Return to Video

Manal al-Sharif: Een Saoedische vrouw die durfde te rijden

  • 0:01 - 0:06
    Sta me toe te beginnen
    met een vraag aan iedereen.
  • 0:06 - 0:08
    Je weet dat mensen over de hele wereld
  • 0:08 - 0:11
    vechten voor hun vrijheid,
  • 0:11 - 0:13
    voor hun rechten.
  • 0:13 - 0:16
    Sommigen vechten
    tegen een onderdrukkend regime.
  • 0:16 - 0:21
    Anderen vechten
    tegen een onderdrukkende samenleving.
  • 0:21 - 0:25
    Welke strijd is volgens jou het lastigst?
  • 0:25 - 0:27
    Ik zal deze vraag proberen te beantwoorden
  • 0:27 - 0:30
    tijdens de komende paar minuten.
  • 0:30 - 0:36
    We gaan twee jaar terug in mijn leven.
  • 0:36 - 0:39
    Het was bedtijd voor mijn zoon, Aboody.
  • 0:39 - 0:42
    Hij was toen vijf.
  • 0:42 - 0:44
    Na zijn bedtijdritueel
  • 0:44 - 0:48
    keek hij me aan en vroeg:
  • 0:48 - 0:52
    "Mama, zijn wij slechte mensen?"
  • 0:52 - 0:54
    Ik was geschokt.
  • 0:54 - 0:57
    "Waarom zeg je zoiets, Aboody?"
  • 0:57 - 1:00
    Eerder die dag had ik schrammen gezien
  • 1:00 - 1:02
    op zijn gezicht, toen hij van school thuiskwam.
  • 1:02 - 1:04
    Hij wilde niet vertellen wat er gebeurd was.
  • 1:04 - 1:08
    Maar nu was hij er klaar voor.
  • 1:08 - 1:11
    "Twee jongens hebben me geslagen op school.
  • 1:11 - 1:14
    Ze zeiden: 'We hebben je mama op Facebook gezien.
  • 1:14 - 1:19
    Jij en je mama horen in de gevangenis.' "
  • 1:19 - 1:22
    Ik ben nooit bang geweest
    om Aboody iets te zeggen.
  • 1:22 - 1:27
    Ik ben altijd trots geweest
    op mijn prestaties.
  • 1:27 - 1:29
    Maar die vragende ogen van mijn zoon
  • 1:29 - 1:32
    waren mijn moment van de waarheid,
  • 1:32 - 1:36
    waarop het allemaal samenkwam.
  • 1:36 - 1:40
    Ik ben een Saoedische vrouw
    die gevangen werd gezet
  • 1:40 - 1:42
    omdat ik met de auto reed in een land
  • 1:42 - 1:47
    waar vrouwen niet geacht worden
    met de auto te rijden.
  • 1:47 - 1:50
    Gewoon omdat hij mij zijn autosleutels gaf,
  • 1:50 - 1:53
    zat mijn broer twee keer vast.
  • 1:53 - 1:55
    Hij werd zodanig lastiggevallen dat hij
  • 1:55 - 1:57
    zijn baan als geoloog moest opgeven
  • 1:57 - 2:00
    en het land verliet met zijn vrouw
    en zoontje van 2.
  • 2:00 - 2:03
    Mijn vader moest een vrijdagpreek aanhoren
  • 2:03 - 2:06
    waarin de imam
    vrouwelijke chauffeurs veroordeelde
  • 2:06 - 2:08
    en hen hoeren noemde
  • 2:08 - 2:11
    voor massa's gelovigen,
  • 2:11 - 2:15
    waaronder onze vrienden en familie van mijn vader.
  • 2:15 - 2:18
    Ik kreeg een georganiseerde lastercampagne
    over mij heen
  • 2:18 - 2:21
    in de locale media,
    en valse geruchten, verspreid
  • 2:21 - 2:24
    tijdens familiebijeenkomsten, op straat
  • 2:24 - 2:27
    en op school.
  • 2:27 - 2:29
    Het drong allemaal tot me door.
  • 2:29 - 2:32
    Ik zag haarscherp dat die kinderen
  • 2:32 - 2:34
    mijn zoon niet wilden kwetsen.
