Güneş Kalbe İyi Gelebilir mi?

Vücudumuz güneşle D vitamini üretir, ama bir dermatolog olarak Richard Weller güneş ışığının bambaşka şaşırtıcı yararlarının da olduğunu öne sürüyor. Onun takımınca yapılan yeni araştırmalar gösteriyor ki nitrik oksit, deride devasa depoları bulunan, UV ışınlarınca serbest kalabilen, kan basıncı ve kardiyovasküler sistem için büyük faydaları bulunan kimyasal bir iletici. Bunun anlamı ne? Pekâlâ, bu İskoçların neden Avustralyalılar'dan daha sık hastalığa yakalandığını açıklamaya başlayabilir...

Dermatolog olmadan önce

genel tıpla işe başladım,

Britanya'daki çoğu dermatoloğun
yaptığı gibi.

Bu sürecin ardından Avustralya'ya gittim

yaklaşık 20 sene önce.

Avustralya'ya gidince öğrendiğiniz şey

Avustralyalıların çok
rekabetçi olduklarıdır.

Zafer karşısında alçak gönüllü değiller.

Şu çok olur:

"Siz İngilizler, İskoçlar yok mu,

kriket, ragbi oynayamıyorsunuz."

Bunu kabul edebilirdim.

Ama işe dönecek olursak--

her hafta dergi kulübümüz olurdu,

diğer doktorlarla oturur

ve tıpla ilgili bilimsel
bir makale üzerinde çalışırdık.

Ve ilk haftadan sonra,
konu kalp ve damarla ilgili ölüm oranıydı,

yavan bir konu --
kaç kişi kalp rahatsızlığından ölüyor,

oranlar nedir.

Ve bu konu hakkında da yarışırlardı;

"Britanya halkı yok mu, sizdeki
kalp rahatsızlığı oranı şok edici."

Ve evet, haklıydılar.

Avustralyalılar bizden 3 kat
daha az kalp rahatsızlığı oranına sahip.

Daha az kalp krizi kaynaklı ölüm,
kalp yetmezliği, daha az inme,

genel olarak daha sağlıklı bir gruplar.

Ve tabii ki bunu dediler,

çünkü iyi bir ahlaki duruşa,
egzersize sahipler,

çünkü onlar Avustralyalı ve biz
kırmızı yanaklı Britanya halkıyız, falan.

Ama sağlığı Britanya'dan daha iyi
olan yalnızca Avustralya değil.

Britanya içinde,
dereceli bir sağlık durumu var

ve buna standartlaştırılmış
ölüm oranı deniyor,

esasen sizin ölme ihtimaliniz.

Bu baktığımız raporun verileri
yaklaşık 20 sene öncesine aittir

ama bugün de doğru.

50 derece kuzeydeki ölüm
oranlarına kıyasla

burası Güney bölgesi, Londra ve çevresi --

enlemle 55 derece--

kötü haber burası, Glasgow.

Ben Edinburgh'danım. Daha kötü haber,
orası aynı zamanda Edinburgh.

(Kahkahalar)

Peki buradaki bu korkunç aralığın
açıklaması ne,

Güney İskoçya'da bulunan bizler

ve Güney arasındaki?

Şimdi, sigara hakkında
bir şeyler biliyoruz

ve yağda kızartılmış Mars'lar, patates
kızartmaları--Glasgow diyeti.

Bunların hepsi.

Ancak bu grafiğin hazırlanması,

bütün bu bilinen risk
faktörleri içine alıyor.

Burada görünen, sigara, sosyal sınıf,
yeme alışkanlığı,

bütün bu diğer risk faktörleri
göz önüne alındıktan sonra.

Kuzeye doğru gittikçe artan ölümlerin

bu bilinmeyen farkıyla karşı karşıyayız.

Şimdi, güneş ışığı tabii,
burada devreye giriyor.

D vitamini basında büyük
bir yankı uyandırıyor

ve birçok insan bununla ilgili endişede.

D vitaminine bizim de
çocukların da ihtiyacı var.

Büyükannem Glasgow'da büyüdü,

1920'lerin sonlarında ve 30'larda,
raşitizmin ciddi bir problem olduğu

ve balık yağının satıldığı zamanlarda.

Bu şehirde eskiden yaygın olan
hastalık gerçekten önlendi.

Bir çocuk olarak büyükannem
tarafından balık yağıyla beslendim.

