Ron Finley: Buntowniczy ogrodnik z South Central LA

Ron Finley zakłada ogrody warzywne w dzielnicy South Central w LA -- na opuszczonych gruntach, pasach ziemi przy ulicy, wzdłuż krawężników. Po co? Dla zabawy, piękna, na przekór i aby dać ludziom alternatywę dla fast foodów w społeczności, gdzie "bary drive-thru zabijają więcej ludzi niż strzelaniny".

Mieszkam w South Central.

South Central wygląda tak:

sklepy monopolowe,

fast foody,

puste parcele.

Architekci miejscy wymyślili,

że zmienią nazwę South Central,
by reprezentowała co innego

i zmienili ją na South Los Angeles,

tak jakby to mogło naprawić
problemy tego miasta.

South Los Angeles wygląda tak. (Śmiech)

Sklepy monopolowe,

fast foody,

puste parcele.

Tak jak pozostałe 26,5 mln Amerykanów

mieszkam na pustkowiu
bez sklepów ze świeżym jedzeniem,

South Central Los Angeles,

królestwie barów drive-thru i strzelanin.

Więcej ludzi umiera przez bary drive-thru
niż przez strzelaniny.

W South Los Angeles

ludzie umierają na uleczalne choroby.

W mojej okolicy wskaźnik otyłości

jest pięć razy wyższy
niż w Beverly Hills,

które leży kilkanaście kilometrów dalej.

Miałem tego dosyć.

Jak byście się czuli,

nie mając dostępu do zdrowego jedzenia

i codziennie widząc tragiczne skutki

obecnego systemu żywienia w okolicy?

Na ulicach widzę wózki inwalidzkie,

które kupuje się i sprzedaje
jak używane samochody.

Centra dializ wyrastają jak grzyby po deszczu.

Pomyślałem: to się musi skończyć.

Uznałem, że problem
jest tu rozwiązaniem.

Jedzenie jest problemem,
ale i rozwiązaniem.

Miałem też dość jeżdżenia po 45 minut,

żeby kupić jabłko
nie przesiąknięte pestycydami.

Zasadziłem przed domem leśne owoce

na pasie ziemi
między chodnikiem a jezdnią,

który ma około 45m x 3m.

Problem w tym,
że jest własnością miasta,

ale to my musimy go pielęgnować.

Super, mogę robić co mi się podoba,

skoro to ja odpowiadam
i ja muszę o niego zadbać.

Dbam o niego w ten sposób.

Wraz z grupą L.A. Green Grounds

zaczęliśmy sadzić owoce leśne,
drzewa owocowe,

warzywa - cały zestaw.

Działamy na zasadzie "podaj dalej".

Mamy ogrodników ze wszystkich środowisk,

z różnych części miasta. Pracują dobrowolnie

i zupełnie za darmo.

Nasz ogród był piękny...

ale ktoś wniósł skargę.

Miasto zaczęło mnie krytykować

i wręczono mi wezwanie do sądu,
każąc usunąć ogród,

co w zasadzie zmieniło wezwanie
w nakaz.

Moja reakcja - "Nie, no serio?

Nakaz sądowy za sadzenie jedzenia
na skrawku ziemi,

który was zupełnie nie obchodzi?" (Śmiech)

Pomyślałem: "Tylko spróbujcie".

Bo nie zamierzałem rezygnować.

Zainteresował sie Dziennik L.A Times.
Steve Lopez napisał artykuł,

porozmawiał z radnym

i jednym z członków Green Ground.

Stworzyli petycję na stronie change.org,

pod którą podpisało się 900 osób - udało się.

Odnieśliśmy zwycięstwo.

Radny nawet zadzwonił,
że bardzo im się podoba

i że nas wspierają.

Czemu miałoby im się nie podobać?

Los Angeles ma najwięcej pustych parcel w USA,

prawie 70 km2 wolnych gruntów.

To jak 20 Central Parków.

Można by zasadzić
725 milionów krzaków pomidorów.

Czemu u licha
miałoby im się to nie podobać?

Jeden krzew daje
od tysiąca do 10 tysięcy ziaren.

Z kolei zielona fasolka za dolara

daje produkt wart 75 dolarów.

To moja mantra: hodujcie własne jedzenie!

To jak drukowanie własnych pieniędzy.

(Brawa)

Jestem osobiście związany z South Central.

Dorastałem tam, wychowałem tam synów.

Nie chcę być częścią
sztucznej rzeczywistości,

którą inni dla mnie stworzyli.

Wolę sam tworzyć własną rzeczywistość.

Jestem artystą.

Ogrodnictwo jest moim graffiti.
Hoduję swoją sztukę.

Tak jak graficiarze upiększają mury,

ja upiększam trawniki i aleje.