  • 2:34 - 2:38
    Ze waren gewoon beïnvloed
    door de volwassenen in hun buurt.
  • 2:38 - 2:41
    Het ging niet over mij.
    Het was geen straf
  • 2:41 - 2:45
    omdat ik aan het stuur was gaan zitten
    en een paar km had gereden.
  • 2:45 - 2:48
    Het was een straf
    omdat ik het had aangedurfd
  • 2:48 - 2:52
    de regels van de maatschappij te tarten.
  • 2:52 - 2:56
    Maar mijn verhaal gaat verder
    dan dit moment van de waarheid.
  • 2:56 - 3:00
    Ik geef jullie een overzicht
  • 3:00 - 3:02
    van mijn verhaal.
  • 3:02 - 3:04
    In mei 2011
  • 3:04 - 3:06
    klaagde ik tegen een collega
  • 3:06 - 3:08
    over de last die ik had ondervonden
  • 3:08 - 3:10
    op zoek naar een rit naar huis,
  • 3:10 - 3:13
    hoewel ik een auto en een internationaal
    rijbewijs had.
  • 3:13 - 3:15
    Zolang ik weet
    hebben vrouwen in Saoedi-Arabië
  • 3:15 - 3:18
    altijd geklaagd over het verbod,
  • 3:18 - 3:20
    maar het is al 20 jaar geleden dat iemand
  • 3:20 - 3:22
    nog probeerde om er iets aan te doen,
  • 3:22 - 3:25
    een hele generatie geleden.
  • 3:25 - 3:27
    Hij gooide het goede/slechte nieuws
    in mijn gezicht:
  • 3:27 - 3:30
    "Maar er is geen wet die je het rijden verbiedt."
  • 3:30 - 3:32
    Ik zocht het op, en het klopte.
  • 3:32 - 3:35
    Er was geen wet in Saoedi-Arabië.
  • 3:35 - 3:37
    Het was een gewoonte, tradities
  • 3:37 - 3:41
    vastgelegd in strikte religieuze fatwa's
  • 3:41 - 3:43
    opgelegd aan vrouwen.
  • 3:43 - 3:46
    Dat besef was de aanleiding
    voor het idee van 17 juni,
  • 3:46 - 3:48
    toen we vrouwen aanmoedigden
    om aan het stuur te gaan zitten en te rijden.
  • 3:48 - 3:51
    toen we vrouwen aanmoedigden
    om aan het stuur te gaan zitten en te rijden.
  • 3:51 - 3:55
    Enkele weken later
    kregen we dit soort berichten:
  • 3:55 - 3:58
    "Wolfshonden zullen je verkrachten
    als je gaat rijden."
  • 3:58 - 4:01
    Een moedige vrouw,
    Najla Hariri,
  • 4:01 - 4:04
    een Saoedische vrouw uit de stad Jeddah,
  • 4:04 - 4:05
    reed met de auto en kondigde het aan,
  • 4:05 - 4:07
    maar ze maakte geen video.
  • 4:07 - 4:09
    We hadden bewijs nodig.
  • 4:09 - 4:12
    Dus reed ik. Ik postte een video op YouTube.
  • 4:12 - 4:13
    Tot mijn verbazing
  • 4:13 - 4:16
    werd die honderdduizenden keren bekeken
    op de eerste dag.
  • 4:16 - 4:18
    Wat gebeurde er toen, natuurlijk?
  • 4:18 - 4:20
    Ik kreeg bedreigingen
  • 4:20 - 4:25
    met moord en verkrachting,
    gewoon om de campagne te stoppen.
  • 4:25 - 4:28
    De Saoedische autoriteiten
    hielden zich heel kalm.
  • 4:28 - 4:30
    Dat vonden we pas echt akelig.
  • 4:30 - 4:32
    Ik nam deel aan de campagne met andere
    Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten.
  • 4:32 - 4:34
    Ik nam deel aan de campagne met andere
    Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten.
  • 4:34 - 4:37
    We wilden weten hoe de autoriteiten
  • 4:37 - 4:40
    zouden reageren op de eigenlijke dag, 17 juni,
  • 4:40 - 4:42
    toen vrouwen gingen autorijden.
