Return to Video

Πώς η κοσμική ακτινοβολία μας βοηθάει να κατανοήσουμε το Σύμπαν - Βερόνικα Μπίντι

  • 0:07 - 0:12
    Πόσα μπορούμε όντως να γνωρίζουμε
    για το Σύμπαν πέρα από τον Γαλαξία μας;
  • 0:12 - 0:15
    Με το τηλεσκόπιο Χαμπλ μπορούμε
    να δούμε αντικείμενα στο διάστημα
  • 0:15 - 0:18
    μέχρι και 13 δις έτη φωτός μακριά.
  • 0:18 - 0:21
    Αλλά ακόμα δεν πήραμε απαντήσεις
    σε όλες τις ερωτήσεις μας.
  • 0:22 - 0:25
    Eρωτήσεις όπως:
    «Από τι αποτελείται το Σύμπαν μας;»
  • 0:25 - 0:28
    «Ποια στοιχεία είναι τα πιο άφθονα;»
  • 0:29 - 0:32
    «Υπάρχουν στο διάστημα
    άγνωστες καταστάσεις τις ύλης;»
  • 0:33 - 0:37
    «Υπάρχουν άστρα και γαλαξίες από αντιύλη;»
  • 0:38 - 0:39
    Μερικές από τις ερωτήσεις
  • 0:39 - 0:42
    δεν μπορούν να απαντηθούν
    μόνο από οπτικές εικόνες,
  • 0:42 - 0:45
    αλλά πώς θα ήταν εάν είχαμε
    αγγελιαφόρους να μας φέρνουν δεδομένα
  • 0:45 - 0:47
    από μακρινά σημεία του διαστήματος,
  • 0:47 - 0:50
    πέρα από την εμβέλεια
    δορυφόρων ή εξερευνητών;
  • 0:50 - 0:52
    Έχουμε, κατά κάποιον τρόπο,
  • 0:52 - 0:56
    και αυτοί οι «διαστημικοί αγγελιαφόροι»
    ονομάζονται κοσμικές ακτίνες.
  • 0:57 - 1:00
    Οι κοσμικές ακτίνες πρωτοανακαλύφθηκαν
    το 1912 από τον Βίκτωρ Χες,
  • 1:00 - 1:03
    όταν αποφάσισε να μελετήσει
    στο ατμοσφαιρικό επίπεδο
  • 1:03 - 1:05
    τις διακυμάνσεις της ακτινοβολίας,
  • 1:05 - 1:08
    η οποία θεωρούνταν
    ότι πηγάζει από το φλοιό της Γης.
  • 1:08 - 1:12
    Παίρνοντας μετρήσεις πάνω σε ένα αερόστατο
    κατά τη διάρκεια μιας έκλειψης,
  • 1:12 - 1:15
    ο Χες επέδειξε και ότι η ακτινοβολία
    στην πραγματικότητα αυξανόταν
  • 1:15 - 1:17
    σε μεγαλύτερα υψόμετρα,
  • 1:17 - 1:19
    και ότι ο ήλιος
    δεν μπορεί να είναι η πηγή της.
  • 1:20 - 1:22
    Το εντυπωσιακό συμπέρασμα ήταν
    πως αυτή δεν προερχόταν
  • 1:22 - 1:26
    από κανένα σημείο της γήινης ατμόσφαιρας,
    αλλά από το μακρινό διάστημα.
  • 1:27 - 1:31
    Το Σύμπαν μας αποτελείται
    από πολλά αστρονομικά αντικείμενα.
  • 1:32 - 1:38
    Δισεκατομμύρια αστέρια κάθε μεγέθους,
    μαύρες τρύπες, ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες,
  • 1:38 - 1:41
    αστεροειδείς, πλανήτες και άλλα.
  • 1:41 - 1:43
    Κατά τη διάρκεια βίαιων γεγονότων,
  • 1:43 - 1:46
    όπως η έκρηξη ενός μεγάλου
    άστρου σε υπερκαινοφανή,
  • 1:46 - 1:49
    δισεκατομμύρια σωματίδια
    εκτοξεύονται στο διάστημα.
  • 1:49 - 1:52
    Αν και ονομάζονται ακτίνες,
  • 1:52 - 1:55
    οι κοσμικές ακτίνες αποτελούνται
    από υψηλοενεργειακά σωματίδια,
  • 1:55 - 1:58
    και όχι από φωτόνια, τα οποία
    αποτελούν τις ακτίνες φωτός.
  • 1:58 - 2:01
    Αν και το φως από μια έκρηξη
    ταξιδεύει σε ευθεία
  • 2:01 - 2:03
    με τη διάσημη σταθερή του ταχύτητα,
  • 2:03 - 2:05
    τα σωματίδια παγιδεύονται
    σε ασυνήθιστες τροχιές
  • 2:05 - 2:08
    από μαγνητικά κρουστικά κύματα
    που παράγονται από την έκρηξη.
  • 2:09 - 2:12
    Πηγαίνοντας μπρος και πίσω
    σε αυτές τις μαγνητικές δυναμικές γραμμές,
  • 2:12 - 2:14
    επιταχύνονται σχεδόν
    στην ταχύτητα του φωτός,
  • 2:14 - 2:16
    πριν δραπετεύσουν.
  • 2:17 - 2:19
    Υπάρχουν πολλές κοσμικές
    ακτίνες στο διάστημα,
  • 2:19 - 2:22
    και κάποια σωματίδια
    ταξιδεύουν για δισεκατομμύρια χρόνια
  • 2:22 - 2:23
    προτού φτάσουν στη Γη.
  • 2:24 - 2:28
    Όταν εισέρχονται στην ατμόσφαιρά μας,
    συγκρούονται με τα μόρια εκεί,
  • 2:28 - 2:31
    παράγοντας δευτερογενείς κοσμικές ακτίνες-
  • 2:31 - 2:34
    ελαφρύτερα σωματίδια με μικρότερη