Dla mnie ziemia w ogrodzie
to skrawek materiału,

a drzewa i rośliny

to moje zdobienia na tym materiale.

Nie do wiary, co można zrobić z glebą,

jeśli potraktuje się ją jak płótno.

Nie macie pojęcia,
jak wspaniały jest słonecznik

i jak wpływa na ludzi.

Co było dalej?

Mój ogród stał się narzędziem edukacji,

które pozwoliło na przemianę okolicy.

By zmienić społeczność,
trzeba zmienić skład gleby.

My jesteśmy tą glebą.

Zdziwiłby was wpływ na dzieci.

Uprawianie ogrodu
jest najbardziej terapeutyczną

i buntowniczą rzeczą,
jaką można zrobić,

zwłaszcza w środku miasta.

No i ma się z tego truskawki.

(Śmiech)

Pamiętam, jak któregoś razu

matka z córką przyszły nocą

do mojego ogrodu,

i kiedy wyszedłem,
bardzo się zawstydziły.

Zasmuciło mnie to, że tam były

i powiedziałem:
"Nie musicie tak tego robić".

To rośnie na ulicy z jakiegoś powodu.

Było mi wstyd widzieć ludzi,

którzy żyją tak blisko mnie
i głodują

i to wzmogło moją determinację
w tym co robię.

Pytają mnie: "Fin, nie boisz się,

że okradną cię z jedzenia?"

Ja na to: "Jasne, że nie!

Po to właśnie rośnie na ulicy.

Na tym to polega.

Chcę żeby je brali,
ale żeby odchodząc

zabierali się też za swoje zdrowie.

Innym razem założyłem ogród

w schronisku dla bezdomnych
w centrum Los Angeles.

To właśnie oni.
Pomogli mi rozładować ciężarówkę.

Atmosfera była przyjemna,
podzieli się ze mną historiami

o tym, jak to na nich wpłynęło

i jak kiedyś sadzili rośliny
z matką czy babcią.

Cieszyła mnie zmiana,
jaką w nich widziałem,

nawet jeśli była chwilowa.

Green Grounds
założyło jakieś 20 ogrodów.

Green Grounds
założyło jakieś 20 ogrodów.

50 osób pomaga nam w pracy,

sami ochotnicy.

Dzieci, które hodują jarmuż,
będą go też jadły.

(Śmiech)

Jeśli wyhodują pomidory,
to je będą jadły. (Brawa)

Ale jeśli im się tego nie pokaże,

jeśli nie zobaczą, jak jedzenie
wpływa na umysł i ciało,

bezmyślnie zjedzą co popadnie.

Widzę młodych ludzi,

którzy chcą pracować,

ale jednocześnie nie mogą;

dzieci o różnych kolorach skóry

idą wyznaczoną im ścieżką,

która prowadzi donikąd.

W uprawianiu ogrodów
widzę szansę

na pokierowanie tymi dziećmi,

by zaczęły działać
w lokalnych społecznościach,

by prowadziły życie
przyjazne dla środowiska.

A jeśli się nam uda,
to kto wie?

Może wyrośnie nam następny
George Washington Carver.

Ale jeśli nie zmienimy składu gleby,

nigdy do tego nie dojdzie.

Oto jeden z moich planów:

chcę założyć cały blok ogrodów,

tak by ludzie w jednym bloku
mogli dzielić się jedzeniem.

Chcę zamienić kontenery transportowe

w kafejki ze zdrowym jedzeniem.

Nie zrozumcie mnie źle,

nie mówię wcale o darmowym żarciu,

bo to w ogóle nie sprzyja ekorozwojowi.

Co ciekawe, żeby móc mówić o ekorozwoju,

coś musi się rozwijać.

(Śmiech) (Brawa)

Chodzi mi o to,
by dać ludziom zajęcie,

a znudzonym dzieciom
dać radość i dumę

z samodzielnie
wyhodowanego jedzenia,

otwarcia małego lokalnego targu.

Co chcę zrobić?

Sprawić, by uprawianie ogrodu
było fajne.

Chcę, żebyśmy wszyscy
stali się zielonymi renegatami,

gangsterami, gangsta ogrodnikami.

Musimy postawić na głowie
znaczenie słowa gangsta.

Jeśli nie jesteś ogrodnikiem,
nie jesteś gangsta.

Łap za łopatę i zostań gangsta!

Niech to będzie twoja broń.

(Brawa)

Jeśli chcesz się ze mną spotkać,

jeśli masz taki zamiar,

nie dzwoń do mnie,
jeśli chcesz wygodnie siedzieć

i gadać o zrobieniu czegoś,

jeśli chcesz o tym tylko gadać.

Jeśli chcesz mnie spotkać,
przyjdź do ogrodu

z własną łopatą, żeby coś zasadzić.

Dziękuję.

(Brawa)

Dziękuję. (Brawa)