Ben başta olmak üzere--
kimse balık yağını unutamaz.

Ama bir kuruluş ;"İnsan kanındaki
D vitamini oranı ne kadar fazlaysa ;

kalp hastalığına, kansere
o kadar az yakalanılır." dedi.

Birçok veri D vitamininin
sizin için çok iyi olduğunu söylüyor.

Raşitizmi önlemek için ve benzeri.

Fakat insanlara D vitamini
takviyesi yaptığınızda

yüksek orandaki kalp hastalığını
değiştiremiyorsunuz.

Kanseri önlemede iyi olmadığının kanıtı.

D vitamininin sadece bir şehir
efsanesi olmadığını düşünüyorum.

Tek sebebi kalp hastalığını önleme değil.

Yüksek D vitamini oranı, bence, güneş
ışığına maruz kalmanın göstergesidir,

güneş ışığına maruz kalma durumunu,
size metodlarda göstereceğim,

kalp hastalığına iyi geliyor.

Neyse, Avustralya'ya geri döndüm,

sağlığım için apaçık risklere
rağmen, Aberdeen'e geldim.

(Gülüşmeler)

Aberdeen'de dermatoloji
eğitimime başladım.

Ama ayrıca araştırmaya da ilgi duydum.

Özellikle şu madde ilgimi çekti,
nitrik oksit.

Hemen şuradaki üç adam:

Furchgott, Ignarro ve Murad,

1998'in sonlarında
Nobel Ödülü'nü kazandılar.

Onlar bu yeni kimyasal transmitteri

nitrik oksidi, tanımlayan ilk insanlar.

Nitrik oksit kan damarlarını genişletir,

böylece kan basıncını düşürür.

Aynı zamanda koroner atar damarları da
genişletir, anjini önler.

Ve ilginç olan şu,

geçmişte kimyasal mesajcılar dediğimizde

kapsamlı şeyler düşünürdük;
östrojen, insülin gibi

ya da sinir sitemi.

Çok karmaşık reseptörlere bağlanan

çok karmaşık kimyasallarla
çok karmaşık süreçler.

Ve bu inanılmaz basit molekül,

bir azot ve bir oksijen,
birbirine yapışmış,

ancak bunlar düşük kan basıncımız
için muazzam önemli,

nörotransmisyon için ve
çok fazla şey için,

ama özellikle kardiyovasküler sağlık için.

Ve büyük bir heyecanla,
araştırma yapmaya başladım,

derinin nitrik oksit ürettiğini bulduk.

Yani sadece kardiyovasküler
sistemde artmıyor.

Deride de artıyor.

Pekâlâ, bunu bulduk, yayınladık,

düşündüm ki, bu ne yapıyor?

Deride nasıl düşük kan basıncı olacak?

Kalp değil ki? Ne yapacaksınız?

Araştırma yapacak çoğu insan gibi,
Amerika'ya gittim.

Pittsburgh'da birkaç sene geçirdim.
Burası Pittsburgh.

Bu kompleks sistemi merak ediyordum.

Düşündük ki, belki nitrik oksit
hücre ölümüne etki ediyordu,

hücrenin hayatta kalmasını ve diğer
şeylere karşı dayanıklılıklarını.

İlk olarak hücre kültürü üzerinde
çalışmaya başladım, hücreleri büyüttüm.

Sonra kıyaslamalı
fare modelleri kullandım,

gen üretemeyen fareleri.

Hücrenin hayatta kalmasına NO'nun
yardım etmesi üzerine çalıştık.

Sonra Edinburgh'a geri döndüm.

Edinburgh'da kullandığımız
deney hayvanı tıp öğrencileriydi.

İnsana yakın bir tür,

farelere oranla birkaç avantajı var:

Bedavalar, onları tıraş etmezsiniz,
kendileri beslenebilirler

ve kimse ofisinize protesto için gelmez.

"Laboratuvar tıp öğrencilerini
koruyun." diye

Bu yüzden gerçekten ideal modeller.

Ama şunu bulduk ki insanda,

farelerden elde ettiğimiz verileri
üretemiyorduk.

Sanki, insan derisinde

nitrik oksit üretimini baskılayamıyorduk.

Enzimlerin çalışmasını engelleyen

kremler sürdük, bazı şeyler enjekte ettik.
Nitrik oksidi durduramıyorduk.

