หนอนรูหู: เพลงเหล่านั้นที่ติดอยู่ในหัวของคุณ - เอลิซาเบธ เฮลมุทห์ มาร์กูลิส (Elizabeth Hellmuth Margulis)
-
0:07 - 0:10เคยไหมที่คุณเคยยืนต่อแถวในร้านขายของ
-
0:10 - 0:15อ่านนิตยสารที่แผงไปเรื่อย ไม่ได้สนอะไร
แล้วก็มีเพลงดังขึ้นมาในหัวคุณ -
0:15 - 0:19ไม่ใช่ทั้งเพลงหรอกนะ แต่เป็นท่อนหนึ่ง
ที่ดังขึ้นมาแล้วก็วนซ้ำๆ -
0:19 - 0:24จนกระทั่งคุณเห็นผักวิ่งไปตามจังหวะเพลง
-
0:24 - 0:28คุณถูกหนอนรูหูบุกเสียแล้ว
และคุณก็ไม่ได้เป็นคนเดียวหรอก -
0:28 - 0:33กว่า 90% ของคนทั่วไป เจออาการหนอนรูหูนี้
อย่างน้อยสัปดาห์ละหน -
0:33 - 0:37ประมาณหนึ่งในสี่ของคนทั่วไป
เจอประสบการณ์นี้หลายครั้งต่อวัน -
0:37 - 0:41พวกมันมักจะบุกเข้ามาระหว่างที่เราทำงาน
ที่ไม่ต้องใช้สมาธิมากนัก -
0:41 - 0:44เช่น ตอนที่รอน้ำเดือด
-
0:44 - 0:46หรือรอสัญญาณไฟจราจร
-
0:46 - 0:49ปรากฏการณ์นี้คือหนึ่งในปริศนาเกี่ยวกับสมอง
-
0:49 - 0:53นักวิทยาศาสตร์ไม่รู้ว่าทำไม
-
0:53 - 0:55ทำนองถึงติดอยู่ในหัวเราได้อย่างง่ายดาย
-
0:55 - 0:58จากมุมมองของนักจิตวิทยา
-
0:58 - 1:01หนอนรูหูเป็นตัวอย่างของการมโนภาพ
-
1:01 - 1:03ภาพนี้ อาจะเป็นสิ่งที่มองเห็นได้
-
1:03 - 1:06เหมือนกับที่เมื่อคุณหลับตา
แล้วจิตนาการถึงรถเข็นคันเล็กสีแดง -
1:06 - 1:08หรือมันอาจเป็นเสียง
-
1:08 - 1:11เหมือนกับตอนที่คุณจินตนาการ
ถึงเสียงของเด็กทารกร้อง -
1:11 - 1:13หรือน้ำมันที่เดือดซู่ซ่าอยู่ในกะทะ
-
1:13 - 1:16หนอนรูหูเป็นรูปแบบจำเพาะของจินตนาการเสียง
-
1:16 - 1:19เพราะว่ามันเกิดขึ้นนอกเหนืออำนาจจิตใจ
-
1:19 - 1:23คุณไม่ได้เสียบมันเข้าไปในหู
และลองนึกถึงเพลง "ฮู เลท เดอะ ด๊อก เอ้าท์" -
1:23 - 1:25หรือ เอ่อ คุณคงไม่ทำอย่างนั้นหรอก
-
1:25 - 1:28มันเข้ามาในความคิดส่วนการฟังของคุณเอง
-
1:28 - 1:31และป้วนเปี้ยนอยู่อย่างนั้น
เหมือนกับแขกที่ไม่ได้รับเชิญ -
1:31 - 1:33หนอนรูหูค่อนข้างที่จะมีอำนาจ
-
1:33 - 1:38และปกติจะมาในรูปของทำนองเพลง
มากกว่าที่จะเป็นเสียงประสาน -
1:38 - 1:43องค์ประกอบที่น่าสนใจของหนอนรูหู
คือแนวโน้มของการติดอยู่ในวงจร -
1:43 - 1:47ซ้ำไปซ้ำมา เป็นนาที หรือชั่วโมง
-
1:47 - 1:52ที่ยังน่าสนใจอีกคือ
การเกิดซ้ำๆ ของหนอนรูหูที่แว๊บขึ้นมา -
1:52 - 1:57เพลงมักจะติดในอยู่หัว
เมื่อเราเพิ่งจะฟังไม่นานนี้ และฟังซ้ำๆ -
1:57 - 2:00ถ้าการทำซ้ำๆ เป็นตัวกระตุ้น
-
2:00 - 2:04บางทีเราสามารถโทษเทคโนโลยีสมัยใหม่
ในเรื่องหนอนรูหูของเราได้ -
2:04 - 2:07ในช่วงหลายร้อยปีหลัง
เราได้พบกับอุปกรณ์ที่เพิ่มขึ้นอย่างน่าทึ่ง -
2:07 - 2:13ที่ช่วยให้เราฟังสิ่งเดิม ซ้ำไปซ้ำมาได้
-
2:13 - 2:17แผ่นเสียง เทปเพลง ซีดี
หรือข้อมูลไฟล์เสียง -
2:17 - 2:21เทคโนโลยีเหล่านี้สร้างประสบการณ์
ที่มีเอกลักษณ์ ทันสมัย -
2:21 - 2:26และหนอนรูหูของเราเป็นแค่ผลผลิต
ของปลายศตวรรษที่ 20 หรือเปล่า -
2:26 - 2:28คำตอบมาจากแหล่งที่ไม่น่าจะเป็นไปได้
-
2:28 - 2:30มาร์ค ทเวน (Mark Twain)
-
2:30 - 2:34ในปี ค.ศ. 1876 เพียงปีเดียว
ก่อนภาพถ่ายจะถูกประดิษฐ์ขึ้น -
2:34 - 2:38เขาเขียนเรื่องสั้น
ที่จินตนาการถึงการครอบงำของสิ่งชั่วร้าย -