  • 4:42 - 4:44
    Deze keer vroeg ik mijn broer
  • 4:44 - 4:46
    om mee te komen en
    langs een politieauto te rijden.
  • 4:46 - 4:49
    Het ging snel.
    We werden gearresteerd,
  • 4:49 - 4:53
    tekenden een belofte om niet meer te rijden
    en werden vrijgelaten.
  • 4:53 - 4:56
    We werden weer gearresteerd.
    Hij werd één dag vastgehouden,
  • 4:56 - 4:58
    ik ging naar de gevangenis.
  • 4:58 - 5:00
    Ik wist niet zeker waarom,
  • 5:00 - 5:03
    want er werd me tijdens het verhoor
    niets ten laste gelegd.
  • 5:03 - 5:05
    Maar ik was zeker van mijn onschuld.
  • 5:05 - 5:08
    Ik had geen wet geschonden,
    hield mijn abaya aan
  • 5:08 - 5:12
    -- een zwarte mantel die we in Saoedi-Arabië dragen
    voor we het huis uitgaan --
  • 5:12 - 5:15
    en mijn medegevangenen
    bleven me vragen om hem uit te doen.
  • 5:15 - 5:17
    Maar ik was zo zeker van mijn onschuld:
  • 5:17 - 5:20
    "Nee, ik ga vandaag naar huis."
  • 5:20 - 5:23
    Buiten de gevangenis
    was het hele land over zijn toeren.
  • 5:23 - 5:25
    Sommigen vielen me heftig aan,
  • 5:25 - 5:29
    anderen steunden me
    en verzamelden handtekeningen
  • 5:29 - 5:33
    in een verzoek aan de koning
    om me vrij te laten.
  • 5:33 - 5:35
    Ik werd vrijgelaten na 9 dagen.
  • 5:35 - 5:38
    17 juni komt eraan.
  • 5:38 - 5:40
    De straten waren vol politie-auto's
  • 5:40 - 5:43
    en religieuze politie-auto's
  • 5:43 - 5:45
    maar ongeveer 100 dappere Saoedische vrouwen
  • 5:45 - 5:47
    negeerden het verbod
    en reden die dag.
  • 5:47 - 5:50
    Niemand werd gearresteerd.
    We hadden het taboe doorbroken.
  • 5:50 - 5:55
    (Applaus)
  • 6:00 - 6:04
    Intussen weet iedereen dat we niet mogen rijden,
  • 6:04 - 6:06
    dat vrouwen niet mogen rijden
    in Saoedi-Arabië.
  • 6:06 - 6:08
    Maar weinigen weten waarom.
  • 6:08 - 6:11
    Ik help je die vraag te beantwoorden.
  • 6:11 - 6:14
    Er was een officiële studie
  • 6:14 - 6:16
    die aan de Shuraraad werd voorgelegd --
  • 6:16 - 6:18
    de adviesraad aangesteld
  • 6:18 - 6:20
    door de koning van Saoedi-Arabië --
  • 6:20 - 6:22
    ze was uitgevoerd door een lokale professor,
  • 6:22 - 6:24
    een universiteitsprofessor.
  • 6:24 - 6:28
    Hij beweert dat het op basis
    van een UNESCO-studie was.
  • 6:28 - 6:31
    De studie zegt
  • 6:31 - 6:35
    dat het percentage verkrachtingen, overspel,
  • 6:35 - 6:38
    onwettige kinderen, zelfs druggebruik,
  • 6:38 - 6:41
    prostitutie in landen waar vrouwen rijden,
  • 6:41 - 6:45
    hoger is dan in landen waar vrouwen niet rijden.
  • 6:45 - 6:46
    (Gelach)
  • 6:46 - 6:48
    Ik weet het -- ik was geschokt.
  • 6:48 - 6:51
    Ik dacht: "We zijn het laatste land ter wereld
  • 6:51 - 6:53
    waar vrouwen niet rijden."
  • 6:53 - 6:55
    Bekijk de wereldkaart,
  • 6:55 - 6:57
    en er blijven maar 2 landen over:
  • 6:57 - 7:01
    Saoedi-Arabië, en die andere samenleving
    is de rest van de wereld.
