Γιατί συνέβη το Brexit - και τι πρέπει ν' ακολουθήσει

Έχουμε πλήρη άγνοια του πόσο διχασμένες είναι οι κοινωνίες μας, και το Brexit προέκυψε μέσα από ένα βαθύ, ανεξιχνίαστο διχασμό μεταξύ αυτών που φοβούνται την παγκοσμιοποίηση κι αυτών που την ενστερνίζονται, λέει ο Αλεξάντερ Μπετς. Πώς αντιμετωπίζουμε σήμερα αυτόν τον φόβο, όπως και την αυξανόμενη απογοήτευση με το πολιτικό κατεστημένο, ενώ αρνούμαστε να ενδώσουμε στην ξενοφοβία και στον εθνικισμό; Παρακολουθήστε τον Μπετς καθώς συζητά τα τέσσερα βήματα της μετά-Brexit εποχής προς έναν πιο ανοιχτό κόσμο.

Είμαι Βρετανός.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Ποτέ πριν η φράση «Είμαι Βρετανός»
δεν προκάλεσε τόσο οίκτο.

(Γέλια)

Κατάγομαι από ένα νησί όπου
πολλοί από εμάς θέλουμε να πιστεύουμε

πως εδώ και χιλιάδες χρόνια
υπάρχει μια μεγάλη σταθερότητα.

Ιστορικά έχουμε την τάση
να επιβάλλουμε αλλαγές σε άλλους

αλλά όχι και σε εμάς τους ίδιους.

Έτσι, ήταν ένα τεράστιο σοκ για μένα

όταν ξύπνησα το πρωί της 24ης Ιουνίου

κι ανακάλυψα ότι η χώρα μου είχε
ψηφίσει την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση,

ότι ο πρωθυπουργός μας είχε παραιτηθεί,

κι ότι η Σκωτία σκεφτόταν
να κάνει ένα δημοψήφισμα

που θα μπορούσε να φέρει το τέλος
της ύπαρξης του Ηνωμένου Βασιλείου.

Έτσι, ήταν ένα πραγματικό σοκ για μένα

κι ήταν πραγματικό σοκ
για πολλούς ανθρώπους,

αλλά ήταν επίσης και κάτι που,
τις αμέσως επόμενες μέρες,

δημιούργησε μια ολοκληρωτική
πολιτική κατάρρευση

στη χώρα μου.

Υπήρξαν απαιτήσεις για
ένα δεύτερο δημοψήφισμα

σαν να λέμε ότι, μετά από
έναν αθλητικό αγώνα,

θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από
τον αντίπαλο επανάληψη του παιχνιδιού.

Όλοι κατηγορούσαν ο ένας τον άλλον.

Ο κόσμος κατηγόρησε τον πρωθυπουργό
που καταρχάς διεξήγαγε το δημοψήφισμα.

Κατηγόρησαν τον αρχηγό της αντιπολίτευσης
ότι δεν αντιτάχθηκε αρκετά.

Οι νέοι κατηγορούσαν τους ηλικιωμένους,
οι μορφωμένοι τους λιγότερο μορφωμένους.

Η ολοκληρωτική κατάρρευση
εντάθηκε περισσότερο

από τον πιο τραγικό της παράγοντα:

τα επίπεδα ξενοφοβίας και ρατσιστικών
επιθέσεων στους δρόμους της Βρετανίας

έφτασαν σε σημείο που δεν είχα δει

ποτέ στη ζωή μου.

Οι άνθρωποι τώρα αναρωτιούνται
αν η χώρα μετατρέπεται σε Μικρή Αγγλία

ή, όπως το έθεσε ένας συνάδελφός μου,

εάν πρόκεται να γίνουμε ένα
νοσταλγικό θεματικό πάρκο του 1950

που επιπλέει στον Ατλαντικό Ωκεανό.

