Temizlik temel bir insan hakkıdır

Uyarı: Bu konuşma dışkı dünyası hakkında bilmek istediğinizden çok daha fazlasını içerebilir. Ama bir temizlik aktivisti ( ve bir TED yoldaşı) olarak Francis de los Reyes soruyor - herkes gidecek güvenli bir yeri hak etmiyor mu?

Bir mühendislik profesörüyüm,

ve son 14 yıldır

çerçöp öğretmekteydim.

(Gülüşmeler)

Kötü bir öğretmen olduğumdan değil,

ama insanların atıklarını,

bu atıkların atık su işletmelerinden

nasıl iletildiğini ve

bu atık su işletmelerini nasıl

yüzey sularını koruyacak şekilde

dizayn ve inşa ettiğimizi

araştırıyorum ve öğretiyorum.

Bilimsel kariyerimi öncü
moleküler teknikleri,

biyolojik reaktörlerdeki
mikrobal topluluklara

bakmak amacıyla DNA ve RNA bazlı metotları

kullanmaya ve bu sistemleri uygun hale

getirmeye adadım.

Ve yıllar içinde,

tuvaletlere karşı bir takıntı geliştirdim

ve tüm dünyada gizlice tuvalete girip

kameralı telefonumu da yanıma almakla

tanındım.

Ama bu sırada öğrendim ki

bu sadece teknik tarafı değildi,

dışkı kültürü diye bir şey de vardı.

Örnek olarak,

kaçınız yıkarsınız,

kaçınız silersiniz?

(Gülüşmeler)

Eğer, neden bahsettiğimi bildiğinizi
sanıyorum.

Eğer yıkıyorsanız, anal temizlik için

su kullanıyorsunuz.
Bu teknik bir terim.

Ve eğer siliyorsanız,

tuvalet kağıdı kullanıyorsunuz

ya da bunun mevcut olmadığı

bazı yerlerde, gazete kağıdı, paçavra

ya da mısır yaprağı kullanıyorsunuz.

Ve bunlar bir parça önemsiz şey değil,

ama temizlik problemini anlamak

ve çözmek çok önemli.

Bu büyük bir problem:

Dünyada yeterli hijyene sahip olmayan

2.5 milyar insan var.

Onlar için modern tuvaletler yok.

Tuvaletleri sokaklar, nehir kıyıları,

ya da açık mekanlar olan

1.1 milyar insan var

yeniden, bunun için teknik terim

açık dışkılama,

ama bu da gerçekte basitçe

ortalıkta sıçmak.

Eğer dışkılı materyal içinde yaşıyorsanız

ve etrafınızı sarıyorsa,
hastalanacaksınız.

İçme suyunuzun, yemeğinizin,

yakın çevrenizin içine girecek.

Birleşmiş Milletler yetersiz temizlik
yüzünden

her yıl 1.5 milyon çocuğun

öldüğünü tahmin ediyor.

Bu her 20 saniyede 1,

her saatte 171, her gün 4.100

engellenebilir ölüm demek.

Ve açık dışkılamayı engellemek için,

belediyeler ve şehirler kentsel ve kırsal

bölgelerde tuvalet çukuru gibi

altyapı çalışmaları yapıyor.

Örneğin Güney Afrika'daki
KwaZulu-Natal ilinde

on binlerce tuvalet çukuru yaptılar.

Ama on bin gibi sayılara çıkılmasında

bir problem var, bu problem,

çukurlar dolunca ne olacak?

Olan şey bu.

İnsanlar tuvaletin etrafında dışkılıyor.

Okullarda öğrenciler yerlere dışkılıyor

sonra binanın dışında bir iz bırakıyor

ve binanın etrafında dışkılamaya başlıyor,

ve bu çukurların temizlenmesi

ve elle boşaltılması gerekiyor.

Bu boşaltımı kim yapıyor?

Böyle ara sıra çukura girip

içindekileri elle çıkarması gereken

çalışanlarınız olmalı.

Bu kirli ve tehlikeli bir iş.

Gördüğünüz gibi ne koruyucu ekipman,

ne de koruyucu kıyafetler var.

Orada bir çalışan var

umarım onu görebiliyosunuz.

Yüzünde maske var ama üstü yok.

Hindistan gibi bazı ülkelerde,

daha düşük sınıflardan insanlar

çukurları boşaltmakla görevlendiriliyor

ve toplum tarafından daha da
küçümseniyorlar.

Şimdi kendinize bir sorun,
bunu nasıl çözebiliriz

ve neden bu iki buçuk milyon için

batı tarzı sifonlu tuvaletler yapmıyoruz?

Cevap şu ki, bu imkansız.