  • 7:01 - 7:04
    We begonnen een hashtag op Twitter
    om met de studie te lachen.
  • 7:04 - 7:07
    We waren voorpaginanieuws over de hele wereld.
  • 7:07 - 7:08
    [BBC News: 'Einde van de maagdelijkheid'
    als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
  • 7:08 - 7:10
    [BBC News: 'Einde van de maagdelijkheid'
    als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
  • 7:10 - 7:12
    Pas toen beseften we hoe krachtig het is
  • 7:12 - 7:14
    om je verdrukker uit te lachen.
  • 7:14 - 7:18
    Het berooft hem
    van zijn sterkste wapen: angst.
  • 7:18 - 7:22
    Dit systeem is gebaseerd op ultraconservatieve
  • 7:22 - 7:24
    tradities en gewoontes
  • 7:24 - 7:27
    die vrouwen behandelen als inferieure wezens
  • 7:27 - 7:29
    die een voogd nodig hebben
    om hen te beschermen.
  • 7:29 - 7:32
    Ze hebben zijn toestemming nodig,
  • 7:32 - 7:34
    mondeling of schriftelijk,
    hun hele leven lang.
  • 7:34 - 7:36
    We zijn minderjarig tot we sterven.
  • 7:36 - 7:40
    Het wordt erger als het vastligt
    in religieuze fatwa's
  • 7:40 - 7:43
    op basis van een foute interpretatie
    van de sharia, de religieuze wet.
  • 7:43 - 7:45
    op basis van een foute interpretatie
    van de sharia, de religieuze wet.
  • 7:45 - 7:47
    Het ergste is als ze vastgelegd worden
  • 7:47 - 7:50
    als wetten in het systeem
  • 7:50 - 7:53
    en als vrouwen zelf geloven dat ze inferieur zijn
  • 7:53 - 7:56
    en zich zelfs verzetten tegen wie
    deze wetten probeert te betwisten.
  • 7:56 - 7:59
    en zich zelfs verzetten tegen wie
    deze wetten probeert te betwisten.
  • 7:59 - 8:03
    Voor mij ging het niet om die aanvallen op mij.
  • 8:03 - 8:06
    Het ging om twee totaal verschillende
  • 8:06 - 8:09
    percepties van mijn persoon --
  • 8:09 - 8:12
    schurk in mijn eigen land,
  • 8:12 - 8:14
    held daarbuiten.
  • 8:14 - 8:18
    Ik vertel jullie twee verhalen
    van de afgelopen twee jaar.
  • 8:18 - 8:20
    Het ene was toen ik gevangen zat.
  • 8:20 - 8:22
    Ik weet vrij zeker dat toen ik gevangen zat,
  • 8:22 - 8:26
    Iedereen de krantenkoppen zag
    in internationale media,
  • 8:26 - 8:31
    ongeveer zoiets, gedurende de 9 dagen
    van mijn gevangenschap.
  • 8:31 - 8:34
    Maar thuis was het beeld helemaal anders.
  • 8:34 - 8:36
    Het zag er eerder zo uit:
  • 8:36 - 8:39
    "Manal al-Sharif wordt beschuldigd
    van het verstoren van de openbare orde
  • 8:39 - 8:42
    en het aanzetten van vrouwen tot rijden."
  • 8:42 - 8:45
    Ik weet het.
  • 8:45 - 8:48
    "Manal al-Sharif
    trekt zich terug uit de campagne."
  • 8:48 - 8:50
    Oké. Dit is mijn favoriet:
  • 8:50 - 8:52
    "Manal al-Sharif breekt en bekent:
  • 8:52 - 8:54
    'Buitenlandse machten spoorden me aan.' "
  • 8:54 - 8:57
    (Gelach)
  • 8:57 - 9:02
    En het gaat maar door,
    zelfs een proces en publieke geseling.
  • 9:02 - 9:05
    Dat is dus een totaal ander beeld.
  • 9:05 - 9:07
    Men vroeg me vorig jaar
    om een speech te geven
  • 9:07 - 9:10
    op het Oslo Freedom Forum.
  • 9:10 - 9:12
    Ik werd omgeven door liefde
  • 9:12 - 9:14
    en steun van mensen rondom mij.
