Return to Video

Wewnątrz umysłów zwierząt - Bryan B. Rasmussen

  • 0:06 - 0:10
    Twój pies lubi leżeć na kanapie,
    podobnie jak ty.
  • 0:10 - 0:14
    Przejmujesz ją na miły wieczór,
  • 0:14 - 0:16
    to ty tu jesteś człowiekiem.
  • 0:16 - 0:19
    Kierujesz się inteligencją,
    nie instynktem.
  • 0:19 - 0:23
    Możesz planować, marzyć i...
  • 0:23 - 0:26
    pies przechytrzył cię i się cieszy?
  • 0:26 - 0:28
    Czy posłuchał instynktu?
  • 0:28 - 0:30
    Czy to jakakolwiek różnica?
  • 0:30 - 0:32
    Co on myśli?
  • 0:32 - 0:34
    To zależy, co rozumiemy
    przez słowo 'myśleć'
  • 0:34 - 0:38
    i jak je interpretujemy.
  • 0:38 - 0:42
    Arystoteles i Kartezjusz używają
    instynktu i inteligencji
  • 0:42 - 0:45
    dla odróżnienia zwierząt od ludzi.
  • 0:45 - 0:48
    Arystoteles wierzył,
    że ludzie są rozsądni,
  • 0:48 - 0:53
    zwierzęta zaś kierują się
    instynktem przetrwania i reprodukcji.
  • 0:53 - 0:55
    2000 lat później
  • 0:55 - 1:00
    Kartezjusz miał bardziej
    ekstremalne poglądy:
  • 1:00 - 1:04
    instynktowne zachowanie zwierząt
    nie różni się
  • 1:04 - 1:09
    od robotów reagujących na bodźce
    w swoim środowisku.
  • 1:09 - 1:13
    Zgoda co do braku inteligencji
    u zwierząt zaczęła upadać
  • 1:13 - 1:16
    wraz z teorią ewolucji Darwina.
  • 1:16 - 1:21
    Sugerował on, że inteligencja
    wyewoluowała z instynktów.
  • 1:21 - 1:26
    Obserwował dżdżownice, kombinujące
    jak wciągnąć nietypowe liście
  • 1:26 - 1:27
    do swojej norki.
  • 1:27 - 1:33
    Zaskoczyło go, że ludzie podobnie
    rozwiązują takie problemy.
  • 1:33 - 1:37
    Jeśli ludzie pochodzą od prostszych istot,
  • 1:37 - 1:42
    nasze umysły leżą na końcu kontinuum
  • 1:42 - 1:47
    różniąc się stopniem rozwoju,
    ale nie rodzajem.
  • 1:47 - 1:51
    Eksperymenty pokazujące, że wiele
    gatunków rozwiązuje złożone problemy,
  • 1:51 - 1:54
    potwierdzają wstępne hipotezy Darwina.
  • 1:54 - 1:57
    Słonie używają przedmiotów, aby dosięgnąć
    trudno dostępnych miejsc.
  • 1:57 - 1:59
    Wrony tworzą własne narzędzia,
  • 1:59 - 2:03
    wykorzystują opór wody,
    aby dostać nagrodę.
  • 2:03 - 2:07
    Ośmiornice otwierają słoiki,
    widząc, jak robią to inni.
  • 2:07 - 2:10
    Pamiętają to nawet
    kilka miesięcy później.
  • 2:10 - 2:13
    Zadania te wymagają
    analizy poszczególnych aspektów
  • 2:13 - 2:19
    poza obecną sytuacją i zachowania
    strategii na przyszłość.
  • 2:19 - 2:22
    Choć zwierzęta rozwiązują
    złożone problemy,
  • 2:22 - 2:26
    skąd wiemy, co i czy w ogóle myślą?
  • 2:26 - 2:30
    Behawioryści Pawłow
    i Thorndike argumentują,
  • 2:30 - 2:32
    że zwierzęta, które zdają się myśleć,
  • 2:32 - 2:36
    odpowiadają tylko na karę lub nagrodę.
  • 2:36 - 2:38
    Tak było z Mądrym Hansem,
  • 2:38 - 2:43
    koniem, zdolnym wystukać
    rozwiązania matematyczne.
  • 2:43 - 2:47
    Okazało się, że Hans
    nie był dobry z matmy,
  • 2:47 - 2:52
    ale dobrze odbierał
    niewerbalne sygnały trenera,
  • 2:52 - 2:55
    kiedy przestać stukać.
  • 2:55 - 2:59
    Hans nie potrafił liczyć,
    ale czy nie myślał?
  • 2:59 - 3:02
    Potrafił odczytywać niewerbalne sygnały,

