Return to Video

Πώς η συμπεριφορική επιστήμη μπορεί να μειώσει τον λογαριασμό του ηλεκτρικού σας

  • 0:01 - 0:03
    Πόσοι από σας κοιτάξατε το ημέιλ σας σήμερα;
  • 0:03 - 0:05
    Ελάτε, σηκώστε τα χέρια σας.
  • 0:05 - 0:07
    Πόσοι από σας το τσεκάρετε αυτή τη στιγμή;
  • 0:07 - 0:09
    (Γέλια)
  • 0:09 - 0:11
    Και τα οικονομικά σας; Τα τσέκαρε κανείς σήμερα;
  • 0:11 - 0:14
    Πιστωτική κάρτα, επενδυτικό λογαριασμό;
  • 0:14 - 0:18
    Αυτή τη βδομάδα;
  • 0:18 - 0:21
    Την ενεργειακή χρήση του νοικοκυριού σας;
  • 0:21 - 0:23
    Την τσέκαρε κανείς σήμερα;
  • 0:23 - 0:27
    Αυτή τη βδομάδα; Την περασμένη βδομάδα;
  • 0:27 - 0:30
    Μερικά σπασικλάκια ενέργειας ξεπρόβαλαν
    κατά μήκος της αίθουσας.
  • 0:30 - 0:33
    Χαίρομαι που σας βλέπω, παιδιά.
  • 0:33 - 0:36
    Αλλά οι υπόλοιποι από μας --
    αυτή η αίθουσα είναι γεμάτη κόσμο
  • 0:36 - 0:39
    με πάθος για το μέλλον αυτού του πλανήτη,
  • 0:39 - 0:41
    κι ακόμη κι εμείς δεν δίνουμε προσοχή
  • 0:41 - 0:44
    στην ενεργειακή χρήση που προκαλεί
    την κλιματική αλλαγή.
  • 0:44 - 0:46
    Η γυναίκα στην εικόνα μαζί μου είναι η Χάριετ.
  • 0:46 - 0:49
    Τη συναντήσαμε στις πρώτες μας
    οικογενειακές διακοπές.
  • 0:49 - 0:51
    Η Χάριετ προσέχει την ενεργειακή της χρήση,
  • 0:51 - 0:54
    και σίγουρα δεν είναι σπασικλάκι ενέργειας.
  • 0:54 - 0:59
    Αυτή η ιστορία εξηγεί πώς η Χάριετ
    άρχισε να προσέχει.
  • 0:59 - 1:01
    Αυτό είναι κάρβουνο,
  • 1:01 - 1:05
    η πιο συνηθισμένη πηγή ηλεκτρισμού στον πλανήτη,
  • 1:05 - 1:08
    κι υπάρχει αρκετή ενέργεια σ' αυτό το κάρβουνο
  • 1:08 - 1:12
    για ν' ανάψει αυτή η λάμπα
    για περισσότερο από έναν χρόνο.
  • 1:12 - 1:14
    Αλλά δυστυχώς, από εδώ μέχρι εδώ,
  • 1:14 - 1:15
    η περισσότερη απ' αυτή την ενέργεια
    χάνεται σε πράγματα
  • 1:15 - 1:18
    όπως η διαρροή μετάδοσης κι η θερμότητα.
  • 1:18 - 1:22
    Ουσιαστικά μόνο το 10 τοις εκατό καταλήγει ως φως.
  • 1:22 - 1:26
    Οπότε αυτό το κάρβουνο θα διαρκέσει
    λίγο παραπάνω από έναν μήνα.
  • 1:26 - 1:28
    Αν θέλατε ν' ανάψετε αυτή τη λάμπα για έναν χρόνο,
  • 1:28 - 1:33
    τόσο κάρβουνο θα χρειαζόσασταν.
  • 1:33 - 1:36
    Τ' άσχημα νέα εδώ είναι ότι για κάθε μονάδα ενέργειας που χρησιμοποιούμε,
  • 1:36 - 1:39
    σπαταλάμε εννέα.
  • 1:39 - 1:40
    Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν και καλά νέα,
  • 1:40 - 1:43
    επειδή για κάθε μονάδα ενέργειας που εξοικονομούμε,
  • 1:43 - 1:46
    εξοικονομούμε και τις άλλες εννέα.
