,
  • 0:11 - 0:16
    heeft de vermoeide, heilige boer Shennong
    zich per ongeluk 72 keer vergiftigd.
  • 0:16 - 0:19
    Maar voordat het gif
    een eind aan zijn leven kon maken,
  • 0:19 - 0:21
    dwarrelde er een boomblad in zijn mond.
  • 0:21 - 0:24
    Hij kauwde erop en het verkwikte hem,
  • 0:24 - 0:26
    en zo hebben we thee ontdekt.
  • 0:26 - 0:29
    Althans, zo gaat de aloude legende.
  • 0:29 - 0:31
    Thee is eigenlijk geen remedie tegen gif,
  • 0:31 - 0:33
    maar het verhaal van Shennong,
  • 0:33 - 0:36
    de mythische Chinese uitvinder
    van de landbouw,
  • 0:36 - 0:39
    benadrukt het belang van thee
    voor het oude China.
  • 0:39 - 0:40
    Archeologisch bewijs suggereert
  • 0:40 - 0:44
    dat thee al 6.000 jaar geleden
    voor het eerst werd gekweekt in China,
  • 0:44 - 0:48
    of 1.500 jaar voordat de farao's
    de Grote Piramide van Gizeh bouwden.
  • 0:48 - 0:50
    Die originele Chinese theeplant
  • 0:50 - 0:53
    is dezelfde soort
    die nu wereldwijd wordt verbouwd,
  • 0:53 - 0:55
    alleen werd het oorspronkelijk
    zeer anders geconsumeerd.
  • 0:55 - 0:59
    Het werd gegeten als groente
    of gekookt met gierstkorrelpap.
  • 0:59 - 1:03
    Thee veranderde pas 1.500 jaar terug
    van voedsel naar drank,
  • 1:03 - 1:06
    toen mensen beseften
    dat een combinatie van warmte en vocht
  • 1:06 - 1:11
    een complex en gevarieerde smaak
    kon creëren van het bladgroen.
  • 1:11 - 1:14
    Na honderden jaren van
    verschillende voorbereidingsmethoden
  • 1:14 - 1:16
    werd het de norm om thee te verhitten,
  • 1:16 - 1:18
    samen te persen tot een blok,
  • 1:18 - 1:20
    te vermalen tot poeder,
  • 1:20 - 1:21
    te mixen met heet water
  • 1:21 - 1:26
    en als drank te bereiden
    genaamd muo cha of matcha.
  • 1:26 - 1:30
    Matcha werd zo populair dat er
    een unieke Chinese theecultuur ontstond.
  • 1:30 - 1:32
    Thee was het onderwerp
    van boeken en poëzie,
  • 1:32 - 1:34
    de favoriete drank van keizers
  • 1:34 - 1:36
    en werkmateriaal voor kunstenaars.
  • 1:36 - 1:39
    Ze maakten extravagante tekeningen
    in de schuim van de thee,
  • 1:39 - 1:43
    net als de koffiekunst
    die je tegenwoordig in koffiebars ziet.
  • 1:43 - 1:45
    In de 9e eeuw tijdens de Tang-Dynastie
  • 1:45 - 1:49
    bracht een Japanse monnik
    de eerste theeplant naar Japan.
  • 1:49 - 1:53
    De Japanners ontwikkelden uiteindelijk
    hun eigen theerituelen,
  • 1:53 - 1:56
    wat leidde tot de creatie
    van de Japanse theeceremonie.
  • 1:56 - 1:59
    In de 14e eeuw tijdens de Ming-Dynastie
  • 1:59 - 2:01
    heeft de Chinese keizer de norm omgezet
  • 2:01 - 2:05
    van samengeperste thee
    naar losse theebladeren.
  • 2:05 - 2:09
    Toen had China nog een virtueel monopolie
    als het ging om 's werelds theebomen,
  • 2:09 - 2:12
    zodat thee één van de drie
    essentiële Chinese exportgoederen was,
  • 2:12 - 2:15
    naast porselein en zijde.
  • 2:15 - 2:17
    China vergaarde veel macht
    en economische invloed
  • 2:17 - 2:20
    van het zich verspreiden van thee
    over de hele wereld.
  • 2:20 - 2:23
    Dat verspreiden begon pas serieus
    in de beginjaren 1600,
  • 2:23 - 2:25
    toen Nederlandse handelaren
    thee vervoerden naar Europa
  • 2:25 - 2:27
    in grote hoeveelheden.
  • 2:27 - 2:30
    Velen schrijven aan koningin
    Catharina van Braganza toe,
  • 2:30 - 2:31
    een Portugese vrouw van adel,
  • 2:31 - 2:34
    dat zij thee populair heeft gemaakt
    onder de Britse aristocratie
  • 2:34 - 2:38
    toen ze trouwende met
    koning Karel de Tweede in 1661.
  • 2:38 - 2:42
    Toen was Groot-Brittannië volop bezig
    met de uitbouw van zijn koloniale invloed
  • 2:42 - 2:45
    en het worden van de nieuwe,
    dominante wereldmacht.
  • 2:45 - 2:48
    Met de groei van Groot-Brittannië,
    verspreidde zich ook de interesse in thee.
