Η φθηνή αναπηρική καρέκλα παντός εδάφους

Πώς κατασκευάζεις μια αναπηρική καρέκλα, έτοιμη να τρέξει μέσα στη λάσπη και την άμμο, με κόστος κάτω από 200 δολάρια; Ο μηχανικός του MIT Έιμος Γουίντερ μας ξεναγεί στη μηχανική μιας αναπηρικής καρέκλας παντός εδάφους που είναι φθηνή και εύκολη στην κατασκευή -- για πραγματικά εύκολη πρόσβαση -- και μας μεταδίδει τα μαθήματα που διδάχθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της προσπάθειας.

Το να ζείτε με σωματική αναπηρία
δεν είναι εύκολο

σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου,

αλλά αν ζείτε σε μια χώρα
όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες,

έχετε συγκεκριμένα εξαρτήματα διαθέσιμα
που κάνουν τη ζωή ευκολότερη.

Έτσι, αν βρίσκεστε σε ένα κτίριο,
μπορείτε να πάρετε το ασανσέρ.

Αν περνάτε το δρόμο,
έχετε ράμπες πεζοδρομίου.

Aν πρέπει να ταξιδέψετε
σε μεγαλύτερες αποστάσεις

απ'αυτές που μπορείτε να διανύσετε
μόνοι σας, υπάρχουν διαθέσιμα οχήματα

κι αν δεν μπορείτε
να αποκτήσετε ένα τέτοιο

υπάρχουν διαθέσιμα
μέσα μαζικής μεταφοράς.

Στον αναπτυσσόμενο, όμως, κόσμο
τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.

Υπάρχουν 40 εκατομμύρια άνθρωποι που
χρειάζονται αναπηρική καρέκλα, αλλά δεν έχουν

και η πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων
ζει σε αγροτικές περιοχές,

όπου η μόνη διασύνδεση με την κοινότητα,
την εργασία, την εκπαίδευση

γίνεται αφού διανύσετε μεγάλες αποστάσεις
σε ανώμαλο έδαφος,

συχνά μόνο με τις δικές σας δυνάμεις.

Και τα μηχανήματα που συνήθως
διαθέτουν αυτοί οι άνθρωποι

δεν είναι φτιαγμένα για αυτές
τις συνθήκες, χαλάνε γρήγορα

και είναι δύσκολο να επισκευαστούν.

Άρχισα να εξετάζω αναπηρικές καρέκλες
σε αναπτυσσόμενες χώρες το 2005,

όταν πέρασα το καλοκαίρι, αξιολογώντας
την τεχνολογική κατάσταση της Τανζανίας

μίλησα με άτομα σε αναπηρικές καρέκλες, με
κατασκευαστές και ομάδες ατόμων με αναπηρία

και αυτό που μου έκανε εντύπωση

είναι ότι δεν υπήρχε
ένα μηχάνημα διαθέσιμο

που να ήταν σχεδιασμένο για αγροτικές
περιοχές, να μπορεί να κινείται γρήγορα

και αποτελεσματικά
πάνω σε κάθε τύπο εδάφους.

Καθώς είμαι μηχανολόγος μηχανικός,

στο ΜΙΤ και διαθέτω πολλές πηγές,

σκέφτηκα να δοκιμάσω
να κάνω κάτι για αυτό.

Όταν μιλάτε για ταξίδι

μεγάλων αποστάσεων
σε ανώμαλο έδαφος,

αμέσως σκέφτηκα το ποδήλατο βουνού

και το ποδήλατο βουνού
είναι καλό για κάτι τέτοιο

γιατί διαθέτει πολλαπλό
γρανάζι ταχυτήτων

και μπορείτε να επιλέξετε χαμηλή ταχύτητα
αν πρέπει να ανέβειτε μια ανηφόρα

ή να περάσειτε μέσα από λάσπη ή άμμο

και έχετε μεγάλη ροπή,
αλλά χαμηλή ταχύτητα.

Αν θέλετε να πατε πιο γρήγορα,
για παράδειγμα στο πεζοδρόμιο,

επιλέγετε μια υψηλή ταχύτητα

οπότε έχετε μικρότερη ροπή,
αλλά υψηλότερη ταχύτητα.

Άρα, η λογική εξέλιξη εδώ

είναι να φτιάξετε μια αναπηρική καρέκλα
με εξαρτήματα από ποδήλατο για βουνό,

κάτι που έχουν κάνει πολλοί άνθρωποι.