  • 1:46 - 1:51
    Το ερώτημα λοιπόν είναι, πώς μπορούμε
    να κάνουμε τον κόσμο σ' αυτή την αίθουσα
  • 1:51 - 1:54
    κι ανά τον πλανήτη ν' αρχίσει να δίνει προσοχή
  • 1:54 - 1:56
    στην ενέργεια που χρησιμοποιούμε,
  • 1:56 - 1:59
    και ν΄αρχίσει να σπαταλάει λιγότερη;
  • 1:59 - 2:02
    Η απάντηση προέρχεται από ένα πείραμα
    της συμπεριφορικής επιστήμης
  • 2:02 - 2:05
    που έγινε ένα ζεστό καλοκαίρι, πριν από 10 χρόνια,
  • 2:05 - 2:07
    και μόνο 145 χιλιομετρα από εδώ,
  • 2:07 - 2:11
    στο Σαν Μάρκος, στην Καλιφόρνια.
  • 2:11 - 2:13
    Μεταπτυχιακοί φοιτητές τοποθέτησαν σήματα
    σ' όλες τις πόρτες μιας γειτονιάς,
  • 2:13 - 2:16
    ζητώντας απ' τον κόσμο να σβήσει τα κλιματιστικά,
  • 2:16 - 2:18
    και ν' ανάψει τους ανεμιστήρες.
  • 2:18 - 2:21
    Το ένα τέταρτο των νοικοκυριών
    έλαβε ένα μήνυμα που έλεγε,
  • 2:21 - 2:23
    ξέρατε ότι θα μπορούσατε να εξοικονομήσετε
    40 ευρώ τον μήνα αυτό το καλοκαίρι;
  • 2:23 - 2:25
    Σβήστε τα κλιματιστικά, ανάψτε τους ανεμιστήρες.
  • 2:25 - 2:27
    Μια άλλη ομάδα έλαβε ένα περιβαλλοντικό μήνυμα.
  • 2:27 - 2:29
    Κι ακόμη μια τρίτη ομάδα έλαβε ένα μήνυμα σχετικά με
  • 2:29 - 2:31
    το πώς να είναι καλοί πολίτες,
    ν' αποτρέπουν τα μπλακάουτ.
  • 2:31 - 2:35
    Πολλοί υπέθεσαν ότι το μήνυμα για την εξοικονόμηση χρημάτων θα ήταν αποτελεσματικότερο.
  • 2:35 - 2:38
    Στην ουσία κανένα απ' αυτά τα μηνύματα
    δεν είχε αποτέλεσμα.
  • 2:38 - 2:41
    Είχαν μηδενικό αντίκτυπο στην κατανάλωση ενέργειας.
  • 2:41 - 2:45
    Ήταν σαν να μην είχαν εμφανιστεί
    καθόλου οι μεταπτυχιακοί φοιτητές.
  • 2:45 - 2:46
    Αλλά υπήρχε κι ένα τέταρτο μήνυμα,
  • 2:46 - 2:49
    κι αυτό το μήνυμα απλώς έλεγε,
  • 2:49 - 2:53
    «Όταν ερωτήθηκαν,
    77 τοις εκατό από τους γείτονές σας
  • 2:53 - 2:55
    είπαν ότι έσβησαν τα κλιματιστικά τους
    κι άναψαν τους ανεμιστήρες τους.
  • 2:55 - 2:57
    Ακολουθήστε τους, παρακαλώ.
    Σβήστε τα κλιματιστικά σας
  • 2:57 - 2:58
    κι ανάψτε τους ανεμιστήρες σας».
  • 2:58 - 3:01
    Κι όσο απίθανο κι αν σας φαίνεται, το έκαναν.
  • 3:01 - 3:03
    Ο κόσμος που έλαβε αυτό το μήνυμα
  • 3:03 - 3:05
    παρουσίασε εμφανή μείωση στην κατανάλωση ενέργειας
  • 3:05 - 3:09
    απλώς έχοντας ενημερωθεί
    για το τι έκαναν οι γείτονές τους.
  • 3:09 - 3:10
    Τι μας λέει λοιπόν αυτό;
  • 3:10 - 3:13
    Αν κάτι είναι άβολο,
  • 3:13 - 3:15
    ακόμη κι αν πιστεύουμε σ' αυτό,
  • 3:15 - 3:18
    η ηθική πειθώ, τα οικονομικά κίνητρα,
    δεν καταφέρνουν να μας συγκινήσουν ιδιαίτερα --
  • 3:18 - 3:22
    αλλά η κοινωνική πίεση είναι σίγουρα ισχυρή.
