Biyodizel: Atık yağın serüveni - Natascia Radice

Tüm dersi görüntülemek için: http://ed.ted.com/lessons/biodiesel-the-afterlife-of-oil-natascia-radice

Yemek yaptıktan sonra arta kalan yağı ne yapıyorsunuz? En kolayı lavabodan aşağı dökmek fakat bunu biriktirip işleme fabrikasına gönderirseniz, biyodizel olarak faydalı yeni yaşam bulur. Yani dizel motorlarda rafine petrol yerine kullanılabilecek biyoçözünür enerji kaynağı. Natascia Radice, atık yağın güzel bir şeye dönüşümünü aktarıyor.

Ders: Natascia Radice, Animasyon: Lippy.

Sadece bir dakika önce,

bu yağ lezzetli bir yemek
yapmayı mümkün kıldı.

Ama şimdi, çirkin bir hâl aldı.

Onunla ne yapsak?

En kolay çözüm
onu lavabodan aşağı dökmek,

böylece yok olmuş gibi görünecek,

aslında gerçekten yok olmayacak.

Onun yerine bu yağ, küçük yemek
artıklarını ve diğer şeyleri toplayacak

ve kocaman, yağlı
tıkanıklıklara neden olarak

hem sizin su tahliyenizi
hem de tüm kanalizasyonları tıkayacak,

su taşkınına ve kirliliğe neden olacak.

Çoğu yerde, yağı düzgün bir şekilde
imha etmek için yasalar var

ama biz daha fazlasını yapabiliriz.

Yağı düzgün bir şekilde çöpe atmak yerine,

onu işe yarar bir şeye dönüştürebiliriz.

Eğer iğrenç, kullanılmış yemeklik yağdan
kimin ne isteyeceğini merak ediyorsanız

cevap biyodizelde yatıyor.

Dizel motorları muhtemelen duymuşsunuzdur.

Çiftçilik ve yapı ekipmanlarına,

kamyonlara, otobüslere, gemilere,

trenlere, yedek jeneratörlere

ve hatta bazı arabalara
bile güç kaynağı olurlar.

Bu motorlar için gerekli yakıt
çoğunlukla rafine petroldür,

ki bu da uzun zaman önce
ölmüş dinozorlardan

ve diğer eski fosillerden
gelen bir kaynaktır.

Ancak dizel yakıt,
aynı zamanda bitki ve hayvan gibi

daha yakın zamanda ölmüş
organizmalardan da elde edilebilir.

Bu tip yakıtlara biyodizel diyoruz.

Biyodizel, bitki veya
hayvan yağlarından yapılan

ve genelde normal
dizel motorlarda kullanılabilen

biyoçözünür bir enerji kaynağıdır.

Doğru tahmin ettiniz;

biyodizel, dizelin "biyo" versiyonu.

Normal dizelden daha temiz,

bu yüzden insanların soya gibi
ürünlerden biyodizel üretme gayreti var.

Besin yerine değil de
yakıt yapmak için bitki üretmek

kendine has sorunlara neden oluyor.

Ama neyse ki ki bizim
hâlihazırda yağlarımız var.

Yemek için kullanılan yağların geri
dönüştürülmek üzere hazırlanması kolay.

Öncelikle, oda sıcaklığına
gelinceye kadar soğutalım.

Sonra, temiz bir kaba aktaralım.

Tamamen boş, temiz ve kuru olduğu sürece -

süt şişeleri gibi -

etrafta bulduğunuz herhangi
bir eski şişeyi kullanabilirsiniz.

Dökülmeyi engellemek için huni kullanın

ve herhangi bir küçük besin parçasını
elemek için süzgeçten geçirin.

Hatta, pastırma yağı
ve diğer hayvan yağlarını

veya ton balık, sardalya gibi
konserve yiyeceklerden

arta kalan yağı da ekleyebilirsiniz,

sadece salamura değil de
gerçek yağ olduğundan emin olun.

Pekâlâ, yağınız düzgün bir şekilde
paketlendikten sonra ne oluyor?

Birçok şehirde restoran
ve diğer kurumlardan

büyük miktarda yağ toplayan
geri dönüşüm hizmetleri mevcut.

Fakat aynı zamanda,

bireysel olarak atıklarınızı
bırakabileceğiniz yerler de var.

Bütün bu yağlar,

kullanılabilir biyodizele dönüştürülmek
üzere işleme fabrikasına gidiyor.

Peki bu dönüşüm nasıl gerçekleşiyor?

Bağışladığınız bütün bu yağlar
trigliseritten meydana geliyor,

yani üç yağ asidi zincirine bağlı
gliserol molekülü.

Yağı yakıta dönüştürmek için

genellikle metil alkol veya etanolle,
yani alkolle tepkimeye giriyor,

bu da uzun zincirli
ester ve gliserol üretiyor.

Karşılaştırma yapmak için

normal dizel yakıt
moleküllerine bir göz atalım.

Trigliseritleri parçalara ayırarak
oluşturduğumuz molekülleri inceleyelim.

Gliserol, bu çerçevede tuhaf olan tip,

bu yüzden işlemin son aşamasında atılıyor.

Ama şu esterlere bir bakın!

Gözlerinizi kısarak bakarsanız

yapılarının, normal dizeldeki
uzun zincirli hidrokarbonlara

oldukça benzer olduğunu görebilirsiniz.

Ufak birkaç değişiklikle,

dizel motorlar da esteri, normal
dizel yakıtlarda olduğu gibi yakabilir.

İşte biyodizel oldu!

Kullanılmış yemek yağını
geri dönüşüme sokmak için

bunca uğraşa değer mi
diye düşünüyor olabilirsiniz.

Nihayetinde ne kadar
enerji üretiyor olabilir ki?

New Yorkluların bir günde çöpe attıkları
bütün yağlar jet yakıtına dönüştürülseydi

New York'tan Los Angeles'a
yapılacak yüzlerce uçuşa yetecek

güç kaynağı sağlanmış olurdu.

Daha fazla fosil yakıt kullanmak
yerine atık yağ kullanımının

çevremiz üzerindeki olumsuz etkileri
sınırlandıracağını da unutmayalım.

Kullanılmış yemek yağını geri dönüştürmek
çirkin bir şeyi iyi bir şeye dönüştürüyor.

Ufak bir katkıda bulunarak
kişiler ve şirketler,

çevremizi korurken
ve şehirlerimizi temiz tutarken

aynı zamanda alternatif, güvenilir
bir dizel yağı kaynağı da yaratmış olur.

Bu da efsane bir şey!