Όμως, αυτά είναι δύο προϊόντα
διαθέσιμα στις Η.Π.Α.,

που θα ήταν δύσκολο να μεταφερθούν
στις αναπτυσσόμενες χώρες,

γιατί είναι πάρα πολύ ακριβά.

Και το γενικό πλαίσιο
για το οποίο μιλάω είναι ότι

χρειάζεται ένα προϊόν που να κοστίζει
λιγότερο από 200 δολάρια.

Και αυτό το ιδανικό προϊόν
να μπορεί να διανύσει

περίπου πέντε χιλιόμετρα την ημέρα, ώστε
να πατε στη δουλειά, στο σχολείο

πατώντας επάνω σε πολλούς
και διαφορετικούς τύπους εδάφους.

Όταν όμως γυρνάτε σπίτι ή θελετε
να μπείτε στο χώρο της δουλειάς σας

πρέπει να είναι αρκετά μικρό και ευέλικτο,
ώστε να χρησιμοποιείται σε εσωτερικό χώρο.

Επιπλέον, αν θέλετε να αντέξει για καιρό
έξω σε αγροτικές περιοχές,

πρέπει να επισκευάζεται με εργαλεία,
υλικά και γνώσεις που διαθέτει η περιοχή

σε αυτό το γενικό πλαίσιο.

Η ουσία, λοιπόν, του προβλήματος εδώ είναι

πώς κατασκευάζετε ένα σύστημα
που θα είναι μια απλή συσκευή

αλλά θα σας παρέχει ένα μεγάλο
μηχανολογικό πλεονέκτημα;

Πώς κατασκευάζετε
ένα ποδήλατο βουνού για τα χέρια

που δε θα έχει το κόστος και την
πολυπλοκότητα του ποδηλάτου βουνού;

Όπως συμβαίνει με τις απλές λύσεις,

πολλές φορές η απάντηση είναι μπροστά σας
και στην περίπτωσή μας ήταν οι μοχλοί.

Χρησιμοποιούμε μοχλούς σε εργαλεία,
σε πόμολα, σε εξαρτήματα ποδηλάτων.

Και εκείνη η στιγμή της έμπνευσης,
η μεγάλη στιγμή της ανακάλυψης

ήταν όταν καθόμουν πάνω
απ'το τετράδιο που σχεδιάζω

και άρχισα να φαντάζομαι
κάποιον να αρπάζει ένα μοχλό,

αν τον αρπάξει κοντά στην άκρη του μοχλού,

θα έχει ένα μακρύ μοχλό

που θα παράγει μεγάλη ροπή,
καθώς θα τον σπρώχνει πίσω-μπρος

κι έτσι θα πετυχαίνει
εύκολα χαμηλή ταχύτητα.

Όταν θα γλιστράει το χέρι του
προς το κάτω μέρος του μοχλού

θα μπορεί να σπρώχνει με μικρότερο
ωφέλιμο μήκος του μοχλού

αλλά με μεγαλύτερη γωνία σε κάθε κίνηση,

το οποίο προκαλεί μεγαλύτερη περιστροφική
ταχύτητα και δίνει υψηλή ταχύτητα.

Το συναρπαστικό
με αυτό το σύστημα είναι

ότι είναι πραγματικά πολύ απλό
από μηχανολογική άποψη

και μπορείτε να το κατασκευάσετε
χρησιμοποιώντας την τεχνολογία

που υπάρχει εδώ και εκατοντάδες χρόνια.

Στην πράξη λοιπόν,

αυτή είναι η Leveraged
Freedom Chair, την οποία

μετά από κάποια χρόνια επεξεργασίας

πρόκειται να την βγάλουμε στην παραγωγή,

αυτός είναι ένας χρήστης
αναπηρικής καρέκλας --

είναι ανάπηρος -- στη Γουατεμάλα

και βλέπετε πως μπορεί
να διασχίσει πολύ ανώμαλο έδαφος.

Η βασική καινοτομία της τεχνολογίας αυτής
είναι ότι όταν θέλει να πάει γρήγορα,

απλά πιάνει τους μοχλούς κοντά στους άξονες
και κάνει μια μεγάλη γωνία σε κάθε κίνηση

και όσο δυσκολεύει η μετάβαση απλά γλιστράει
τα χέρια του προς το πάνω μέρος των μοχλών,

δημιουργεί μεγαλύτερη ροπή και είναι
σα να σπρώχνει το δρόμο του

χωρίς κόπο επάνω στο σκληρό έδαφος.

Το μεγάλο και σημαντικό
στοιχείο εδώ είναι πως

το άτομο είναι η περίπλοκη μηχανή
αυτού του συστήματος.