(Γέλια)

Η ερώτησή μου όμως είναι εξής,

θα έπρεπε όντως να μας εκπλήξει
τόσο όλη αυτή η εμπειρία;

Ήταν κάτι που συνέβη εν μια νυκτί;

Ή κάποιοι βαθύτεροι παράγοντες
μας οδήγησαν εδώ που είμαστε σήμερα;

Θέλω λοιπόν να κάνω ένα βήμα πίσω
και να θέσω δύο πολύ βασικά ερωτήματα.

Πρώτον, τι συμβολίζει το Brexit,

όχι μόνο για τη χώρα μου,

αλλά και όλον τον υπόλοιπο κόσμο;

Και δεύτερον,
τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό;

Πώς πρέπει όλοι να το αντιμετωπίσουμε;

Πρώτον, λοιπόν, τι συμβολίζει το Brexit;

H εκ των υστέρων γνώση
είναι υπέροχο πράγμα.

Το Brexit μας διδάσκει πολλά
πράγματα για την κοινωνία μας

και γι' άλλες κοινωνίες ανά τον κόσμο.

Υπογραμμίζει κατά έναν τρόπο
την ντροπιαστική μας άγνοια

για το πόσο διχασμένες
είναι οι κοινωνίες μας.

Η ψήφος διαχωριζόταν ανά ηλικία,
εκπαίδευση, κοινωνική θέση και τόπο.

Δεν ήταν μεγάλος ο αριθμός
των νέων που πήγαν να ψηφίσουν,

άλλα όσοι ψήφισαν, ήθελαν την παραμονή.

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ήθελαν πραγματικά
την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γεωγραφικά, ήταν το Λονδίνο και η Σκωτία
που ήταν πιο ισχυρά δεσμευμένοι

στο να είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

ενώ σε άλλα μέρη της χώρας υπήρξε
πολύ μεγάλη αναποφασιστικότητα.

Αυτούς τους διχασμούς πρέπει να τους
αναγνωρίσουμε και να τους πάρουμε σοβαρά.

Ουσιαστικότερα όμως
η ψήφος μας διδάσκει κάτι

για τη φύση της πολιτικής σήμερα.

Η σύγχρονη πολιτική δεν αφορά πλέον
απλώς τη δεξιά και την αριστερά.

Δεν αφορά πλέον μόνο φόρους και δαπάνες.

Αφορά την παγκοσμιοποίηση.

Το ρήγμα της σύγχρονης πολιτικής είναι
μεταξύ υποστηρικτών της παγκοσμιοποίησης

και αυτών που την φοβούνται.

(Χειροκρότημα)

Αν κοιτάξουμε το γιατί
αυτοί που ήθελαν την έξοδο

-τους ονομάζουμε «Εξερχόμενους»
ενώ τους άλλους «Παραμένοντες»-

θα δούμε δύο παράγοντες στις δημοσκοπήσεις

που είχαν πραγματικά σημασία.

Ο πρώτος ήταν το μεταναστευτικό
και ο δεύτερος η εθνική κυριαρχία,

και δείχνουν την επιθυμία των ανθρώπων
να πάρουν ξανά τον έλεγχο της ζωή τους

και την αίσθηση ότι δεν εκπροσωπούνται
από τους πολιτικούς.

Αυτές όμως είναι ιδέες
που εκφράζουν φόβο και αποξένωση.

Αντιπροσωπεύουν μια οπισθοδρόμηση
προς τον εθνικισμό και τα σύνορα

με τρόπους που πολλοί
από εμάς θα απορρίπταμε.

Αυτό που θέλω να προτείνω είναι ότι
η εικόνα είναι πολύ πιο πολύπλοκη,

ότι οι φιλελεύθεροι διεθνιστές

όπως εγώ, και συμπεριλαμβάνω σθεναρά
τον εαυτό μου σε αυτήν την εικόνα,

πρέπει να τοποθετήσουμε πάλι
τους εαυτούς μας στην εικόνα

ώστε να καταλάβουμε πώς φτάσαμε
εδώ που είμαστε σήμερα.