  • 3:22 - 3:26
    Και με κατάλληλη χαλιναγώγηση,
    μπορεί να γίνει μια θετική ισχυρή δύναμη.
  • 3:26 - 3:28
    Στην πραγματικότητα, ήδη είναι.
  • 3:28 - 3:31
    Εμπνευσμένοι από αυτή τη διαίσθηση,
    ο φίλος μου ο Νταν Γιέητς κι εγώ
  • 3:31 - 3:33
    δημιουργήσαμε μια εταιρεία με το όνομα Opower.
  • 3:33 - 3:35
    Κατασκευάσαμε λογισμικό και συνεταιριστήκαμε
    με εταιρείες κοινής ωφέλειας
  • 3:35 - 3:38
    που ήθελαν να βοηθήσουν τους πελάτες τους
    να εξοικονομήσουν ενέργεια.
  • 3:38 - 3:41
    Παραδίδουμε εξατομικευμένες
    εκθέσεις οικιακής ενέργειας
  • 3:41 - 3:43
    που δείχνουν στον κόσμο
    πόση είναι η κατανάλωσή τους
  • 3:43 - 3:46
    συγκριτικά με των γειτόνων τους
    σε σπίτια παρόμοιου μεγέθους.
  • 3:46 - 3:48
    Όπως εκείνα τ' αποτελεσματικά σήματα στις πόρτες,
  • 3:48 - 3:50
    υπάρχει κόσμος
    που συγκρίνεται με τους γείτονές του,
  • 3:50 - 3:53
    και στη συνέχεια δίνουμε
    σ' όλους στοχευμένες προτάσεις
  • 3:53 - 3:54
    για να τους βοηθήσουμε να εξοικονομήσουν.
  • 3:54 - 3:57
    Ξεκινήσαμε με χαρτί,
    προχωρήσαμε σε μία εφαρμογή για κινητό
  • 3:57 - 4:00
    στο διαδίκτυο, και τώρα ακόμη
    και σε έναν ελεγχόμενο θερμοστάτη,
  • 4:00 - 4:02
    και τα τελευταία πέντε χρόνια διεξάγουμε
  • 4:02 - 4:06
    το μεγαλύτερο πείραμα της συμπεριφορικής
    επιστήμης στον κόσμο.
  • 4:06 - 4:08
    Κι έχει αποτέλεσμα.
  • 4:08 - 4:10
    Απλοί ιδιοκτήτες κι ενοικιαστές κατοικιών
    έχουν εξοικονομήσει
  • 4:10 - 4:13
    περισσότερα από 190 εκατομμύρια ευρώ
    στους λογαριασμούς ενέργειας,
  • 4:13 - 4:15
    κι αυτή είναι μόνο η αρχή.
  • 4:15 - 4:18
    Μόνο φέτος σε συνεργασία με περισσότερες
    από 80 εταιρείες κοινής ωφέλειας
  • 4:18 - 4:20
    σε έξι χώρες πρόκειται να παραγάγουμε
  • 4:20 - 4:23
    άλλες δύο terawattώρες εξοικονόμησης ηλεκτρισμού.
  • 4:23 - 4:25
    Τα σπασικλάκια ενέργειας στην αίθουσα ξέρουν τι είναι δύο terawattώρες,
  • 4:25 - 4:27
    αλλά για τους υπόλοιπους από μας,
    δύο terawattώρες,
  • 4:27 - 4:31
    αντιστοιχούν σε υπεραρκετή ενέργεια
    για την ηλεκτροδότηση όλων των σπιτιών
  • 4:31 - 4:34
    στο Σαιντ Λούις και στο Σολτ Λέικ Σίτι μαζί
  • 4:34 - 4:36
    για πάνω από έναν χρόνο.
  • 4:36 - 4:37
    Δύο terawattώρες είναι χονδρικά το μισό
  • 4:37 - 4:40
    απ'ότι παρήγαγε πέρσι
    η βιομηχανία ηλιακής ενέργειας των ΗΠΑ.
  • 4:40 - 4:44
    Και δύο terawattώρες; Ως προς το κάρβουνο,
  • 4:44 - 4:47
    θα χρειαζόταν να κάψουμε
    34 από αυτά τα καροτσάκια
  • 4:47 - 4:51
    κάθε λεπτό του 24ώρου κάθε μέρα
    για έναν ολόκληρο χρόνο
  • 4:51 - 4:53
    για να παραγάγουμε
    δύο terawattώρες ηλεκτρικής ενέργειας.