Το άτομο είναι που γλιστράει τα χέρια του
πάνω κάτω στους μοχλούς

κι έτσι ο ίδιος ο μηχανισμός
μπορεί να είναι πολύ απλός

και να απαρτίζεται από τμήματα ποδηλάτου
που μπορείτε να βρειτε παντού στον κόσμο.

Γιατί αυτά τα τμήματα ποδηλάτου

είναι διαθέσιμα οπουδήποτε
κι είναι πολύ φθηνά.

Φτιάχνονται μαζικά
στην Κίνα και την Ινδία

και μπορούμε να τα βρούμε
οπουδήποτε στον κόσμο,

να κατασκευάσουμε την καρέκλα οπουδήποτε
και κυρίως να την επισκευάσουμε

ακόμα και σε ένα χωριό
με ένα ντόπιο μηχανικό ποδηλάτων,

που έχει ντόπια εργαλεία, γνώσεις
και διαθέσιμα τμήματα ποδηλάτου.

Τώρα, όταν θέλετε να χρησιμοποιήσετε
την LFC σε εσωτερικό χώρο,

πρέπει μόνο να τραβήξετε
τους μοχλούς απ' το σύστημα μετάδοσης,

να τους τακτοποιήσετε στο σκελετό κι έτσι
μετατρέπεται σε κανονική αναπηρική καρέκλα

την οποία χρησιμοποιείτε όπως κάθε
άλλη κανονική αναπηρική καρέκλα

και την φτιάξαμε σε διαστάσεις
κανονικής αναπηρικής καρέκλας

ώστε να είναι αρκετά στενή για να χωράει
μέσα από μια συνηθισμένη εξώπορτα,

είναι αρκετά χαμηλή για να χωράει
κάτω από ένα τραπέζι

και είναι αρκετά μικρή και ευέλικτη
για να χωράει μέσα σε ένα μπάνιο

κι αυτό είναι σημαντικό ώστε ο χρήστης
να σηκώνεται και να φτάνει στην τουαλέτα

και να μπορεί να κάθεται πάλι πίσω,

όπως θα μπορούσε και με μια κανονική
αναπηρική καρέκλα.

Είναι τρία σημαντικά σημεία
που θέλω να τονίσω

και που νομίζω παίζουν
ρόλο σε αυτό το έργο.

Το πρώτο είναι ότι αυτό
το προϊόν λειτουργεί καλά επειδή

καταφέραμε να συνδυάσουμε
αποτελεσματικά

αυστηρή μηχανική επιστήμη και ανάλυση
σε σχεδιασμό με επίκεντρο το χρήστη,

δώσαμε βάρος σε κοινωνικούς,
χρηστικούς και οικονομικούς παράγοντες

σημαντικούς για τους χρήστες αναπηρικών
καρεκλών σε αναπτυσσόμενες χώρες.

Είμαι ακαδημαϊκός στο MIT
και μηχανολόγος μηχανικός,

και μπορώ να εξετάσω πράγματα όπως ο τύπος
του εδάφους, το οποίο θέλετε να διασχίσετε

και να υπολογίσω πόση αντίσταση
πρέπει να καταβάλλετε,

να εξετάσω τα τμήματα που έχουμε
διαθέσιμα και να τα συνδυάσω,

να υπολογίσω τι είδους λεβιέ ταχυτήτων
μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε,

και να δω πόση ενέργεια και δύναμη παίρνετε
από το πάνω μέρος του σώματός σας,

να αναλύσω πόσο γρήγορα θα πρέπει
να μπορείτε να πάτε με αυτή την καρέκλα

καθώς βάζετε τα χέρια σας
πάνω και κάτω στους μοχλούς.

Έτσι, λοιπόν, σαν άπειρος
και ενθουσιώδης μαθητής,

η ομάδα μας κατασκεύασε
ένα πρωτότυπο,

το έφερε στην Τανζανία,
την Κένυα και το Βιετνάμ το 2008

και ανακάλυψε ότι ήταν άθλιο

γιατί δεν είχαμε πάρει αρκετές
πληροφορίες από τους χρήστες.