Αν κοιτάξουμε την κατανομή
των ψήφων μέσα στο Ηνωμένο Βασίλειο,

θα δούμε καθαρά τις διχογνωμίες.

Οι μπλε περιοχές είναι της Παραμονής

και οι κόκκινες της Εξόδου.

Όταν είδα τις περιοχές,

αυτό που προσωπικά με εξέπληξε ήταν
το πόσο λίγο χρόνο από τη ζωή μου

έχω περάσει σε πολλές
από αυτές τις κόκκινες περιοχές.

Ξαφνικά αντιλήφθηκα ότι, κοιτώντας
τις 50 κορυφαίες περιοχές της χώρας

που είχαν την ισχυρότερη ψήφο
υπέρ της Εξόδου,

ότι έχω περάσει συνολικά τέσσερις μέρες
από τη ζωή μου σ' αυτές τις περιοχές.

Σε ορισμένες απ' αυτές τις περιοχές,

δεν ήξερα ούτε καν τα ονόματα
των εκλογικών περιφερειών.

Ήταν ένα πραγματικά σοκ για μένα,

και έδειχνε ότι άνθρωποι όπως εγώ

που θεωρούμε τους εαυτούς μας
ανοιχτόμυαλους και ανεκτικούς,

ίσως δεν γνωρίζουμε τις ίδιες
τις χώρες και τις κοινωνίες μας

ούτε στο ελάχιστο απ' όσο
θέλουμε να πιστεύουμε.

(Χειροκρότημα)

Κι η πρόκληση που βγαίνει απ' αυτό είναι
ότι χρειάζεται να βρούμε ένα νέο τρόπο

να περιγράψουμε την παγκοσμιοποίηση
σ' αυτούς τους ανθρώπους,

ν' αναγνωρίσουμε ότι γι' αυτούς
που δεν έχουν απαραίτητα σπουδάσει,

που δεν έχουν απαραίτητα
μεγαλώσει με το ίντερνετ,

που δεν έχουν ευκαιρίες για να ταξιδέψουν,

ίσως δεν έχουν πειστεί από το αφήγημα
που εμείς βρίσκουμε πειστικό

στις συχνά φιλελεύθερες φούσκες μας.

(Χειροκρότημα)

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κινηθούμε
ευρύτερα και να καταλάβουμε.

Στην ψήφο της Εξόδου, μια μειονότητα
διέσπειρε μια πολιτική φόβου και μίσους,

δημιουργώντας ψέμματα και δυσπιστία

γύρω, για παράδειγμα, από την ιδέα
ότι η ψήφος για την Ευρώπη

θα μείωνε τον αριθμό των προσφύγων και των
ζητούντων άσυλο που έρχονται στην Ευρώπη,

όταν η ψήφος της Εξόδου δεν είχε να κάνει
καθόλου με την μετανάστευση

εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για μια σημαντική πλειοψηφία όμως
των ψηφοφόρων της Εξόδου

το ζήτημα ήταν η απογοήτευση
από το πολιτικό κατεστημένο.

Για πολλούς ήταν μια ψήφος διαμαρτυρίας,

το αίσθημα ότι κανείς
δεν τους εκπροσωπούσε,

ότι δεν μπορούσαν να βρουν ένα πολιτικό
κόμμα που να τους αντιπροσωπεύει,

κι έτσι απέρριψαν αυτό
το πολιτικό κατεστημένο.

Αυτό συμβαίνει σ' όλη την Ευρώπη αλλά
και στον φιλελεύθερο δημοκρατικό κόσμο.

Το βλέπουμε στην άνοδο της δημοτικότητας
του Ντόναλντ Τράμπ στις ΗΠΑ,

με τον αυξανόμενο εθνικισμό
του Βίκτορ Ορμπάν στην Ουγγαρία,

με την άνοδο της δημοτικότητας
της Μαρίν Λε Πεν στη Γαλλία.