2:38 - 2:42ไปทั้งเมือง โดยเสียงกริ่งที่เป็นจังหวะ
-
2:42 - 2:44การอ้างอิงนี้ และอื่นๆ
-
2:44 - 2:48แสดงให้เราเห็นว่า หนอนรูหู
เหมือนจะเป็นปรากฏการณ์ทางจิตวิทยาพื้นฐาน -
2:48 - 2:51อาจจะแย่ไปกว่านั้นด้วยเทคโนโลยีการบันทึกเสียง
-
2:51 - 2:53แต่ไม่ใช่ของใหม่สำหรับยุคนี้
-
2:53 - 2:57ฉะนั้น ใช่ บุคคลผู้ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์ทุกคน
ตั้งแต่เชคสเปียร์ถึงซาคายาเวย์ -
2:57 - 3:02อาจเดินไปเดินมารอบๆ
ด้วยเพลงที่ติดอยู่ในหัว -
3:02 - 3:06นอกจากดนตรี มันยังยากที่จะคิดถึงกรณีอื่นๆ
ของจินตนาการที่ทำให้จำ -
3:06 - 3:08ที่แพร่หลายแบบนี้
-
3:08 - 3:09ทำไมต้องดนตรีล่ะ
-
3:09 - 3:12ทำไมไม่เป็นสีน้ำติดอยู่ในหัว
-
3:12 - 3:14หรือเป็นรสชีสของทาคลิโตส
-
3:14 - 3:19ทฤษฎีหนึ่งเกี่ยวกับวิธีที่ดนตรี
ถูกแทนในความทรงจำ -
3:19 - 3:21เมื่อเราฟังเพลงที่เรารู้จัก
-
3:21 - 3:26เราได้ยินมันไปล่วงหน้าโดยทันที
และเดาโน้ตตัวถัดไป -
3:26 - 3:31มันยากสำหรับเราที่คิดถึงส่วนของเพลง
เพียงแค่ส่วนเดียว -
3:31 - 3:35ถ้าคุณต้องการคิดถึงระดับเสียง
ของคำว่า "คุณ" ใน "แฮปปี้ เบิร์ทเดย์ -
3:35 - 3:37เราต้องเริ่มที่คำว่า "แฮปปี้"
-
3:37 - 3:39และร้องไปตามเนื้อจนเจอคำว่า "คุณ"
-
3:39 - 3:43เช่นนี้เอง ทำนองเป็นเหมือนกับนิสัย
-
3:43 - 3:45เหมือนกับเมื่อคุณเริ่มผูกเชือกรองเท้า
-
3:45 - 3:48คุณทำไปอย่างอัตโนมัติ จนกระทั่งมัดโบว์
-
3:48 - 3:51เมื่อทำนองถูกแนะนำ
-
3:51 - 3:54เพราะว่า ตัวอย่างเช่น ถ้าใครสักคนบอกว่า
"ร่มฉัน" -
3:54 - 3:58คุณจะต้องเล่นไปเรื่อยๆ
จนกระทั่งถึงจุดหยุดโดยธรรมชาติ -
3:58 - 4:01"ฉัน ฉัน ฉัน"
-
4:01 - 4:03แต่นี่ก็เป็นการคาดเดาแบบกว้างๆ เท่านั้น
-
4:03 - 4:08ข้อเท็จจริงพื้นฐานยังคงเป็นสิ่งที่เราไม่รู้
ว่าทำไมเราไวต่อหนอนรูหู -
4:08 - 4:11แต่การที่เราเข้าใจให้ดีขึ้น
อาจให้เบาะแสที่สำคัญกับเรา -
4:11 - 4:13ในเรื่องการทำงานของสมองมนุษย์
-
4:13 - 4:15บางที ครั้งหน้าเมื่อคุณถูกบุก
-
4:15 - 4:18ด้วยทำนองของ เทเลอร์ สวิฟท์
ที่ไม่ยอมไปไหน -
4:18 - 4:22เราจะใช้มันเป็นจุดเริ่มต้น
สำหรับการผจญภัยทางวิทยาศาสตร์ -
4:22 - 4:26ที่จะไขปริศนาสำคัญเกี่ยวกับ
ความทรงจำพื้นฐาน -
4:26 - 4:29และถ้าไม่อย่างนั้น ก็จะทำไงได้
เราก็แค่ช่างมันปะไร
- Title:
- หนอนรูหู: เพลงเหล่านั้นที่ติดอยู่ในหัวของคุณ - เอลิซาเบธ เฮลมุทห์ มาร์กูลิส (Elizabeth Hellmuth Margulis)
- Description:
-
more » « less
ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/earworms-those-songs-that-get-stuck-in-your-head-elizabeth-hellmuth-margulis
คุณเคยบ้างไหมที่ยืนต่อแถวในร้านขายของ อ่านนิตยสารที่แผงไปเรื่อย ไม่ได้สนอะไรและก็มีเพลงดังขึ้นมาในหัวคุณ ไม่ใช่ทั้งเพลง แต่เป็นแค่ส่วนหนึ่งของเพลงที่เล่นและเล่นอีกจนคุณพบว่าคุณวางผักไปพร้อมกับจังหวะเพลง เอลิซาเบธ เฮลมุทห์ มาร์กูลิส สำรวจหนอนรูหู — กระบวนการทางความคิดที่ส่งผลต่อคนกว่า 90% อย่างน้อยครั้งละสัปดาห์
บทเรียนโดย Elizabeth Margulis, แอนิเมชันโดย Artrake Studio
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:46
Show all