    ενέργεια από την αρχική.
  • 2:35 - 2:37
    Τα περισσότερα από αυτά
    απορροφώνται στην ατμόσφαιρα,
  • 2:37 - 2:39
    αλλά κάποια καταφέρνουν
    να φτάσουν στο έδαφος,
  • 2:39 - 2:41
    διαπερνώντας ακόμα και το σώμα μας.
  • 2:42 - 2:45
    Στο επίπεδο της θάλασσας,
    αυτή η ακτινοβολία είναι σχετικά χαμηλή.
  • 2:45 - 2:49
    Αλλά άνθρωποι που περνάνε
    πολύ χρόνο σε υψηλότερα υψόμετρα,
  • 2:49 - 2:52
    όπως τα μέλη αεροπορικών πληρωμάτων,
    είναι εκτεθειμένοι πολύ περισσότερο.
  • 2:53 - 2:56
    Αυτό που κάνει τις κοσμικές ακτίνες
    χρήσιμες ως αγγελιαφόρους
  • 2:56 - 2:58
    είναι ότι φέρουν τα ίχνη των πηγών τους.
  • 2:59 - 3:03
    Μελετώντας τη συχνότητα εμφάνισης
    διάφορων σωματιδίων,
  • 3:03 - 3:06
    οι επιστήμονες μπορούν να προσδιορίσουν
    τη σχετική αφθονία των στοιχείων,
  • 3:06 - 3:09
    όπως το υδρογόνο και το ήλιο,
    μέσα στο Σύμπαν.
  • 3:10 - 3:13
    Αλλά οι κοσμικές ακτίνες μπορούν να δώσουν
    ακόμα πιο εντυπωσιακές πληροφορίες
  • 3:13 - 3:15
    για τη δομή του ίδιου του Σύμπαντος.
  • 3:16 - 3:21
    Ένα πείραμα, το οποίο ονομάζεται
    Άλφα Μαγνητικό Φασματόμετρο, ή AMS,
  • 3:21 - 3:24
    πρόσφατα τοποθετήθηκε
    στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό,
  • 3:24 - 3:27
    περιέχοντας αρκετούς ανιχνευτές
    που μπορούν να μετρήσουν χωριστά
  • 3:27 - 3:33
    την ταχύτητα, την ακτινοβολία, τη μάζα
    και την ενέργεια μιας κοσμικής ακτίνας,
  • 3:33 - 3:37
    καθώς και εάν το σωματίδιο
    είναι ύλη ή αντιύλη.
  • 3:37 - 3:40
    Αν και δεν μπορούμε
    να τις ξεχωρίσουμε μεταξύ τους,
  • 3:40 - 3:42
    τα αντίθετα φορτία τους
    τούς δίνουν τη δυνατότητα
  • 3:42 - 3:44
    να ανιχνευτούν με τη βοήθεια ενός μαγνήτη.
  • 3:45 - 3:50
    Το Άλφα Μαγνητικό Φασματόμετρο καταγράφει
    50 εκατομμύρια σωματίδια ημερησίως,
  • 3:50 - 3:53
    με πληροφορίες για το κάθε σωματίδιο
    να στέλνονται σε πραγματικό χρόνο
  • 3:53 - 3:57
    από το διαστημικό σταθμό
    στο κέντρο ελέγχου του AMS στο CERN.
  • 3:57 - 3:59
    Στους επόμενους μήνες και χρόνια,
  • 3:59 - 4:03
    αναμένεται να δώσει εντυπωσιακές αλλά
    και χρήσιμες πληροφορίες για την αντιύλη,
  • 4:03 - 4:05
    την πιθανή ύπαρξη της σκοτεινής ύλης,
  • 4:05 - 4:08
    αλλά και πιθανούς τρόπους
    να μετριάσουμε τις επιπτώσεις
  • 4:08 - 4:10
    των κοσμικών ακτίνων
    στα διαστημικά ταξίδια.
  • 4:11 - 4:15
    Όσο περιμένουμε για νέες ανακαλύψεις,
    κοιτάξτε τον ουρανό μια ξάστερη βραδιά,
  • 4:15 - 4:18
    και ίσως δείτε
    τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό,
  • 4:18 - 4:20
    όπου το Άλφα Μαγνητικό Φασματόμετρο
  • 4:20 - 4:24
    λαμβάνει τους μικροσκοπικούς αγγελιαφόρους
    που κουβαλούν διαστημικά μυστικά.
Title:
Πώς η κοσμική ακτινοβολία μας βοηθάει να κατανοήσουμε το Σύμπαν - Βερόνικα Μπίντι
Description:

Παρακολουθήστε ολόκληρο το μάθημα στο: http://ed.ted.com/lessons/how-cosmic-rays-help-us-understand-the-universe-veronica-bindi

Γνωρίζουμε μόνο το 4% της σύστασης του Σύμπαντος. Μπορούμε μάθουμε τι υπάρχει έξω από τον Γαλαξία μας... και αν υπάρχουν ανεξερεύνητες μορφές της ύλης; Ευτυχώς, έχουμε διαστημικούς αγγελιαφόρους -τις κοσμικές ακτίνες- που μας φέρνουν δεδομένα από περιοχές του Σύμπαντος που δε φτάνουμε. Η Βερόνικα Μπίντι εξηγεί τι είναι οι κοσμικές ακτίνες, και πώς μεταφέρουν πληροφορίες για το Σύμπαν μας από πολύ μακριά.

Μάθημα της Βερόνικα Μπίντι, γραφικά του TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:40

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.