Η απειλή του Brexit βρίσκεται
σ' όλες τις κοινωνίες μας.

Η ερώτηση, λοιπόν, που πρέπει να θέσουμε
είναι η δεύτερη ερώτησή μου,

που είναι, πώς πρέπει
να το αντιμετωπίσουμε συλλογικά;

Για μας που θέλουμε να φτιάξουμε κοινωνίες
προοδευτικές, ανοιχτές κι ανεκτικές,

χρειαζόμαστε επειγόντως
ένα καινούριο όραμα,

ένα όραμα μιας πιο ανεκτικής
κι ανοιχτής παγκοσμιοποίησης,

μιας που να φέρνει τους ανθρώπους
μαζί μας αντί να τους αφήνει πίσω.

Αυτό το όραμα της παγκοσμιοποίησης

πρέπει να αρχίσει με την αναγνώριση
των προνομίων της παγκοσμιοποίησης.

Η επικρατούσα άποψη
μεταξύ των οικονομολόγων,

είναι ότι το ελεύθερο εμπόριο,
η διακίνηση κεφαλαίου,

η διασυνοριακή μετακίνηση ανθρώπων

ωφελούν όλους συνολικά.

Η επικρατούσα ακαδημαική άποψη
στις διεθνείς σχέσεις

είναι ότι η παγκοσμιοποίηση
φέρνει αλληλεξάρτηση

η οποία φέρνει συνεργασία και ειρήνη.

Η παγκοσμιοποίηση όμως
έχει και αναδιανεμητικές συνέπειες.

Δημιουργεί νικητές και χαμένους.

Για να πάρουμε το παράδειγμα
της μετανάστευσης,

ξέρουμε ότι η μετανάστευση είναι καθαρά
θετική για την οικονομία ως σύνολο

σχεδόν κάτω απ' όλες τις συνθήκες.

Πρέπει όμως να έχουμε πλήρη επίγνωση

ότι υπάρχουν αναδιανεμητικές συνέπειες,

κυρίως ότι η μετανάστευση
ανθρώπων με χαμηλή ειδίκευση

μπορεί να οδηγήσει σε μείωση μισθών
των πιο φτωχών μελών των κοινωνιών μας

καθώς και σε άσκηση πίεσης
στις τιμές των κατοικιών.

Αυτό δεν μειώνει το γεγονός
ότι είναι κάτι θετικό,

αλλά σημαίνει πως περισσότεροι άνθρωποι
πρέπει να μοιραστούν τα προνόμια

και να τ' αναγνωρίσουν.

Το 2002, ο πρώην Γενικός Γραμματέας
των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν,

έδωσε μια ομιλία στο Πανεπιστήμιο Γέιλ,

η οποία είχε ως θέμα
την ανοιχτή παγκοσμιοποίηση.

Σ' εκείνη την ομιλία
εφηύρε κι αυτόν τον όρο.

Είπε, κι εγώ παραφράζω,

«Το γυάλινο σπίτι της παγκοσμιοποίησης
πρέπει να είναι ανοιχτό για όλους

αν είναι να παραμείνει ασφαλές.

Η μισαλλοδοξία και η άγνοια

είναι το άσχημο πρόσωπο της κλειστής
και ανταγωνιστικής παγκοσμιοποίησης».

Η ιδέα της ανοιχτής παγκοσμιοποίησης
αναζωογονήθηκε για λίγο το 2008

σ' ένα συνέδριο για
την προοδευτική διακυβέρνηση

στο οποίο πήραν μέρος πολλοί
από τους ηγέτες των Ευρωπαϊκών χωρών.

Όμως, μεταξύ της λιτότητας
και της οικονομικής κρίσης του 2008,

η έννοια εξαφανίστηκε
σχεδόν χωρίς ν' αφήσει ίχνος.

