Return to Video

ڕێگایەکی جیاواز بۆ وێناکردنی ڕیتم

  • 0:07 - 0:10
    هەندێک کات وەکو توخمێکی
    موسیقای بیر لە ڕیتم دەکەینەوە،
  • 0:10 - 0:13
    لە ڕاستیدا لە هەموو شوێنیکی
    جیهانەکەماندا دۆزراوەتەوە،
  • 0:13 - 0:15
    لە هەڵکێش و داکێشەکانی شەپۆلی زەریاوە
    تا لێدانی دڵمان،
  • 0:15 - 0:19
    ڕیتم ڕووداوێکی بنەڕەتیانەیە
    بەشێوەیەکی ڕێکوپێک چاند جارێک دووبارە دەبێتەوە.
  • 0:19 - 0:22
    تەنانەت خودی چرکە چرکی کاتژمێریش
    جۆرێکە لە ڕیتم.
  • 0:22 - 0:23
    بەڵام بۆ ڕیتمی مۆسیقایی،
  • 0:23 - 0:27
    ئاوازی زنجیرەی دووبارەکراوە
    یەک پیاکێشانی بەس نییە.
  • 0:27 - 0:31
    بۆ ئەمە، بەلایەنی کەمەوە پێویستمان
    بە پیاکێشانی پێچەوانە لەگەڵ دەنگێکی جیاواز هەییە،
  • 0:31 - 0:35
    کەوا دەتواندرێت پیاکێشانێکی دەرەوە جەختنەکراوبێت
    یان پیاکێشانێکی ناوە خەجتکراوبێت.
  • 0:35 - 0:38
    چەند ڕێگایەک هەیە تا ئەم پیاکێشانە
    ڕوونانە بێنەبەرهەم،
  • 0:38 - 0:43
    یان ئەوەتا بە بەکارهێنانی بەرزی و نزمی تەپڵەکان
    یان پیاکێشانی درێژ و کورت.
  • 0:43 - 0:47
    کەوا لە کۆتایەکەی وەکو پیاکێشانی
    سەرەکی دەبیسترێت کە دوای یاسایەکی دیارایکراویش ناکەوێت،
  • 0:47 - 0:52
    بەڵام هەروەکو گوڵدانەکە بەناوبانگەکەی ڕۆبن دەتواندرێت
    پێچەوانەبکرێتەوە بەکوێرەی بیروهزی کلتوری.
  • 0:52 - 0:56
    لە نووسینی نۆتەی ستانداردا، ڕیتم
    تایبەتە بە هێڵی شریتی مۆسیقایی،
  • 0:56 - 0:58
    بەڵام ڕێگای دیکە هەیە،
  • 0:58 - 0:59
    ئایە چرکە چرکی کاتژمێریت لەبیرە؟
  • 0:59 - 1:02
    هەروەکو ڕووخسارێک خڕ دەتوانێت
    شوێنی ڕێڕەوی هێڵی درێژی کات بکەوێت.
  • 1:02 - 1:05
    بەردەوامی ڕیتمەکەش دەتواندرێت
    لە بازنەکە شوێنی بکەوێندرێت.
  • 1:05 - 1:09
    بەردەوامی چەرخەکەش دەتواندرێت
    ڕێگایەکی ژیرانەتربێت تا ڕیتمەکە وێنابکات
  • 1:09 - 1:13
    لە خاڵی هێڵە درێژەکە زیاتر بێت کەوا داوای
    گەڕانەوە دواوە و چوار لاپەڕەی درێژ دەکات.
  • 1:13 - 1:16
    دەتوانین پیاکێشانەکان لە پێگە جیاوازەکانی
    دەووری بازنەکە نیشانە بکەین
  • 1:16 - 1:20
    بە بەکار‌هێنانی خاڵە شینەکان بۆ پیاکێشانە سەرەکیەکان،
    پرتەقاڵیەکان بۆ پیاکێشانە دوورەکان،
  • 1:20 - 1:22
    و خاڵە سپیەکان بۆ دووەم پیاکێشان.
  • 1:22 - 1:30
    دوو ڕیتمی پیاکێشانی بنچیەنی لەگەڵ
    پیاکێشانی سەرەکی و پیاکێشانی پێچەوانەی دوور.
  • 1:30 - 1:38
    یان سێ ڕیتمی پیاکێشان لەگەڵ پیاکێشانی سەرەکی،
    پیاکێشانێکی دوور و دووەم پیاکێشان.
  • 1:38 - 1:42
    و ماودای نێوانی هەر پیاكێشانێک دەتواندرێت
    بۆ پیاکێشانی زۆر بچووکتر دابەش بکرێن
  • 1:42 - 1:45
    بە بەکار‌هێنانی چەند دانەیەکی ڕیتمی ٢ یان ٣.
  • 1:45 - 1:47
    بنچینەی چەند چینێک چەرخی
    هاوچەق بەکاردێنن
  • 1:47 - 1:50
    ئەمەش ڕێگاماندەدا ڕیتمی
    ئاڵۆزتر دروستبکەین.
  • 1:50 - 1:54
    بۆنموونە، دەتوانین دوو ڕیتمی پیاکێشانی
    بنچینەی لەگەڵ ڕیتمی پیاکێشانە دوورەکان تێکەڵ بکەین
  • 1:54 - 1:57
    تا سیستەمی پیاکێشانی چوارمان دەستبکەوێت.
  • 1:57 - 2:01
    ئەم بڕبڕەی پشتی ناسراوی زۆربەی
    ژانەرە بەناوبانگەکانی جیهانە.
  • 2:01 - 2:04
    لە ڕۆک،
  • 2:04 - 2:07
    میوزیکی وڵاتی،
  • 2:07 - 2:11
