Return to Video

Ebola Zawtnak Kong Kan Theihmi (le Theihlomi) Konglam- Alex Gendler

  • 0:07 - 0:09
    Thalcaan 1976 lioah,
  • 0:09 - 0:14
    Tihnung zawtnak pakhat cu Africa ramlai
    khuapi pa 2 ah a hung chuak,
  • 0:14 - 0:17
    Zawtnak a ingmi tamdeuh nunnak a rak liam.
  • 0:17 - 0:18
    Sii lathlaitu hna nih
    an zumhmi cu
  • 0:18 - 0:22
    Thihnak phaktertu Marburg rungrul hi
    zawtnak hrampi asi kho ti hi a si.
  • 0:22 - 0:27
    Nain, seh in an bih tikah an hmuhmi
    rungrul cu a dang a rak si diam,
  • 0:27 - 0:31
    A hnu ah, naihniam um
    Ebola tiva min in an auh lan.
  • 0:31 - 0:33
    Lufah le raifanh zawnak bantukin,
  • 0:33 - 0:39
    Ebola hi a fak tukmi
    thi dawp zawtnak phun a si ve.
  • 0:39 - 0:42
    Pum cung zawtnak khamhtu sell pawl
    dohnak in a thawkmi a si.
  • 0:42 - 0:44
    cun, annih i lehnak thazang an hloh tikah,
  • 0:44 - 0:46
    rungrul pawl cu an karh thluahmah.
  • 0:46 - 0:50
    Cuticun dohnak a thawk hnu
    ni 2 in ni 20 karlak chungah,
  • 0:50 - 0:52
    Zawtnak hmelchunh hna cu taklinh,
  • 0:52 - 0:53
    taksafahnak,
  • 0:53 - 0:55
    le hromfah,
  • 0:55 - 0:57
    cumpi raifanh hna,
  • 0:57 - 0:59
    cun, luaknak,
  • 0:59 - 1:01
    Pumcung ah senbo chuahnak
  • 1:01 - 1:02
    le chungtliknak hna an si.
  • 1:02 - 1:03
    Rungrul an hung karh bantukin,
  • 1:03 - 1:06
    Thirang le pum vengtu pawl
    a hrawhhral hna,
  • 1:06 - 1:10
    Kal le thin te hna
    an riantuannak thazaang a derthawnter.
  • 1:10 - 1:14
    Asinain, amah Ebola zawtnak rungrul nih
    mizaw a thihter kho hna lo.
  • 1:14 - 1:19
    Nain a khawm lengmang mi a thimi cell
    pawl nih pum riantuanning an hrawh.
  • 1:19 - 1:21
    Cucu, cytokine thlichia tiah auh a si,
  • 1:21 - 1:25
    pum riantuanning a hung hrawh tikah,
    thi cell pawl a hrawhral hna,
  • 1:25 - 1:28
    chunglei he lenglei
    thi chuahnak a hung um.
  • 1:28 - 1:32
    Cutin thihang pawl
    sunghnak harsatnak hna ruangah,
  • 1:32 - 1:37
    Zawtnak a lang hnu ni 6 in 16 chungah
    thihnak a chuahpi kho,
  • 1:37 - 1:39
    tha tein izohkhenh in ikilveng thiam
    ahcun,
  • 1:39 - 1:43
    A zawmi hna an nunnak a sauter deuh kho.
  • 1:43 - 1:46
    Vanthat ah, Ebola hi
    a fak tukmi zawtnak a si nain,
  • 1:46 - 1:49
    Chawnh lo dingin
    khampiaktu thil tampi an um hi a si.
  • 1:49 - 1:53
    Thli le thil hme tete in chawnh le karh
    khawhmi rungrul hna bantukin siloin,
  • 1:53 - 1:56
    Ebola cu pum in a chuakmi
    a hang hna lawngah a nung kho,
  • 1:56 - 1:57
    Cu hna cu Cil,
  • 1:57 - 1:57
    thi,
  • 1:57 - 1:58
    khak,
  • 1:58 - 1:59
    luak
  • 1:59 - 2:00
    siloah adang hang.
  • 2:00 - 2:01
    An karhnak hnga caah,
  • 2:01 - 2:05
    Mizaw hna sin in hawidang pum cung leiah,
  • 2:05 - 2:09
    mit, hmur le hnar in an ithialchin a herh.
  • 2:09 - 2:11
    Zawtnak a fahnak le
  • 2:11 - 2:14