Και επειδή το δοκιμάσαμε
με χρήστες αναπηρικών καρεκλών,

και με κατασκευαστές,
πήραμε απ' αυτούς τις πληροφορίες,

αφού μας διατύπωσαν όχι μόνο τα
προβλήματά τους, αλλά και τις λύσεις τους

και συνεργαστήκαμε προκειμένου
να επανέλθουμε με ένα καινούργιο σχέδιο,

το οποίο ξαναφέραμε το 2009
στην Ανατολική Αφρική,

το οποίο ήταν καλύτερο από μια κανονική
αναπηρική καρέκλα σε ανώμαλο έδαφος,

αλλά δε λειτουργούσε καλά σε
εσωτερικό χώρο γιατί ήταν πολύ μεγάλο,

ήταν βαρύ, δύσκολο να μετακινηθεί,

κι έτσι πάλι, με τις πληροφορίες
των χρηστών, επιστρέψαμε στο εργαστήριο

επανήλθαμε με ένα καλύτερο σχέδιο,
10 κιλά ελαφρύτερο,

στενό όσο μια συνηθισμένη αναπηρική καρέκλα,
το δοκιμάσαμε σε ένα χωράφι στη Γουατεμάλα

κι έτσι βελτιστοποιήσαμε
το προϊόν στο σημείο

όπου το έχουμε σήμερα
για να βγει στην παραγωγή.

Καθώς είμαστε και
επιστήμονες της μηχανολογίας,

μπορούσαμε να ποσοτικοποιήσουμε
την απόδοση της Leveraged Freedom Chair,

αυτές είναι κάποιες φωτογραφίες
από τη δοκιμή στη Γουατεμάλα,

όπου δοκιμάσαμε
την LFC σε επαρχιακό έδαφος

και εξετάσαμε τις εμβιομηχανικές εξόδους
των ανθρώπων,

την κατανάλωση οξυγόνου,
πόσο γρήγορα πήγαιναν,

πόση ενέργεια έβαζαν,

τόσο στις συνηθισμένες τους
καρέκλες, όσο και στην LFC

και ανακαλύψαμε ότι η LFC
είναι κατά 80% περίπου πιο γρήγορη

επάνω σε αυτά τα εδάφη απ' ότι
μια κανονική αναπηρική καρέκλα.

Είναι, επίσης, περίπου 40% πιο αποδοτική
από μια συνηθισμένη καρέκλα

και λόγω του μηχανολογικού πλεονεκτήματος
που έχετε από τους μοχλούς

μπορείτε να παράγειτε
50% μεγαλύτερη ροπή

και πραγματικά να ανοίξετε δρόμο
πάνω σε πολύ ανώμαλο έδαφος.

Το δεύτερο μάθημα
που διδαχθήκαμε είναι ότι

οι περιορισμοί στο σχέδιο πραγματικά
έδωσαν ώθηση στην εφεύρεση,

γιατί έπρεπε να πετύχουμε
μία πολύ χαμηλή τιμή,

γιατί έπρεπε να κατασκευάσουμε
μια συσκευή που να μπορεί να διασχίσει

πολλών ειδών εδάφη, αλλά να είναι
και εύχρηστη σε εσωτερικό χώρο,

και να είναι αρκετά απλή στην επισκευή,

καταλήξαμε με ένα, θεμελιωδώς,
καινούργιο προϊόν,

ένα καινούργιο προϊόν
που συνιστά καινοτομία

σε ένα χώρο που δεν έχει αλλάξει
εδώ και εκατό χρόνια.

Κι όλα αυτά είναι χαρίσματα που είναι καλά
όχι μόνο στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Γιατί όχι και σε χώρες όπως η Η.Π.Α.;

Κι έτσι συνεργαστήκαμε
με την Continuum,

μια τοπική εταιρεία σχεδιασμού
προϊόντων εδώ στη Βοστόνη

για να κατασκευάσουμε το υπερσύγχρονο
μοντέλο του αναπτυγμένου κόσμου,

το οποίο θα διαθέσουμε κυρίως
στις Η.Π.Α. και την Ευρώπη,

αλλά σε αγοραστές
με πιο υψηλό εισόδημα.

Το τελευταίο σημείο που θέλω
να επισημάνω είναι ότι νομίζω πως

αυτό το έργο πήγε καλά γιατί συμμετείχαν

όλα οι ενδιαφερόμενοι που πίστεψαν σε αυτό
και είναι σημαντικό να τα λάβουμε υπόψη

και έφτασαν το τεχνολογικό προϊόν
από τη σύλληψη της ιδέας

στην εφεύρεση, την πιστοποίηση,
την εμπορευματοποίηση και τη διάδοσή του

κι αυτός ο κύκλος πρέπει να ανοίξει
και να κλείσει με τους χρήστες.

Αυτοί καθορίζουν τις προϋποθέσεις
του τεχνολογικού επιτεύγματος

κι αυτοί πρέπει να δώσουν
τα εύσημα στο τέλος

και να πουν «Τέλεια, πραγματικά δουλεύει.
Καλύπτει τις ανάγκες μας».