  • 9:14 - 9:17
    Ze zagen me als een inspiratie.
  • 9:17 - 9:19
    Maar toen ik terugvloog naar mijn land,
  • 9:19 - 9:21
    haatten ze die toespraak zo erg.
  • 9:21 - 9:24
    Ze noemden het verraad aan het land
  • 9:24 - 9:25
    en volk van Saoedi-Arabië.
  • 9:25 - 9:29
    Ze begonnen een hashtag #OsloVerrader.
  • 9:29 - 9:32
    Er waren 10.000 tweets met die hashtag,
  • 9:32 - 9:35
    terwijl de tegengestelde, #OsloHeld,
  • 9:35 - 9:37
    maar een handvol tweets telde.
  • 9:37 - 9:39
    Ze deden zelfs een enquête.
  • 9:39 - 9:42
    Meer dan 13.000 mensen stemden op deze vraag:
  • 9:42 - 9:45
    of ze me een verrader vonden na die speech of niet.
  • 9:45 - 9:48
    90% zei ja, ze is een verrader.
  • 9:48 - 9:52
    Dit zijn dus twee totaal tegengestelde percepties
  • 9:52 - 9:53
    van mijn persoonlijkheid.
  • 9:53 - 9:56
    Ik vind mezelf een trotse Saoedische vrouw.
  • 9:56 - 9:57
    Ik hou echt van mijn land.
  • 9:57 - 10:00
    Omdat ik van mijn land hou,
    doe ik dit.
  • 10:00 - 10:03
    Omdat ik geloof dat een maatschappij niet vrij is
  • 10:03 - 10:05
    als haar vrouwen niet vrij zijn.
  • 10:05 - 10:15
    (Applaus)
  • 10:15 - 10:18
    Dankuwel.
  • 10:18 - 10:21
    (Applaus)
  • 10:21 - 10:23
    Dankuwel, dankuwel.
  • 10:23 - 10:36
    (Applaus)
  • 10:36 - 10:40
    Dankuwel.
  • 10:40 - 10:44
    Maar je leert uit wat je overkomt.
  • 10:44 - 10:46
    Ik leerde om altijd daar te zijn.
  • 10:46 - 10:48
    Zodra ik vrijgekomen was,
  • 10:48 - 10:52
    nam ik een douche en ging online kijken.
  • 10:52 - 10:55
    Ik opende mijn twitteraccount
    en mijn facebookpagina.
  • 10:55 - 10:57
    Ik heb altijd veel respect
  • 10:57 - 10:59
    voor mensen die hun mening
    uiten tegenover mij.
  • 10:59 - 11:00
    Ik luister naar wat ze zeggen
  • 11:00 - 11:03
    en verdedig me nooit alleen met woorden.
  • 11:03 - 11:06
    Ik gebruik actie. Toen ze zeiden
    dat ik me moest terugtrekken,
  • 11:06 - 11:09
    deed ik de wegenpolitie
    haar allereerste proces aan
  • 11:09 - 11:13
    omdat ze me geen rijbewijs gaf.
  • 11:13 - 11:15
    Vele mensen gaven enorme steun,
    zoals de 3.000 mensen
  • 11:15 - 11:17
    Vele mensen gaven enorme steun,
    zoals de 3.000 mensen
  • 11:17 - 11:20
    die de petitie voor mijn vrijlating tekenden.
  • 11:20 - 11:23
    We stuurden een petitie naar de Shuraraad
  • 11:23 - 11:26
    om de opheffing van het verbod
    voor Saoedische vrouwen te vragen
  • 11:26 - 11:29
    en er waren 3.500 burgers die erin geloofden
  • 11:29 - 11:31
    en die petitie ondertekenden.
  • 11:31 - 11:34
    Mensen zo als zij,
    ik toon maar wat voorbeelden,
  • 11:34 - 11:37
    die verbluffend zijn, en geloven
    in vrouwenrechten in Saoedi-Arabië.
  • 11:37 - 11:40
    Ze krijgen veel haat over zich heen
  • 11:40 - 11:43
    omdat ze hun stem verheffen
    en hun mening geven.