    rungrul hna saumau an isentlainak ruangah,
  • 2:14 - 2:17
    Zawtnak tlak cangmi mizaw hman nih,
    zawtnak hmelchunh
  • 2:17 - 2:20
    a pum ah a lang hlan cu
    midang chawnh khawh a si lo.
  • 2:20 - 2:24
    Ebola rungrul cu a lenglanghnak ah
    suimilam tampi chung an nung kho i,
  • 2:24 - 2:28
    khuh le hachio in chawnh khawh a si tiah
    ruah a si ko nain,
  • 2:28 - 2:32
    Zapi hnatlaknak cu zawtnak chawnhning cu
    a zaw tukmi minung taksa he
  • 2:32 - 2:35
    ithih-tonghnak ruangah hi a si.
  • 2:35 - 2:37
    Ngandamnak lei riantuantu hna le,
  • 2:37 - 2:40
    mizaw i a hawikawm le rualchan
    caah tih nung tuk a si.
  • 2:40 - 2:43
    Cutin a si caah,
    Ebola hi tihnung a si nain,
  • 2:43 - 2:47
    Ebola zawtnak nih adangdang zawtnak hna
    nain tihnung deuhlo zawtnak a si lo,
  • 2:47 - 2:48
    lufahnganfah,
  • 2:48 - 2:49
    raifanh
  • 2:49 - 2:51
    asiloh totkuai.
  • 2:51 - 2:53
    Zawtnak a chuahnak tlaih tik ahcun,
  • 2:53 - 2:55
    Minung lakah hi rungrul hi
  • 2:55 - 2:58
    Nehhnu ah a chuak than hlan
    a um ti lai lo.
  • 2:58 - 3:00
    Hi thil hi thiltha a si cu a fiang ko
    nain,
  • 3:00 - 3:03
    Cu thil lila nihcun Ebola kong
    theihhngalhnak ding a harter.
  • 3:03 - 3:06
    Scientists nih Papalak hi
    zawtnak chuahtertu a si tiah an zumh,
  • 3:06 - 3:10
    Nain, zeitindah minung a chawnh hna
    timi cu hngalh a si rihlo.
  • 3:10 - 3:13
    Cupinah, Ebola chuahnak
    ram tampi hna ah
  • 3:13 - 3:17
    inn le ti thianhhlimnak
    thazaang a der kha hmuh khawh a si.
  • 3:17 - 3:19
    Cucaah, zawtnak a karh a fawi.
  • 3:19 - 3:20
    Cutin, ram sifahnak le,
  • 3:20 - 3:23
    zeidang kongah zaangdernak fonh tikah
  • 3:23 - 3:29
    phaisa tampi dih in hi zawtnak kong
    hlathlai ding cu a har ko.
  • 3:29 - 3:32
    Cheukhat hneksaknak hna cu
    lungtling an si ko i,
  • 3:32 - 3:34
    Zawtnak khamhnak caah
    Cozah nih an itimhtuah ve,
  • 3:34 - 3:36
    2014 lio thilsining kan zoh ahcun,
  • 3:36 - 3:40
    Ebola zawtnak karh lonak caah
    hman bikmi thiltining hna cu,
  • 3:40 - 3:41
    hmundang tein umnak,
  • 3:41 - 3:43
    Tithianhhlimnak,
  • 3:43 - 3:44
    le thawngzamhnak hna an si.
Title:
Ebola Zawtnak Kong Kan Theihmi (le Theihlomi) Konglam- Alex Gendler
Description:

Cawnpiaknak tling tein zoh duh ahcun: http://ed.ted.com/lessons/what-we-know-and-don-t-know-about-ebola-alex-gendler.

Tihnung Ebola zawtnak a lang kum 1976 hnu hrawnghrang ahcun zawtnak a chuahnak hi tlawmpal lawng hmuh khawh a rak si nain; 2014 kum ahcun a hung karh tuk hringhran. Zeitindah zawtnak rungrul an karh, i rungrul nih kan pum cungah zeitin rian an tuan? Alex Gendler nih Ebola hi zeidah a si i Ebola theihhngalh aharhnak kong fiang cikcek tein a kan chim.

Cawnpiaktu Alex Gendler, Video Tamhmuihtu Andrew Foerster.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:01

Hakha Chin subtitles

Revisions Compare revisions