Άνθρωποι σαν και μένα
στον ακαδημαϊκό χώρο,

μπορούμε να καινοτομήσουμε,
να αναλύσουμε και να δοκιμάσουμε,

να δημιουργήσουμε δεδομένα και
να φτιάξουμε βασικού επιπέδου πρωτότυπα,

αλλά πώς βγάζεις αυτό το βασικού
επιπέδου πρωτότυπο στο εμπόριο;

Εταιρίες όπως η Continuum, που δουλεύουν
στο εμπορικό κομμάτι, καλύπτουν τα κενά

και στήσαμε ολόκληρη ΜΚΟ για να
βγάλουμε την καρέκλα μας στην αγορά --

την Global Research
Innovation Technology --

και μετά συνεργαστήκαμε με την Pinnacle

η οποία είναι εξοπλισμένη για
να κατασκευάζει 500 καρέκλες το μήνα

και θα κατασκευάσει την πρώτη παρτίδα
με 200 τον επόμενο μήνα,

οι οποίες θα παραδοθούν στην Ινδία.

Τέλος, για να το κάνουμε
όλο αυτό ευρύτερα γνωστό,

συνεργαστήκαμε με τη μεγαλύτερη
οργάνωση για ανθρώπους με αναπηρία

στον κόσμο, την Jaipur Foot.

Το ισχυρό σημείο
αυτού του μοντέλου

είναι όταν φέρνεις κοντά
όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη

που αντιπροσωπεύουν
κάθε κρίκο της αλυσίδας

από τη σύλληψη μιας ιδέας

μέχρι το πεδίο εφαρμογής της,

εκεί κρύβεται όλη η μαγεία.

Εκεί μπορείς να πάρεις έναν τύπο
σαν και μένα, έναν ακαδημαϊκό,

να αναλύσει, να εξετάσει και
να δημιουργήσει μια νέα τεχνολογία

και να καθορίσει ποσοτικά
πόσο καλύτερη είναι η απόδοση.

Μπορείτε να έρθετε σε επαφή με τους
ενδιαφερόμενους, όπως οι κατασκευαστές

να τους μιλήσετε προσωπικά
και να εκμεταλλευτείτε

τις τοπικές γνώσεις για τις πρακτικές
κατασκευής και τους πελάτες τους

και να συνδυάσετε αυτές τις γνώσεις
με τις δικές μας μηχανολογικές γνώσεις

για να κάνουμε κάτι μεγαλύτερο απ' αυτό
που θα έκανε ο καθένας μας από μόνος του.

Μπορείτε, επίσης, να κάνετε
τον τελικό χρήστη να πάρει μέρος

στη διαδικασία σχεδιασμού κι όχι απλώς
να τον ρωτήσετε τι χρειάζεται,

αλλά να τον ρωτήσετε πώς πιστεύει
ότι μπορεί να επιτευχθεί αυτό.

Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε στην Ινδία
στην τελευταία μας δοκιμή,

όπου είχαμε 90% ποσοστό αποδοχής,
κατά το οποίο οι άνθρωποι

αντικατέστησαν τις κανονικές αναπηρικές
καρέκλες με την δική μας LFC,

και συγκεκριμένα σε αυτή
τη φωτογραφία είναι ο Ασοκ,

και είχε τραυματιστεί στη σπονδυλική
στήλη όταν έπεσε από ένα δέντρο.

Είχε ραφείο, αλλά όταν τραυματίστηκε

δεν μπορούσε να μετακινηθεί
από το σπίτι του

για πάνω από ένα χιλιόμετρο μέχρι
το μαγαζί με την κανονική του καρέκλα.

Ο δρόμος ήταν πολύ δύσβατος.

Την μέρα, όμως, που πήρε
την LFC, ανέβηκε επάνω,

διάνυσε αυτό το χιλιόμετρο,
άνοιξε το μαγαζί του

κι αμέσως μετά υπέγραψε συμβόλαιο
για να φτιάχνει σχολικές στολές

κι άρχισε να βγάζει λεφτά, άρχισε
να συντηρεί πάλι την οικογένειά του.

Ασόκ: Με ενθαρρύνατε να δουλεύω.

Ξεκουραζόμουν για μια μέρα στο σπίτι.

Την επόμενη πήγαινα στο μαγαζί μου.

Τώρα όλα επανήλθαν στα φυσιολογικά.

Έιμος Γουίντερ: Σας ευχαριστώ πολύ
που με δεχτήκατε σήμερα.

(Χειροκρότημα)