    و جاز
  • 2:11 - 2:13
    و ڕێگە
  • 2:13 - 2:15
    و میوزیکی کۆمبیا.
  • 2:15 - 2:22
    یاخود دەتوانین دوو ڕیتمی پیاکێشان
    لەگەڵ سێ پیاکێشان لە یەک کاتدا تێکەڵ بکەین.
  • 2:22 - 2:26
    لابردنی پیاکێشانە سەرەکی زیادەکە
    خولاندنەوەی چەرخی ناوەوەکە
  • 2:26 - 2:32
    ڕیتمێک بەرهەم دەهێنێت کەوا
    ڕیتمی شاراوەی سێ و چوارە
  • 2:32 - 2:39
    ئەمە بنەمای میوزیکی
    مەولەوی و تەسەوفییە،
  • 2:39 - 2:42
    هەروەها مەودای فراوانی
    ڕیتمەکانی ئەمریکای لاتین،
  • 2:42 - 2:49
    وەکو جۆرۆپۆ،
  • 2:49 - 3:00
    و تەنانەت پارچە میوزیکی سەمای
    بەناوبانگی باکیش.
  • 3:00 - 3:05
    ئێشتاش ئەگەر گۆزەکەی روبینتان بیر مابێت
    پیاکێشانە دوورەکان وەکو پیاکێشنە سەرەکیەکان گوێیان لێبگرن،
  • 3:05 - 3:07
    ئەمەش ڕیتمی شەش-هەشتمان پێدەدات،
  • 3:07 - 3:11
    هەروەکو لە ژانەرەکانی وەکو چاکارێر دۆزراونەتەوە.
  • 3:11 - 3:14
    و قوێچوا،
  • 3:14 - 3:20
    میوزیکی فارسی و زیاتریش.
  • 3:20 - 3:23
    لە سیستەمی پیاکێشانی هەشتدا،
    سێ بازنەی چیندارمان هەییە،
  • 3:23 - 3:37
    هەر ڕیتمێکیش لەلایەن ئامێرێکی
    میوزیکی جیاواز دەژەنرێن.
  • 3:37 - 3:39
    پاشان دەتوانین چینی دەرەکیترین زیاد بکەین
  • 3:39 - 3:42
    کەوا پێکدێت لە بنچینەی ڕیتمە زیادکراوەکە،
  • 3:42 - 3:56
    بەهێزکردنی پیاکێشانی سەرەکی و
    زیادکردنی دروستی.
  • 3:56 - 3:59
    ئێستاش با هەمووشتێک لابدەین جگەلە
    ئەم ڕیتمە تێکەڵکراوە
  • 3:59 - 4:01
    و دوو ڕیتمی پیاکێشانی بنچینەی لە سەرەوە.
  • 4:01 - 4:07
    ئەم شێوازە ڕیتمە وەکو
    مۆسیقای سینکۆیۆ کوبا
  • 4:07 - 4:12
    لە پویرتۆ ریکان بۆمبا،
  • 4:12 - 4:19
    و لە میوزیکی ڕۆمانیا باکور دۆزراوەتەوە.
  • 4:19 - 4:22
    و خولاندنەوەی بازنەی دەرەکی بە
    ٩٠ پلە بە پێچەوانەی میلی کاتژمێر.
  • 4:22 - 4:31
    بنەمایەکمان پێدەدات زۆربەی جار
    لە میوزیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دۆزراوەتەوە،
  • 4:31 - 4:37
    هەروەها چۆرۆی بەرزیلیش،
  • 4:37 - 4:44
    و تانگۆی ئەرجەنتینی.
  • 4:44 - 4:48
    لە هەموو ئەو نموونانەم ڕیتمی چینی ژێرەوە
    بنچینەی یەک و دوو بەهێز دەکات،
  • 4:48 - 4:52
    بەڵام بە ڕێگا جیاوازەکان پشت دەبەستێت
    بە شێوازی ڕێکخستن و دەقی کلتوری.
  • 4:52 - 4:55
    هەربۆیە وادەردەکەوێت ڕێگای چەرخی
    زیاترە لە ڕێگایەکی باشی
  • 4:55 - 4:58
    وێناکردنی ڕیتمە ئاڵۆزەکان.
  • 4:58 - 5:00
    بە ئازادکردنمان لە هێڵی شیریتی ستەمکار.
  • 5:00 - 5:03
    دەتوانین وێنای ڕیتم بکەین
    بە گوێرەی کات،
  • 5:03 - 5:07
    و یەک خولاندنەوەی سادەی چەرخەکە دەتوانێت
    گەشتێکی میوزیکی جیهانامان پێبکات.
Title:
ڕێگایەکی جیاواز بۆ وێناکردنی ڕیتم
Speaker:
جۆن ڤانی
Description:

لە نووسینی نۆتەی ستاندارد، ڕیتم تایبەتە بە هێڵی شیریتی مۆسیقا، بەڵام ڕێگای دیکە هەیە بۆ وێناکردنی ڕیتم کەوا دەتواندرێت ژیرانەتر بێت جۆن ڤارنی وەسفی"ڕیگای چەرخ"ی دەکات شوێنی ڕیتم دەکەوێت و بەکاردێت تا بۆ گەشتێکی مۆسیقای جیهانمان ببات(لەلایەن تێد- ئیدوە دەرهێنانی بۆ کراوە، ئەدیسنیش دەیگێڕێتەوە).

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:23

Kurdish (Central) subtitles

Revisions