  • 4:53 - 4:54
    Και δεν καίμε τίποτα.
  • 4:54 - 4:56
    Απλώς παρακινούμε τον κόσμο να δώσει προσοχή
  • 4:56 - 4:59
    και ν' αλλάξει τη συμπεριφορά του.
  • 4:59 - 5:01
    Αλλά είμαστε μια εταιρεία μόνο, κι αυτό είναι απλώς
  • 5:01 - 5:03
    επιφανειακό.
  • 5:03 - 5:07
    Είκοσι τοις εκατό του ηλεκτρισμού
    στα σπίτια σπαταλάται,
  • 5:07 - 5:09
    κι όταν λέω σπαταλάται,
    δεν εννοώ ότι ο κόσμος έχει
  • 5:09 - 5:12
    αναποτελασματικούς λαμπτήρες.
    Μπορεί να έχει.
  • 5:12 - 5:15
    Εννοώ όμως ότι αφήνουμε
    τα φώτα αναμμένα σε άδεια δωμάτια
  • 5:15 - 5:18
    κι αφήνουμε τα κλιματιστικά αναμμένα
    όταν λείπουμε απ' το σπίτι.
  • 5:18 - 5:22
    Μιλάμε για σπατάλη
    30 δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο
  • 5:22 - 5:25
    σε ηλεκτρισμό
    που δεν συνεισφέρει στην ευημερία μας
  • 5:25 - 5:27
    αλλά συνεισφέρει στην κλιματική αλλαγή.
  • 5:27 - 5:30
    Μιλάμε για 30 δισεκατομμύρια -- Δις --
  • 5:30 - 5:32
    κάθε χρόνο μόνο στις ΗΠΑ.
  • 5:32 - 5:35
    Πρόκειται ακριβώς για τη μισή χρήση κάρβουνου που κάνουμε.
  • 5:35 - 5:38
    Τώρα ευτυχώς, κάποιοι απ' τους καλύτερους επιστήμονες των υλικών
  • 5:38 - 5:42
    προσπαθούν ν' αντικαταστήσουν
    το κάρβουνο με βιώσιμες πηγές ενέργειας
  • 5:42 - 5:43
    όπως αυτές,
  • 5:43 - 5:46
    κι αυτό είναι υπέροχο κι αναγκαίο μαζί.
  • 5:46 - 5:48
    Αλλά η πιο αδικημένη πηγή ενέργειας
    που μπορεί να μας οδηγήσει
  • 5:48 - 5:52
    σ' ένα μέλλον βιώσιμης ενέργειας
    δεν είναι σ' αυτή τη διαφάνεια.
  • 5:52 - 5:56
    Είναι σε αυτή την αίθουσα.
    Εσείς κι εγώ.
  • 5:56 - 5:59
    Και μπορούμε να χαλιναγωγήσουμε
    αυτή την πηγή ενέργειας
  • 5:59 - 6:01
    δίχως την επιστήμη των υλικών
  • 6:01 - 6:04
    απλώς εφαρμόζοντας
    την συμπεριφορική επιστήμη.
  • 6:04 - 6:06
    Μπορούμε να το κάνουμε σήμερα,
    ξέρουμε ότι λειτουργεί
  • 6:06 - 6:10
    και θα μας βοηθήσει
    να εξοικονομήσουμε χρήματα αμέσως.
  • 6:10 - 6:13
    Τι περιμένουμε λοιπόν;
  • 6:13 - 6:15
    Σε πολλά μέρη ο κανονισμός
    για τις κοινωφελείς υπηρεσίες
  • 6:15 - 6:20
    δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα
    απ' την εποχή του Τόμας Έντισον.
  • 6:20 - 6:23
    Οι κοινωφελείς υπηρεσίες εξακολουθούν
    ν' ανταμείβονται όταν οι πελάτες τους
  • 6:23 - 6:24
    σπαταλούν ενέργεια.
  • 6:24 - 6:28
    Θα έπρεπε ν' ανταμείβονται επειδή βοηθούν
    τους πελάτες τους να την εξοικονομήσουν.
  • 6:28 - 6:31
    Αλλά το θέμα είναι πολύ ευρύτερο
    από την οικιακή χρήση ενέργειας.
  • 6:31 - 6:33
    Ρίξτε μια ματιά στο Prius.
  • 6:33 - 6:36
    Είναι αποδοτικό όχι μόνο επειδή
    η Toyota επένδυσε στην επιστήμη των υλικών
  • 6:36 - 6:39
    αλλά επειδή επένδυσε
    στην συμπεριφορική επιστήμη.