Ve bunun sebebi, gün yüzüne çıktı,
iki ya da üç yıllık çalışma ardından,

derimizde bulunan devasa depo
nitrik oksit değildi.

Çünkü nitrik oksit gazdı

ve uçar giderdi --(Poof!) --
Birkaç saniyede uzaklaşırdı

ama nitrik oksidin şu
formlarına dönüşebiliyordu

... nitrat, NO3; nitrit,
NO2; nitrosotioller.

Bunlar daha kararlıdır.

Deriniz gerçekten büyük bir NO deposudur.

Sonra kendi kendimize düşündük,
bu büyük depolarla ilgili.

Güneş ışığının bu depoları
aktive edip edemeyeceğini

ve derinin bu depoları
bırakıp bırakmayacağını merak ettim

ki depolar deride sirkülasyonda
olduğundan 10 kat daha büyüktü.

Güneş kan dolaşımındaki
bu depoları aktive edebilir miydi?

Dolaşımdayken kardiyovasküler sistem için
faydalı olabilir miydi?

Ben deneyler yapan bir dermatoloğum,

düşündüğümüzü yaptık,

deney hayvanlarını güneş ışığına
maruz bırakmak zorundaydık.

Yaptığımız şey bir grup gönüllüyü alıp

onları ultraviyole ışığa
maruz bırakmaktı.

Bu bir çeşit güneş ışığıdır.

Şimdi dikkat edeceğimiz şey,

D vitaminleri ultraviyole B
ışınları tarafından üretilir

ve biz meselemizi, D vitamini meselesinden
ayrı tutmak istiyorduk.

Bu yüzden D vitamini üretmeyen
ultraviyole A ışınları kullandık.

İnsanları lambanın altında tuttuğumuzda,

yazın Edinburgh'daki 30 dakikalık
güneş ışığına eşdeğer bir süre

elde ettiğimiz,

dolaşımdaki nitrik oksitte bir artıştı.

Bununla bağlantılı olarak

hastaları UV altına koyduk,
NO seviyeleri artış yaptı

ve kan basınçları düştü.

Bireysel seviyede pek değil,

fakat tüm popülasyonun

kalp hastalıkları oranını değiştirmek için
popülasyon seviyesinde yeterli.

Onlara UV ışınları saçtığımızda

ya da onları lambayla
eşit düzeyde ısıttığımızda,

ama ışınların deriye vurmasına
izin vermedik, aynısı olmadı.

Bu, ultraviyole ışınların cilde
vurmasının bir özelliği gibi görünüyor.

Şimdi, hâlâ veri topluyoruz.

Burada bazı güzel şeyler var.

Yaşlı insanlarda daha belirgin gözleniyor.

Ne kadar yaşlı olduklarından
tam olarak emin değilim.

Buradaki deneklerimden biri
kayınvalidem

ve yaşını tam olarak bilmiyorum.

Ama kesinlikle eşimden yaşlılar.

Daha belirgin etkiler görünüyor.

Ve bahsetmem gereken diğer şey,

D vitamininde bir değişim yoktu.

Bu olay D vitamininden ayrıydı.

Evet D vitamini iyidir, raşitizmi önler.

Kalsiyum metabolizmasını
önler, önemli şeyler.

Fakat bu D vitamininden
farklı bir mekanizma.

Şimdi, kan basıncında
gördüğümüz bir problem,

kan basıncını sabit tutabilmek için

vücudunuz yapabileceği her şeyi yapar.

Eğer bacağınız kesilmişse
ve kan kaybetmişseniz,

vücudunuz tedbirli davranır,
kalp atış hızınız artar,

kan basıncını yüksek tutabilmek için
yapabileceği her şeyi yapar.

Bu tamamen temel fizyolojik bir ilke.

Bir sonraki adımımız

kan damarlarının genişlemesine
bakarak devam etmekti.

Ölçüm yaptık, tekrardan dikkat,

kuyruk yok, tüy yok, bu bir tıp öğrencisi.

Bir miktar kan içine akarken
koldaki şişme sayısına göre,

kolundan, kanı ölçebilirsiniz.

Gösterdiğimiz sahte bir ışınlama,

buradaki kalın çizgi

bu kolda ışıldayan UV, bu yüzden ısınıyor,

fakat kapalı tutulduğu için
ışınlar cilde vurmuyor.

Kan akışında, kan damarlarının
genişlemesinde değişme yok.

