Return to Video

Magellan đi vòng quanh trái đất như thế nào - Ewandro Magalhaes

  • 0:07 - 0:10
    Vào 06/09/1522,
  • 0:10 - 0:13
    Tàu Victoria đi vào cảng biển
    phía Nam Tây Ban Nha.
  • 0:13 - 0:17
    Con tàu cũ nát và 18 thuỷ thủ
    là tất cả những gì còn lại
  • 0:17 - 0:21
    của một đội tàu đã khởi hành ba năm trước.
  • 0:21 - 0:23
    Mặc dù vậy, chuyến thám hiểm
    được coi là thành công
  • 0:23 - 0:27
    với những thành tựu chưa có tiền lệ:
  • 0:27 - 0:31
    chuyến đi đầu tiên vòng quanh trái đất
  • 0:31 - 0:34
    Nhưng câu chuyện này
    thực sự bắt đầu vào năm 1494,
  • 0:34 - 0:38
    Hai năm sau khi chuyến thám hiểm của
    Colombus đại diện cho Tây Ban Nha
  • 0:38 - 0:42
    Khám phá của Columbus đã thúc đẩy
    các nhà cai trị Công giáo Tây Ban Nha
  • 0:42 - 0:47
    cầu xin Giáo Hoàng thay đổi quyền hạn
    của Bồ Đào Nha đối với những vùng đất mới.
  • 0:47 - 0:53
    Giáo Hoàng giải quyết tranh chấp bằng cách
    vẽ đường phân chia bản đồ thế giới.
  • 0:53 - 0:57
    Tây Ban Nha có quyền quản lí
    vùng lãnh thổ phía tây từ đường phân chia
  • 0:57 - 0:59
    và Bồ Đào Nha quản lí vùng phía đông.
  • 0:59 - 1:04
    Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, hai siêu cường
    trong lĩnh vực hàng hải vào thời điểm đó
  • 1:04 - 1:10
    đã thoả thuận những điều kiện
    trong Hiệp ước Tordesillas.
  • 1:10 - 1:13
    Vào thời điểm đó,
    hai quốc gia này đều muốn:
  • 1:13 - 1:18
    đường biển giao thương hàng hoá
    đến quần đảo Spice - thuộc Indonesia.
  • 1:18 - 1:19
    Gia vị được tìm thấy ở đây,
  • 1:19 - 1:21
    được dùng trong việc nêm nếm,
  • 1:21 - 1:22
    bảo quản thức ăn
  • 1:22 - 1:24
    và làm kích thích tình dục
  • 1:24 - 1:26
    đều được trao đổi bằng vàng.
  • 1:26 - 1:30
    Nhưng vì Bồ Đào Nha kiểm soát toàn bộ
    vùng đường biển phía đông
  • 1:30 - 1:34
    nên lựa chọn duy nhất của Tây Ban Nha
    chính là căng buồm về phía tây.
  • 1:34 - 1:37
    Vì thế khi Ferdinand Magellan,
    một kẻ đào ngũ người Bồ Đào Nha,
  • 1:37 - 1:41
    nói rằng: tồn tại một đường biển hướng tây
    dẫn tới quần đảo Spice,
  • 1:41 - 1:45
    Vua Charles đã phong hắn ta làm thủ lĩnh
    của đoàn tàu quân sự Tây Bang Nha,
  • 1:45 - 1:48
    và trang bị cho hắn
    tất cả những gì hắn muốn.
  • 1:48 - 1:51
    Chấp thuận việc chia lợi nhuận
    của cả chuyến đi,
  • 1:51 - 1:55
    ông còn cấp cho Magellan 5 con tàu
    cùng với khoảng 260 thuyền viên.
  • 1:55 - 1:58
    Trong đoàn có một tên nô lệ trẻ,
    tên là Enrique,
  • 1:58 - 2:01
    hắn bị bắt bởi Magellan trong
    cuộc hành trình trước đó tới Malacca
  • 2:01 - 2:03
