Robin Chase: Pardon, arabanızı kiralayabilir miyim?

On sene önce, Robin Chase Amerika'da Zipcar'ı - şu anda dünyanın en büyük araba paylaşma şirketini - kurdu. Artık araba paylaşmayı bir seviye üste çıkarmanın yollarını arıyor: Buzzcar, yeni bir Fransız şirketi, insanların kendi arabalarını başkalarına kiralamalarını sağlıyor. Detaylar büyüleyici (Sigorta tam olarak nasıl işliyor mesela?), ve Chase'in geniş vizyonu (Akranlar, Inc diye anlandırdığı) mülkiyet ve girişimciliğe yeni bir tanım getiriyor.

On iki sene önce, Zipcar firmasını kurdum.

Zipcar arabalar satın alıyor ve onları

kalabalık metropolitan bölgelere park ediyor

ki insanlar her saat, her gün

kendi arabaları yerine kullanabilsinler.

Her Zipcar 15 kişisel araba yerine geçiyor,

ve her sürücü yaklaşık %80 daha az araba sürüyor

çünkü artık tüm maliyetini ödüyorlar

hemen, gerçek zamanda.

Ama Zipcar'ın asıl yaptığı, paylaşmayı normal hale getirmekti.

Şimdi, 10 sene sonra, sınırları biraz zorlamanın gerçekten zamanı,

ve böylece bir iki sene önce Paris'e taşındım

eşim ve çocuklarımın en küçüğüyle

ve birlikte Buzzcar'ı başlattık.

Buzzcar, insanların kendi arabalarını kiralamasını sağlıyor,

hem arkadaşlarına hem de komşularına.

Bir arabaya yatırım yapmak yerine, topluluğa yatırım yapıyoruz.

Bir şirketin gücünü arabalarını

şebekeye eklemek isteyen kişilere getiriyoruz.

Bazıları buna akranlararası (peer-to-peer) diyor.

Bu gerçekleşen şeyin insanlığını gösteriyor

ve kişisel ilişkileri,

ama bu aynı zamanda ikinci el eşya satışıyla

ve komşunun çocuğuna bakmak ile aynı şey demek gibi.

Bu akranlararası (peer-to-peer).

Bu bahçende ikinci el satış yapmanın, eBay ile aynı şey olduğunu söylemek,

ya da el işi sanatının Etsy ile aynı şey olduğunu söylemek gibi.

Ama asıl olan şey, biz özgür ve açık internetin

gücüne sahibiz ve dahası

katılım odaklı bir platform yarattık

ve katılımcılar artık şirket ile ortalık içerisinde

ortak değerler üzerine ortak değerler yaratarak,

birbirinin güçlendirerek ve diğerinin yapamadığını yaparak.

Ben buna Akranlar, Inc. adını veriyorum.

Resmi kuruluş (Inc) kısmı, yani şirket,

en iyi yaptığı şeyleri yapıyor.

Neyi mi iyi yapıyor? Ölçek ekonomileri,

önemli ve uzun dönem yaratırım yaratıyor,

bir sürü farklı insanın ve aklın uzmanlığını

ve şahıslar ve tüketiciler için

standartlar, kurallar ve müracaat getiriyor,

tüketici olarak gerçekten istediğimiz şeyler bunlar

ve bu bir şekilde marka vaadi oluyor

ve şirketler bunu bir katılım platformunda sağlıyor.

Akranlar bunu yapıyor ve şirketlerin yaptığı

şirketler için yapması inanılmaz pahalı servisleri veriyorlar.

Peki ne getiriyorlar? Muhteşem bir çeşitlilik getiriyorlar,

şirketler için pahalı olan. Ve ne gerçekleştiriyor?

Gerçekleştirdiği, yerelleştirme ve kişiselleştirme,

uzmanlaşma, ve sosyal ağların tüm yönleri

ve şirketler nasıl da bunun içinde olmak istiyorlar!

Bu benim için doğal. Ben ve arkadaşlarım, onlara kolayca bağlanabilirim.

Ve bu gerçekten muhteşem bir yenilik getiriyor,

bundan daha sonra bahsedeceğim.

Yani bu akranlar var ve onlar servisi ve ürünü getiriyorlar

ve şirket de şirketin iyi yaptığı şeyleri yapıyor.

Bu ikisi iki dünyanın en iyisini üretiyorlar.

İşte en beğendiğim örnekler:

Ulaşımda, Carpooling.com. 10 senedir var

ve üç buçuk milyon kişi üyesi

ve her gün bir milyon araba paylaşılıyor.

Olağandışı bir şey.

Bu 2.500 TGV trenine denk geliyor, ve düşünün

tren rayı döşemek veya araba satın almak zorunda kalmadılar.

Bunların hepsi aşırı kapasite ile gerçekleşiyor.

Ve sadece ulaşım da değil,

tabii ki diğer alanlar da var. Mesela Fiverr.com.