  • 2:48 - 2:53
    Tegen 1700 was thee in Europa
    tien keer zo duur als koffie
  • 2:53 - 2:56
    en de plant werd nog steeds
    enkel in China verbouwd.
  • 2:56 - 2:58
    De theehandel was zo winstgevend
  • 2:58 - 3:00
    dat 's werelds snelste zeilboot,
    het klipperschip,
  • 3:00 - 3:03
    zijn oorsprong vond
    in een heftige concurrentiestrijd
  • 3:03 - 3:05
    tussen Westerse handelsondernemingen.
  • 3:05 - 3:08
    Ze raceten om als eerste
    hun thee naar Europa te brengen
  • 3:08 - 3:10
    en de meeste winst te maken.
  • 3:10 - 3:14
    Eerst betaalde Groot-Brittannië
    in zilver voor de Chinese thee.
  • 3:14 - 3:15
    Toen dat te duur bleek te zijn,
  • 3:15 - 3:19
    stelden ze voor om thee te ruilen
    voor een ander middel, namelijk opium.
  • 3:19 - 3:22
    Dit veroorzaakte een
    volksgezondheidsprobleem in China,
  • 3:22 - 3:25
    want mensen raakten verslaafd
    aan het verdovende middel.
  • 3:25 - 3:28
    Vervolgens heeft een Chinese ambtenaar
    in 1839 zijn mannen opgedragen
  • 3:28 - 3:31
    om gigantische Britse
    opiumleveringen te vernietigen
  • 3:31 - 3:34
    uit protest tegen
    Britse invloeden over China.
  • 3:34 - 3:37
    Deze daad heeft de Eerste Opiumoorlog
    veroorzaakt tussen de twee landen.
  • 3:37 - 3:41
    De strijd woedde langs
    de hele Chinese kust tot 1842
  • 3:41 - 3:45
    toen de verslagen Qing-dynastie
    de haven Hong Kong afstond aan de Britten
  • 3:45 - 3:48
    en de handel voortzette
    onder ongunstige voorwaarden.
  • 3:48 - 3:52
    Meer dan een eeuw verzwakte de oorlog
    China's wereldwijde reputatie.
  • 3:52 - 3:57
    De Britse 'East India company'
    wilde zelf ook thee verbouwen
  • 3:57 - 3:59
    en de markt verder beheersen.
  • 3:59 - 4:01
    Ze gaven plantkundige
    Robert Fortune de opdracht
  • 4:01 - 4:05
    om thee vanuit China te stelen
    in een geheime operatie.
  • 4:05 - 4:07
    Hij vermomde zich
    en maakte een gevaarlijke reis
  • 4:07 - 4:09
    door China's bergachtige theegebieden,
  • 4:09 - 4:13
    vanwaar hij uiteindelijk theebomen
    en ervaren theewerkers smokkelde
  • 4:13 - 4:15
    naar Darjeeling in India.
  • 4:15 - 4:17
    Van daaruit verspreidde
    de plant zich verder,
  • 4:17 - 4:21
    wat bijdroeg aan de snelle groei
    van thee als alledaags product.
  • 4:21 - 4:25
    Momenteel is thee de op één na meest
    genuttigde drank ter wereld na water,
  • 4:25 - 4:27
    en van zoete Turkse Rize thee,
  • 4:27 - 4:29
    tot zoute Tibetaanse boterthee,
  • 4:29 - 4:32
    zijn er bijna net zoveel manieren
    om de drank te bereiden,
  • 4:32 - 4:34
    als er culturen in de wereld zijn.
Title:
De geschiedenis van thee - Shunan Teng
Speaker:
Shunan Teng
Description:

Bekijk hier de volledige les: http://ed.ted.com/lessons/the-history-of-tea-shunan-teng

Thee is de op één na meest genuttigde drank ter wereld na water -- en van zoete Turkse Rize thee tot zoute Tibetaanse boterthee zijn er bijna net zoveel manieren om de drank te bereiden als er culturen in de wereld zijn. Waar komt deze drank oorspronkelijk vandaan en hoe werd hij zo populair? Shunan Teng vertelt ons de lange geschiedenis van thee.

Les door Shunan Teng, animatie door Steff Lee.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:58
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for The history of Tea
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for The history of Tea
Peter van de Ven accepted Dutch subtitles for The history of Tea
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for The history of Tea
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for The history of Tea
Tahlia Flora edited Dutch subtitles for The history of Tea
Tahlia Flora edited Dutch subtitles for The history of Tea
Tahlia Flora edited Dutch subtitles for The history of Tea
Show all

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.