  • 3:02 - 3:06
    zdolność tą dzieli z innymi zwierzętami.
  • 3:06 - 3:10
    Słonie rozpoznają się wzajemnie
    po latach rozłąki,
  • 3:10 - 3:13
    zdają się opłakiwać śmierć innych słoni.
  • 3:13 - 3:16
    Pszczoły poprzez specjalny taniec
  • 3:16 - 3:21
    komunikują lokalizację
    i jakość pożywienia innym pszczołom.
  • 3:21 - 3:25
    Szympansy potrafią perfidnie oszukiwać,
  • 3:25 - 3:30
    co sugeruje, że nie tylko myślą,
    ale podejrzewają o to innych.
  • 3:30 - 3:34
    Alex to papuga popielata,
    posługująca się ludzkim językiem
  • 3:34 - 3:37
    przy rozróżnianiu kolorów i kształtów.
  • 3:37 - 3:43
    Rozumie abstrakcyjne pojęcia,
    jak większy i mniejszy.
  • 3:43 - 3:45
    Wskazuje to raczej na inteligencję
  • 3:45 - 3:48
    niż działanie bezmyślnej maszyny.
  • 3:48 - 3:52
    Choć zwierzęta potrafią
    rozwiązywać problemy i komunikować się,
  • 3:52 - 3:56
    ludzie przy tym wszystkim
    posiadają świadomość,
  • 3:56 - 4:01
    zdolność działania po namyśle
    nie instynktownie.
  • 4:01 - 4:06
    Dotąd nie odkryto, czy inteligencja
    potrafiąca nas przechytrzyć, oznacza,
  • 4:06 - 4:11
    że nasz pies czuje się dobrze, robiąc tak.
  • 4:11 - 4:15
    Czy naprawdę interesuje nas,
    jak to jest być psem,
  • 4:15 - 4:16
    ośmiornicą
  • 4:16 - 4:18
    czy wroną?
  • 4:18 - 4:21
    Filozofowie umysłu nazywają to
    trudnym problemem świadomości.
  • 4:21 - 4:24
    Ty i ja możemy przekazać
    jak to jest być człowiekiem,
  • 4:24 - 4:26
    jednak nikt nie mówi w języku koni.
  • 4:26 - 4:28
    Nawet mówiąca papuga, jak Alex,
  • 4:28 - 4:33
    nie powie nam, co czuje
    odnośnie kolorów, które nazywa.
  • 4:33 - 4:35
    Co, jeśli świadomość istnieje
    w różnych formach?
  • 4:35 - 4:39
    Czy umielibyśmy rozpoznać
    świadomość pszczół?
  • 4:39 - 4:44
    Zatem skąd mamy pewność,
    że inni ludzie mają świadomość?
  • 4:44 - 4:47
    Być może są dobrze funkcjonującymi zombie?
  • 4:47 - 4:51
    Umysły zwierząt wciąż testują
    granice naszego pojmowania,
  • 4:51 - 4:57
    to, jak je rozumiemy, być może
    mówi więcej o naszych umysłach niż o ich.
Title:
Wewnątrz umysłów zwierząt - Bryan B. Rasmussen
Description:

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/inside-the-minds-of-animals-bryan-b-rasmussen

Czy zwierzęta myślą? Pytanie to intryguje naukowców od tysięcy lat, inspirując do tworzenia różnych metod i kryteriów, służących do pomiaru inteligencji zwierząt. Bryan B. Rasmussen prowadzi nas przez to kontrowersyjne zagadnienie, pokazując, jak określanie inteligencji u zwierząt często więcej mówi o tym, w jaki sposób myślimy my, jako ludzie.

Lekcja: Bryan B Rasmussen, animacja: Mike Schell
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:13

  • Marta Konieczna

    1. Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość".
    Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego,
    żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.

    Przykłady 1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.
    2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”.
    Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).

    http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines

    2. Dzielenie linijek - jeżeli linijka jest krótsza niż 42 znaki nie musimy jej rozbijać na 2 (1:57) (1:50) (3:20)

    3. teoria ewolucji, trudny problemem świadomości - piszemy z małej litery

    4. Lekcja: Bryan B. Rasmussen, animacja: Mike Schell - przyjęło się, że dajemy dwukropek zamiast myslników, tak mnie przynajmniej uczono:)

    5. Uwaga na Present perfect - najlblizszy w j. polskim tłumaczymy jako czas teraźniejszy:

    "It’s a question that has intrigued scientists for thousands of years" ---> "Pytanie to intryguje naukowców od tysięcy lat,", a nie "Pytanie to intrygowało naukowców przez tysiące lat",
    to wciąż aktualne pytanie i dotyczy teraźniejszości

    Pozdrawiam!

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.