Η παγκοσμιοποίηση κατέληξε να
υποστηρίζει μια νεοφιλελεύθερη ατζέντα.

Θεωρείται ότι είναι μέρος
της ατζέντας μιας ελίτ

αντί κάτι από το οποίο επωφελούμαστε όλοι.

Και πρέπει να αποκατασταθεί σε
μια πολύ περισσότερο ανοιχτή βάση

απ' αυτή που έχει σήμερα.

Το ερώτημα λοιπόν είναι,
πώς θα πετύχουμε αυτόν τον στόχο;

Πώς θα ισορροπήσουμε, από τη μία, την
αντιμετώπιση του φόβου και της αποξένωσης

ενώ, από την άλλη, την σφοδρή άρνηση

να ενδώσουμε στην ξενοφοβία
και τον εθνικισμό;

Είναι ένα ερώτημα για όλους μας.

Και πιστεύω, ως κοινωνιολόγος,

ότι η κοινωνιολογία προσφέρει
κάποια σημεία για ν' αρχίσουμε.

Η μεταμόρφωσή μας πρέπει να αφορά
τόσο την αλλαγή ιδεών όσο και υλικών

και θέλω να σας δώσω
τέσσερις ιδέες ως αφετηρία.

Η πρώτη έχει να κάνει με
την ιδέα της αγωγής του πολίτη.

Αυτό που ξεχωρίζει στο Brexit

είναι το κενό μεταξύ κοινής αντίληψης
και εμπειρικής πραγματικότητας.

Έχει προταθεί ότι έχουμε περάσει
σε μια μεταπραγματολογική κοινωνία,

όπου οι ενδείξεις κι η αλήθεια
δεν έχουν πλέον σημασία,

και τα ψέμματα έχουν το ίδιο κύρος
με τη σαφήνεια των αποδείξεων.

Οπότε, πώς μπορούμε...

(Χειροκρότημα)

Πώς να επαναφέρουμε τον σεβασμό για
την αλήθεια στις φιλελεύθερες δημοκρατίες;

Πρέπει να ξεκινήσει από την εκπαίδευση,

αλλά πρέπει ν'αρχίσει με την αναγνώριση
ότι υπάρχουν τεράστια κενά.

To 2014, η εταιρεία
δημοσκοπήσεων, Ipsos MORI,

δημοσίευσε μια έρευνα για
τη στάση απέναντι στη μετανάστευση,

κι έδειξε πως όσο αυξάνεται
ο αριθμός των μεταναστών

τόσο αυξάνεται και η ανησυχία
της κοινής γνώμης για τη μετανάστευση,

αν και προφανώς
δεν εστίασε στην αιτιότητα,

διότι κάτι τέτοιο δεν θα αφορούσε
τόσο τους αριθμούς

όσο το αφήγημα της πολιτικής και
των μέσων ενημέρωσης σχετικά μ' αυτό.

Η ίδια έρευνα όμως αποκάλυψε

τεράστια παραπληροφόρηση του κοινού

και παρανόηση σχετικά
με τη φύση της μετανάστευσης.

Για παράδειγμα, γι' αυτό το ζήτημα
στο Ηνωμένο Βασίλειο

το κοινό πίστευε ότι τα επίπεδα ασύλου

ήταν πολύ μεγαλύτερα από τα πραγματικά,

όπως επίσης πίστευε ότι τα επίπεδα
της εκπαιδευτικής μετανάστευσης

ήταν πολύ χαμηλότερα
επί της συνολικής μετανάστευσης

απ' αυτά που πραγματικά ήταν.

Έτσι, πρέπει ν' αντιμετωπίσουμε
αυτήν την παραπληροφόρηση,

το κενό μεταξύ αντίληψης και αλήθειας
σε κύρια ζητήματα της παγκοσμιοποίησης.