  • 6:39 - 6:41
    Ο πίνακας ελέγχου που δείχνει
    στους οδηγούς πόση ενέργεια
  • 6:41 - 6:43
    εξοικονομούν σε πραγματικό χρόνο
  • 6:43 - 6:45
    κάνει τους πρώην μαχητές του δρόμου
  • 6:45 - 6:47
    να οδηγούν σαν προσεκτικές γιαγιάδες.
  • 6:47 - 6:50
    Κι αυτό μας μεταφέρει πίσω στην Χάριετ.
  • 6:50 - 6:52
    Την γνωρίσαμε στις πρώτες μας οικεγενειακές διακοπές.
  • 6:52 - 6:54
    Ήρθε για να γνωρίσει την κορούλα μου,
  • 6:54 - 6:56
    και την χαροποίησε που την κόρη μου την έλεγαν
  • 6:56 - 6:59
    επίσης Χάριετ.
  • 6:59 - 7:00
    Με ρώτησε τι δουλειά έκανα,
  • 7:00 - 7:01
    και της είπα ότι δουλέυω με κοινωφελείς υπηρεσίες
  • 7:01 - 7:03
    για να βοηθάω τον κόσμο να εξοικονομεί ενέργεια.
  • 7:03 - 7:06
    Τότε ήταν που τα μάτια της έλαμψαν.
  • 7:06 - 7:08
    Με κοίταξε και μου είπε,
  • 7:08 - 7:10
    «Είστε ακριβώς το άτομο
    στο οποίο πρέπει να μιλήσω.
  • 7:10 - 7:12
    Πριν δύο βδομάδες ο σύζυγός μου
    κι εγώ λάβαμε ένα γράμμα
  • 7:12 - 7:14
    απ' την κοινωφελή μας υπηεσία.
  • 7:14 - 7:17
    Έγραφε ότι χρησιμοποιούμε
    διπλάσια ενέργεια σε σχέση με τους γείτονές μας».
  • 7:17 - 7:21
    (Γέλια)
  • 7:21 - 7:24
    «Και τις τελευταίες δύο βδομάδες,
    το μόνο που σκεφτόμασταν,
  • 7:24 - 7:26
    το μόνο για το οποίο μιλούσαμε,
    ακόμη και διαφωνούσαμε
  • 7:26 - 7:28
    αφορούσε στο τι έπρεπε να κάνουμε
    για να εξοικονομήσουμε ενέργεια.
  • 7:28 - 7:31
    Κάναμε όλα όσα έγραφε το γράμμα να κάνουμε,
  • 7:31 - 7:33
    κι ακόμα πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχουν κι άλλα.
  • 7:33 - 7:35
    Τώρα βρίσκομαι εδώ μ' έναν γνήσιο ειδήμονα.
  • 7:35 - 7:40
    Πείτε μου. Τι θα πρέπει να κάνω
    για να εξοικονομήσω ενέργεια»;
  • 7:40 - 7:44
    Υπάρχουν πολλοί ειδήμονες που μπορούν να βοηθήσουν να απαντηθεί το ερώτημα της Χάριετ.
  • 7:44 - 7:46
    Στόχος μου είναι να βεβαιωθώ ότι
  • 7:46 - 7:48
    όλοι μας διερωτόμαστε το ίδιο.
  • 7:48 - 7:50
    Σας ευχαριστώ.
  • 7:50 - 7:54
    (Χειροκρότημα)
Title:
Πώς η συμπεριφορική επιστήμη μπορεί να μειώσει τον λογαριασμό του ηλεκτρικού σας
Speaker:
Άλεξ Λάσκι
Description:

Ποιος είναι ένας αποδεδειγμένος τρόπος μείωσης των ενεργειακών σας εξόδων; Όσο απίστευτο κι αν σας ακούγεται: το να ξέρετε τι πληρώνει ο γείτονάς σας. Ο Άλεξ Λάσκι δείχνει πώς μια ιδιοτροπία της ανθρώπινης συμπεριφοράς μπορεί να μας κάνει όλους καλύτερους, εξυπνότερους χρήστες ενέργειας, με χαμηλότερους λογαριασμούς ηλεκτρικού ως απόδειξη.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:11

Greek subtitles

Revisions

  • Revision 5 Edited (legacy editor)
    Dimitra Papageorgiou