Return to Video

Hoe Magellaan de aarde rondvoer - Ewandro Magalhaes

  • 0:07 - 0:13
    Op 6 september 1552 voer de 'Victoria'
    de haven van Zuid-Spanje binnen.
  • 0:13 - 0:16
    Het gehavende vaartuig
    en zijn achttien matrozen
  • 0:16 - 0:20
    waren het enige restant van een vloot
    die drie jaar eerder vertrok.
  • 0:20 - 0:23
    Niettemin werd zijn reis
    als een succes gezien,
  • 0:23 - 0:27
    omdat de 'Victoria'
    iets unieks had gepresteerd:
  • 0:27 - 0:30
    de eerste tocht rond de wereld.
  • 0:30 - 0:34
    Maar dit verhaal
    begint eigenlijk in 1494,
  • 0:34 - 0:37
    twee jaar na Columbus' reis
    namens Spanje.
  • 0:38 - 0:41
    Columbus' ontdekking bewoog
    de katholieke Spaanse heersers ertoe
  • 0:41 - 0:46
    zich tot de Paus te wenden
    om landclaims door Portugal te voorkomen.
  • 0:47 - 0:49
    De Paus loste dit geschil op
  • 0:49 - 0:52
    door een denkbeeldige lijn
    over de wereld te trekken.
  • 0:53 - 0:57
    Spanje was gerechtigd tot het claimen
    van landen ten westen van de lijn,
  • 0:57 - 0:58
    en Portugal die ten oosten van de lijn.
  • 0:59 - 1:00
    Spanje en Portugal,
  • 1:00 - 1:04
    toentertijd de twee voornaamste
    zeevarende supermachten,
  • 1:04 - 1:09
    gaven hun akkoord aan deze voorwaarden
    middels het Verdrag van Tordesillas.
  • 1:09 - 1:13
    In die tijd hadden deze naties
    hetzelfde doel voor ogen:
  • 1:13 - 1:17
    handelsroutes naar de specerijeilanden
    van het huidige Indonesië.
  • 1:17 - 1:19
    De hier gevonden specerijen,
  • 1:19 - 1:23
    die als smaakmakers, conserveringsmiddelen
    en afrodisiaca dienden,
  • 1:23 - 1:26
    waren een veelvoud
    van hun gewicht in goud waard.
  • 1:26 - 1:30
    Maar vanwege de Portugese controle
    over de oostelijke zeeroutes
  • 1:30 - 1:33
    kon Spanje slechts westwaarts varen.
  • 1:34 - 1:36
    Dus toen een Portugese overloper,
  • 1:36 - 1:37
    Ferdinand Magellaan geheten,
  • 1:37 - 1:41
    beweerde dat er een route westwaarts
    naar de specerijeilanden bestond,
  • 1:41 - 1:44
    benoemde Koning Karel I hem
    tot kapitein van een Spaanse armada
  • 1:44 - 1:47
    en gaf hem alle middelen
    die hij nodig zou hebben.
  • 1:48 - 1:50
    Naast een deel van de winst
    door de expeditie,
  • 1:50 - 1:54
    bood hij Magellaan vijf schepen
    en ongeveer tweehonderdzestig man.
  • 1:55 - 1:57
    Onder de bemanning
    waren een jonge slaaf,
  • 1:57 - 1:58
    Enrique geheten,
  • 1:58 - 2:01
    die Magellaan op een eerdere reis
    naar Malakka gevangen had genomen,
  • 2:01 - 2:03
    en Antonio Pigafetta,
  • 2:03 - 2:06
    een Venetiaanse edelman
    op zoek naar avontuur.
  • 2:07 - 2:11
    Op 20 september 1519
    lichtte de vloot anker
  • 2:11 - 2:13
    en zette koers naar het zuidwesten.
  • 2:13 - 2:16
    Na geland te zijn in wat nu Brazilië is,
  • 2:16 - 2:20
    voer de vloot verder langs de kust,
    iedere waterweg landinwaarts verkennend.
  • 2:21 - 2:25
    Ze zochten de legendarische doorgang
    die het oosten en het westen verbindt.
  • 2:25 - 2:27
    Terwijl het weer verslechterde,
  • 2:27 - 2:31
    escaleerde de wrok die de Spanjaarden
    tegen de Portugese kapitein koesterden.
  • 2:31 - 2:34
    Er ontstond al snel
    een regelrechte muiterij,
  • 2:34 - 2:37
    die Magellaan ontzettend wreed
    de kop indrukte.
  • 2:37 - 2:40
    Maar zijn problemen
    waren slechts net begonnen.
  • 2:40 - 2:44
    Tijdens een verkenningsmissie
    leed de 'Santiago' door storm schipbreuk.
  • 2:45 - 2:47
    En tijdens het verkennen
    van een nauwe waterweg
  • 2:47 - 2:51
    greep de kapitein van de 'San Antonio'
    de eerste mogelijkheid aan
  • 2:51 - 2:53
    om weg te glippen
    en terug huiswaarts te varen.
  • 2:54 - 2:55
    Magellaan zette de reis voort
  • 2:55 - 3:00
    en op 21 oktober begon hij de verkenning
    van een bevaarbare zeeweg.
  • 3:00 - 3:05
    Zevenentwintig ijskoude dagen later
    verschenen de drie overgebleven schepen
  • 3:05 - 3:08
    vanuit wat we nu
    de Straat van Magellaan noemen
  • 3:08 - 3:10
    op de 'Mar Pacifico'.
  • 3:10 - 3:11
    De vloot had nooit verwacht