Κι ότι αυτό δεν μπορεί να είναι κάτι
που το αφήνουμε στα σχολεία μας,

αν και είναι σημαντικό
να ξεκινήσει από μικρή ηλικία.

Πρέπει να έχει να κάνει
με τη δια βίου συμμετοχή των πολιτών

και την εμπλοκή με τα κοινά
που ενθαρρύνουμε όλοι μας ως κοινωνίες.

Το δεύτερο είναι
ότι νομίζω είναι μια ευκαιρία

είναι η ιδέα ενθάρρυνσης για περισσότερη
επαφή μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων.

(Χειροκρότημα)

Ένα πράγμα που, για μένα,
ξεχωρίζει ιδιαιτέρως,

παρατηρώντας την στάση προς
το μεταναστευτικό στο Ηνωμένο Βασίλειο,

είναι ότι, κατά ειρωνεία της τύχης,
οι περιοχές της χώρας μου

που είναι πιο ανεκτικές στους μετανάστες

έχουν τα μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών.

Έτσι, για παράδειγμα, το Λονδίνο και ΝΑ
έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών,

κι είναι επίσης μακράν οι περιοχές
με την μεγαλύτερη ανοχή.

Είναι εκείνες οι περιοχές της χώρας
με τα χαμηλότερα επίπεδα μετανάστευσης

που είναι οι περισσότερο κλειστές
και μη ανεκτικές στους μετανάστες.

Έτσι, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε
τα προγράμματα ανταλλαγής.

Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι μεγαλύτερες
γενιές που ίσως δεν μπορούν να ταξιδέψουν,

να έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ.

Θα πρέπει να ενθαρρύνουμε
σε τοπικό και εθνικό επίπεδο,

περισσότερη κίνηση, μεγαλύτερη συμμετοχή,

περισσότερη αλληλεπίδραση
με ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε

και με των οποίων τις απόψεις
να μην συμφωνούμε απαραίτητα.

Το τρίτο που νομίζω, όμως,
ότι είναι καθοριστικής σημασίας,

κι αυτό είναι πραγματικά θεμελιώδες,

είναι διασφαλίσουμε ότι όλοι μοιράζονται

τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης.

Η απεικόνιση των Financial Times μετά
το Brexit είναι πραγματικά εντυπωσιακή.

Δείχνει με τραγικό τρόπο ότι αυτοί
οι άνθρωποι που ψήφισαν υπέρ της Εξόδου

ήταν εκείνοι που πραγματικά
επωφελούνταν τα μέγιστα σε υλικό επίπεδο

από το εμπόριο με την ΕΕ.

Αλλά το πρόβλημα είναι ότι
αυτοί οι άνθρωποι σ' αυτές τις περιοχές

δεν αντιλαμβανόταν
τον εαυτό τους ως επωφελούμενους.

Δεν πίστευαν ότι είχαν πραγματικά πρόσβαση

στα υλικά οφέλη του αυξημένου εμπορίου
και κινητικότητας σε όλο τον κόσμο.

Εργάζομαι πάνω σε ζητήματα που έχουν
να κάνουν κυρίως με τους πρόσφυγες,

και μία από τις ιδέες
που διατυμπανίζω συνεχώς,

κυρίως σε αναπτυσσόμενες χώρες
ανά τον κόσμο,

είναι ότι για να ενθαρρύνουμε
την ενσωμάτωση των προσφύγων,

δεν μπορούμε απλώς να δίνουμε προνόμια
στους πληθυσμούς των προσφύγων,

θα πρέπει ν' αντιμετωπίσουμε τοπικά
τις ανησυχίες των κοινοτήτων φιλοξενίας.

Αλλά καθώς κοιτάζουμε αυτό,

μία από τις πολιτικές επιταγές είναι
ότι πρέπει να παρέχουμε

δυσανάλογα καλύτερες υποδομές
εκπαίδευσης, υγείας,

πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες

στις περιοχές με τον μεγαλύτερο
αριθμό μεταναστών

για ν' αντιμετωπίσουμε τις ανησυχίες
των ντόπιων πληθυσμών.