    và Antonio Pigafetta,
  • 2:03 - 2:07
    quý tộc từ Bắc Ý
    muốn tham gia cuộc thám hiểm.
  • 2:07 - 2:11
    Vào 20/09/1519, đoàn tàu nhổ neo,
  • 2:11 - 2:14
    tiến về hướng tây nam.
  • 2:14 - 2:16
    Sau khi tiếp đất tại nơi mà
    bây giờ là Brazil,
  • 2:16 - 2:20
    họ đi dọc theo bờ biển,
    khám phá mọi vùng nước dẫn vào lục địa.
  • 2:20 - 2:25
    Họ đang tìm kiếm một con đường
    liên kết đông tây.
  • 2:25 - 2:27
    Do thời tiết chuyển biến xấu đi,
  • 2:27 - 2:31
    các thuyền viên Tây Ban Nha đã nổi nóng
    khi có một chỉ huy người Bồ Đào Nha.
  • 2:31 - 2:34
    Sự chống đối sớm bùng nổ,
  • 2:34 - 2:38
    và Magellan đã trừng trị họ
    bằng hình phạt dã man.
  • 2:38 - 2:41
    Nhưng những khó khăn của ông ấy
    chỉ mới bắt đầu.
  • 2:41 - 2:45
    Trong quá trình thám hiểm,
    tàu Santiago bị đắm do bão.
  • 2:45 - 2:48
    Sau đó trong lúc đang thăm dò
    con sông hẹp,
  • 2:48 - 2:52
    thuyền trưởng tàu San Antonio đã
    chớp lấy thời cơ để bỏ trốn
  • 2:52 - 2:54
    và lái tàu về nước.
  • 2:54 - 2:56
    Magellan vẫn tiến về phía trước
  • 2:56 - 3:01
    và vào 21/10, ông ấy bắt đầu thám hiểm
    một đường biển rộng.
  • 3:01 - 3:03
    Sau 27 ngày lạnh cóng,
  • 3:03 - 3:06
    ba chiếc tàu còn lại đã ra khỏi nơi
    mà bây giờ được biết đến là
  • 3:06 - 3:10
    Eo biển Magellan
    và đi vào Thái Bình Dương.
  • 3:10 - 3:14
    Đoàn thuỷ thủ không bao giờ nghĩ
    đại dương mới này lại mênh mông như vậy.
  • 3:14 - 3:20
    Sau 98 ngày trên biển, các thuỷ thủ đã
    kiệt sức do suy dinh dưỡng.
  • 3:20 - 3:22
    Khi họ tiến vào đất liền một lần nữa,
  • 3:22 - 3:27
    Enrique, người nô lệ trẻ, có khả năng
    giao tiếp với người bản sứ.
  • 3:27 - 3:29
    Đích đên của họ không còn bao xa.
  • 3:29 - 3:35
    Căng buồm về hướng Tây, Magellan được đón
    tiếp nồng nhiệt bởi Rajah Humabon ở Cebu.
  • 3:35 - 3:37
    Vì vậy nên khi tù trưởng
    nhờ ông giúp đàn áp
  • 3:37 - 3:40
    và cải tạo bọn nổi loạn đảo Mactan,
  • 3:40 - 3:43
    thủ lĩnh sẵn sàng đồng ý ngay.
  • 3:43 - 3:45
    Cuộc thám hiểm sẽ là
    lần cuối cùng của ông.
  • 3:45 - 3:49
    Quá tự cao và tàn bạo,
    Magellan đã lơ là
  • 3:49 - 3:53
    và mạng sống của ông đã bị kết liễu
    băng một thanh giáo tre.
  • 3:53 - 3:55
    Mặc dù vậy cuộc thám hiểm
    vẫn phải tiếp tục.
  • 3:55 - 3:59
    Ý nguyện của Magellan là
    thả tự do cho Enrique,
  • 3:59 - 4:02
    nhưng cuộc thám hiểm vẫn còn cần
    một thông dịch viên.
  • 4:02 - 4:03
    Với sự tự do bị đe doạ,
  • 4:03 - 4:06
    Enrique bị coi là đã thông đồng với Rajah
    gây nên cái chết
  • 4:06 - 4:11