  • 11:43 - 11:46
    Saoedi-Arabië zet vandaag kleine stappen
  • 11:46 - 11:48
    richting het versterken van vrouwenrechten.
  • 11:48 - 11:50
    De Shuraraad die door de koning is aangesteld,
  • 11:50 - 11:53
    bij decreet van Koning Abdullah,
  • 11:53 - 11:56
    heeft vorig jaar 30 vrouwelijke leden gekregen,
  • 11:56 - 11:59
    ongeveer 20 procent.
  • 11:59 - 12:01
    20 procent van de Raad. (Applaus)
  • 12:01 - 12:04
    Tegelijk heeft die Raad uiteindelijk,
  • 12:04 - 12:07
    nadat ze ons verzoek om vrouwen te laten rijden,
    vier keer had afgewezen,
  • 12:07 - 12:09
    in februari ons verzoek aangenomen.
  • 12:09 - 12:14
    (Applaus)
  • 12:14 - 12:16
    Na gevangenisstraffen
  • 12:16 - 12:19
    en geseling en processen
  • 12:19 - 12:21
    zei de woordvoerder van de wegenpolitie:
  • 12:21 - 12:25
    we zullen alleen verkeersboetes geven
    voor vrouwen die rijden.
  • 12:25 - 12:27
    De grootmoefti, die het hoofd is
  • 12:27 - 12:29
    van de geestelijkheid in Saoedi-Arabië,
  • 12:29 - 12:34
    zei: het is niet aan te bevelen
    dat vrouwen rijden.
  • 12:34 - 12:38
    Onder de vorige grootmoefti was het haram, verboden.
  • 12:38 - 12:44
    Mij gaat het niet om die kleine stappen.
  • 12:44 - 12:45
    Het gaat om de vrouwen zelf.
  • 12:45 - 12:47
    Ooit vroeg een vriendin me:
  • 12:47 - 12:50
    "Wanneer denk je dat dat rijden
    door vrouwen ervan komt?"
  • 12:50 - 12:52
    Ik zei: "Alleen als vrouwen
    niet meer vragen 'wanneer?'
  • 12:52 - 12:55
    en iets doen om het nu te doen."
  • 12:55 - 12:57
    Het gaat dus niet alleen om het systeem.
  • 12:57 - 13:03
    Het gaat ook om ons, vrouwen,
    die ons eigen leven besturen.
  • 13:03 - 13:09
    Ik heb er geen idee van
    hoe ik activist geworden ben.
  • 13:09 - 13:13
    Ik weet niet hoe ik ertoe kwam.
  • 13:13 - 13:17
    Maar ik weet heel zeker dat ik in de toekomst,
  • 13:17 - 13:20
    als iemand me mijn verhaal vraagt,
  • 13:20 - 13:22
    zal zeggen: "Ik ben er trots op
  • 13:22 - 13:25
    dat ik één van die vrouwen ben
    die het verbod ophieven,
  • 13:25 - 13:29
    het verbod bevochten
    en eenieders vrijheid vierden."
  • 13:29 - 13:32
    De vraag waar ik mijn talk mee begon,
  • 13:32 - 13:35
    wie is het moeilijkst te bevechten,
  • 13:35 - 13:38
    een onderdrukkend regime
    of een onderdrukkende samenleving,
  • 13:38 - 13:41
    daar vind je hopelijk wat antwoorden op
    in mijn toespraak.
  • 13:41 - 13:42
    Bedankt, iedereen.
  • 13:42 - 13:47
    (Applaus)
  • 13:47 - 13:50
    Dankuwel.
  • 13:50 - 13:56
    (Applaus)
  • 13:56 - 14:00
    Dankuwel. (Applaus)
Title:
Manal al-Sharif: Een Saoedische vrouw die durfde te rijden
Speaker:
Manal al-Sharif
Description:

Er is geen wet die vrouwen verbiedt om te rijden in Saoedi-Arabië. Maar het is verboden. Twee jaar geleden besloot Manal al-Sharif vrouwen aan te sporen om te rijden door het toe doen -- en zichzelf te filmen voor YouTube. Luister naar haar verhaal van wat er toen gebeurde.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:16

Dutch subtitles

Revisions