Αλλά ενώ ενθαρρύνουμε αυτό
στον αναπτυσσόμενο κόσμο,

δεν τα εφαρμόζουμε στη χώρα μας

και δεν τα εντάσσουμε
στις δικές μας κοινωνίες.

Επιπλέον, εάν πρόκειται πραγματικά
να πάρουμε σοβαρά

την ανάγκη να εξασφαλίσουμε στους
ανθρώπους μερίδιο των οικονομικών οφελών,

οι επιχειρήσεις και οι εταιρείες μας
χρειάζονται ένα μοντέλο παγκοσμιοποίησης

που αναγνωρίζει ότι κι εκείνοι
πρέπει να πάρουν ανθρώπους μαζί τους.

Η τέταρτη και τελευταία ιδέα
που θέλω να προτείνω

είναι η ιδέα ότι χρειαζόμαστε
περισσότερο υπεύθυνες πολιτικές.

Υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία
των κοινωνικών επιστημών

σύγκρισης των στάσεων
για την παγκοσμιοποίηση.

Αλλά από τις έρευνες που υπάρχουν,

βλέπουμε ότι υπάρχουν τεράστιες
διαφοροποιήσεις σε διαφορετικές χώρες

και χρονικές περιόδους σ' αυτές τις χώρες

για την στάση και την ανοχή

σχετικά με την μετανάστευση
και την κινητικότητα από την μία

και το ελεύθερο εμπόριο από την άλλη.

Αλλά μία υπόθεση που νομίζω ότι βγαίνει
από μια γρήγορη ματιά στα δεδομένα

είναι ότι οι πολωμένες κοινωνίες είναι
λιγότερο ανεκτικές στην παγκοσμιοποίηση.

Είναι οι κοινωνίες
όπως η Σουηδία του παρελθόντος,

ο Καναδάς του σήμερα,

όπου υπάρχει μια κεντρώα πολιτική,

όπου δεξιά και αριστερά συνεργάζονται,

ότι ενθαρρύνουμε την υποστηρικτική στάση
απέναντι στην παγκοσμιοποίηση.

Κι αυτό που βλέπουμε σ' όλο τον κόσμο
σήμερα είναι μια τραγική πόλωση,

η αποτυχία ύπαρξης διαλόγου
μεταξύ των άκρων της πολιτικής,

κι ένα κενό
στον φιλελεύθερο κεντρώο χώρο

που μπορεί να ενθαρρύνει την επικοινωνία
και την αμοιβαία κατανόηση.

Μπορεί να μην το πετύχουμε αυτό σήμερα,

αλλά τουλάχιστον θα πρέπει να καλέσουμε
τους πολιτικούς μας και τα μέσα ενημέρωσης

να εγκαταλείψουν την γλώσσα του φόβου
και να είναι πολύ πιο ανεκτικοί.

(Χειροκρότημα)

Αυτές οι ιδέες είναι πολύ αβέβαιες,

κι αυτό εν μέρει, γιατί χρειάζεται
να είναι ένα ανοιχτό και αμοιβαίο έργο.

Είμαι ακόμα Βρετανός.

Είμαι ακόμα Ευρωπαίος.

Είμαι ακόμα πολίτης του κόσμου.

Γι' αυτούς από μας που πιστεύουν

ότι οι ταυτότητες μας
δεν αλληλοαποκλειόμενες,

πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί

για να διασφαλίσουμε οτι η παγκοσμιοποίηση
θα μας συμπεριλάβει όλους

και δεν θ' αφήσει ανθρώπους πίσω.

Μόνο όταν θα συμφιλιώσουμε πραγματικά
την δημοκρατία και την παγκοσμιοποίηση.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)