    cho khoảng 30 người Tây Ban Nha
    ở một bữa tiệc trên biển
  • 4:11 - 4:14
    Từ đó ko ai nhắc tới Enrique
  • 4:14 - 4:15
    nhưng nếu ông ta từng quay lại Malacca,
  • 4:15 - 4:21
    ông ấy có thể là người đầu tiên
    vòng quanh thế giới trên thực tế.
  • 4:21 - 4:24
    Đống nghĩa với những người còn sống
    đã đốt tàu Conception
  • 4:24 - 4:26
    và tiếp tục chuyến đi.
  • 4:26 - 4:30
    Cuối cùng họ cũng đến quần đảo Spice
    vào tháng 11/1521
  • 4:30 - 4:33
    và chất đầy những hàng hoá có giá trị.
  • 4:33 - 4:36
    Nhưng họ vẫn phải quay trở về Tây Ban Nha.
  • 4:36 - 4:40
    Tàu Trinidad đã chìm ngay sau khi
    bị bắt bởi người Bồ Đào Nha.
  • 4:40 - 4:45
    Tàu "Victoria" tiếp tục về phía tây,
    chỉ huy bởi Juan Sebastián Elcano,
  • 4:45 - 4:48
    một trong những người đã chống đối.
  • 4:48 - 4:51
    Bất chấp mọi khó khăn,
    đoàn thám hiểm cũng đã trở về Tây Ban Nha
  • 4:51 - 4:55
    cùng với đầy ắp hàng hoá là
    đinh hương và quế,
  • 4:55 - 4:59
    đủ trang trải chi phí cho đoàn thám hiểm
    và đem lại lợi nhuận.
  • 4:59 - 5:00
    Là một nhà ghi chép đầy đam mê,
  • 5:00 - 5:04
    Pigafetta đã mô tả những vùng đất
    và con người mà họ gặp.
  • 5:04 - 5:05
    Với sự giúp đỡ của một tên nô lệ,
  • 5:05 - 5:10
    Ông cũng đã biên soạn cuốn sách cụm từ
    đầu tiên với nhiều ngôn ngữ địa phương.
  • 5:10 - 5:14
    Chuyến đi của ông ấy đã giúp
    chúng ta kể lại câu chuyện này.
  • 5:14 - 5:16
    Di sản còn lại của Magellan.
  • 5:16 - 5:20
    Những chương trình nghiên cứu về dải ngân
    hà và không gian được đặt theo tên ông.
  • 5:20 - 5:23
    Elcano cũng được vinh danh ở Tây Ban Nha
  • 5:23 - 5:27
    với huy hiệu và được in hình
    lên tiền và tem.
  • 5:27 - 5:29
    Gặp nhau bởi số phận, những người sống sót
  • 5:29 - 5:32
    và hàng trăm người bỏ mạng
  • 5:32 - 5:34
    thách thức sự hiểu biết thông thường
  • 5:34 - 5:38
    và hoàn thành chuyến thám hiểm lịch sử
    mà đã bị xem là không thể.
Title:
Magellan đi vòng quanh trái đất như thế nào - Ewandro Magalhaes
Description:

Xem toàn bộ bài học: http://ed.ted.com/lessons/how-magellan-circumnavigated-the-globe-ewandro-magalhaes

Vào 06/09/15, tàu Victoria đi vào cảng biển phía Nam Tây Ban Nha. Con tàu cũ nát và 18 thuỷ thủ là tất cả những gì còn lại của một đội tàu đã khởi hành ba năm trước. Mặc dù vậy, chuyến thám hiểm được coi là thành công với những thành tựu chưa có tiền lệ: chuyến đi đầu tiên vòng quanh trái đất.

Bài học của Ewandro Magalhaes, phim hoạt hình của TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:53

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.