  • 3:11 - 3:14
    dat de nieuwe oceaan
    zo uitgestrekt zou zijn.
  • 3:14 - 3:16
    Na achtennegentig dagen op zee
  • 3:16 - 3:20
    waren veel matrozen bezweken
    aan scheurbuik en hongersnood.
  • 3:20 - 3:22
    Toen ze eindelijk weer land bereikten,
  • 3:22 - 3:24
    bleek Enrique, de jonge slaaf,
  • 3:24 - 3:26
    met de inheemse bewoners
    te kunnen communiceren.
  • 3:26 - 3:28
    Hun bestemming kon niet ver weg zijn.
  • 3:29 - 3:30
    Verder westwaarts reizend,
  • 3:30 - 3:34
    werd Magellaan warm onthaald
    door radja Humabon van Cebu.
  • 3:34 - 3:36
    Dus toen de heerser om hulp vroeg
  • 3:36 - 3:40
    bij het onderwerpen en bekeren
    van de opstandige leider van Mactan,
  • 3:40 - 3:42
    stemde de kapitein zonder aarzelen in.
  • 3:42 - 3:44
    Dit zou zijn laatste avontuur worden.
  • 3:44 - 3:47
    Overmoedig en zwaar in de minderheid,
  • 3:47 - 3:49
    werd Magellaans groep
    onder de voet gelopen
  • 3:49 - 3:53
    en bamboesperen van de inheemse bevolking
    beëindigden het leven van de kapitein.
  • 3:53 - 3:55
    De reis moest echter doorgaan.
  • 3:55 - 3:58
    Magellaans testament bepaalde
    dat Enrique vrijgelaten moest worden,
  • 3:58 - 4:01
    maar de expeditie
    had nog steeds een tolk nodig.
  • 4:01 - 4:03
    Met zijn vrijheid op het spel,
  • 4:03 - 4:06
    zwoer Enrique naar verluidt
    met de radja samen
  • 4:06 - 4:10
    om tijdens een feestmaal op het strand
    ongeveer dertig Spanjaarden te doden.
  • 4:11 - 4:13
    Van Enrique werd nooit meer iets vernomen,
  • 4:13 - 4:15
    maar als hij ooit op Malakka terugkwam,
  • 4:15 - 4:20
    was hij mogelijk de eerste persoon
    die daadwerkelijk de wereld rondvoer.
  • 4:21 - 4:24
    Ondertussen verbrandden
    de overlevenden de 'Concepción'
  • 4:24 - 4:25
    en voeren voort.
  • 4:25 - 4:30
    Ze bereikten de specerijeilanden
    in november 1521
  • 4:30 - 4:32
    en laadden hun waardevolle lading in.
  • 4:33 - 4:35
    Maar ze moesten nog altijd
    terug naar Spanje.
  • 4:35 - 4:39
    De 'Trinidad' zonk kort na
    verovering door de Portugezen.
  • 4:39 - 4:42
    De 'Victoria' zette
    haar reis westwaarts voort,
  • 4:42 - 4:45
    geleid door Juan Sebastián Elcano,
  • 4:45 - 4:47
    een van de gratie verleende muiters.
  • 4:47 - 4:51
    Tegen alle verwachtingen in
    bereikte het kleine vaartuig Spanje
  • 4:51 - 4:54
    met een ruime lading kruidnagel en kaneel,
  • 4:54 - 4:58
    voldoende om de expeditie te bekostigen
    en winst te maken.
  • 4:58 - 5:00
    Geobsedeerd kroniekschrijver zijnde,
  • 5:00 - 5:03
    beschreef Pigafetta de landen
    en mensen die zij tegenkwamen.
  • 5:03 - 5:05
    Met hulp van een eenvoudige slaaf
  • 5:05 - 5:09
    stelde hij ook 's werelds eerste
    taalgids voor lokale talen samen.
  • 5:09 - 5:13
    Dankzij zijn kroniek
    kunnen we dit verhaal vertellen.
  • 5:14 - 5:16
    Magellaans erfenis leeft voort;
  • 5:16 - 5:19
    er werden galactische stelsels
    en ruimteprogramma's naar hem vernoemd.
  • 5:20 - 5:23
    Elcano werd in Spanje eveneens geëerd;
  • 5:23 - 5:26
    met een wapenschild,
    en zijn beeltenis op valuta en postzegels.
  • 5:27 - 5:28
    Ze zijn verbonden door het lot;
  • 5:28 - 5:32
    de overlevenden
    en de honderden die hun leven gaven,
  • 5:32 - 5:33
    betwistten de gangbare opvattingen
  • 5:33 - 5:38
    en voltooiden een historische reis
    die ooit onmogelijk werd geacht.
Title:
Hoe Magellaan de aarde rondvoer - Ewandro Magalhaes
Description:

Bekijk de hele les: http://ed.ted.com/lessons/how-magellan-circumnavigated-the-globe-ewandro-magalhaes

Op 6 september 1522 voer de 'Victoria' de haven in Zuid-Spanje binnen. Het gehavende vaartuig en zijn achttien matrozen waren het enige wat over was van een vloot die drie jaar eerder vertrok. Niettemin werd zijn reis als een succes gezien, omdat de 'Victoria' iets unieks had gepresteerd: de eerste tocht rond de wereld. Ewandro Magalhaes deelt het verhaal over Magellaans reis.

Les door Ewandro Magalhaes, animatie door TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:53

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.