Ama aktif ışınlamada,

UV saçımı boyunca, bir saat sonrasında,

kan damarlarında genişleme saptandı.

Bu kan basıncını düşürerek,

koroner arterleri genişleterek

kanın kalp tarafından sağlanmasına
izin veren mekanizma.

Burada, güneş ışığı olan
ultraviyole hakkında daha fazla veri.

Kan akışı ve kardiyovasküler
sistem üzerinde faydaları var.

Böylece bir modelimiz olduğunu düşündük.

Yılın farklı zamanlarında, farklı miktarda
UV dünyanın farklı kısımlarına çarpar,

bu yüzden nitrik oksidin
depoları üzerinde çalışabilirsiniz.

Derideki nitratlar, nitritler,
nitrosotioller,

NO açığa çıkarmak için ikiye ayrılırlar.

Işığın farklı dalga boyları
bu işte farklı etkilere sahiptir.

Bunu yapan ışığın
dalga boylarını görebilirsiniz.

Bakabilirsiniz, eğer ekvatorda
yaşıyorsanız, güneş direkt tepenize gelir,

çok ince bir atmosfer boyunca gelir.

Kış veya yaz, ışık aynı miktardadır.

Burada yaşıyorsanız eğer, yazın

güneş doğrudan aşağı gelir.

Fakat kışın çok miktarda ışın
atmosfer boyunca yol alır

ve çok miktarda
ultraviyole ışık ayıklanır

ve dünyaya çarpan dalga boylarının çeşidi

yazdan kışa farklılık gösterir.

Yapabileceğiniz şey;
verileri çoğaltabilirsiniz,

serbest bırakılan bu NO hakkındaki

ve deriden kan dolaşıma
ne kadar nitrik oksidin geçtiğini

hesaplayabilirsiniz.

Ve, eğer burada Ekvator'daysanız --

bu iki çizgi, kırmızı ve mor.

Eğrinin altındaki alan
serbest kalan NO miktarı,

bu aralıktaki alandadır.

Ekvator'daysanız, Aralık veya
Haziran ayında,

yığınlarca NO deriden ayrılır.

Ventura, Güney Kaliforniya'dadır.

Yazın, Ekvator'da da olabilirsiniz.

Bu muhteşem. Birçok NO serbest kalır.

Ventura'da kış ortasında,
yine uygun miktardadır.

Yazın Edinburgh'da
eğrinin altındaki alan oldukça iyidir.

Ama Edinburgh'da kışın
serbest kalabilen NO miktarı

yok gibi, çok az miktarda.

Öyleyse, ne düşünüyoruz?

Hâlâ bu olay üzerinde çalışıyoruz,

hâlâ geliştiriyoruz, genişletiyoruz.

Çok önemli olduğunu düşünüyoruz.

Britanya'daki kuzey ve güney sağlığı
arasındaki birçok farklılığın olası

açıklaması olduğunu düşünüyoruz.
Bu bizimle alakalı.

Cildi düşünüyoruz.

Cildin değişik formlarda olmak üzere
geniş nitrik oksit depoları

barındırdığını biliyoruz.

Bunların çoğunun yeme alışkanlığından
geldiğini düşünüyoruz,

yeşil yapraklı sebzeler,
pancar kökü, marul

deriye gittiğini düşündüğümüz
birçok nitrik oksit barındırıyor.

Bunların sonradan deride depolandığını

ve güneş ışığının onların salınımını

sağladığını ve faydalı etkileri
olduğunu düşünüyoruz.

Bu devam eden bir çalışma
ama dermatologlar --

Yani, ben bir dermatoloğum.

Benim günlük işim insanlara
şunları söylemek, "Cilt kanserisiniz,

buna güneş sebep olur,
güneşe çıkmayın."

Aslında çok daha önemli bir mesaj;

güneş ışığının riskleri kadar
yararları olduğudur.

Evet, güneş ışığı, cilt kanserini
değiştirebilen başlıca risk faktörüdür,

fakat kalp hastalığı ölümleri,
cilt kanseri ölümlerinden

100 kat daha fazladır.

Daha dikkatli olmamızı
ve fayda-zarar dengesini

bulmamız gerektiğini düşünüyorum.

Ne kadar güneş ışığı güvenli

ve genel sağlığımız için
en iyisini bulmayı nasıl becerebiliriz?

Gerçekten çok teşekkür ederim.

(Alkış)