Bazı bölgelerde yeterli su yok,

yeterli enerji yok,

kanalizasyon borularının döşenmesi,

işletmelerin kurulması

ve çalıştırılması

trilyonlarca dolara mal olacak

ve doğru inşa edilmezse,

gelişen dünyada

bir çok şehirde olduğu gibi,

doğrudan nehirlere giden

sifonlu tuvaletleriniz olacak

Gerçekten çözüm bu mu?

Çünkü esasen yaptığınız,

temiz suyu sifon çekmek için

kullanıp,

atıklarını, sonradan yine

içme suyu kaynağı olarak kullanılacak olan

nehire boşaltan bir atık su
işletmesine iletiyorsunuz.

Yani temizliği tekrar düşünmemiz ve

temizlik altyapısını baştan yapmamız gerek.

ve bunu yapmak için sistem düşünmeyi

kullanmanız gerektiğini savunuyorum.

Tüm hijyen çemberine bakmamız lazım.

İnsan arayüzü ile başlıyoruz

ve sonra dışkının nasıl toplandığını ve

saklandını, taşındığını, işlendiğini ve

-sadece yok edildiğini değil- yeniden

nasıl kullanıldığını düşünmemiz gerek.

O zaman kullanıcı insan ara
yüzüyle başlayalım.

Bence, yıkamanız veya silmeniz,

oturmanız veya çömelmeniz fark etmez,

kullanıcı insan arayüzü temiz ve
kolay kullanılabilir olmalı

çünkü her şeyden önce,

tuvalete gitmek zevkli olmalı.

(Gülüşmeler)

Hijyen çemberini anlamak için

olasılıkları açtığımızda,

arka uçlu teknoloji

tekrar kullanım için toplananlar
bakımından çok da önemli değil.

Bölgesel uyarlanabilen ve duruma uygun

çözümleri uygulayabiliriz.

Böylece kendimizi olasılıklara açabiliriz,

örneğin bu idrar-dönüştürücü tuvalet gibi.

Bu tuvalette biri önde biri arkada

iki delik var.

Öndeki idrarı,

arkadaki ise dışkıyı topluyor.

Burada, yüzde 80 nitrojen ve

yüzde 50 fosfor

içeren idrarı ayırıyorsunuz,

ki sonradan işlenip ve çökeltilip

struvit gibi

yüksek değerli gübre yapılabilsin,

atıl madde de dezenfekte edilip

yine yüksek değerli bir son ürüne
dönüştürülebilsin.

Veya, örneğin, bazı çalışmalarımızda,

suyu sahadaki ekici kutusu ya da
oluşturulmuş ıslak alanlar gibi

atık su arıtma sistemi gibi temizlik
sistemlerinde

işleyerek yeniden kullanabildik.

Yani, eğer sifonlu tuvalet ve

artıma tesisi paradigmasını
ortadan kaldırabilirsek,

bütün bu olasılıkları açabiliriz.

Şimdi soruyor olabilirsiniz,
bunları kim ödeyecek?

Ben, devletlerin temizlik altyapısını

fonlaması gerektiğini savunuyorum.

NGO'lar ve bağış organizasyonları,

ellerinden geleni yapabilirler
ama bu yeterli olmayacaktır.

Devletler; yolları, okulları,

hastaneleri ve köprü gibi

diğer altyapıları fonladığı gibi,

temizliği de fonlamalıdır.

çünkü biliyoruz ve DSÖ de
bu araştırmayı yaptı.

Temizlik altyapısına yatırdığımız

her dolar için

34 dolar geri alıyoruz.

Çukur boşaltma problemine geri dönelim.

North Carolina Üniversitesi'nde

öğrencilerimizi basit bir çözüm bulmaya
davet ettik,

ve ortaya attıkları şey bu oldu:

atığı çukurdan çıkarıp

toplama bidonuna götüren

basit modifiye bir vida burgusu,

ve şimdi çalışanın

çukura inmesine gerek kalmadı.

Bunu Güney Afrika'da test ettik,
işe yaradı.

Burguyu daha sağlam yapmamız gerek

Gelecek yılda Malawi ve

Güney Afrika'da daha çok test yapacağız.

Amacımız bunu profesyonel

bir çukur boşaltma sistemine dönüştürmek,

böylece bundan küçük bir sektör yaratıp,

kâr ve iş sağlayabiliriz.

Umuyoruz ki,

hijyeni yeniden düşünürken

bu çukurların ömürünü de uzatıp

sonradan hiç anlam ifade etmeyen

çözümlere başvurmak

zorunda kalmayalım.

Ben yeterli hijyene erişimin

temel bir insan hakkı olduğuna inanıyorum.

Düşük sınıf ve seviyeden insanları

aşağı indirip çukuru temizletme

uygulamasını durdurmamız gerek.

Bu bizim ahlaki, sosyal ve

çevresel yükümlülüğümüz.

Teşekkür ederim.

(Alkışlar)