Kurulduktan haftalar sonra kurucuları ile tanıştım

ve şimdi, iki sene içerisinde... Beş dolar için ne yapardınız?

Kuruluşundan sadece iki sene sonra her gün 750.00 ilan yayınlanıyor

insanların 5 dolara yapacağı işlerin ilanları.

üstelik sadece herkesin yapabileceği kolay işler değil.

Bu Akranlar, Inc. konsepti zor ve karmaşık bir alan.

Örneğin TopCoder'ın 400.000 mühendisi

karmaşık tasarımlar ve mühendislik servisleri veriyor.

CEO'ları ile konuştuğumda, çok iyi bir söz sarfetti:

"Kendi şirketinin sahibi bir topluluğa sahibiz."

Ve bir de benim favorim, Etsy var.

Etsy insanların kendi yaptıkları ürünleri sunuyor ve

kişiler bu ürünleri kendi e-dükkanlarında satıyorlar.

Daha yeni yedinci yıldönümünü kutladı ve

yedi sene sonra, geçen sene

bütün bu şahısları

530 milyon dolarlık satışa ulaştırdı.

Biliyorum aranızda iş adamları var

ve düşünüyorlar, "Aman Tanrım, ben de böyle birşey kurmak istiyorum.

Bu inanılmaz hız ve boyutu görüyorum.

Yani tek yapmam gereken bir platform kurmak ve bütün bu insanlar

ürünlerini koyacak ve ben arkama yaslanıp tadını mı çıkaracağım?"

Bu platformları inşaa etmek hiç de o kadar kolay değil.

Örneğin, Google Video ve YouTube arasındaki farkı düşünüyorum.

Kim düşünürdü ki iki genç adam ve yeni bir start-up

Google Video'yu geçecekti? Neden?

Aslında neden, nasıl bilmiyorum. Onlarla konuşmadım.

Ama düşünüyorum ki, muhtemelen "paylaş" düğmesi

biraz daha parlak ve biraz daha sağdaydı ve

bu yüzden biraz kullanışı daha kolay ve rahattı

bu sosyal ağlara katılam iki taraf için de.

Yani aslında bir platform kurmak hakkında çok şey biliyorum,

ve bir Akranlar, Inc. şirketi kurmak hakkında, çünkü

son Paris'te son iki senemi bunu yaparak geçirdim.

Şimdi Buzzcar'ı kurmanın Zipcar'ı kurmaktan

neden inanılmaz derecede farklı olduğuna dönelim

Çünkü artık yaptığımız herşey bu iki farklı kuruma

sahip, bunları düşünmemiz gerekiyor:

Arabaları sağlayacak araba sahipleri

ve onları kiralayacak olan sürücüler.

Alacağımız her kararda bu iki taraf için ne doğru düşünmemiz gerekiyor.

Bir sürü örnek var ve size birini vereceğim,

pek sevdiğim bir örnek değil: sigorta.

Sigortayı doğru halletmek bir buçuk yılımı aldı.

Saatlerce sigortacılarla ve bir sürü şirketle oturup

onların risk hakkındaki fikirlerini ve bunun ne kadar yenilikçi olduğunu dinlemek,

daha önce akıllarına gelmemişti.

O kadar fazla para, oraya gidemem, avukatlarla,

bunun nasıl farklı olduğunu, kimin kime karşı sorumlu olduğunu

ve sonuç olarak araba sahiplerine sürüş kayıtları

ve sürüş geçmişi için koruma sağlayabildik.

Arabalar kirada oldukları süre boyunca sigortalı

ve sürücülerin ihtiyacını karşılıyor, ve ihtiyaçları ne?

Düşük vergili,

24-saat yol desteği.

İki tarafı da halletmek zordu.

Şimdi sizi belli bir ana götürmek istiyorum...

Bir girişimciyseniz ve yeni bir şirket kurduysanız,

önceden yapılması gerken bir sürü iş var

ve sonra servisiniz başlar. Ve ne olur?

O kadar aydır uğraştığınız işler canlanır.

Geçen Haziran 1'inde açıldık. Ve çok heyecanlı bir andı.

Ve bütün araba sahipleri arabalarını ekliyorlardı, gerçekten heyecanlıydı.

Bütün sürücüler de üye oluyorlardı. Harika.

Rezervasyonlar gelmeye başladı ve

araba sahipleri mesaj ve emailler almaya başladılar:

"Hey, Joe arabanı bu haftasonu için kiralamak istiyor.

60 euro kazanabilirsin. Harika değil mi? Evet mi hayır mı?"

Cevap yok. Yeni kayıt olmuş araba sahiplerinin büyük bölümü

cevap atmaya ilişmedi bile.

Ve düşündüm, "E, Robin, işte endüstriyel üretim ve

akran üretimi arasındaki fark bu."

Endüstriyel üretim, endüstriyel üretimin bütün özelliği

standardize edilmiş, kati bir servis modeli sağlaması.

Her seferinde tutarlı olması

ve akıllı telefonumun endüstriyel üretim ile yapılmış

olmasından çok memnunum.

Ve Zipcar çok iyi ve tutarlı bir servis sağlıyor ve

çok güzel işliyor.

Ama akran üretimi ne yapıyor? Akran üretimi

tamamen farklı bir şekilde işliyor

ve çok büyük bir kalite çeşidi var. Mesela eBay,

ilk akran üretimi şirketi, ilk Akran, Inc. sayılabiliriz derim,

erkenden ve akıllıca kavradı ki bir oylama sistemi olmalı

ve yourmlar ve bütün bu berbat yan işler.

Biz işaretleyebilir ve kenara kaldırabiliriz, ve insanlar

alıcılar ve tüketiciler bununal uğraşmak zorunda kalmazlar.

Geriye dönersek, bu benim heyecan ve sevinçli halim,

çünkü bütün umut ettiklerim

gerçekten gerçekleşiyor, ve nedir bu umut ettiklerim?

Olanların çeşitliliği

Bir sürü farklı harika araba sahiplerimiz var

ve onların birbirinden farklı arabaları ve farklı fiyatları,

farklı yerlerde. (Kahkaha)

Farklı şekilde giyiniyorlar, ve farklı görünüyorlar

ve, gerçekten, bu fotoğraflara her baktığımda onları seviyorum.

Havalı insanlar, heyecanlı insanlar

ve bu da Selma - bu sürücüyü çok seviyorum.

Ve bir sene sonra, Fransa'da 1000 adet

parkedilmiş arabamız var ve 6000 adet bu arabaları

kullanmak isteyen sürücümüz.

Geleneksel bir şirkette bunu yapacak

kapasitemiz olmazdı.

Geriye dönelim.

Gerçekleşen şu; berbat kısımları da var tabii

ama bir de işin "wow" kısmı var.

Ve size iki harika hikaye anlatabilirim.

Bir sürücü bana diyordu ki Fransa sahiline gitmek için

bir araba kiralamak istiyor ve araba sahibi de arabasını veriyor

ve diyor ki; "Biliyor musun, uçurumların olduğu yer burası

ve bütün sahiller burada ve bu en güzel sahil,

ve bu da en iyi balık restoranının olduğu yer."

Böylece akranlar aynı zamanda

araba sahipleriyle bir arkadaşlık bir ilişki de kuruyorlar

ve son dakikada biri gelip,

bir sürücü gelip "Biliyor musun gerçekten arabaya ihtiyacım var,

müsait mi?" diye sorabilir ve araba sahibi de

"Tabii, karım evde. Gidip anahtarları al, git haydi."

Bu tarz başka şirketlerle olamayan şeyler gerçekleşiyor

ve bu biraz da "wow!" dedirten birşey

burada gerçekleşen.

Eğer bir şirketseniz, olur ki belki

10 kişi yenilikçiliğin başındadir

veya 100 kişi başındadır.

Ama Akran, Inc. şirketlerinde onlarca, yüzlerce

binlerce hatta milyonlarca insan

bu model üzerinde deneyler yaratıyor ve

bütün bunların etkisi, ve bütün bu çaba,

istisnai bir seviyede yenilik

ortaya çıkmasını sağlıyor.

Buzzcar'a geri dönersek, Buzzcar'ı başlatırkenki

nedenlerimden biri? Hepimize

kovanın gücünü hatırlatmak istedim,

kovanın platform yaratabilen tesisini -

bireylerin katılıp yenilik çıkarabileceği bir platform.

Ve benim için, eğer geleceği düşünürsek,

bütün bu sorunlar gayet büyük görünüyor,

mümkün olmayan bir derecede, ve bir aciliyet var.

Akranlar, Inc. bu sorunları cevaplamak için gerekli olan

hız ve dereceyi ve yenilikçiliği ve de yaratıcılığı sağlıyor.

Yapmamız gereken tek şey harika bir platform yaratmak

Böylece ben ulaşımın evrenin merkezi olduğunu

düşünmeye devam ediyorum.

Bütün problemlerimiz ulaşıma dayanıyor bence.

Tabii daha farklı alanlar da var, daha derin

problemler - üzerinde çalışabileceğimiz -

ve farklı sektörlerden insanlar bunlar üzerinde çalışıyorlar.

Ama Akranlar, Inc. modelinin gücüyle yapılabilecek

bir sürü muhteşem iş var.

Böylece son on yılda, internetin gücünün

ve bireyleri yetkilendirmesinin tadını çıkarıyorduk.

Benim için, Akranlar, Inc'in yaptığı bunu bir seviye

yukarı taşımak.

Biz şirketin gücünü alıp

ve bireyleri güçlendiriyoruz.

Benim için bu bir işbirliği.

Birlikte, yapabiliriz. (Alkış)

Teşekkürler. (Alkış)